Mają zastąpić ludzi i szukać "złóż pod regolitem"

Źródło:
PAP
Dr Sławosz Uznański-Wiśniewski będzie drugim Polakiem w kosmosie. "Jakby przejął pałeczkę"
Dr Sławosz Uznański-Wiśniewski będzie drugim Polakiem w kosmosie. "Jakby przejął pałeczkę"Hubert Kijek/Fakty TVN
wideo 2/9
Dr Sławosz Uznański-Wiśniewski będzie drugim Polakiem w kosmosie. "Jakby przejął pałeczkę"Hubert Kijek/Fakty TVN

Według doktora Tomasza Barcińskiego z Centrum Badań Kosmicznych Polskiej Akademii Nauk przyszłość eksploracji przestrzeni kosmicznej w dużej mierze będzie należeć do robotów. Maszyny te będą realizować szeroki zakres zadań - od prostych czynności porządkowych po prowadzenie zaawansowanych eksperymentów naukowych.

Na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) astronauci testują już roboty, które mogą wspierać pracę ludzi. - Z czasem roboty mogą zająć się praktycznie wszystkim, co tylko można sobie wyobrazić, jeśli chodzi o szeroko pojętą pomoc dla astronautów - powiedział dr Barciński, kierownik Laboratorium Mechatroniki i Robotyki Satelitarnej CBK PAN.

Roboty mają wesprzeć astronautów

Dodał, że na ISS działa już kulisty robot Int-Ball, który lata i dokumentuje pracę astronautów. Poza tym z jego pomocą testowane są techniki poruszania robotem w warunkach mikrograwitacji.

- Możemy wyobrazić sobie też na przykład wykonywane przez roboty prace porządkowe - na małej przestrzeni stacji kosmicznej łatwo jest o bałagan. Bardziej zaawansowane roboty będą wyręczały ludzi w prowadzeniu coraz bardziej złożonych eksperymentów, które bywają żmudne i czasochłonne. To czynności świetnie nadające się dla robota. Z czasem będą też mogły zastępować ludzi w niektórych spacerach kosmicznych - opisał dr Barciński.

Zwrócił uwagę, że panująca na orbicie mikrograwitacja powoduje, że działające na stacjach kosmicznych roboty będą mogły mieć różnorodne kształty.

- Można wyobrazić sobie na przykład taką kulę jak Int-Ball z dwiema, czterema czy nawet ośmioma rękami czy innymi odnóżami, na przykład przypominającymi trąbę słonia z chwytakami czy różnymi czujnikami. Prawdopodobnie będziemy świadkami stopniowej ewolucji w projektowaniu takich maszyn, na tle której co jakiś czas pojawi się zupełnie nowa rewolucyjna idea - wyjaśnił ekspert CBK PAN. Jak dodał, jednym z takich rewolucyjnych podjeść jest tzw. miękka robotyka. To roboty wykonane z miękkich polimerów. - Giętkie, lekkie, filigranowe ciało będzie w mikrograwitacji z łatwością utrzymywało swój kształt, a jednocześnie będzie mogło go zmieniać w razie potrzeby, aby na przykład przedostać się w trudno dostępne miejsca - opisał.

Nowe wyzwania

Wskazał przy tym na nowe wyzwania związane z mikrograwitacją - roboty będą zachowywały się bowiem inaczej niż na Ziemi, często sprzecznie z codzienną intuicją. - To nie jest jednak duża przeszkoda. Ludzki mózg łatwo się uczy nowych rzeczy i inżynierowie się tego z pewnością nauczą - zapewnił dr Barciński. Ponadto - jak zauważył - istnieją już doskonałe programy komputerowe, które pozwalają symulować warunki kosmiczne, czy nawet wnętrze stacji. Można w nich testować np. podejście naśladujące ewolucję żywych organizmów.

- Komputerowi podaje się informację o tym, co dany element ma robić i jakie warunku spełniać - na przykład ma niewiele ważyć i zużywać mało energii. (....) Na razie na co dzień wykorzystuje się tę technikę do tworzenia poszczególnych podzespołów, ale z czasem zapewne rozwinie się ona tak bardzo, że w podobny sposób będą powstawały projekty całych robotów - wyjaśnił ekspert.

Jedna z głównych granic

Podkreślił też, że jedną z głównych granic dla wprowadzania robotów w przestrzeni będzie bezpieczeństwo. Ma to szczególne znaczenie na stacjach kosmicznych, gdzie miejsca jest mało i niewłaściwie zachowujący się robot mógłby stanowić zagrożenie dla astronautów i delikatnego sprzętu.

- Działające w kosmosie roboty będą więc musiały być szczególnie dobrze projektowane pod względem bezpieczeństwa. W specjalny sposób będą musiałby być zaprojektowane te elementy stacji kosmicznych, z którymi roboty będą oddziaływały - będą musiały być w pewnym stopniu odporne na błędy maszyny - wskazał dr Barciński. Ekspert powiedział, że roboty będą także działały na orbicie, np. usuwając z niej stare satelity czy fragmenty rakiet. Mogą też znaleźć zastosowanie w obsłudze satelitów, w tym ich tankowaniu.

- Satelity muszą wykonywać różne manewry korygujące i mogą to robić tak długo, jak długo starczy im paliwa. Orbitalna "cysterna" mogłaby to paliwo uzupełniać. Działałoby to trochę, jak tankowanie myśliwców w powietrzu, choć byłoby nawet łatwiejsze, ponieważ w mikrograwitacji, bez obecności powietrza taki robot do tankowania mógłby się na sztywno połączyć z satelitą - tłumaczył.

Szczególne wyzwania na Księżycu

Roboty będą również potrzebne w misjach na Księżyc czy na Marsa - nie tylko w habitatach, ale i na powierzchni. - Na Księżycu możemy sobie wyobrazić na przykład armię robotów-górników, czy urządzenia zbierające próbki skał, albo poszukujące złóż pod regolitem - powiedział dr Barciński. Zwrócił przy tym uwagę, że Księżyc stwarza szczególne wyzwania.

- Jednym z nich jest właśnie regolit, który przedostaje się do wszystkich odsłoniętych mechanizmów i działa trochę jak piasek wsypany w łożyska, powodując ich niszczenie. Trzeba więc opracować odpowiednie metody ochrony. Kolejna sprawa to ekstremalne temperatury. Dzień oraz noc na Księżycu trwają po prawie 15 dni. Nocą temperatura spada do minus 150 stopni Celsjusza i mało który robot jest w stanie ją przetrwać. Z kolei w dzień jest ekstremalnie gorąco - opisał. Jego zdaniem wiele robotów będzie potrzebowało ludzi do sterowania, choć będą także powstawały maszyny coraz bardziej samodzielne. Inżynier CBK PAN przewiduje, że te dwie gałęzie będą się przenikały i będą powstawać roboty częściowo autonomiczne. Już teraz tak działają marsjańskie i księżycowe łaziki.

Nowy zawód

To zaś może oznaczać powstanie nowego zawodu. - Obecnie mamy już bardzo wymagający zawód operatora satelitów. Takie osoby pracują na trzy zmiany i monitorują pracę satelity. Być może za jakiś czas będzie się szkoliło specjalistów do obsługi kosmicznych robotów - uważa dr Barciński.

Naukowiec w rozwoju kosmicznych robotów widzi ogromną szansę dla polskich firm i instytutów, w tym oczywiście CBK PAN, które już biorą udział w różnych programach budowy takich maszyn. Wymienił, że teraz w CBK PAN są prowadzone m.in. badania manipulatorów satelitarnych - serwisujących i przechwytujących satelity. Naukowcy pracują też nad koparkami do księżycowego gruntu oraz badają podwozia lądowników, których nogi są sterowane podobnie jak ramiona robotów.

- Myślę, że z dużym poczuciem pewności możemy projektować główne elementy kosmicznych robotów, na przykład manipulatory czy skaczące platformy. W tym, jako kraj jesteśmy już dobrzy. Jeszcze brakuje nam trochę do pełnej dorosłości w kosmicznej robotyce. Osiągniemy ją, gdy zbudujemy samodzielny pełen system. (...) Potrzebujemy do tego więcej doświadczenia, ale nie zdobędziemy go inaczej niż podejmując ryzyko pionierskiego działania - podsumował dr Barciński.

Autorka/Autor:mp/kris

Źródło: PAP

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Karol Nawrocki jeszcze w trakcie kampanii zapowiedział, że nie pozwoli na podnoszenie podatków. Może to oznaczać, że wiele projektowanych ustaw może zostać zawetowanych przez prezydenta. Oto plany podatkowe rządu.

Podatkowe plany rządu. To może zawetować Nawrocki

Podatkowe plany rządu. To może zawetować Nawrocki

Źródło:
tvn24.pl

Donald Trump zapowiedział, że zamierza pomagać firmom, które "zawierają lukratywne umowy" ze Stanami Zjednoczonymi. Prezydent USA wskazał na koncern Intel, który zgodził się na sprzedaż rządowi 10 procent swoich akcji.

Trump: dlaczego "głupi" ludzie są z tego niezadowoleni?

Trump: dlaczego "głupi" ludzie są z tego niezadowoleni?

Źródło:
PAP

Aż 95 procent organizacji pompujących ogromne środki w sztuczną inteligencję (AI) nie widzi żadnych zwrotów z inwestycji - wynika z raportu Massachusetts Institute of Technology (MIT). "Stymulowanie szybkiego wzrostu przychodów kończy się fiaskiem" - podkreśla magazyn "Fortune".

Rewolucja trwa, ogromna bańka pęka. 95 procent firm nie widzi rezultatów

Rewolucja trwa, ogromna bańka pęka. 95 procent firm nie widzi rezultatów

Źródło:
"Fortune"

Trzecią ustawą, zawetowaną w poniedziałek przez prezydenta Karola Nawrockiego, jest ustawa o deregulacji w zakresie energetyki - poinformował szef Kancelarii Prezydenta Zbigniew Bogucki. Ustawa między innymi podnosiła próg mocy instalacji OZE, od którego trzeba uzyskać koncesję. Przewidywała też uproszczenie rachunków za energię elektryczną.

Kolejne weto prezydenta. Wiadomo, czego dotyczy

Kolejne weto prezydenta. Wiadomo, czego dotyczy

Źródło:
PAP

Minister handlu Norwegii Cecilie Myrseth wezwała na poniedziałek właścicieli największych sieci handlowych w kraju. Powodem spotkania jest lipcowy wzrost cen żywności. Niemal 97 procent rynku należy do trzech głównych graczy.

Właściciele sieci handlowych na dywaniku u minister

Właściciele sieci handlowych na dywaniku u minister

Źródło:
PAP

W lipcu 2025 roku liczba polskich turystów w Hiszpanii wzrosła o ponad 100 procent w porównaniu do danych z 2015 roku - podała hiszpańska agencja Servimedia, powołując się na dane Narodowego Instytutu Statystycznego.

Polacy pokochali ten kierunek. Wzrost o ponad 100 procent

Polacy pokochali ten kierunek. Wzrost o ponad 100 procent

Źródło:
PAP

Władze Monachium wprowadziły zakaz sprzedaży chipsów po godzinie 20:00 w kioskach zlokalizowanych w dzielnicy uniwersyteckiej - poinformował dziennik "Muenchner Merkur". Jak tłumaczą miejscy urzędnicy, decyzja ma na celu ograniczenie zaśmiecania przestrzeni publicznej.

Nie kupisz chipsów po 20:00. Nowy zakaz

Nie kupisz chipsów po 20:00. Nowy zakaz

Źródło:
PAP

Prezydenckie weta tną na oślep! Karol Nawrocki wyłącza swoją decyzją internet Ukrainie, bo de facto to oznacza jego decyzja dotycząca ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy - napisał na portalu X wicepremier i minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski.

"Nawrocki wyłącza swoją decyzją internet Ukrainie"

"Nawrocki wyłącza swoją decyzją internet Ukrainie"

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Prezydent Karol Nawrocki zawetował nowelizację ustaw Kodeks karny skarbowy oraz Ordynacja podatkowa, których celem było między innymi obniżenie kar za niektóre przestępstwa skarbowe.

Weto prezydenta do zmian w podatkach. "Nie godzę się na to"

Weto prezydenta do zmian w podatkach. "Nie godzę się na to"

Źródło:
PAP

Sprzedaż detaliczna w cenach stałych w lipcu 2025 roku wzrosła o 4,8 procent w ujęciu rocznym - podał Główny Urząd Statystyczny. W ubiegłym miesiącu sprzedaż w cenach bieżących również wzrosła o 4,8 procent rok do roku. Minister finansów Andrzej Domański w komentarzu napisał o "kolejnych mocnych danych z polskiej gospodarki".

Minister: Rośnie optymizm. Przyspieszamy

Minister: Rośnie optymizm. Przyspieszamy

Źródło:
tvn24.pl, PAP

Najwyższa Izba Kontroli napisała o "poważnych nieprawidłowościach" w nadzorze Komisji Nadzoru Finansowego nad Getin Noble Bankiem, Polskim Bankiem Apeksowym, Polnordem i Ursusem. W ocenie instytucji działania komisji były pozorne, opieszałe, sprzeczne z prawem, brakowało też poszanowania praw inwestorów. Na wyniki kontroli zareagowała już KNF.

NIK o "poważnych nieprawidłowościach". Urząd reaguje: pomieszanie ról

NIK o "poważnych nieprawidłowościach". Urząd reaguje: pomieszanie ról

Źródło:
PAP

Prezydent Karol Nawrocki nie podpisze ustawy podwyższającej podatki - zadeklarował szef Kancelarii Prezydenta RP Zbigniew Bogucki, odnosząc się do planowanej przez rząd podwyżki akcyzy na alkohol. O komentarz w tej sprawie poproszony został w poniedziałek w TVN24 Marcin Przydacz, szef prezydenckiego Biura Polityki Międzynarodowej.

To będzie kolejne weto prezydenta?

To będzie kolejne weto prezydenta?

Źródło:
PAP

Limity dorabiania dla emerytów i rencistów, którzy nie osiągnęli wieku emerytalnego, od września idą w dół. Próg, który nie wpływa na zmniejszenie emerytury czy renty, zostanie obniżony o 149,50 złotego, ten powodujący zawieszenie świadczenia - o 277,70 złotego.

Dorabianie do emerytury. Wchodzą nowe progi

Dorabianie do emerytury. Wchodzą nowe progi

Źródło:
PAP

Propozycja przyznania Państwowej Inspekcji Pracy uprawnień do zmiany umów cywilnoprawnych na umowy o pracę narusza pewność prawa, budzi wątpliwości proceduralne i ogranicza swobodę umów - ostrzega profesor Grażyna Spytek-Bandurska. Wskazała na potrzebę wprowadzania zmian stopniowo.

Zmiany umów, wyższe kary. Projekt budzi wątpliwości

Zmiany umów, wyższe kary. Projekt budzi wątpliwości

Źródło:
PAP

W lipcu liczba dostępnych mieszkań na wynajem osiągnęła najniższy poziom od początku roku - wynika z raportu Otodom. Dynamiczny wzrost popytu napędza dodatkowo zbliżający się początek roku akademickiego. - Tegoroczny sierpniowy szczyt na rynku najmu może być intensywniejszy niż w ostatnich latach - przewiduje Milena Chełchowska, ekspertka Otodom.

Gorąco na rynku. "Nowe oferty bardzo szybko znajdują najemców"

Gorąco na rynku. "Nowe oferty bardzo szybko znajdują najemców"

Źródło:
PAP

Nowy rok szkolny 2025/2026 rozpocznie się w poniedziałek, 1 września. Z tej okazji przedstawiamy kalendarz wraz z najważniejszymi datami. Poniżej dowiesz się, kiedy wypadają dni wolne od szkoły, jakie są terminy ferii dla poszczególnych województw oraz kiedy rozpoczną się wakacje.

Świąteczne przerwy, ferie i egzaminy. Oto kalendarz roku szkolnego 2025/2026

Świąteczne przerwy, ferie i egzaminy. Oto kalendarz roku szkolnego 2025/2026

Źródło:
PAP

Polska stała się głównym celem politycznie motywowanych cyberataków - wynika z najnowszego raportu Ośrodka Cyberbezpieczeństwa Przemysłowego (ZIUR) z San Sebastian. Nasz kraj wyprzedził pod tym względem między innymi Ukrainę, Wielką Brytanię i Izrael. Eksperci ostrzegają: liczba ataków rośnie, a ich skala jest coraz bardziej niepokojąca.

Polska głównym celem. Wyprzedziliśmy Ukrainę i Izrael

Polska głównym celem. Wyprzedziliśmy Ukrainę i Izrael

Źródło:
PAP

W seulskiej dzielnicy Daechi właściciele kawiarni blokują dostęp do gniazdek, a Starbucks wprowadza zasady ograniczające wnoszenie monitorów i drukarek. Powodem jest rosnąca liczba tak zwanych cagongjok - osób, które całymi dniami zajmują stoliki, traktując kawiarnie jak biura.

Wnoszą do kawiarni drukarki, stawiają przegrody. "Musiałem zablokować dostęp do gniazdek"

Wnoszą do kawiarni drukarki, stawiają przegrody. "Musiałem zablokować dostęp do gniazdek"

Źródło:
BBC

Dom mody Balenciaga po raz kolejny zaskakuje - tym razem proponuje torebkę, która wygląda jak... zwykła sklepowa reklamówka. Model Marché Packable Tote Bag Medium, pochodzący z zimowej kolekcji, kosztuje 995 dolarów, czyli ponad 3,6 tysiąca złotych. W tej cenie można mieć nadzieję, że posłuży dłużej niż jednorazowa siatka z supermarketu.

Reklamówka za tysiące złotych. Luksusowy dom mody po raz kolejny szokuje

Reklamówka za tysiące złotych. Luksusowy dom mody po raz kolejny szokuje

Źródło:
PAP

System kaucyjny w Polsce jeszcze nie ruszył, a już pojawiają się pomysły na jego rozszerzenie. Wiceminister klimatu Anita Sowińska zapowiada, że będzie zabiegać o włączenie jednorazowych szklanych butelek do systemu. Na razie nie są one objęte kaucją, bo sklepy obawiają się problemów z ich zbiórką.

Luka w systemie kaucyjnym? Wiceminister chce zmian

Luka w systemie kaucyjnym? Wiceminister chce zmian

Źródło:
PAP

W sobotnim losowaniu Lotto nikt nie wytypował prawidłowo wszystkich sześciu liczb. Oznacza to, że kumulacja rośnie do 14 milionów złotych. Oto wyniki Lotto i Lotto Plus z 23 sierpnia 2025 roku.

Kumulacja w Lotto nadal rośnie

Kumulacja w Lotto nadal rośnie

Źródło:
tvn24.pl

Koncern Intel zgodził się sprzedać rządowi Stanów Zjednoczonych 10-procentowy pakiet swoich akcji o wartości 8,9 miliarda dolarów - poinformował prezydent USA Donald Trump. To jedna z największych interwencji państwa w prywatną firmę od czasu ratowania amerykańskiego przemysłu motoryzacyjnego po kryzysie finansowym z 2008 roku.

Jedna z największych takich interwencji od lat. Państwo wkracza do giganta

Jedna z największych takich interwencji od lat. Państwo wkracza do giganta

Źródło:
PAP

Bpost, PostNL i Post Luxembourg, czyli operatorzy pocztowi z Belgii, Holandii i Luksemburga zawiesili wysyłkę paczek do USA z powodu nowych przepisów celnych. PostEurop, stowarzyszenie 51 europejskich publicznych operatorów pocztowych, poinformowało, że jeśli do 29 sierpnia nie uda się znaleźć rozwiązania problemu amerykańskich ceł, prawdopodobnie członkowie grupy wstrzymają wysyłki paczek do USA.

Kolejne kraje zawiesiły wysyłkę paczek do USA. "Nie chcemy ryzykować"

Kolejne kraje zawiesiły wysyłkę paczek do USA. "Nie chcemy ryzykować"

Źródło:
PAP

Podróż do Tanzanii będzie droższa - rząd tego kraju wprowadza nowy podatek lotniczy, który obejmie wszystkich pasażerów przylatujących samolotem, w tym odwiedzających Zanzibar.

Nowy podatek dla turystów. Trzeba będzie dopłacić kilkaset złotych

Nowy podatek dla turystów. Trzeba będzie dopłacić kilkaset złotych

Źródło:
PAP

Zainteresowanie pilotażem skróconego czasu pracy jest duże - informuje Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. W pierwszym tygodniu naboru do projektu złożono 150 kompletnych wniosków. Kolejnych 694 znajduje się w trakcie przygotowywania. Wnioski można składać do 15 września.

Krótsza praca za taką samą pensję. Duże zainteresowanie firm

Krótsza praca za taką samą pensję. Duże zainteresowanie firm

Źródło:
PAP

Sąd uznał, że umowa kredytowa zawarta przez oszustów na dane właściciela konta bankowego jest nieważna - informuje "Dziennik Gazeta Prawna". Wyrok jest nieprawomocny.

Kredyt zaciągnięty przez oszustów. Jest wyrok w sprawie spłaty

Kredyt zaciągnięty przez oszustów. Jest wyrok w sprawie spłaty

Źródło:
PAP