Od 1 lipca wprowadzony zostaje mechanizm podzielonej płatności, dzięki któremu Ministerstwo Finansów chce uszczelnić system podatku VAT. Reforma na razie jest tylko dla chętnych – można z niej skorzystać dobrowolnie, choć resort pracuje nad tym, żeby nowe przepisy były obligatoryjne dla wszystkich firm. Na jakie zmiany warto się przygotować?
Zmiany w ustawie o VAT zostały przyjęte w grudniu ubiegłego roku, ale zasady dotyczące mechanizmu podzielonej płatności (tzw. split payment) zaczynają obowiązywać od niedzieli – 1 lipca 2018 roku. Nowe przepisy są elementem pakietu ustaw uszczelniających system podatkowy i mają przyczynić się do lepszej ściągalności VAT. Z danych Ministerstwa Finansów wynika, że w 2017 roku tzw. luka w VAT wynosiła ok. 25 mld złotych i stanowiła ok. 14 proc. potencjalnych wpływów.
Jak działa split payment?
Jak działa split payment? "Istota tego rozwiązania – tłumaczy Ministerstwo Finansów - polega na tym, że płatność za nabyty towar lub usługę jest dokonywana w taki sposób, że zapłata odpowiadająca wartości sprzedaży netto jest płacona przez nabywcę na rachunek rozliczeniowy dostawcy, lub jest rozliczana w inny sposób, natomiast pozostała zapłata odpowiadająca kwocie podatku od towarów i usług, jest płacona na specjalny rachunek bankowych dostawcy - rachunek VAT".
Rachunek VAT. Zasady działania
Rachunek VAT to kluczowy element całego mechanizmu. Banki i SKOK-i będą go otwierały obligatoryjnie (i automatycznie), jako dodatkowe rachunki do rachunku firmowego. "Rachunek VAT jest otwierany wyłącznie do rachunku rozliczeniowego i imiennego rachunku w SKOK prowadzonego dla celów działalności gospodarczej. Nie można otworzyć rachunku VAT np. do wykorzystywanego w działalności gospodarczej rachunku osobistego" – tłumaczy resort finansów.
Trzeba pamiętać, że nie będzie można dokonywać płatności bezpośrednio na rachunek VAT – takie przelewy banki będą odrzucały. Firma wypełniać będzie nadal jeden przelew, ale wskazać musi tam kwotę VAT, kwotę sprzedaży brutto, numer faktury i NIP dostawcy.
"Wystarczy zastosować ten komunikat i wówczas bank lub SKOK podzieli płatność i przekaże wskazaną w komunikacie kwotę VAT na rachunek VAT dostawcy, a pozostałą kwotę na rachunek standardowy" - instruuje ministerstwo.
Założenie i prowadzenie rachunku VAT przez bank jest bezpłatne. Ale instytucje będą mogły pobierać opłaty za operacje np. za przelewy.
Tu warto dodać, że środkami na rachunku VAT nie będzie można dowolnie dysponować – pieniądze będzie można wykorzystać do zapłaty podatku VAT w rozliczeniach kontrahentami i skarbówką. Split payment będzie można stosować wyłącznie do transakcji dokonywanych przelewem bankowym, w polskich złotych i na rzecz innych podatników VAT.
Kogo dotyczy?
Resort finansów tłumaczy, że mechanizm podzielonej płatności dotyczy wszystkich przedsiębiorców w Polsce, bez względu na wielkość firmy. Z rozwiązania nie będą mogli skorzystać jednak konsumenci, którzy nie prowadzą działalności gospodarczej, ani też firmy, które dostają faktury bez kwoty podatku VAT.
"Z mechanizmu podzielonej płatności nie skorzystasz jeżeli jesteś przedsiębiorcą – w zakresie faktur objętych mechanizmem odwróconego obciążenia VAT w branży budowlanej lub tzw. branżach wrażliwych, np. elektronika, stal, metale kolorowe" – wyjaśnia Ministerstwo Finansów.
Bez obowiązku (na razie)
Od niedzieli z rozwiązania będzie można skorzystać dobrowolnie. Firma sama będzie podejmowała decyzję, którą fakturę zapłaci w tradycyjny sposób, a którą (i w jakiej części), przy zastosowaniu nowego mechanizmu. Nawet jeśli firma sama nie zamierza korzystać z rozwiązania, to może dotknąć ją reforma – wystarczy, że jej kontrahent zechce zapłacić za fakturę za pośrednictwem nowej metody.
"Jednocześnie nic nie stoi na przeszkodzie, aby postanowienia co do płatności w MPP lub bez MPP były regulowane w umowach między tobą i dostawcą" - wyjaśnia ministerstwo i zwraca uwagę, że dostawca może nie wyrazić zgodny na zapłatę w mechanizmie podzielnej płatności.
Należy też pamiętać, że ministerstwo chce wprowadzić obowiązkowe split payment. "Pierwszym możliwym terminem jest 1 stycznia 2019 roku, jeśli oczywiście przez te pierwsze sześć miesięcy okaże się, że mechanizm podzielonej płatności działa sprawnie. System obowiązkowy wprowadzimy najpierw w tych branżach, w których obecnie stosujemy odwrotne obciążenie" – mówił w rozmowie z "Dziennikiem Gazetą Prawną" Wojciech Śliż, dyrektor departamentu VAT w Ministerstwie Finansów.
Żeby tak się stało, zgodę musi wyrazić najpierw Komisja Europejska.
Co ze zwrotem podatku na rachunek VAT?
Mechanizm podzielonej płatności umożliwia zwrot w terminie 25 dni na rachunek VAT. Aby z tego skorzystać należy wypełnić i zaznaczyć właściwe pola w deklaracji VAT. Tu ważna uwaga, aby wystąpić o zwrot na rachunek VAT, podatnik nie musi dokonywać płatności w split payment.
Uwolnienie środków
"Organy podatkowe nie będą dysponować środkami zgromadzonymi na rachunkach VAT, sprawują jednak nadzór nad ich uwolnieniem. Masz zatem dostęp do tych środków i możesz na bieżąco regulować swoje zobowiązania wobec kontrahentów, a twoja płynność finansowa nie jest zagrożona" – tłumaczy Ministerstwo Finansów.
Resort dodaje, że w sytuacji, kiedy na rachunku VAT zgromadzą się środki, których firma nie będzie mogła wykorzystać do zapłaty za fakturę lub do rozliczenia z urzędem skarbowym, to będzie mogła wnioskować o uwolnienie środków i przekazanie ich na rachunek rozliczeniowy.
W takiej sytuacji urząd ma 60 dni na podjęcie decyzji. Może odmówić, gdy np. firma ma zaległości podatkowe. Od decyzji skarbówki będzie można się odwołać.
Autor: sta / Źródło: tvn24bis.pl
Źródło zdjęcia głównego: Pixabay.com (CC0)