Zaostrza się walka ze smogiem. Nowy obowiązek ma objąć kilka milionów osób

Trzy poprawki do noweli ustawy o wspieraniu termomodernizacji i remontów zaproponowali senatorowie i następnie jednogłośnie ją przegłosowali. Nowela została przekazana Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych, a następnie ponownie ma trafić pod obrady Sejmu. Trzy poparte przez wyższą izbę parlamentu poprawki miały m.in. charakter redakcyjny i językowy.

Nowela ustawy o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz niektórych innych ustaw zawiera zapisy dotyczące usprawnienia programów antysmogowych (Stop smog, Czyste powietrze), tak by więcej osób mogło być beneficjentami wymiany źródła ciepła.

Nowe przepisy przewidują także stworzenie Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków - informatycznego narzędzia, "mapy", na której umieszczona byłaby informacja, jakiego rodzaju ogrzewanie stosowane jest w budynkach.

CEEB ma być narzędziem informatycznym, które posłuży do identyfikowania źródeł niskiej emisji z budynków. W systemie tym zostaną zebrane informacje na temat źródeł emisji w sektorze komunalno-bytowym, które zostaną pozyskane w ogólnopolskiej powszechnej inwentaryzacji. W CEEB mają znaleźć się również dane na temat stanu energetycznego budynków, formach udzielonej pomocy publicznej (np. dotacje) przyznanej na termomodernizację lub wymianę kotłów w budynkach.

Ewidencja obejmie domy i wszystkie inne budynki - np. magazyny czy garaże, gospodarstwa rolne, a nawet kościoły i szpitale. O wpisaniu do CEEB decydować ma moc wykorzystywanego źródła ciepła - do 1 MW mocy - takie, na które nie trzeba mieć pozwolenia.

Nieznana jest jeszcze dokładna data wejścia nowych zasad w życie. W noweli zapisano, że rozwiązanie dotyczące CEEB wejdzie w życie "z dniem wdrożenia rozwiązań technicznych", które umożliwią jej wprowadzenie. Dokładny termin określi rozporządzenie.

Jak dowiadujemy się z projektu ustawy, w CEEB znajdą się m.in. dane i informacje o budynkach i lokalach w zakresie: źródła ciepła, źródła energii elektrycznej, źródła spalania paliw, przekazanej premii termomodernizacyjnej lub remontowej, ulgi podatkowej, udzielonego dofinansowania. Także dane właścicieli lub zarządców budynków lub lokali: imię i nazwisko albo nazwę oraz adres zamieszkania lub siedziby, adres nieruchomości, numer telefonu i adres poczty elektronicznej (o ile posiada).

Jeśli chodzi o właścicieli lub zarządców budynków, w których już są zainstalowane źródła ciepła, to będą oni mieli 12 miesięcy od ogłoszenia rozporządzenia na rejestrację w CEEB. Natomiast na złożenie deklaracji dotyczącej nowego źródła ciepła będzie tylko 14 dni od dnia uruchomienia źródła ciepła. 

Zgodnie z ustawą, CEEB dla samorządów będzie ogólnodostępnym narzędziem inwentaryzacji budynków. Inwentaryzacja ma objąć ok. 5-6 mln budynków, rocznie ma być to pół miliona budynków.

Jak podało Centrum Informacyjne Rządu, powszechna inwentaryzacja budynków zostanie połączona ze składaniem deklaracji pisemnych dotyczących źródeł ciepła i spalania - do końca 2021 r.

W Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków mają znaleźć się dane, które będą pochodzić nie tylko z deklaracji mieszkańców. Do CEEB będą również wpisywane informacje pochodzące z innych rejestrów, a także kontroli i interwencji. W projekcie ustawy znalazły się m.in. kontrole kominiarskie, kontrole przedsiębiorców prowadzone przez inspekcję ochrony środowiska, kontrole dotyczące gospodarowania odpadami czy ściekami, także kontrole zlecone przez BGK po otrzymaniu dofinansowania do termomodernizacji czy remontu, a nawet wskazane przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta w zakresie przyznanych świadczeń z pomocy społecznej lub innych form wsparcia finansowego ze środków publicznych.

Jak czytamy w projekcie nowelizacji ustawy, informacje z CEEB będą mogły być udostępniane 25 podmiotom.

Na liście znajdują się m.in.: organy Inspekcji Ochrony Środowiska, nadzór budowlany, ministrowie właściwi do spraw klimatu, energii, budownictwa, planowania, zagospodarowania przestrzennego i mieszkalnictwa, spraw wewnętrznych oraz finansów publicznych, Narodowy Fundusz, wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej, Główny Urząd Statystyczny, Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami - Instytut Ochrony Środowiska - Państwowy Instytut Badawczy, Krajowa Administracja Skarbowa, ośrodki pomocy społecznej i centra usług społecznych, Bank Gospodarstwa Krajowego, wójtowie, burmistrze lub prezydenci miast, starostowie, sejmiki i marszałkowie województwa, wojewodowie, Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska, regionalni dyrektorzy ochrony środowiska, organy lub inne podmioty udzielające ze środków publicznych finansowania albo dofinansowania: przedsięwzięć termomodernizacyjnych, przedsięwzięć niskoemisyjnych lub przedsięwzięć remontowych oraz odnawialnych źródeł energii czy innych przedsięwzięć związanych z ochroną powietrza; Urząd Regulacji Energetyki, zakłady ubezpieczeń.

To, które informacje będą zbierane w CEEB i udostępniane na zewnątrz, ma określić rozporządzenie.

"Kto, wbrew ciążącemu na nim obowiązkowi, nie składa w terminie deklaracji, podlega karze grzywny" - wyjaśniono w noweli ustawy.

Odnośnie programu Stop smog nowela przewiduje zmniejszenie minimalnej liczby budynków jednorodzinnych, która umożliwi samorządom wnioskowanie o środki z programu (z 2 do 1 proc. lub 20 budynków). Przepisy zakładają ponadto jednorazowe zniesienie tego limitu, o ile wcześniej gmina zawarła co najmniej jedno porozumienie. W ramach usprawnienia programu zaproponowano również zmniejszenie z 50 na 30 proc. wymaganej redukcji zapotrzebowania na ciepło grzewcze liczonego łącznie dla wszystkich przedsięwzięć niskoemisyjnych realizowanych przez gminę.

Skuteczności programu Stop smog ma też pomóc skrócenie z 10 do 5 lat okresu utrzymania efektów przedsięwzięć niskoemisyjnych. Nowela przewiduje ponadto, że takie inwestycje zostaną rozszerzone o m.in. przyłączenie budynku do sieci elektroenergetycznej, modernizację istniejącego przyłącza ciepłowniczego, gazowego lub elektroenergetycznego. Nowe przepisy pozwolą również na realizację przedsięwzięć niskoemisyjnych w budynkach będących w zasobach mieszkaniowych gminy, a także umożliwią związkom międzygminnym i powiatom wnioskowanie do programu w imieniu kilku gmin.

Program Stop smog ma być realizowany do końca 2024 r. a jego budżet to 1,2 mld zł. Skierowany jest on do gmin, w których stężenie zanieczyszczeń powietrza przekracza normy unijne.

W ramach usprawnienia sztandarowego programu antysmogowego, jakim jest Czyste powietrze, nowelizacja przewiduje, że powstanie Fundusz Ekologiczny Poręczeń i Gwarancji. Będą z niego udzielane gwarancje lub poręczenia spłaty kredytów i pożyczek udzielonych na projekty ekologiczne np. termomodernizację i wymianę źródeł ciepła w domach jednorodzinnych. Fundusz ma działać przy BGK i zasilany będzie środkami przez NFOŚiGW.

Nowela ma pozwolić również udostępniać środki NFOŚiGW wojewódzkim funduszom ochrony środowiska na realizację proekologicznych inwestycji.

OGLĄDAJ TVN24 W INTERNECIE >>>