Czyszczenie kraju z azbestu. Wiceminister podał nowe dane

Interpelację do ministra rozwoju i technologii w sprawie oczyszczania kraju z azbestu skierował Jarosław Sachajko z Kukiz'15. Poseł zwrócił uwagę, że "azbest jest substancją o udowodnionym działaniu rakotwórczym, powoduje też pylicę azbestową i choroby opłucnej". "Zgodnie z obowiązującymi przepisami dofinansowanie z budżetu państwa obejmuje demontaż i unieszkodliwianie wyrobów azbestowych, podczas gdy za wykonanie nowego dachu mieszkańcy muszą płacić sami, na co często nie mają pieniędzy" - napisał parlamentarzysta.

Sachajko zapytał MRiT m.in., jakie działania zamierza podjąć ministerstwo, aby przyśpieszyć oczyszczanie kraju z azbestu.

Wiceminister rozwoju i technologii Piotr Uściński przypomniał, że przyjęty w 2002 roku przez Radę Ministrów krajowy "Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski", którego realizacja została zaplanowana na lata 2003-2032, w 2009 roku został zastąpiony "Programem Oczyszczania Krajów z Azbestu na lata 2009-2032".

"W ramach jego opracowania w 2009 r. założono, że na terenie kraju użytkowanych było ok. 14,5 mln ton wyrobów zawierających azbest, po uwzględnieniu szacunków, że w latach 2003-2008 usunięto ok. 1 mln ton" - przekazał Uściński.

Wiceszef MRiT w odpowiedzi na interpelację przytoczył dane z Bazy Azbestowej na styczeń 2023 roku, z których wynika, że zainwentaryzowano 8,5 mln ton, z czego w latach 2009-2022 unieszkodliwiono 1,5 mln ton. "Pozostało zatem do usunięcia 7 mln ton wyrobów zawierających azbest" - wskazał wiceminister, dodając, że "jedynie trzynaście gmin w Polsce nie wprowadziło danych do Bazy Azbestowej, zatem można przyjąć, że zainwentaryzowano niemal wszystkie wyroby w kraju".

Piotr Uściński zaznaczył, że usunięcie wyrobów zawierających azbest uzależnione jest od woli i możliwości użytkujących te wyroby. Do odpowiedzi dołączono mapę z planowanym terminem usunięcia wyrobów zawierających azbest przez użytkujących te wyroby. Z prognoz wynika, że "zdecydowana większość użytkujących wyroby zawierające azbest planuje ich usunięcie dopiero w 2032 r." - zwrócił uwagę wiceminister.

Uściński przekazał, że w Ministerstwie Rozwoju i Technologii trwają prace nad projektem ustawy o wyrobach zawierających azbest. "W projekcie zawarto szereg zapisów, które powinny przyczynić się do zwiększenia tempa usuwania wyrobów zawierających azbest" - ocenił.

Dodatkowo - jak poinformował - "dostrzegając potrzebę zwiększenia wsparcia osób użytkujących wyroby zawierające azbest, chcących je usunąć, równolegle rozpoczęto działania pozalegislacyjne, podejmując współpracę m.in. z ministrem klimatu i środowiska oraz ministrem rolnictwa i rozwoju wsi". Wiceminister przypomniał, że m.in. w ramach Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności minister rolnictwa i rozwoju wsi uruchomił program dofinansowania do wymiany w gospodarstwach rolnych pokryć dachu wykonanych z materiałów zawierających azbest. Program realizuje Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

Uściński zaznaczył, że "to właśnie na terenach wiejskich występuje najwięcej wyrobów zawierających azbest pozostających w dyspozycji osób fizycznych".

Ponadto Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej uruchomił "Ogólnopolski program finansowania usuwania wyrobów zawierających azbest". "Obecna odsłona Programu NFOŚiGW realizowana jest od 2019 r. i potrwa do końca 2023 r. z budżetem w wysokości 100 mln zł, z czego do tej pory NFOŚiGW udostępnił na rzecz WFOŚiGW (Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej - red.) ponad 44 mln zł. Planowana jest kontynuacja przedmiotowego programu" - zapowiedział.

Wiceminister rozwoju i technologii podkreślił, że "Polska jest jedynym w UE krajem realizującym plan usunięcia wyrobów zawierających azbest".