Średnia krajowa brutto i netto. Ile zarobimy w 2021 roku?

Średnia krajowa to inaczej przeciętne wynagrodzenie. W Polsce wyliczaniem jej zajmuje się Główny Urząd Statystyczny – w ujęciach miesięcznych (w sektorze przedsiębiorstw), kwartalnych i rocznych (w gospodarce narodowej).

Pomiędzy średnią wyliczaną w gospodarce narodowej i w sektorze przedsiębiorstw jest pewna różnica. Przy wyliczaniu średniej w sektorze przedsiębiorstw GUS bierze bowiem pod uwagę jedynie osoby zatrudnione w firmach zatrudniających co najmniej 10 osób. Obie średnie nie biorą natomiast pod uwagę około 2 mln Polaków zatrudnionych na umowach cywilnoprawnych, takich jak umowa zlecenie i umowa o dzieło, ani dochodów z pracy nakładczej oraz dochodów osób pracujących za granicą.

OGLĄDAJ TVN24 NA ŻYWO W TVN24 GO

Zgodnie z założeniami zawartymi w ustawie budżetowej średnie wynagrodzenie w 2021 roku w gospodarce narodowej ma wynieść 5259 zł brutto. To nieznacznie więcej niż prognozowane na 2020 rok 5227 zł brutto. Jeszcze wyższego przeciętnego wynagrodzenia można spodziewać się w sektorze przedsiębiorstw. W lutym 2021 wyniosło 5568,82 zł brutto.

W ubiegłym roku średnia krajowa w sektorze przedsiębiorstw była wyższa o ponad 200 zł od średniej w gospodarce narodowej i wyniosła 5411,45 zł brutto (w całej gospodarce było to 5167,47 zł).

Oprócz pensji brutto równie ważna jest pensja netto, czyli kwota, którą faktycznie otrzymujemy na konto. Aby ją uzyskać trzeba odjąć od kwoty brutto, czyli prognozowanych na ten rok 5259 zł, podatek dochodowy oraz składki emerytalną, rentową, chorobową i zdrowotną. W wielu przypadkach konieczne będzie również uwzględnienie swoich kosztów uzyskania przychodu.

Tak wyliczona średnia pensja netto w 2021 roku powinna wynieść 3795 zł.

Dla wielu osób istotne są przeciętne stawki godzinowe. Prognozowana średnia krajowa w wysokości 5259 zł brutto oznacza średnią stawkę godzinową wynoszącą 31,30 zł brutto.

Z kolei biorąc pod uwagę wynagrodzenia netto, prognozowana średnia pensja w wysokości 3795 zł oznacza średnią stawkę godzinową 22,59 zł.

Wiele osób zwraca uwagę, że w ich odczuciu pokazywane w danych statystycznych poziomy średnich pensji są zbyt wysokie w stosunku do faktycznych płac. Tu z pewną pomocą przychodzą dane o medianie wynagrodzeń. I tak na przykład w październiku 2018 roku mediana wynagrodzenia brutto zarobków w firmach zatrudniających powyżej 9 osób wyniosła 4094,98 złotych. Mediana oznacza to, że połowa pracowników zarabiała w tym okresie mniej niż wskazana kwota, a druga połowa - więcej.

Dla porównania w październiku 2018 roku przeciętne miesięczne wynagrodzenie wyniosło 5003,78 zł brutto. Kwota ta jest bowiem zawyżona przez najlepiej zarabiających pracowników. GUS wskazywał, że liczba osób, które zarobiły mniej lub tyle samo co równowartość średniego miesięcznego wynagrodzenia w tym miesiącu, stanowiła 66 proc. ogółu.

Niestety dane o medianie wynagrodzeń są publikowane dość rzadko, co dwa lata. Na dodatek z dużym opóźnieniem.

Poniewż wyliczana przez GUS średnia krajowa nie uwzględnia wszystkich pracujących, nie jest ona w pełni miarodajna, a służy przede wszystkim celom statystycznym i porównawczym. Dzięki niej możemy np. obserwować, jak zmieniają się zarobki w Polsce na przestrzeni lat.

Średnia krajowa nie odzwierciedla rzeczywistych zarobków Polaków również z tego powodu, że jest zawyżana przez niewielką grupę najlepiej zarabiających. Tymczasem około 1,5 mln Polaków co miesiąc zarabia pensję minimalną. W 2021 roku rząd ustalił jej wysokość na poziomie 2800 zł brutto, co oznacza wzrost o 200 zł w porównaniu do pensji minimalnej w 2020 roku.

Tym samym minimalna stawka godzinowa w 2021 roku została ustalona na poziomie 18,30 zł brutto w porównaniu do stawki 17 zł brutto rok wcześniej.

Minimalna pensja netto wyniesie z kolei 2061 zł, co oznacza stawkę godzinową na rękę 12,27 zł.