Ile ważna jest recepta? Siedem dni, 30, 120 czy może 365?

● W zależności od rodzaju wydanej e-recepty lub recepty papierowej, może ona być ważna 7, 30, 120 lub 365 dni. ● Ważność elektronicznej recepty można sprawdzić w Internetowym Koncie Pacjenta (IKP), a także zasięgnąć tej informacji u lekarza lub farmaceuty. ● Zarówno e-receptę, jak i receptę papierową można zrealizować częściowo, jednak dalsza jej realizacja możliwa będzie wyłącznie w tej samej aptece.

Aby usystematyzować wiedzę, warto zapoznać się z poszczególnymi rodzajami recept, jakie dostępne są w Polsce:

● e-recepta/recepta papierowa – jest to dokument odpowiednio elektroniczny bądź papierowy wystawiany przez lekarzy, lekarzy dentystów, felczerów, starszych felczerów, pielęgniarki oraz położne; ● recepta transgraniczna – upoważnia do wydania pacjentowi danego leku na terenie Unii Europejskiej, w innym kraju niż została wystawiona; ● recepta farmaceutyczna – wypisywana jest przez farmaceutę posiadającego uprawnienia, kiedy następuje sytuacja zagrażająca życiu; ● recepta pro auctore – jak sama nazwa niejako sugeruje, jest to recepta przepisywana na autora, czyli samego siebie; ● recepta pro familiae – osoba z uprawnieniami może skorzystać z możliwości przepisania recepty dla najbliższych, tj.: małżonka/małżonki, krewnych lub powinowatych w linii prostej, w linii bocznej do stopnia pokrewieństwa pomiędzy dziećmi rodzeństwa, pozostających z nim we wspólnym pożyciu.

E-recepty wypierają papierowe odpowiedniki, poza kilkoma wyjątkami. Zgodnie z Obwieszczeniem Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 15 maja 2020 r. w Sprawie Ogłoszenia Jednolitego Tekstu Ustawy – Prawo farmaceutyczne, w kilku sytuacjach wystawia się receptę w formie papierowej:

– w przypadku braku dostępności do systemu teleinformatycznego; – możliwej do realizacji na terenie UE, czyli recepty transgranicznej (jeżeli państwo realizacji nie stosuje systemu elektronicznych recept lub jest ona przeznaczona do realizacji dla małoletniego); – dla wystawiającego, tj. pro auctore; – rodzaju pro familiae; – dla osób, których tożsamość nie została ustalona; – dla środków leczniczych niedopuszczonych do obrotu na terenie Rzeczpospolitej Polskiej i są one sprowadzane na szczególnych warunkach w trybie prawnie określonym, – jeżeli lekarz, pielęgniarka lub położna jest obywatelem/obywatelką jednego z krajów UE, a swój zawód czasowo wykonują na terenie Rzeczypospolitej Polskiej.

Zarówno e-recepta, jak i recepta papierowa mają termin ważności, który jest taki sam dla obu tych dokumentów. To, jak długo ważna jest recepta, jest zależne od kilku czynników. Standardowo jest to okres wynoszący do 30 dni, lecz można spotkać się z 7, 120 lub 365 dniowym terminem ważności.

Co ważne, jednorazowo pacjent może otrzymać maksymalnie ilość produktu leczniczego, środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrobu medycznego, która będzie mu niezbędna do 180-dniowego okresu stosowania wyliczonego na podstawie określonego na recepcie sposobu dawkowania.

W przypadku leku wydawanego w opakowaniach, których wielkość uniemożliwia wydanie go w ilości niezbędnej do stosowania przez wyliczony okres, dopuszcza się jednak wydanie go w ilości przekraczającej tę ilość, ale nie więcej niż o jedno najmniejsze opakowanie.

Poszukując odpowiedzi na pytanie, ile ważna jest e-recepta, wystarczy zalogować się do serwisu www.pacjent.gov.pl i sprawdzić datę. Do Internetowego Konta Pacjenta (IKP) można zalogować się za pomocą profilu zaufanego lub e-dowodu.

Jeżeli osoba uprawniona nie zaznaczyła w recepcie „data realizacji od…”, to co do zasady powinno się przyjąć termin realizacji od momentu wystawienia. W przypadku wątpliwości, informacji można zasięgnąć u lekarza, farmaceuty. Generalnie:

– recepta na antybiotyk (doustny i pozajelitowy) jest ważna 7 dni od daty wystawienia – recepta na antybiotyk zewnętrzny (np. maści, płyny) jest ważna 30 dni od daty wystawienia – recepta na środki spożywcze o specjalnym przeznaczeniu sprowadzane z zagranicy jest ważna 120 dni od daty wystawienia – recepta na preparaty immunologiczne wytwarzane indywidualnie dla pacjenta jest ważna 120 dni od daty wystawienia – recepta na środki odurzające/substancje psychotropowe oraz preparaty zawierające ich pochodne jest ważna 30 dni od daty wystawienia – recepta na antykoncepcję jest ważna 30 dni od daty wystawienia – recepta na leki recepturowe jest ważna 30 dni od daty wystawienia – farmaceuta ma obowiązek sporządzić lek recepturowy w przeciągu 48 godzin od momentu uzyskania recepty od pacjenta, a w przypadku leku zawierającego w swoim składzie środki odurzające lub recepty z adnotacją lekarza „cito” w ciągu czterech godzin. Jeśli pacjent nie zgłosi się pod odbiór leku recepturowego w czasie sześciu dni, to apteka może odmówić jego wydania.

Jeśli chodzi o lek, środek spożywczy specjalnego przeznaczenia żywieniowego, wyrób medyczny, dla którego wydana została decyzja administracyjna o objęciu refundacją (leki te mogą być wydawane bezpłatnie, za odpłatnością ryczałtową, za odpłatnością w wysokości 30 proc. albo 50 proc. ich limitu finansowania), to ważność tej recepty jest zależna od rodzaju leku, na który została wypisana. Na tego typu recepcie powinien zostać umieszczony właściwy kod, na podstawie którego pacjentowi przysługują uprawnienia dodatkowe (refundacja).

E-receptę i receptę papierową ważną przez rok (365 dni) mogą otrzymać m.in. pacjenci chorzy przewlekle, którzy na stałe przyjmują określone leki. Lekarz wystawiający receptę z takim terminem ważności musi jednak zaznaczyć, że ma być ona ważna przez 365 dni — musi znajdować się na niej „data realizacji do” określonego dnia. Jednak mimo że recepta jest wystawiona na 365 dni, to lekarz może przepisać lek maksymalnie na 360 dni kuracji. Jeśli recepta ważna jest przez rok, to pacjent i tak powinien wykupić pierwsze opakowanie do 30 dni od daty jej wystawienia. Jeśli zrobi to po 30 dniach, farmaceuta wyda mniejszą ilość leku, proporcjonalnie do liczby dni, które upłynęły od daty wystawienia recepty.

Jedną e-receptę lub receptę papierową można zrealizować wyłącznie w jednej aptece. Pacjent ma możliwość częściowego jej wykupienia, np. w sytuacji, gdy został przepisany przez lekarza półroczny zapas leku, którego ze względu na wysoką cenę, pacjent nie jest w stanie wykupić jednorazowo. W takim przypadku status e-recepty zmienia się w systemie na „częściową realizację” i można ją zrealizować do końca w innym terminie.