Delikt – na czym polega odpowiedzialność cywilna deliktowa?

Źródło:
TVN24 Biznes
MLOTEK SEDZIOWSKI TOGA SAD shutterstock_565671679.jpg
Zdjęcie ilustracyjneShutterstock

Odpowiedzialność deliktowa to obok odpowiedzialności kontraktowej jeden z rodzajów odpowiedzialności cywilnej. Polega ona na odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym, czyli tzw. deliktem. Szczególnym rodzajem deliktu jest delikt konstytucyjny. 

Odpowiedzialność deliktowa to odpowiedzialność za szkodę wynikającą z deliktu, czyli czynu niedozwolonego.Odpowiedzialność kontraktowa to odpowiedzialność z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania. Delikt konstytucyjny to zawinione naruszenie Konstytucji lub ustawy przez określone podmioty, w związku z zajmowanym przez nie stanowiskiem lub w zakresie ich urzędowania. 

Co to jest odpowiedzialność cywilna?

Odpowiedzialność cywilna, mimo że jest jedną z najważniejszych instytucji prawa cywilnego, nie została zdefiniowana wprost. Przyjmuje się, że jest to gotowość do ponoszenia negatywnych konsekwencji, które powstają w związku ze swoim działaniem lub działaniem osób trzecich. Najważniejszym celem odpowiedzialności cywilnej jest zrekompensowanie powstałej szkody.

Wyróżnia się odpowiedzialność deliktową i odpowiedzialność kontraktową.

Odpowiedzialność deliktowa

Odpowiedzialność cywilna deliktowa – z łacińskiego ex delicto – to odpowiedzialność cywilna, która wynika z deliktu. Co to jest delikt? Delikt jest to czyn niedozwolony. Zatem odpowiedzialność deliktowa to odpowiedzialność za szkodę, którą została wyrządzona czynem niedozwolonym

Podstawą odpowiedzialności deliktowej są przepisy Kodeksu cywilnego – od art. 415 do art. 449. Warunkiem jej powstania jest zaś jednoczesne spełnienie trzech przesłanek:

– powstanie szkody, np. zniszczenie rzeczy lub naruszenie dobrego imienia; – zaistnienie zawinionego zdarzenia, które wywołało szkodę – przy czym wina może mieć postać winy umyślnej lub winy nieumyślnej; – istnienie związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy zdarzeniem a szkodą.

Warto podkreślić, że jeżeli wszystkie te okoliczności zaistnieją jednocześnie, powstaje odpowiedzialność deliktowa i nie ma znaczenia, czy strony są związane stosunkiem prawnym, np. umową, czy też nie. Co więcej, mogą być to zarówno osoby fizyczne, jak i osoby prawne, które zobowiązane są do naprawienia szkody wyrządzonej przez jej organy lub podmioty nieposiadające odpowiedzialności prawnej.

Odpowiedzialność deliktowa – przykłady

Co w praktyce oznacza wyrządzenie drugiemu szkody ze swojej winy? Gdy prowadzisz firmę budowlaną i podczas prac remontowych z rusztowania spadło wprost na zaparkowany samochód wymontowane okno, jako wykonawca robót zobowiązany jesteś do naprawienia szkody. Z odpowiedzialnością deliktową mamy też do czynienia, gdy z parapetu twojego mieszkania spadnie doniczka i uszkodzi zaparkowany pod budynkiem samochód. Zalałeś sąsiadów, bo zapomniałeś zakręcić wodę? Powstała szkoda także podlega naprawieniu z tytułu odpowiedzialności deliktowej.

Odpowiedzialność kontraktowa

Odpowiedzialność cywilna kontraktowa powstaje w razie niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania. Jej podstawą jest art. 471 k.c., który zakłada także okoliczności wyłączające odpowiedzialność. Jeżeli bowiem niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania jest następstwem okoliczności, za które dłużnik nie odpowiada, nie ma on obowiązku naprawienia powstałej szkody.

Warto podkreślić, że odpowiedzialność kontraktowa wbrew swojej nazwie nie musi wiązać się z zobowiązaniem wynikającym wyłącznie z umowy (kontraktu). Źródłem odpowiedzialności kontraktowej może być także m.in. ustawa, czynność prawna jednostronna, akt administracyjny.

Odpowiedzialność kontraktowa – przykłady 

Kiedy będziesz zobowiązany do naprawienia szkody z tytułu odpowiedzialności kontraktowej? Jeżeli prowadzisz firmę budowlaną i podczas wykonywania prac, np. wymiany okien, jedno z nich – nowo zamontowane – spadnie i uszkodzi zaparkowany w pobliżu samochód, a zdarzenie to jest następstwem nieprawidłowego zamontowania okna, wówczas zobowiązany jesteś do naprawienia szkody z tytułu odpowiedzialności kontraktowej.

Kiedy zalejesz sąsiada w trakcie prowadzenia remontu, a wynikać to będzie z nienależycie podłączonego kranu, wówczas także mowa o odpowiedzialności kontraktowej. 

Odpowiedzialność deliktowa i kontraktowa a ubezpieczenie

Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej, które daje ubezpieczonemu ochronę w razie, gdy będzie on zobowiązany do naprawienia szkody z tytułu OC, może w różny sposób traktować odpowiedzialność deliktową i kontraktową. Niektóre towarzystwa ubezpieczeniowe obejmują bowiem ubezpieczeniem OC wyłącznie szkody powstałe z deliktu. Jednocześnie dopuszczają rozszerzenie ubezpieczenia o ochronę OC kontraktową. Inne zaś nie rozróżniają tych odpowiedzialności. Szczegóły zawarte są każdorazowo w umowie, którą zawierasz z towarzystwem ubezpieczeniowym. 

Delikt konstytucyjny

Od deliktu w prawie cywilnym należy odróżnić pojęcie deliktu konstytucyjnego. Jest to zawinione naruszenie Konstytucji lub ustawy przez określone w Konstytucji RP podmioty, w związku z zajmowanym przez nie stanowiskiem lub w zakresie ich urzędowania. Zalicza się do nich:

– Prezydenta Rzeczypospolitej, – Prezesa Rady Ministrów, – Prezesa Najwyższej Izby Kontroli, – członków Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, – członków Rady Ministrów, – Prezesa NBP, – osoby, którym Prezes RM powierzył kierowanie ministerstwem, – Naczelnego Dowódcę Sił Zbrojnych, – posłów i senatorów w związku z naruszeniem zakazu prowadzenia przez nich działalności gospodarczej.

Autorka/Autor:red.

Źródło: TVN24 Biznes

Źródło zdjęcia głównego: konkret24

Pozostałe wiadomości

Senat uchwalił w środę nowelizację Kodeksu pracy w sprawie jawności płac, ale z poprawką. Pracodawca będzie zobowiązany do udzielenia kandydatowi na stanowisko z odpowiednim wyprzedzeniem informacji o proponowanym wynagrodzeniu, aby umożliwić mu świadome i przejrzyste negocjacje.

Nowy obowiązek dla pracodawców. Poprawka Senatu

Nowy obowiązek dla pracodawców. Poprawka Senatu

Źródło:
PAP

Sektor bankowy w Polsce w 2024 roku osiągnął rekordowe zyski netto - czytamy w interpelacji poselskiej skierowanej do resortu finansów. Posłowie pytają w niej o analizy i konsultacje w sprawie wprowadzenia podatku od nadmiarowych zysków banków. Odpowiedzi w tej sprawie udzielił sekretarz stanu w Ministerstwie Finansów Jurand Drop.

Podatek od "manny z nieba". Ministerstwo zabiera głos

Podatek od "manny z nieba". Ministerstwo zabiera głos

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Hakerzy zaatakowali Czechy. Zdaniem szefowej unijnej dyplomacji Kaji Kallas za cyberatakiem stoi podmiot wspierany przez Chiny. Czeski resort spraw zagranicznych wezwał do siebie chińskiego ambasadora.

Atak hakerów. Wezwali ambasadora

Atak hakerów. Wezwali ambasadora

Źródło:
PAP

Od 1 lipca do bazyliki Świętego Marka w Wenecji będzie można wejść tylko po wcześniejszym dokonaniu rezerwacji online, a cena biletu wstępu wzrośnie z 6 do 10 euro. To kolejny krok podjęty w tym mieście, by stawić czoła nasilającemu się zjawisku tak zwanej nadmiernej turystyki.

Walczą z nadmierną turystyką. Ceny biletów w górę

Walczą z nadmierną turystyką. Ceny biletów w górę

Źródło:
PAP

PKP Polskie Linie Kolejowe szukają około 130 nowych pracowników. Zatrudnienie mogą znaleźć zarówno osoby z wykształceniem wyższym, jak i te ze średnim czy zawodowym. Proponowane pensje sięgają nawet 28,5 tysiąca złotych brutto miesięcznie.

Nawet 28,5 tysiąca złotych miesięcznie. Polski gigant szuka pracowników

Nawet 28,5 tysiąca złotych miesięcznie. Polski gigant szuka pracowników

Źródło:
tvn24.pl, PAP

Z najnowszego sondażu przeprowadzonego wśród Włochów w wieku 19-28 lat wynika, że zawody takie jak lekarz, nauczyciel czy specjalista do spraw cyberbezpieczeństwa cieszą się obecnie większym prestiżem niż praca influencera. Wyniki badania wskazują na zmianę priorytetów zawodowych młodego pokolenia, które coraz częściej stawia na stabilność, użyteczność społeczną i rozwój w sektorach o rosnącym znaczeniu.

Influencer już nie tak popularny. Ranking zawodów marzeń

Influencer już nie tak popularny. Ranking zawodów marzeń

Źródło:
PAP

Majorka, Zakintos i Paryż - to najbardziej oblegane przez turystów miejsca na Starym Kontynencie, w zależności od tego, jakie kryterium przyjmiemy.

Oto najbardziej oblegane przez turystów miejsca w Europie

Oto najbardziej oblegane przez turystów miejsca w Europie

Źródło:
PAP

Elon Musk skrytykował ustawę podatkową forsowaną przez Donalda Trumpa - pisze "Financial Times". Zdaniem miliardera nowe przepisy negatywnie wpłyną na efekty prac Departamentu Wydajności Państwa (DOGE), którym do niedawna kierował.

Elon Musk krytykuje Donalda Trumpa

Elon Musk krytykuje Donalda Trumpa

Źródło:
"Financial Times"

Od 20 maja, ponad 211 tysięcy wyborców dopisało się do spisów prowadzonych przez konsula, co daje w tej chwili liczbę 695 886 potencjalnych wyborców - przekazała w środę Justyna Chrzanowska z Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Jak dodała, ze względu na duże zainteresowanie w ostatnim czasie pojawiły się zakłócenia w działaniu systemu e-Wybory.

Ogromne zainteresowanie wyborami za granicą. Jeszcze jest czas na rejestrację

Ogromne zainteresowanie wyborami za granicą. Jeszcze jest czas na rejestrację

Źródło:
tvn24.pl

Chrysler Building - ikona nowojorskiego skylineu i jedno z najbardziej rozpoznawalnych dzieł architektury art déco - ponownie trafił na rynek nieruchomości. Choć aktualna cena nie została ujawniona, warto przypomnieć, że w 2019 roku wieżowiec został sprzedany za 150 milionów dolarów.

To symbol miasta. Słynny budynek trafi na sprzedaż

To symbol miasta. Słynny budynek trafi na sprzedaż

Źródło:
PAP

Unia Europejska jest o krok od realizacji założeń klimatycznych, brakuje tylko jednego punktu procentowego - podała w środę Komisja Europejska. Zaktualizowanych planów na rzecz energii i klimatu, zgodnych z unijnymi założeniami, wciąż nie przesłały Polska, Belgia i Estonia.

Brakuje jednego punktu procentowego. "Dobra wiadomość"

Brakuje jednego punktu procentowego. "Dobra wiadomość"

Źródło:
PAP

W kwietniu 2025 roku sektor pozabankowy odnotował ponad 17-procentowy wzrost liczby udzielonych kredytów gotówkowych - wynika z raportu Biura Informacji Kredytowej. Dynamicznie, bo o 21,3 procent, wzrosła także liczba pożyczek ratalnych.

Życie na kredycie Polaków. Coraz częściej ratujemy budżety chwilówkami

Życie na kredycie Polaków. Coraz częściej ratujemy budżety chwilówkami

Źródło:
PAP

Citi Handlowy zawarł z VeloBankiem warunkową umowę sprzedaży swojej części detalicznej - podano w komunikacie. Finalizacja ma nastąpić w połowie 2026 roku. Klienci detaliczni Citi Handlowego zostaną klientami VeloBanku. Bank przejmie też około 1650 pracowników. Jest reakcja giełdy na te doniesienia.

Bank sprzedaje część detaliczną. Jest reakcja rynku

Bank sprzedaje część detaliczną. Jest reakcja rynku

Źródło:
PAP

Jeśli rząd Donalda Tuska chce zapewnić zwycięstwo swojemu kandydatowi, musi zdobyć przychylność przedsiębiorców - pisze agencja Bloomberg. Podkreśla, że to właśnie biznesmeni, którzy wcześniej poparli Sławomira Mentzena, mogą odegrać decydującą rolę w drugiej turze.

Mogą zadecydować o wyniku wyborów. "Są wielką szansą"

Mogą zadecydować o wyniku wyborów. "Są wielką szansą"

Źródło:
PAP

Do 31 marca do urzędów pracy wpłynęły informacje o planowanych zwolnieniach grupowych dotyczących około 74,5 tysiąca osób - przekazał resort pracy. - To temat, który budzi emocje - stwierdził w rozmowie z TVN24+ Andrzej Kubisiak, zastępca dyrektora Polskiego Instytutu Ekonomicznego. Wyjaśnił też, jaki wpływ na rynek pracy mają zwolnienia grupowe.

Zwolnienia grupowe. Resort podaje dane

Zwolnienia grupowe. Resort podaje dane

Aktualizacja:
Źródło:
TVN24+

Po doniesieniach medialnych o zakupie mieszkania przez Karola Nawrockiego pojawiła się możliwość uporządkowania kwestii umów dożywocia. Ministerstwo Sprawiedliwości prowadzi obecnie analizę tej sprawy - informuje w środę 'Dziennik Gazeta Prawna'

Mieszkanie za rentę. Po Nawrockim możliwe zmiany

Mieszkanie za rentę. Po Nawrockim możliwe zmiany

Źródło:
PAP

We wtorek brazylijscy prokuratorzy pozwali chińskiego producenta samochodów BYD, oskarżając go o odpowiedzialność za handel ludźmi i warunki przypominające niewolnictwo przy budowie fabryki w stanie Bahia - podał portal stacji CNN.

"Warunki przypominające niewolnictwo". Chiński gigant pozwany

"Warunki przypominające niewolnictwo". Chiński gigant pozwany

Źródło:
CNN

Polacy polują na promocje rzadziej od Niemców i Francuzów, ale w czasach inflacji opanowali sztukę poszukiwania okazji - wynika z raportu UCE Research i Shopfully. Jedynie co piąty badany deklaruje, że jego nawyki zakupowe nie uległy zmianie.

Polacy łowcami promocji? Wyprzedzają nas te kraje

Polacy łowcami promocji? Wyprzedzają nas te kraje

Źródło:
PAP

Unia Europejska uelastyczniła we wtorek normy CO2 dla nowych samochodów osobowych i dostawczych, spełniając postulat producentów. Nowe regulacje wejdą w życie 20 dni po publikacji rozporządzenia w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Unia złagodziła normy dla producentów aut

Unia złagodziła normy dla producentów aut

Źródło:
PAP

Włoski sąd uchylił zakaz zdalnego meldowania się w prywatnych kwaterach. Taką regulację wprowadził rząd, co zmusiło właścicieli do usuwania skrzynek na klucze z centrów miast. Według aktywistów walczących z nadmierną turystyką szpeciły budynki.

Zmiana dla turystów we Włoszech. Sąd uchylił zakaz

Zmiana dla turystów we Włoszech. Sąd uchylił zakaz

Źródło:
Reuters, PAP

Adidas padł ofiarą ataku hakerskiego – podaje BBC. Doszło do wycieku i ujawnienia danych kontaktowych klientów. To już kolejny atak na dużą firmę.

Wyciek danych klientów znanej marki sportowej

Wyciek danych klientów znanej marki sportowej

Źródło:
BBC

Bułgaria deklaruje gotowość do wejścia do strefy euro w 2026 roku - poinformował we wtorek "Financial Times". Sofia liczy, że po spadku inflacji do poziomu 3,5 proc. w kwietniu, Komisja Europejska już w przyszłym tygodniu potwierdzi spełnienie przez kraj wymaganych kryteriów.

Są gotowi na euro. Jest możliwy termin

Są gotowi na euro. Jest możliwy termin

Źródło:
PAP

Prezydent USA Donald Trump i jego rodzina wykorzystują Biały Dom do zarabiania pieniędzy na niespotykaną skalę, normalizując działania, które kiedyś wywołałyby ogromne kontrowersje i oficjalne śledztwa - pisze "New York Times". Część ekspertów podkreśla, że granica akceptowalnego oburzenia została przesunięta.

Tak Donald Trump zarabia dzięki byciu prezydentem USA

Tak Donald Trump zarabia dzięki byciu prezydentem USA

Źródło:
"New York Times"

Rachunki za prąd mają być bardziej zrozumiałe. Jak podało Ministerstwo Klimatu i Środowiska, rząd we wtorek przyjął projekt ustawy deregulacyjnej w zakresie energii. Nowe rachunki mają być bardziej czytelne przez zaznaczenia kwoty do zapłaty, opłaty za zużytą energię i kosztów jej dostarczania.

Rachunki za prąd po nowemu. Mają być prostsze

Rachunki za prąd po nowemu. Mają być prostsze

Źródło:
PAP

We wtorek rząd przyjął szereg zmian, które uproszczą procedury, pobudzą rynek, a także wesprą funkcjonowanie gmin - przekazało Ministerstwo Rozwoju i Technologii. Nowe przepisy, będące częścią pakietu deregulacyjnego, zakładają między innymi ochronę polskich firm przed konkurencją spoza Unii Europejskiej.

Parasol ochronny dla polskich firm. Konkurencja spoza kraju ma mieć trudniej

Parasol ochronny dla polskich firm. Konkurencja spoza kraju ma mieć trudniej

Źródło:
PAP

W ciągu najbliższych godzin rozpocznie się postępowanie na generalnego wykonawcę terminala pasażerskiego lotniska CPK - poinformował we wtorek przed posiedzeniem rządu premier Donald Tusk.

Premier: w ciągu najbliższych godzin rozpocznie się postępowanie

Premier: w ciągu najbliższych godzin rozpocznie się postępowanie

Źródło:
tvn24.pl

We wtorkowym losowaniu Eurojackpot nie padła główna wygrana. Kumulacja rośnie do 80 milionów złotych. W Polsce padła natomiast wysoka nagroda drugiego stopnia. Oto liczby, które wylosowano 27 maja 2025 roku.

Wygrana drugiego stopnia w Eurojackpot padła w Polsce

Wygrana drugiego stopnia w Eurojackpot padła w Polsce

Źródło:
tvn24.pl

Od 1 lipca mobilna legitymacja studencka dostępna w aplikacji mObywatel stanie się podstawowym dokumentem potwierdzającym status studenta - powiadomiło Ministerstwo Cyfryzacji. Tradycyjne legitymacje, zarówno fizyczne, jak i cyfrowe, zachowają ważność do końca wskazanego na nich terminu.

Zmiany dla ponad miliona osób. "Będzie zawsze pod ręką"

Zmiany dla ponad miliona osób. "Będzie zawsze pod ręką"

Źródło:
PAP

Komisja Europejska dała zielone światło dla zmian w Krajowym Planie Odbudowy - donosi korespondent TVN24 w Brukseli Maciej Sokołowski. Zakładają one między innymi powstanie Funduszu Bezpieczeństwa i Obronności.

Komisja Europejska dała zielone światło Polsce

Komisja Europejska dała zielone światło Polsce

Źródło:
PAP, tvn24.pl

We wtorek ministrowie do spraw europejskich zatwierdzili ostatecznie program SAFE, który zakłada udzielenie pożyczek na cele obronne w łącznej wysokości 150 miliardów euro. Żadne z państw członkowskich nie wyraziło sprzeciwu wobec tej decyzji. Jedynie Węgry wstrzymały się od głosu.

Miliardy euro na obronność. "Są dwa bardzo ważne punkty dla Polski"

Miliardy euro na obronność. "Są dwa bardzo ważne punkty dla Polski"

Źródło:
PAP

Gospodarce Rosji grozi "hipotermia" - stwierdził cytowany przez Reutersa rosyjski minister gospodarki Maksim Reszetnikow. Wezwał też bank centralny do uwzględnienia spowalniającej inflacji przy ustaleniu wysokości stóp procentowych.

Rosyjskiej gospodarce grozi "hipotermia"

Rosyjskiej gospodarce grozi "hipotermia"

Źródło:
Reuters

Wartość transakcji inwestycyjnych na polskim rynku nieruchomości wyniosła w pierwszym kwartale 2025 roku 600 milionów euro (około 2,5 miliarda złotych), co oznacza wzrost o 50 procent rok do roku - wynika z raportu firmy doradczej Colliers.

Potężny wzrost na rynku nieruchomości

Potężny wzrost na rynku nieruchomości

Źródło:
PAP

Spółka Azagroup, właściciel sklepów internetowych Renee i Born2Be, została ukarana przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów karą w wysokości prawie 15 milionów złotych. Powód? Promocje, które nigdy się nie kończyły i mogły wprowadzać klientów w błąd.

15 milionów złotych kary za niekończące się "promocje"

15 milionów złotych kary za niekończące się "promocje"

Źródło:
tvn24.pl

Nieodpowiednie gospodarowanie deszczówką może prowadzić do poważnych konsekwencji. Przepisy regulują odprowadzanie wód opadowych i roztopowych. W niektórych przypadkach za złamanie prawa grozi kara do 10 tysięcy złotych, a nawet ograniczenia wolności.

Deszczówka. Za to może być nawet 10 tysięcy złotych kary

Deszczówka. Za to może być nawet 10 tysięcy złotych kary

Źródło:
tvn24.pl