Czy na rynku rośnie bańka mieszkaniowa? Oto cztery sposoby na uniknięcie kryzysu

Nie daj się kryzysowi mieszkaniowemuShutterstock

Rynek mieszkaniowy bije kolejne rekordy, co świadczy o dobrej kondycji tego sektora. Niemniej każda dobra passa ma kiedyś swój koniec. Warto zawczasu się do tego przygotować - wynika z analizy Lion’s Bank, który zaprezentował cztery rozwiązania, mogące pomóc w uniknięciu kryzysu mieszkaniowego.

1. Nie dolewaj oliwy do ognia

Lion's Bank podkreśla, że w Polsce polityka mieszkaniowa od lat jest tworzona i realizowana dość przypadkowo – niekoniecznie w momentach uzasadnionych ekonomicznie. Jako przykład podaje program "Mieszkanie dla młodych", który wprowadzono na rynek w pół roku po tym, jak popyt na mieszkania wyraźnie się ożywił dzięki spadkowi stóp procentowych.

"Jest to klasyczny przykład polityki procyklicznej, a inaczej rzecz ujmując dolewania oliwy do ognia na rynku, na którym popyt i tak jest wysoki. W efekcie dobra sprzedaż deweloperów wzrosła jeszcze bardziej bijąc historyczne rekordy ze szczytów hossy 2007 roku. Dziś deweloperzy chcąc nadążyć za sprzedażą rozpoczynają najwięcej inwestycji w historii. Jeśli więc popyt przestanie być rekordowy, najpewniej firmy budujące mieszkania zostaną z nadmiarem niesprzedanych lokali" - czytamy w analizie.

Bank pisze w raporcie, że dziś trudno wyrokować, co będzie stać za spadkiem popytu i kiedy do niego dojdzie. "Może być to wzrost stóp procentowych (wg najnowszych prognoz rynek spodziewa się ich najwcześniej za 2 lata), zakończenie współfinansowania zakupu mieszkań w ramach programu "Mieszkanie dla młodych" (najpóźniej w 2018 r., choć w kolejnych latach pieniędzy może okresowo brakować) czy nałożenia na banki dodatkowych kosztów (przewalutowanie, opodatkowanie), co może szybko doprowadzić do ograniczenia akcji kredytowej. Gdy faktycznie do takiego spowolnienia dojdzie interwencja Państwa powinna skutkować miękkim lądowaniem, a nie jak wcześniej wspomniano prowadzić do ożywiania już ożywionego rynku - pisze analityk banku Bartosz Turek.

2. Nie dopłacaj a gwarantuj

Lion's Bank podkreśla, że samo zakończenie programu "Mieszkanie dla młodych" (polegający na dopłatach do kredytów zaciągniętych na zakup mieszkań i domów) nie byłoby wcale złym rozwiązaniem, a wszystko dlatego, że "program ten nie jest efektywny i jest to kosztowny mechanizm".

Według Turka alternatywą mogłoby być wykorzystanie modelu brytyjskiego programu "Help to buy". "Pozwala on osobom, które posiadają 5-proc. wkładu własnego na skorzystanie z systemu pożyczek lub rządowych gwarancji i ubieganie się o kredyt na zasadach dostępnych tylko dla nabywców posiadających 20 czy nawet 25 proc. wkładu własnego. W obliczu rekomendacji KNF, która dziś wymaga od kredytobiorców w Polsce posiadania 10-proc. wkładu własnego, a od 2017 roku wymaganie to sięgnie 20 proc., implementacja podobnego rozwiązania wydaje się uzasadniona" wyjaśnia.

Jak mogłoby to wyglądać w Polsce? "Przyjmijmy, że aby skorzystać z jego dobrodziejstw, konieczne byłoby posiadanie wkładu własnego w wysokości 5 proc. Celem programu rządowego mogłoby być udzielenie gwarancji, dzięki której w oczach banku klient byłby równie wiarygodny jak osoba posiadająca 20-proc. wkład własny. Dzięki temu kredytobiorca w ogóle mógłby kupić mieszkanie (dziś bez 10 proc. wkładu jest to niemożliwe), a poza tym mógłby skorzystać z tańszej oferty kredytowej. Dzięki temu kredytobiorca oszczędziłby na opłatach i oprocentowaniu (np. o 0,25 pkt. proc.). W sumie przy 30-letnim długu oszczędności można oszacować na około 12 tys. zł przy 200 tys. zł pożyczonego kapitału" - tłumaczy Turek. Dodaje, że po stronie budżetu efekty także byłyby widoczne, bo za kwotę 3,6 mld zł (tyle zarezerwowano na "Mieszkanie dla młodych"), możliwe byłoby wsparcie ponad 2 mln rodzin w nabyciu własnego mieszkania, a wsparcie pojedynczej rodziny kosztowałoby jedynie 1,7 tys. zł.

"To kilkanaście razy mniej niż w dziś obowiązującym programie. W efekcie za te same pieniądze możliwa byłaby pomoc w zakupie własnych czterech kątów wielokrotnie większej liczbie osób niż w 'Mieszkaniu dla młodych'. Taki program gwarancji mógłby wspierać popyt w momentach spowolnienia rynku, ale mechanizm ten należałoby wyłączyć lub ograniczyć, gdy na rynek powróci ożywienie - zaznacza analityk Lion's Bank.

3. Rozwijaj rynek najmu

Lion's Bank jest zadania, że polityka państwa nie powinna być jednak nakierunkowana jedynie na wspieranie zakupu nieruchomości na własność. Takie rozwiązanie ma bowiem jeden minus – rozchwianie rynku nieruchomości.

"Choć na pierwszy rzut oka może to wyglądać jak paradoks, przykład ostatnich lat sugeruje, że im więcej właścicieli mieszkań w danym kraju, tym mniej stabilne ceny nieruchomości. Czemu? Skoro w danym społeczeństwie najem jest niepopularny, to najemcy starają się jak najszybciej zdobyć własny dach nad głową. W efekcie, gdy tanieje kredyt lub gospodarka rozwija się kreując miejsca pracy i wyższe wynagrodzenia, popyt na mieszkania szybko rośnie. Rosnąca sprzedaż stymuluje nowe inwestycje. Budowa bloków trwa jednak przynajmniej 2 lata, a więc deweloperzy nie reagują w odpowiednim momencie na nieuchronny spadek popytu wywołany wzrostem kosztu pieniądza lub spowolnieniem gospodarki i zostają z niesprzedanymi mieszkaniami. Stąd już niedaleko do przecen lub nawet załamania na rynku – szczególnie jeśli kondycja finansowa właścicieli mieszkań używanych się pogarsza i nieruchomości części z nich także zasilają ofertę (jak kilka lat temu w USA) - czytamy w analizie. Bank podaje przykłady kilku państw. "W Niemczech i Szwajcarii właścicieli jest niewielu (40-50 proc. społeczeństwa), a w krajach tych kryzys zapoczątkowany w latach 2007/2008 wcale nie przyniósł spadków cen nieruchomości. Co więcej w kolejnych latach mieszkania wciąż drożały. Na drugim biegunie można postawić USA, Wielka Brytanię i Polskę. W krajach tych właściciele stanowią około 70 – 80 proc. lokatorów, a od przedkryzysowych szczytów do dołka przecena wyniosła na tych rynkach od 20 do 35 proc." - wynika z danych zebranych przez Lion’s Bank. Bank wymienia wiele pomysłów na wsparcie rynku najmu. "Rodzimi politycy mówią przeważnie o zrównaniu praw najemców i właścicieli (to właściwie już się dokonało za sprawą wprowadzenia instytucji najmu okazjonalnego) lub przeróżnych ulgach podatkowych mających stymulować budowę i zakupy mieszkań na wynajem. W Polsce sporym problemem jest jednak wciąż relatywnie wysoki koszt wynajęcia lokalu (wg. październikowych szacunków Lion’s Bank zakup mieszkania na kredyt jest aż o 37,1 proc. tańszy niż najem). Ciekawym rozwiązaniem byłoby więc stworzenie programu budownictwa mieszkaniowego na zasadach non-profit – podobnego do reaktywowanego ostatnio modelu Towarzystw Budownictwa Społecznego. Minusem rodzimego przykładu są jednak wysokie kwoty, które trzeba posiadać, aby stać się najemcą (do 25 proc. wartości nieruchomości) - głosi raport.

4. Zadbaj nie tylko o frankowiczów

Lion's Bank przypomina, że w ostatnim czasie bardzo nośny jest też temat kredytów walutowych, których obsługa stała się droższa w związku z osłabieniem rodzimej waluty. Bank wskazuje, że gdyby uznać, że interwencja Państwa faktycznie jest w tym obszarze potrzebna, to warto zadbać nie tylko o tzw. frankowiczów, którzy w latach szczególnej popularności walutowych długów opłacali niższe raty, ale też tzw. złotówkowiczów. "Co prawda tych drugich raty są dziś przeważnie niskie, ale np. za 2-3 lata może się to zmienić, gdy Rada Polityki Pieniężnej podwyższy stopy procentowe" - tłumaczy Bartosz Turek. Poszukując dogodnego rozwiązania w tym obszarze, bank wskazuje na Irlandię, gdzie działa program "Mortgage to rent scheme". "Cały mechanizm polega na tym, że kredytobiorca nie traci dachu nad głową, ale pozbywając się kredytu z właściciela staje się najemcą swego lokum płacąc niewysoki czynsz. Po prostu nieruchomość nabywana jest przez organizację pozarządową. W Polsce mógłby się tym zająć fundusz mieszkań na wynajem powołany przy BGK, który działa już prawie dwa lata, docelowo ma zarządzać portfelem 20 tys. lokali, a dziś ma ich jedynie kilkaset. Co warto podkreślić, w irlandzkim rozwiązaniu pieniądze ze sprzedaży obniżają dług wobec banku. Jeśli to nie wystarczy (LTV > 100 proc.) kredytobiorca dogaduje się z bankiem ile może jeszcze spłacić, a tymczasem pozostaje najemcą dotychczasowego lokum. Co najważniejsze po 5 latach, jeśli najemca "stanie na nogi", może odkupić zajmowany lokal" - podkreśla bank.

Autor: tol / Źródło: tvn24bis.pl

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Miliarder Elon Musk poinformował, że ograniczy wydatki na kampanie wyborcze, bo "nie widzi powodu" dalszego ich finansowania. Odniósł się także do przeciwników atakujących jego firmy i zapowiedział, że "wielu z nich trafi do więzienia".

Elon Musk: nie martwcie się, idziemy po was

Elon Musk: nie martwcie się, idziemy po was

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Reputacja najważniejszych firm należących do Elona Muska spadła ze szczytu rankingu na sam dół - wykazał sondaż firmy Harris Poll, który we wtorek cytuje portal Axios. Tesla, która była na 8. miejscu w 2021 roku, zajmuje obecnie 95. pozycję.

Ze szczytu na sam dół. Musk ma problem

Ze szczytu na sam dół. Musk ma problem

Źródło:
PAP

We wtorkowym losowaniu w Eurojackpot nie padła główna wygrana. Kumulacja rośnie do 150 milionów złotych. W Niemczech odnotowano dwie wygrane drugiego stopnia. W Polce najwyższa była wygrana czwartego stopnia. Oto wyniki losowania Eurojackpot z 20 maja 2025 roku.

Dwie duże wygrane w Eurojackpot w Niemczech

Dwie duże wygrane w Eurojackpot w Niemczech

Źródło:
tvn24.pl

Rząd przyjął cztery projekty z pakietu deregulacyjnego - podała kancelaria premiera. Nowe rozwiązania dotyczą między innymi podatku od spadków i darowizn, podatku dochodowego, a także prawa bankowego.

Zmiany w podatkach. Rada Ministrów zdecydowała

Zmiany w podatkach. Rada Ministrów zdecydowała

Źródło:
PAP

Mechanizm zezwalający na bezcłowy import towarów z Ukrainy przestanie obowiązywać na początku czerwca - przekazał premier Donald Tusk. Dodał, że znów będą obowiązywać regulacje sprzed inwazji Rosji na Ukrainę.

Donald Tusk: wracamy do sytuacji sprzed wojny, jeśli chodzi o regulacje na granicy

Donald Tusk: wracamy do sytuacji sprzed wojny, jeśli chodzi o regulacje na granicy

Źródło:
PAP

Projekt noweli o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa trafi do Sejmu w czerwcu - przekazał wicedyrektor Departamentu Cyberbezpieczeństwa w Ministerstwie Cyfryzacji Marcin Wysocki. Podkreślił, że zmiana jest pilna i priorytetowa.

"Projekt ma charakter pilny i priorytetowy"

"Projekt ma charakter pilny i priorytetowy"

Źródło:
PAP

Bruksela planuje nałożenie podatku na małe paczki spoza Unii Europejskiej (UE), głównie z Chin. Ma to ograniczyć import za pośrednictwem tamtejszych detalicznych sklepów online, takich jak Temu czy Shein - poinformował "Financial Times".

Media: nowy podatek uderzy w Temu i Shein

Media: nowy podatek uderzy w Temu i Shein

Źródło:
PAP

- Z roku na rok coraz trudniej jest wybrać finalistów. Jakość kandydatów jest bardzo dobra w każdej kategorii - mówił w TVN24 BiS Krzysztof Kulig, przewodniczący Kapituły Nagrody Polskiej Rady Biznesu. Ogłoszenie laureatów "biznesowych Oscarów" w ramach 14. edycji konkursu odbędzie się 26 maja 2025 roku.

"Chcielibyśmy te firmy przybliżać szerokiemu gronu"

"Chcielibyśmy te firmy przybliżać szerokiemu gronu"

Źródło:
tvn24.pl

- Osiemset tysięcy dzieci w wieku szkolnym potrzebuje fachowego dostępu do opieki psychiatrycznej i psychologicznej. To jest populacja drugiego miasta w Polsce - Krakowa. Ta skala potrzeb jest ogromna - podkreśliła Zuzanna Lewandowska, prezeska Fundacji TVN.

Prezeska Fundacji TVN: to jest ogromnie ważny temat

Prezeska Fundacji TVN: to jest ogromnie ważny temat

Źródło:
tvn24.pl

Od 1 stycznia 2026 roku informacja o emeryturze będzie dostępna w aplikacji mObywatel - wynika z projektu przyjętego przez rząd. Dokument zakłada likwidację Centralnej Informacji Emerytalnej z powodu wysokich kosztów i niepewnej skuteczności.

"Informacja o naszej emeryturze". Rząd przyjął projekt

"Informacja o naszej emeryturze". Rząd przyjął projekt

Źródło:
PAP

Wypłata 14. emerytury w 2025 roku została zaplanowana na wrzesień - wynika z wykazu prac legislacyjnych rządu. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej pracuje nad projektem rozporządzenia, które formalnie określi termin przekazania dodatkowego świadczenia dla emerytów i rencistów.

Dodatkowe pieniądze dla emerytów. Wiadomo, kiedy wypłata

Dodatkowe pieniądze dla emerytów. Wiadomo, kiedy wypłata

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Od wtorku maszyniści nie muszą już podawać sygnału dźwiękowego "Baczność" przed przejazdami kolejowymi wyposażonymi w rogatki lub sygnalizację świetlno-dźwiękową. To efekt nowelizacji rozporządzenia podpisanej przez ministra infrastruktury Dariusza Klimczaka. Zmiana ma ograniczyć hałas w rejonach zamieszkałych i poprawić komfort życia mieszkańców.

Od dziś zmiany na przejazdach kolejowych

Od dziś zmiany na przejazdach kolejowych

Źródło:
tvn24.pl

Niższy limit ceny za ropę z Rosji, wsparcie ukraińskiego przemysłu i cios w rosyjską "flotę cieni" - to zaproponował minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski w Brukseli. Wskazał w ten sposób, co jeszcze może zrobić Unia Europejska.

Sikorski: powinniśmy być nie gorsi

Sikorski: powinniśmy być nie gorsi

Źródło:
PAP

Unia Europejska zatwierdziła 17. pakiet sankcji na Rosję, obejmujący blisko 200 statków z rosyjskiej "floty cieni" - poinformowała we wtorek szefowa dyplomacji UE Kaja Kallas. Powtórzyła, że trwają prace nad kolejnymi sankcjami.

Nowe sankcje na Rosję. Jest zielone światło

Nowe sankcje na Rosję. Jest zielone światło

Źródło:
PAP, tvn24.pl

W pierwszym kwartale 2025 roku ponad 14 tysięcy odbiorców energii elektrycznej zmieniło swojego sprzedawcę prądu. Z danych opublikowanych przez Urząd Regulacji Energetyki (URE) wynika także, że w ponad 8 tysiącach przypadków były to gospodarstwa domowe.

Zmiany sprzedawcy prądu. Skorzystały tysiące gospodarstw

Zmiany sprzedawcy prądu. Skorzystały tysiące gospodarstw

Źródło:
PAP

Złoty we wtorek odrobił większość strat po weekendzie i jego kurs zszedł do 4,25 względem euro. Jednak zdaniem analityków, przestrzeń do dalszego umacniania jest niewielka, a na znaczeniu zyskają globalne czynniki wpływu. 

"Bez paniki". Co się dzieje ze złotym?

"Bez paniki". Co się dzieje ze złotym?

Źródło:
PAP

Rząd zajmie się na wtorkowym posiedzeniu rekompensatami dla poszkodowanych weteranów - zapowiedział premier Donald Tusk. - Po powrocie do kraju otrzymują oczywiście rentę, kiedy nie są zdolni do służby, ale już odszkodowanie, inne środki do życia - to już bardzo długa droga sądowa, procesowanie się z instytucjami państwa, często kończące się niczym z punktu widzenia weterana - stwierdził premier.

Sześć tysięcy złotych za każdy procent utraty zdrowia. Tusk: podjęliśmy decyzję

Sześć tysięcy złotych za każdy procent utraty zdrowia. Tusk: podjęliśmy decyzję

Źródło:
tvn24.pl

W Niemczech narastają apele o powołanie komisji śledczej Bundestagu w sprawie gazociągu Nord Stream 2. Zdaniem dziennika "Sueddeutsche Zeitung", poparcie dla tego projektu było jedną z największych pomyłek w historii niemieckiej polityki zagranicznej. Gazeta wzywa do przeprowadzenia parlamentarnego dochodzenia, podobnie jak przedstawiciele opozycji.

"Jedna z największych pomyłek w historii". Chcą komisji śledczej

"Jedna z największych pomyłek w historii". Chcą komisji śledczej

Źródło:
PAP

Główny Inspektorat Sanitarny wydał ostrzeżenie publiczne dotyczące kwasu chlebowego. W kilku partiach produktu oznakowanego jako bezglutenowy wykryto gluten, co u niektórych osób może wywołać reakcje alergiczne.

Partie produktu wycofane ze sklepów. Ostrzeżenie

Partie produktu wycofane ze sklepów. Ostrzeżenie

Źródło:
tvn24.pl

Ceny ropy na nowojorskiej giełdzie paliw pozostają niestabilne po dwóch dniach wzrostów. Inwestorzy dostrzegają sygnały, że prezydent Stanów Zjednoczonych Donald Trump wycofuje się z dotychczasowych działań na rzecz zakończenia wojny w Ukrainie. Dodatkowo, według maklerów, Iran nie zamierza łatwo rezygnować ze swoich ambicji nuklearnych, co również wpływa na nastroje na rynku.

Niepewność na rynku. Inwestorzy analizują sygnały z USA i Iranu

Niepewność na rynku. Inwestorzy analizują sygnały z USA i Iranu

Źródło:
PAP

Wietnamskie władze aresztowały byłą miss i influencerkę Nguyen Thuc Thuy Tien pod zarzutem oszustwa konsumenckiego. Promowany przez nią w mediach społecznościowych suplement w postaci żelków miał być bogaty w błonnik, jednak badania wykazały jego śladową zawartość. W produkcie stwierdzono natomiast wysokie stężenie substancji stosowanej między innymi w środkach przeczyszczających.

Była miss aresztowana za reklamowanie fałszywego suplementu

Była miss aresztowana za reklamowanie fałszywego suplementu

Źródło:
BBC

Administracja Donalda Trumpa podjęła decyzję, że nie wypłaci Uniwersytetowi Harvarda 60 milionów dolarów grantów. Zdaniem Departamentu Zdrowia uczelnia nie podjęła działań przeciw antysemityzmowi i dyskryminacji etnicznej na kampusie.

Kolejne uderzenie administracji Trumpa w znaną uczelnię

Kolejne uderzenie administracji Trumpa w znaną uczelnię

Źródło:
PAP

Krajowa Unia Konsumentów we Włoszech zaapelowała o wprowadzenie przepisów regulujących napływ turystów na Capri. Organizacja zwraca uwagę, że nadmierny ruch turystyczny prowadzi do poważnych utrudnień i negatywnie wpływa na życie mieszkańców wyspy.

Tłumy blokują włoską wyspę. Jest apel

Tłumy blokują włoską wyspę. Jest apel

Źródło:
PAP

Obniżka podatków, podniesienie drugiego progu podatkowego, duże fundusze inwestycyjne czy zmiany w popularnych świadczeniach - to miedzy innymi proponują kandydaci na prezydenta, którzy zmierzą się w drugiej turze wyborów. Przypominamy, jakie gospodarcze obietnice złożyli Rafał Trzaskowski i Karol Nawrocki.

Gospodarcze obietnice Rafała Trzaskowskiego i Karola Nawrockiego

Gospodarcze obietnice Rafała Trzaskowskiego i Karola Nawrockiego

Źródło:
tvn24.pl, PAP

Stacje TVN24 i TVN, należące do globalnego koncernu medialnego Warner Bros. Discovery, były w trakcie ogłaszania sondażowych wyników pierwszej tury wyborów prezydenckich najchętniej oglądanymi w Polsce. W grupie widzów powyżej czwartego roku życia odnotowały łącznie prawie 22 procent udziału w rynku - wynika z danych Nielsen TV Audience Measurement. Rewelacyjne wyniki osiągnął także portal tvn24.pl.

Rewelacyjne wyniki TVN24, TVN i tvn24.pl. Dziękujemy!

Rewelacyjne wyniki TVN24, TVN i tvn24.pl. Dziękujemy!

Źródło:
tvn24.pl