Hausner: dzisiejszy model gospodarki rynkowej staje się gospodarką rabunkową

fdcedbde-9d6d-11e4-b256-0025b511229etvn24

Dzisiejszy model gospodarki rynkowej staje się w wielu swoich przejawach gospodarką rabunkową, wywołującą poważne zagrożenie systemowe, mówił w Sopocie na Europejskim Forum Nowych Idei prof. Jerzy Hausner. W jego opinii lekarstwem na taką sytuację może być firma-idea.

Profesor Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie i członek Rady Polityki Pieniężnej Jerzy Hausner był jednym z uczestników debaty „Firma-idea - nowe podejście do wartości w biznesie”, która odbyła się w ramach rozpoczętego w środę Forum.

Problemy kapitalizmu

We wstępie do dyskusji prof. Hausner zaznaczył, że w jego opinii największym problemem kapitalizmu jest „rozerwanie związku między rynkiem a wartościami”. - Rozwój gospodarki rynkowej w systemie kapitalistycznym w ostatnich dekadach poszedł w kierunku podważenia aksjonormatywnych fundamentów gospodarki rynkowej. Gdy popatrzymy na funkcjonowanie rynku kapitałowego, to wyraźnie widać, że mamy do czynienia z sytuacją, w której bardzo wysokie premie za ryzyko idą jednocześnie z zachowaniem polegającym na niemalże całkowitym przerzucaniu ryzyka na trzecią stronę. To jest źródłem globalnego kryzysu finansowego – mówił Hausner dodając, że "nie mamy do czynienia z rozkładem ryzyka, ale z sytuacjami ucieczki, unikania ryzyka i obciążania (ewentualnymi stratami - red.) kogoś innego". Hausner przywołał przykład Volkswagena (kilkanaście dni temu okazało się, że w autach tej firmy zainstalowano oprogramowanie umożliwiające manipulowanie pomiarem emisji spalin - red). - Przykład ten uzmysławia nam z czym mamy do czynienia. Gdy wygrywa chciwość, zanika odpowiedzialność – powiedział Hausner. Profesor postawił pytanie, czy zerwanie związku między rynkiem a wartościami to nieunikniona cecha gospodarki rynkowej. - Opowiadamy się, że nie jest to integralna cecha gospodarki rynkowej. To jest następstwo pewnego modelu funkcjonowania tej gospodarki– powiedział Hausner dodając, że model ten można scharakteryzować jako „kapitalizm kwartalny, czyli ten, którego efekty rozliczamy w wynikach kwartalnych firm”. Hausner dodał, że w jego opinii „ta krótkowzroczność, to wada nabyta, będąca pochodną innej cechy – wąskowzroczności”. - Chodzi o to, że zdolność firmy do wytwarzania wartości i wartość firmy została zrównana z wysokością wyniku finansowego w krótkim okresie - powiedział.

Podstawy to wiedza i informacja

Zaznaczył, że w dzisiejszej gospodarce - gospodarce cyfrowej, podstawą stały się nie zasoby materialne, ale m.in. wiedza i informacja. - A te występują w nadmiarze. Dlatego ten model konkurencji rynkowej, który pasował do poprzedniej fazy rozwoju kapitalizmu, nie przystaje do obecnej fazy - mówił Hausner dodając, że dotychczasowy model gospodarki rynkowej staje się w wielu swoich przejawach gospodarką rabunkową, wywołującą poważne zagrożenie systemowe. Zdaniem Hausnera „biznes nie może nie reagować na to, o czym coraz częściej wiemy, czujemy i mówimy”. - Zaproponowaliśmy własną koncepcję określaną mianem firma-idea – powiedział Hausner dodając, że „każda firma musi sama zdefiniować swoją ideę jako świadomie określony, specyficzny, proces wytarzania wartości ekonomicznej”. Hausner dodał, że firmy muszą być zdolne do modyfikowania swojego modelu wartości, „wytwarzając w ten sposób trajektorię swojego rozwoju”. W opinii Hausnera nowe spojrzenie na firmę musi być spojrzeniem na dwóch poziomach: aksjonormatywnym oraz organizacyjnym. - Trzeba spojrzeć na firmę jako na instytucję i jako na organizację - mówił Hausner dodając, że koncepcję firmy-idei opracował wspólnie z Mateuszem Zmyślonym – założycielem agencji reklamowej Grupa Eskadra. Zmyślony, jako przykład firmy-idei podał założone w latach 30. ub. wieku przedsiębiorstwo Bata produkujące buty. Jak wyjaśnił, założyciel tej firmy, wybudował swoim pracownikom miasta, w których były przedszkola, szkoły i uczelnie. Dodał, że poza produkcją butów założyciel firmy prowadził też wytwórnię filmową i wydawnictwo. - Sam generował kulturę i tak to też określał – jako kulturę własnej marki – powiedział Zmyślony.

Czym jest firma-idea?

Wśród współczesnych przykładów firm, które w jakimś stopniu można określić mianem firma-idea, Zmyślony wymienił Volvo - kojarzące się z produkcją bezpiecznych samochodów czy firmę IKEA. - W IKEA już dawno nie handlują meblami, oni współtworzą wraz ze swoimi partnerami wartość, jaką jest "dom". Tam się chodzi zjeść, poinspirować, dotknąć pewnej estetyki. Oni mają swój własny, prosty język – powiedział Zmyślony. - Fragmentaryczne zastosowanie modelu firma-idea znalazłem też w polskim PKO BP, które prowadzi Szkolną Kasę Oszczędności, gdzie bank uczy małe dzieci oszczędzania. Bank, który zachęca do oszczędzania, a nie do wydawania, to ogromna wartość – mówił Zmyślony dodając, że nie ma branży, w której „model idea-firma nie zadziała”. Europejskie Forum Nowych Idei, którego głównym organizatorem jest zrzeszająca polskich pracodawców Konfederacja Lewiatan, odbywa się w Sopocie po raz piąty. W tegorocznej edycji weźmie udział ponad 1300 osób ze świata biznesu, polityki, nauki i kultury. Tematami dyskusji będą m.in. kryzys migracyjny, rosnące radykalizmy i nierówna dystrybucja dochodów.

Autor: tol / Źródło: PAP

Źródło zdjęcia głównego: tvn24

Pozostałe wiadomości

Rząd Indii oświadczył, że wprowadzenie nowej opłaty w wysokości 100 tysięcy dolarów dla osób ubiegających się o amerykańskie wizy pracownicze może mieć konsekwencje humanitarne i zakłócić życie wielu rodzin - poinformował portal stacji BBC.

Decyzja Trumpa ich zabolała najbardziej. "Konsekwencje humanitarne"

Decyzja Trumpa ich zabolała najbardziej. "Konsekwencje humanitarne"

Źródło:
BBC

Na aukcję domu Bonhams trafiło niepublikowane wcześniej nagranie wideo z koncertu Nirvany i Kurta Cobaina z 1990 roku. Materiał wyceniany jest na kwotę od 100 do 150 tysięcy dolarów. Licytacja potrwa do 25 września.

"Kultowy moment w historii muzyki". Wyjątkowe nagranie na aukcji

"Kultowy moment w historii muzyki". Wyjątkowe nagranie na aukcji

Źródło:
PAP

Sztuczna inteligencja (AI) może prowadzić do zaniku cennych umiejętności pracowników - ocenił doktor Piotr Gaczek z Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu. Jak wyjaśnił, regularne delegowanie zadań na maszyny sprawia, że człowiek traci wprawę lub zapomina, jak je wykonywać.

"Alarmujący przykład". Ekspert o najpoważniejszych zagrożeniach dla pracowników

"Alarmujący przykład". Ekspert o najpoważniejszych zagrożeniach dla pracowników

Źródło:
PAP

Administracja Białego Domu wyjaśniła, że opłata 100 tysięcy dolarów za wizę pracowniczą ma charakter jednorazowy. W oficjalnym komunikacie podkreślono, że nie dotyczy osób, które już posiadają wizy.

Wiza 100 razy droższa. Biały Dom tłumaczy

Wiza 100 razy droższa. Biały Dom tłumaczy

Źródło:
PAP

Dyrekcja lotniska w Brukseli poinformowała, że z powodu zakłóceń w funkcjonowaniu połowa lotów zaplanowanych na niedzielę zostanie odwołana - podała Agencja Reutera.

Połowa lotów odwołana. Lotnisko prosi przewoźników

Połowa lotów odwołana. Lotnisko prosi przewoźników

Źródło:
PAP

Dwa największe banki w Polsce - PKO BP i Pekao - ostrzegają klientów przed utrudnieniami w niedzielę. Mogą wystąpić trudności z blikiem, aplikacją, przelewami czy wypłatą pieniędzy z bankomatu.

Dwa największe banki ostrzegają. "Nie skorzystasz z aplikacji"

Dwa największe banki ostrzegają. "Nie skorzystasz z aplikacji"

Źródło:
tvn24.pl

Agencja Moody's zasygnalizowała, że konflikt między rządem a prezydentem negatywnie wpływa na gospodarkę i stabilność kraju - ocenił główny ekonomista ING Banku Śląskiego Rafał Benecki. Z kolei Piotr Kuczyński z Domu Inwestycyjnego Xelion ostrzegł, że bez ograniczenia deficytu i długu publicznego Polsce grozi obniżka ratingu już w przyszłym roku.

"Agencja wysłała mocny sygnał do polityków"

"Agencja wysłała mocny sygnał do polityków"

Źródło:
PAP

W sobotnim losowaniu Lotto żaden z graczy nie wytypował poprawnie wszystkich sześciu liczb. Oznacza to, że we wtorek główna wygrana wyniesie sześć milionów złotych. Oto wyniki Lotto i Lotto Plus z 20 września 2025 roku.

Kumulacja w Lotto rośnie

Kumulacja w Lotto rośnie

Źródło:
tvn24.pl

Donald Trump podpisał memorandum, które nakłada roczną opłatę w wysokości 100 tysięcy dolarów za wizę pracowniczą dla specjalistów. Prezydent USA zatwierdził także program "złotych kart", który pozwala na stały pobyt za milion dolarów.

100 razy droższe wizy. Donald Trump złożył podpis

100 razy droższe wizy. Donald Trump złożył podpis

Źródło:
PAP

Zamiast wprowadzać trwałe strefy tylko dla pieszych, władze Sztokholmu stawiają na tymczasowe projekty, które okresowo wyłączają ulice z ruchu pojazdów - pisze Politico. Skuteczność programu potwierdza rosnąca liczba ulic objętych ograniczeniami - z dwóch w 2015 roku do ponad czterdziestu tego lata.

Mieszkańcy na ten pomysł reagują oburzeniem. Ta stolica "przełamuje trend"

Mieszkańcy na ten pomysł reagują oburzeniem. Ta stolica "przełamuje trend"

Źródło:
Politico

Nad Jeziorem Żarnowieckim powstaje największy w Europie magazyn energii - przekazał premier Donald Tusk w mediach społecznościowych. Jak podkreślił, podobne inwestycje w przyszłości przyczynią się do obniżek cen prądu.

Tusk: to największa tego typu inwestycja w Europie

Tusk: to największa tego typu inwestycja w Europie

Źródło:
tvn24.pl, PAP

Nowe założenia w zakresie Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenta (ROP) zaszkodzą gospodarce, obniżą skuteczność zbiórki i recyklingu odpadów oraz doprowadzą do podwyżek cen produktów - uważa Konfederacja Lewiatan.

Nowy plan rządu. Przedsiębiorcy ostrzegają

Nowy plan rządu. Przedsiębiorcy ostrzegają

Źródło:
PAP

Decyzja agencji Moody's o zmianie perspektywy na negatywną odzwierciedla słabszą perspektywę wskaźników fiskalnych i długu publicznego w porównaniu z wcześniejszymi oczekiwaniami - wyjaśnił resort finansów.

Resort komentuje negatywną perspektywę ratingu Polski

Resort komentuje negatywną perspektywę ratingu Polski

Źródło:
PAP

37 procent wszystkich mieszkań w Chorwacji kupują obcokrajowcy. Według eksperta branży nieruchomości Boro Vujovicia najczęściej inwestują Niemcy, Austriacy i Słoweńcy, ale coraz częściej pojawiają się nabywcy z Polski.

Obcokrajowcy kupują coraz więcej. "Głównie za gotówkę"

Obcokrajowcy kupują coraz więcej. "Głównie za gotówkę"

Źródło:
PAP

Komisja Europejska zaproponowała państwom Unii Europejskiej 19. pakiet sankcji wobec Rosji. Wśród tych propozycji znajduje się między innymi całkowity zakaz transakcji dla rosyjskich banków, objęcie Rosnieftu i Gazprom Nieftu zakazem transakcji, całkowity zakaz importu rosyjskiego LNG od 1 stycznia 2027 roku oraz rozszerzone restrykcje wobec tak zwanej rosyjskiej floty cieni.

Banki, karty kredytowe, gaz, statki. KE: idziemy po rosyjskie pieniądze

Banki, karty kredytowe, gaz, statki. KE: idziemy po rosyjskie pieniądze

Źródło:
PAP

Agencja Moody’s zmieniła perspektywę ratingu Polski ze stabilnej na negatywną. Jednocześnie utrzymała długoterminowe ratingi Polski na poziomie A2. Moody's to jedna z tzw. wielkiej trójki agencji ratingowych. Wcześniej perspektywę ratingu zmieniła również agencja Fitch.

Czołowa agencja zmienia perspektywę ratingu Polski

Czołowa agencja zmienia perspektywę ratingu Polski

Źródło:
PAP

W piątek rząd ogłosił swoje priorytety, wśród których znalazły się: poprawa konkurencyjności gospodarki, wsparcie rozwoju sztucznej inteligencji, bezpieczeństwo dostaw energii i stabilizacja jej cen, rozwój Centralnego Portu Komunikacyjnego, renesans kolei, deregulacja oraz ochrona ziemi rolnej i funkcji produkcyjnych wsi.

Plan rządu dla polskiej gospodarki. Znamy priorytety

Plan rządu dla polskiej gospodarki. Znamy priorytety

Źródło:
PAP

Piątkowe losowanie Eurojackpot nie przyniosło głównej wygranej. W Polsce odnotowano wygraną trzeciego stopnia w wysokości niemal 2,4 miliona złotych. Oto liczby, które wylosowano 19 września 2025 roku.

Ponad dwa miliony złotych w Eurojackpot w Polsce

Ponad dwa miliony złotych w Eurojackpot w Polsce

Źródło:
tvn24.pl

W nadchodzącym tygodniu podwyżki cen paliw na stacjach będą kontynuowane - prognozują w piątek analitycy portalu e-petrol.pl. Ich zdaniem na razie nie ma ryzyka, że ceny paliw osiągną sześciozłotowe poziomy.

Podwyżki dla kierowców. Czy znów pojawi się "6" z przodu?

Podwyżki dla kierowców. Czy znów pojawi się "6" z przodu?

Źródło:
PAP

Władze Bali zakazują budowy nowych hoteli i restauracji na rolniczych terenach wyspy. To skutek ostatnich powodzi, w których życie straciło 18 osób. Eksperci uważają, że do tak tragicznych skutków kataklizmu przyczyniła się masowa turystyka.

Bali zakazuje budowy hoteli i restauracji

Bali zakazuje budowy hoteli i restauracji

Źródło:
"Guardian", tvn24.pl