Hausner: dzisiejszy model gospodarki rynkowej staje się gospodarką rabunkową

fdcedbde-9d6d-11e4-b256-0025b511229etvn24

Dzisiejszy model gospodarki rynkowej staje się w wielu swoich przejawach gospodarką rabunkową, wywołującą poważne zagrożenie systemowe, mówił w Sopocie na Europejskim Forum Nowych Idei prof. Jerzy Hausner. W jego opinii lekarstwem na taką sytuację może być firma-idea.

Profesor Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie i członek Rady Polityki Pieniężnej Jerzy Hausner był jednym z uczestników debaty „Firma-idea - nowe podejście do wartości w biznesie”, która odbyła się w ramach rozpoczętego w środę Forum.

Problemy kapitalizmu

We wstępie do dyskusji prof. Hausner zaznaczył, że w jego opinii największym problemem kapitalizmu jest „rozerwanie związku między rynkiem a wartościami”. - Rozwój gospodarki rynkowej w systemie kapitalistycznym w ostatnich dekadach poszedł w kierunku podważenia aksjonormatywnych fundamentów gospodarki rynkowej. Gdy popatrzymy na funkcjonowanie rynku kapitałowego, to wyraźnie widać, że mamy do czynienia z sytuacją, w której bardzo wysokie premie za ryzyko idą jednocześnie z zachowaniem polegającym na niemalże całkowitym przerzucaniu ryzyka na trzecią stronę. To jest źródłem globalnego kryzysu finansowego – mówił Hausner dodając, że "nie mamy do czynienia z rozkładem ryzyka, ale z sytuacjami ucieczki, unikania ryzyka i obciążania (ewentualnymi stratami - red.) kogoś innego". Hausner przywołał przykład Volkswagena (kilkanaście dni temu okazało się, że w autach tej firmy zainstalowano oprogramowanie umożliwiające manipulowanie pomiarem emisji spalin - red). - Przykład ten uzmysławia nam z czym mamy do czynienia. Gdy wygrywa chciwość, zanika odpowiedzialność – powiedział Hausner. Profesor postawił pytanie, czy zerwanie związku między rynkiem a wartościami to nieunikniona cecha gospodarki rynkowej. - Opowiadamy się, że nie jest to integralna cecha gospodarki rynkowej. To jest następstwo pewnego modelu funkcjonowania tej gospodarki– powiedział Hausner dodając, że model ten można scharakteryzować jako „kapitalizm kwartalny, czyli ten, którego efekty rozliczamy w wynikach kwartalnych firm”. Hausner dodał, że w jego opinii „ta krótkowzroczność, to wada nabyta, będąca pochodną innej cechy – wąskowzroczności”. - Chodzi o to, że zdolność firmy do wytwarzania wartości i wartość firmy została zrównana z wysokością wyniku finansowego w krótkim okresie - powiedział.

Podstawy to wiedza i informacja

Zaznaczył, że w dzisiejszej gospodarce - gospodarce cyfrowej, podstawą stały się nie zasoby materialne, ale m.in. wiedza i informacja. - A te występują w nadmiarze. Dlatego ten model konkurencji rynkowej, który pasował do poprzedniej fazy rozwoju kapitalizmu, nie przystaje do obecnej fazy - mówił Hausner dodając, że dotychczasowy model gospodarki rynkowej staje się w wielu swoich przejawach gospodarką rabunkową, wywołującą poważne zagrożenie systemowe. Zdaniem Hausnera „biznes nie może nie reagować na to, o czym coraz częściej wiemy, czujemy i mówimy”. - Zaproponowaliśmy własną koncepcję określaną mianem firma-idea – powiedział Hausner dodając, że „każda firma musi sama zdefiniować swoją ideę jako świadomie określony, specyficzny, proces wytarzania wartości ekonomicznej”. Hausner dodał, że firmy muszą być zdolne do modyfikowania swojego modelu wartości, „wytwarzając w ten sposób trajektorię swojego rozwoju”. W opinii Hausnera nowe spojrzenie na firmę musi być spojrzeniem na dwóch poziomach: aksjonormatywnym oraz organizacyjnym. - Trzeba spojrzeć na firmę jako na instytucję i jako na organizację - mówił Hausner dodając, że koncepcję firmy-idei opracował wspólnie z Mateuszem Zmyślonym – założycielem agencji reklamowej Grupa Eskadra. Zmyślony, jako przykład firmy-idei podał założone w latach 30. ub. wieku przedsiębiorstwo Bata produkujące buty. Jak wyjaśnił, założyciel tej firmy, wybudował swoim pracownikom miasta, w których były przedszkola, szkoły i uczelnie. Dodał, że poza produkcją butów założyciel firmy prowadził też wytwórnię filmową i wydawnictwo. - Sam generował kulturę i tak to też określał – jako kulturę własnej marki – powiedział Zmyślony.

Czym jest firma-idea?

Wśród współczesnych przykładów firm, które w jakimś stopniu można określić mianem firma-idea, Zmyślony wymienił Volvo - kojarzące się z produkcją bezpiecznych samochodów czy firmę IKEA. - W IKEA już dawno nie handlują meblami, oni współtworzą wraz ze swoimi partnerami wartość, jaką jest "dom". Tam się chodzi zjeść, poinspirować, dotknąć pewnej estetyki. Oni mają swój własny, prosty język – powiedział Zmyślony. - Fragmentaryczne zastosowanie modelu firma-idea znalazłem też w polskim PKO BP, które prowadzi Szkolną Kasę Oszczędności, gdzie bank uczy małe dzieci oszczędzania. Bank, który zachęca do oszczędzania, a nie do wydawania, to ogromna wartość – mówił Zmyślony dodając, że nie ma branży, w której „model idea-firma nie zadziała”. Europejskie Forum Nowych Idei, którego głównym organizatorem jest zrzeszająca polskich pracodawców Konfederacja Lewiatan, odbywa się w Sopocie po raz piąty. W tegorocznej edycji weźmie udział ponad 1300 osób ze świata biznesu, polityki, nauki i kultury. Tematami dyskusji będą m.in. kryzys migracyjny, rosnące radykalizmy i nierówna dystrybucja dochodów.

Autor: tol / Źródło: PAP

Źródło zdjęcia głównego: tvn24

Pozostałe wiadomości

Po trzech tygodniach spadków przecena na stacjach paliw hamuje - ocenili analitycy portalu e-petrol.pl w najnowszym raporcie. Zdaniem analityków Refleksu, koniec lutego może przynieść wzrost cen diesla średnio do 5 groszy za litr. Z kolei detaliczne ceny benzyny mogą spaść.

Co czeka kierowców w przyszłym tygodniu? "Przecena na stacjach paliw hamuje"

Co czeka kierowców w przyszłym tygodniu? "Przecena na stacjach paliw hamuje"

Źródło:
PAP

- Przyszłość jest naturalną konsekwencją naszych działań tu i teraz. Tylko na nią jeszcze mamy wpływ. Dlatego tak ważne, żeby dobrze się do niej przygotować - mówi Natalia Hatalska, założycielka i dyrektorka infuture.institute – instytutu badań nad przyszłością. W rozmowie z tvn24.pl wskazuje, że kolejnym obszarem, który ludzkość będzie próbować cyfryzować są zmysły. -Doświadczenia cyfrowe mają w ten sposób stać się pełniejsze - wyjaśnia.

Po cyfryzacji informacji i relacji czas na zmysły. "Czy w przyszłości nie będą nam potrzebne ciała?"

Po cyfryzacji informacji i relacji czas na zmysły. "Czy w przyszłości nie będą nam potrzebne ciała?"

Źródło:
tvn24.pl

Miliarder, 94-letni Warren Buffet, sprzedał pod koniec 2024 roku akcje o wartości ponad 134 miliardów dolarów. Zwiększył tym samym zapas gotówki firmy Berkshire, w której jest prezesem, do rekordowej sumy 334 miliardów dolarów - wynika z rocznego raportu. Nie wyjaśnia jednak powodów swojej decyzji.

Warren Buffet pozbywa się kolejnej puli akcji. Analitycy spekulują dlaczego

Warren Buffet pozbywa się kolejnej puli akcji. Analitycy spekulują dlaczego

Źródło:
PAP

Plany umożliwienia angielskim producentom whisky używania terminu "single malt" wywołały ostry sprzeciw szkockich destylarni i polityków - informuje BBC. Obecnie whisky single malt musi być produkowane w jednej destylarni. Nowe przepisy dopuściłyby wytwarzanie trunku w kilku różnych lokalizacjach – co radykalnie obniżyłoby koszty. Szkoccy producenci twierdzą, że taki krok "podepcze tradycję" i zaszkodzi wielomiliardowemu przemysłowi.

Spór między Szkotami i Anglikami o whisky. Kłócą się o termin "single malt"

Spór między Szkotami i Anglikami o whisky. Kłócą się o termin "single malt"

Źródło:
BBC, "Daily Mail"

Ceny pączków w zbliżający się tłusty czwartek powinny zostać na stabilnym poziomie, pomimo, że koszty podstawowych produktów wykorzystywanych do ich smażenia, takich jak jaja, masło i mąka, wzrosły - ocenił BNP Paribas. Z kolei za cukier i olej piekarnie zapłacą mniej. Ile trzeba będzie zapłacić za pączki w zbliżający się Tłusty Czwartek?

Z lukrem, z konfiturą i te dietetyczne. Ile zapłacimy za pączki w Tłusty Czwartek?

Z lukrem, z konfiturą i te dietetyczne. Ile zapłacimy za pączki w Tłusty Czwartek?

Źródło:
PAP

W sobotę wieczorem pracownicy rządu federalnego USA otrzymali e-maile z działu kadr Biura Zarządzania Personelem Stanów Zjednoczonych (OPM), z prośbą o przesłanie informacji co udało się im zrobić w pracy w minionym tygodniu - donosi Reuters. Brak odpowiedzi ma być podstawą do zwolnienia z pracy. Chwilę wcześniej Musk zapowiedział takie działanie w serwisie X.

"Co robiłeś w zeszłym tygodniu?" Musk przepytuje urzędników, za brak odpowiedzi grozi zwolnieniami

"Co robiłeś w zeszłym tygodniu?" Musk przepytuje urzędników, za brak odpowiedzi grozi zwolnieniami

Źródło:
Reuters, X, PAP, tvn24.pl

Polska jest na trzecim miejscu w UE pod względem odsetka osób samozatrudnionych. Choć statystycznie zarabiają lepiej od zatrudnionych na etat, niemal wszyscy przedsiębiorcy płacą najniższe składki, które nie wystarczą na minimalną emeryturę. Dopłaci do nich państwo. - Najbardziej interesuje nas "tu i teraz". Emerytura wydaje się czymś abstrakcyjnym - komentuje dla nas ekonomistka.

Przeżyć za 1878,91 złotych. Dlaczego przedsiębiorcy decydują się na "dobrowolne ubóstwo"?

Przeżyć za 1878,91 złotych. Dlaczego przedsiębiorcy decydują się na "dobrowolne ubóstwo"?

Źródło:
tvn24.pl
Tak wytrenowano chińską AI

Tak wytrenowano chińską AI

Źródło:
tvn24.pl
Premium

Koszt remontu mieszkania dwupokojowego o powierzchni 45 metrów kwadratowych wyniesie w 2025 roku około 65 tysięcy złotych - wynika z analizy ekspertów Rankomat.pl. Prognozują jednak wzrost kosztów o 5-10 procent w niedalekim czasie. Przestrzegają również przed długim terminem oczekiwania na ekipę remontową w przypadku uruchomienia programu dopłat do mieszkań "Klucz do mieszkania". Ma on bowiem objąć przede wszystkim mieszkania z drugiej ręki.

Remont mieszkania w 2025 roku. Ile będzie kosztował?

Remont mieszkania w 2025 roku. Ile będzie kosztował?

Źródło:
tvn24.pl

Renta inwalidzka, to świadczenie pieniężne, które przyznaje Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Żeby ją otrzymać należy spełnić szereg warunków - przede wszystkim otrzymać orzeczenie lekarskie. Natomiast o jej wysokości decyduje między innymi czas odprowadzania składek.

Renta inwalidzka w 2025 roku. Ile wynosi? Komu przysługuje?

Renta inwalidzka w 2025 roku. Ile wynosi? Komu przysługuje?

Źródło:
tvn24.pl

W sobotnim losowaniu Lotto główna wygrana nie padła. We wtorek będzie można wygrać pięć milionów złotych. Oto liczby, jakie wylosowano 22 lutego 2025 roku.

Kumulacja w Lotto rośnie

Kumulacja w Lotto rośnie

Źródło:
tvn24.pl

W czwartek rozpoczął się transport lotniczy ponad tysiąca obywateli Chin, którzy pracowali w internetowych centrach oszustw we wschodniej Mjanmie. W operację zaangażowane są służby birmańskie, tajskie i chińskie. Z raportu jednostki ONZ z 2023 r. wynika, że w Mjanmie znajduje się 120 tys. osób zaangażowanych w prowadzenie nielegalnej działalności lub zmuszonych do niej.

Setki Chińczyków podejrzanych o cyberprzestępstwa wracają do kraju

Setki Chińczyków podejrzanych o cyberprzestępstwa wracają do kraju

Źródło:
PAP

Likwidacja programów różnorodności, równości i inkluzywności (DEI) w agencjach federalnych i firmach z nimi współpracujących została tymczasowo zakazana przez sąd federalny w stanie Maryland w USA. Zamknięcie DEI było jednym z pierwszych decyzji Donalda Trumpa. W ślad za nim poszło już także Google, Meta, czy Goldman Sachs.

Amerykański sąd wstrzymuje decyzję Trumpa. Brak zgody na likwidację programów równościowych

Amerykański sąd wstrzymuje decyzję Trumpa. Brak zgody na likwidację programów równościowych

Źródło:
PAP

Dubajska firma kryptowalutowa Bybit przekazała informację o kradzieży cyfrowej waluty o wartości 1,5 miliarda dolarów - donosi BBC. Założyciel firmy deklaruje, że zwróci pieniądze poszkodowanym. Może to być największa kradzież kryptowalut w historii.

Ogromna kradzież kryptowaluty. Jedna z największych w historii

Ogromna kradzież kryptowaluty. Jedna z największych w historii

Źródło:
BBC, tvn24.pl

- Takie przypadki będą się powtarzały coraz częściej, bo Rosja się rozzuchwala - powiedział w rozmowie z TVN24 Maksymilian Dura, ekspert portalu Defence24.pl, odnosząc się do uszkodzenia kabla na Morzu Bałtyckim, o którym w piątek poinformował szwedzki rząd. Od czasu rozpoczęcia rosyjskiej inwazji na Ukrainę na Bałtyku doszło do uszkodzenia kilku kabli podmorskich przebiegających między państwami unijnymi.

Kolejne uszkodzenie kabla na Bałtyku. "Rosja się rozzuchwala"

Kolejne uszkodzenie kabla na Bałtyku. "Rosja się rozzuchwala"

Źródło:
TVN24, tvn24.pl

Sejm uchwalił w piątek nowelizację ustawy zakładającą zakaz sprzedaży podgrzewanych wyrobów tytoniowych z aromatem. Producenci i sprzedawcy będą mieli dziewięć miesięcy na dostosowanie się do nowego prawa.

Te produkty mają być zakazane. Decyzja Sejmu

Te produkty mają być zakazane. Decyzja Sejmu

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Jeden z dziesięciu największych producentów akumulatorów na świecie, chińska spółka China Aviation Lithium Battery (CALB), wybuduje na zachodzie Portugalii swoją fabrykę. Kierownictwo spółki wyjaśnia, że to przedsięwzięcie, które służy "długoterminowemu planowi działań na rynku europejskim".

Chiński gigant wybuduje w Europie fabrykę za dwa miliardy euro

Chiński gigant wybuduje w Europie fabrykę za dwa miliardy euro

Źródło:
PAP

- Do tej pory z programu dobrowolnych odejść w Poczcie Polskiej skorzystało 2,4 tysiąca pracowników - przekazał w Sejmie wiceminister aktywów państwowych Zbigniew Ziejewski. Dodał, że sytuacja spółki, ze względu na generowane straty, pozostaje "bardzo zła".

"Bardzo zła" sytuacja polskiego giganta. Cięcie etatów

"Bardzo zła" sytuacja polskiego giganta. Cięcie etatów

Źródło:
PAP

Władimir Putin polecił w piątek swojemu rządowi, by przygotował się do powrotu zachodnich firm do Rosji - napisał portal brytyjskiego dziennika "Financial Times". To sygnał potencjalnego odrodzenia relacji biznesowych na tle zbliżenia między USA i Rosją.

Putin szykuje się na powrót zachodnich firm

Putin szykuje się na powrót zachodnich firm

Źródło:
PAP

- Ministerstwo Finansów nie planuje wprowadzenia podatku katastralnego w Polsce - zapewnił w piątek w Sejmie wiceminister finansów Jarosław Neneman, odpowiadając na pytania posłów. Przypomniał też, że rząd nie wprowadził żadnego nowego podatku od kapliczek, ogrodowych krasnali czy płotów, o czym wcześniej informowały niektóre media.

"Żadnego podatku od krasnali, kapliczek"

"Żadnego podatku od krasnali, kapliczek"

Źródło:
PAP

Rosja może wyrazić zgodę na wykorzystanie zamrożonych na Zachodzie aktywów państwowych do odbudowy Ukrainy, pod warunkiem, że część tych środków trafi na terytoria kontrolowane przez Moskwę - przekazała w piątek agencja Reutera, powołując się na trzy źródła.

Nowy pomysł w sprawie zamrożonych rosyjskich aktywów

Nowy pomysł w sprawie zamrożonych rosyjskich aktywów

Źródło:
PAP