Dusimy się "szkodliwą mieszanką chemikaliów". Ziemia wpadła w błędne koło

Źródło:
PAP, WMO

Świtowa Organizacja Meteorologiczna (WMO) przygotowała coroczny raport "Air Quality and Climate Bulletin", analizujący stan klimatu i jakości powietrza na naszej planecie. Naukowcy zwracają w nim uwagę na mechanizm błędnego koła zmian klimatycznych, pożarów lasów oraz zanieczyszczenia powietrza. Zagrożenia te coraz bardziej negatywnie wpływają na zdrowie ludzi.

- Zmiany klimatu i jakość powietrza nie mogą być traktowane rozłącznie. (...) Byłoby korzystne dla zdrowia naszej planety, jej mieszkańców i naszych gospodarek, gdybyśmy uznali tę współzależność i działali odpowiednio - przekazała zastępczyni sekretarza generalnego WMO, Ko Barrett. Raport, który opublikowano w czwartek, oparto o dane z 2023 r., ale "opisane w nim trendy były kontynuowane również w tym roku, z intensywnym upałem i uporczywymi suszami, które zwiększają ryzyko pożarów lasów i zanieczyszczenia powietrza" - podkreśliła w komunikacie prasowym Barrett.

Autorzy publikacji zwracają uwagę na błędne koło zmian klimatycznych, pożarów lasów i zanieczyszczenia powietrza. Czynniki te wywierają coraz bardziej negatywny wpływ na zdrowie ludzi, ekosystemy i rolnictwo.

Miliony przedwczesnych zgonów, wysokie koszty dla środowiska

Zdaniem WMO zanieczyszczenie powietrza prowadzi do ponad 4,5 miliona przedwczesnych zgonów rocznie, powoduje również wysokie koszty ekonomiczne i środowiskowe.

Naukowcy przekonują, że stężenie pyłów zawieszonych w powietrzu może na silnie zanieczyszczonych obszarach zredukować plony nawet o 15 proc. Pyły zmniejszają ilość światła słonecznego docierającego do powierzchni liści i fizycznie blokują aparaty szparkowe liści, które regulują wymianę pary wodnej i dwutlenku węgla z atmosferą.

Cząstki stałe mogą zmniejszyć wydajność upraw na obszarach, gdzie maksymalizacja plonów ma kluczowe znaczenie dla wyżywienia ludności. Samo rolnictwo - zwrócili uwagę autorzy raportu - w znacznym stopniu przyczynia się do powstawania zanieczyszczeń powietrza, m.in. poprzez spalanie ściernisk, stosowanie nawozów i pestycydów, a także pewne metody uprawy roli i prowadzenia zbiorów.

Zmiany klimatyczne i ich konsekwencje na świecieAdam Ziemienowicz, Maciej Zieliński/PAP

"Szkodliwa mieszanka chemikaliów"

Autorzy raportu zwrócili uwagę na zeszłoroczne pożary na obu półkulach Ziemi. Wśród wielu przyczyn pożarów lasów znajduje się również zmiana klimatu, wskutek której wzrasta częstotliwość i intensywność fal upałów i przedłuża się susza. W rezultacie rośnie ryzyko rozprzestrzeniania się pożarów lasów, co z kolei silnie wpływa na jakość powietrza.

- Dym z pożarów lasów zawiera szkodliwą mieszankę chemikaliów, która wpływa nie tylko na jakość powietrza i zdrowie, lecz także niszczy rośliny, ekosystemy, uprawy i prowadzi do większej emisji dwutlenku węgla, a tym samym zwiększa ilość gazów cieplarnianych w atmosferze - oświadczył ekspert WMO, doktor Lorenzo Labrador.

>>> CZYTAJ TEŻ: Wielki pożar nieopodal stolicy. 20 procent lasu zniknęło z powierzchni Ziemi

Pożary w BrazyliiPAP/EPA/RAPHAEL ALVES

W Kanadzie i Chile było szczególnie źle

Według kanadyjskiej krajowej bazy danych o pożarach w ubiegłym roku ogień strawił lasy porastające siedmiokrotnie większą powierzchnię, niż zdarzało się to średnio w latach 1990-2013. Pożary w zachodniej Kanadzie trwały od początku maja do końca września. Doprowadziły one do pogorszenia jakości powietrza we wschodniej Kanadzie i północno-wschodnich Stanach Zjednoczonych, szczególnie w Nowym Jorku. Dym dotarł przez północny Ocean Atlantycki aż do południowej Grenlandii i Europy Zachodniej. Spowodowało to skumulowaną emisję cząstek stałych i dwutlenku węgla, która znacznie przekroczyła średnią roczną z co najmniej ostatnich 20 lat.

>>> CZYTAJ TEŻ: Kanada awansowała w niechlubnym rankingu. Wystarczyło jej na to pięć miesięcy

Wcześniej, w styczniu i lutym 2023 r., środkowe i południowe Chile zostało dotknięte pożarami lasów - obliczono, że było ich ponad 400. Wysokie temperatury i wiatry podsycały ogień na obszarze dotkniętym trwającą od ponad dekady suszą.

"Jednoczesne obserwacje stężenia ozonu, tlenku węgla i tlenków azotu w środkowym Chile wskazują na ogromne pogorszenie jakości powietrza spowodowane intensywnymi i długotrwałymi pożarami lasów, które stają się w cieplejszym klimacie coraz częstsze" - ocenili autorzy raportu.

Pożary w BrazyliiPAP/EPA/Isaac Fontana

Autorka/Autor:dd

Źródło: PAP, WMO

Źródło zdjęcia głównego: PAP/EPA/RAPHAEL ALVES

Pozostałe wiadomości

IMGW wydał prognozę ostrzeżeń meteorologicznych. Kolejne dni przyniosą nam powrót wietrznej pogody. W części kraju obowiązują natomiast ostrzeżenia hydrologiczne.

Silny wiatr powróci. Prognoza ostrzeżeń IMGW

Silny wiatr powróci. Prognoza ostrzeżeń IMGW

Źródło:
IMGW

Hiszpania zmaga się ze skutkami powodzi, które we wtorek i środę dotknęły zachodnie części kraju. W sobotę tysiące wolontariuszy zebrało się, by pomóc mieszkańcom zatopionych miejscowości. Bilans ofiar śmiertelnych wzrósł do 211 osób, a mieszkańcy i władze lokalne podkreślają, że nie zadziałał system ostrzeżeń.

Ostrzeżenia przyszły, gdy wody było po szyję. Rośnie bilans ofiar powodzi w Hiszpanii

Ostrzeżenia przyszły, gdy wody było po szyję. Rośnie bilans ofiar powodzi w Hiszpanii

Aktualizacja:
Źródło:
El Mundo, RTVE, PAP

NASA nawiązała kontakt z sondą Voyager 1 po kilkudniowej przerwie. Jak wyjaśniła agencja, do zerwania łączności doszło na skutek uruchomienia systemu awaryjnego urządzenia. Obecnie kontakt utrzymywany jest za pośrednictwem systemu, który ostatni raz był wykorzystywany w 1981 roku.

Nie działał od ponad czterech dekad. Teraz pełni kluczową rolę

Nie działał od ponad czterech dekad. Teraz pełni kluczową rolę

Źródło:
NASA, CNN, tvnmeteo.pl

Dzień Wszystkich Świętych upłynął w Polsce pod znakiem wietrznej pogody. Najgroźniejsza aura panowała na północy kraju, gdzie silny wiatr przewracał drzewa i łamał konary. Na niektórych cmentarzach doszło do uszkodzeń nagrobków.

Połamane drzewa, uszkodzone nagrobki. Bilans wichur we Wszystkich Świętych

Połamane drzewa, uszkodzone nagrobki. Bilans wichur we Wszystkich Świętych

Aktualizacja:
Źródło:
Kontakt24, tvnmeteo.pl

Pogoda na dziś. Sobota 02.11 w niektórych regionach kraju będzie wietrzna. Czeka nas dużo słońca, do Polski płynie jednak zimne arktyczne powietrze, dlatego termometry wskażą znacznie niższe wartości niż w ostatnich dniach.

Pogoda na dziś - sobota 02.11. Dużo słońca, ale zimno

Pogoda na dziś - sobota 02.11. Dużo słońca, ale zimno

Źródło:
tvnmeteo.pl

Złota polska jesień dobiega końca, nadchodzi szarobura aura, taka z pogranicza zimy. O tym, jak w różnych modelach meteorologicznych rysuje się listopad, pisze synoptyk tvnmeteo.pl Arleta Unton-Pyziołek.

Co szykuje pogoda na listopad? Synoptyk o najnowszych wyliczeniach modeli

Co szykuje pogoda na listopad? Synoptyk o najnowszych wyliczeniach modeli

Źródło:
tvnmeteo.pl

Ta mgławica przypomina kształtem sylwetkę wilka, a może nawet wilkołaka. Nowe zdjęcie, na którym widać ten obłok gazu i pyłu, pokazało w czwartek Europejskie Obserwatorium Południowe (ESO).

Czarny wilk na niebie. Niesamowite zdjęcie

Czarny wilk na niebie. Niesamowite zdjęcie

Źródło:
PAP, ESO

Jeden z największych tajfunów, jakie nawiedziły Tajwan w ostatnich dekadach, spowodował śmierć co najmniej dwóch osób, a ponad pół tysiąca osób odniosło obrażenia - poinformowały w piątek lokalne media. Wielu mieszkańców zostało odciętych od prądu i wody.

Największy tajfun od dekad. Zabici i setki rannych

Największy tajfun od dekad. Zabici i setki rannych

Źródło:
PAP

Do końca tygodnia będzie silnie wiać, a w części kraju ochłodzi się nawet do 6 stopni Celsjusza. W ciągu najbliższych dni spodziewamy się tylko słabych i lokalnych opadów deszczu, jednak będzie przeważać szara i pochmurna pogoda.

Groźne porywy na razie nie odpuszczą

Groźne porywy na razie nie odpuszczą

Źródło:
tvnmeteo.pl

"Kosmiczny pociąg" przeleciał w czwartek wieczorem nad Polską. Satelity Starlink - bo to o nich mowa - były widoczne między innymi we Wrocławiu i Częstochowie. Materiały otrzymaliśmy na Kontakt24.

"Kosmiczny pociąg" przeciął niebo

"Kosmiczny pociąg" przeciął niebo

Źródło:
Kontakt24, tvnmeteo.pl, O kosmosie i astronautyce

Pogodowy kataklizm w Hiszpanii został wzmocniony przez zmiany klimatyczne - twierdzą eksperci. We wtorek i środę południowo-wschodnie regiony tego kraju nawiedziła największa od blisko 30 lat powódź, w której zginęło ponad 150 osób. W niektórych miejscach w kilka godzin odnotowano roczną sumę opadów deszczu.

"Nie ma wątpliwości". Co wydarzyło się w Hiszpanii

"Nie ma wątpliwości". Co wydarzyło się w Hiszpanii

Źródło:
Reuters, BBC, PAP

Naukowcy ostrzegają przed ryzykiem poważnej zmiany cyrkulacji oceanicznej na Atlantyku. Mogłaby ona wywołać zakłócenia klimatyczne na nieobserwowaną wcześniej skalę.

"Wyłączenie" atlantyckich prądów może przynieść niszczycielskie skutki

"Wyłączenie" atlantyckich prądów może przynieść niszczycielskie skutki

Źródło:
PAP

Europejska Agencja Kosmiczna (ESA) opublikowała zdjęcia satelitarne, które pokazują ogromną skalę zniszczeń i zalań po ostatnich powodziach w Walencji u wschodnich wybrzeży Hiszpanii. Widać na nich, jak zmienił się krajobraz w rejonie laguny La Albufera.

"Dramatyczna transformacja" na zdjęciach satelitarnych

"Dramatyczna transformacja" na zdjęciach satelitarnych

Źródło:
El Pais, ESA, tvnmeteo.pl

Związane z ociepleniem klimatu wskaźniki zagrożenia dla zdrowia ludzi osiągnęły nowe rekordowe wartości - wynika z najnowszej edycji raportu Lancet Countdown on Health and Climate Change. Znacząco wzrosła między innymi liczba zgonów spowodowanych upałem wśród osób powyżej 65. roku życia. Eksperci alarmują, że z powodu zmian klimatycznych zdrowie człowieka jest narażone na niespotykane dotąd zagrożenia.

Liczby, które powinny nas niepokoić. "Rekordowe zagrożenie"

Liczby, które powinny nas niepokoić. "Rekordowe zagrożenie"

Źródło:
PAP, The Guardian, The Lancet

Dynia zawiera wiele cennych składników odżywczych, dlatego warto włączyć ją do diety. - Pomarańczowy kolor dyni jest wynikiem wysokiej zawartości w niej witaminy A i beta-karotenu, które korzystnie wpływają na wzrok, skórę, układ sercowo-naczyniowy oraz układ odpornościowy - przekonuje doktor Lizzy Davis z Wydziału Nauk o Żywieniu Uniwersytetu Alabama w Birmingham.

Trwa sezon na dynię. "To prawdziwa bomba odżywcza"

Trwa sezon na dynię. "To prawdziwa bomba odżywcza"

Źródło:
PAP

Zwierzęta konsumują alkohol częściej niż mogłoby się to wydawać. Najnowsze badania brytyjskich naukowców wykazały, że wiele gatunków, od drobnych bezkręgowców po ssaki, regularnie spożywa etanol w postaci sfermentowanych owoców lub nektaru. Niektóre wykorzystują go w celach obronnych, zaś inne - jako doskonałe źródło kalorii.

Wiele zwierząt regularnie spożywa alkohol. W jakim celu?

Wiele zwierząt regularnie spożywa alkohol. W jakim celu?

Źródło:
Cell Press, The Guardian

Naukowcom udało się nauczyć wielkoszczury gambijskie wykrywania nielegalnych produktów pochodzących od roślin i zwierząt zagrożonych wyginięciem. Chodzi między innymi o łuski łuskowca, kości słoniowe, rogi nosorożca oraz drewno hebanowca afrykańskiego. Trwają prace, by te niezwykłe umiejętności gryzoni były wykorzystywanie w portach, które zmagają się z problemem przemytu.

Chcą wykorzystać supermoce tych gryzoni do walki z przemytem

Chcą wykorzystać supermoce tych gryzoni do walki z przemytem

Źródło:
Phys, Frontiers

Z pustyni Gobi wystartowała chińska misja Shenzhou-19, transportująca tajkonautów na stację kosmiczną Tiangong. Na pokładzie statku znaleźli się członkowie załogi urodzeni w latach 90 - najmłodsi jak do tej pory obywatele Chin w przestrzeni pozaziemskiej.

Tak młodej załogi jeszcze tam nie było. Poza Ziemią spędzi pół roku

Tak młodej załogi jeszcze tam nie było. Poza Ziemią spędzi pół roku

Źródło:
PAP, BBC

W ostatnich dniach wzrosła aktywność wulkanu Popocatépetl w Meksyku. Z jego krateru wydobywa się dym, zawierający popiół i żarzące się fragmenty. Krajowe służby zabroniły zbliżania się do wulkanu, a także wprowadziły alert drugiego stopnia dotyczący jego aktywności.

Gęsty dym od kilku dni unosi się nad wulkanem

Gęsty dym od kilku dni unosi się nad wulkanem

Źródło:
Cenapred, ENEX, Infobae, Milenio

Pyton birmański pożerający w całości jelenia - na taki widok natknęli się naukowcy z południowej Florydy. Aby połknąć ofiarę, samica gada rozwarła szczęki na prawie maksymalną szerokość. Pytony birmańskie są uznawane na Florydzie za gatunki inwazyjne, mające negatywny wpływ na lokalną faunę.

Pyton pożerał jelenia w całości. "Niezapomniany widok"

Pyton pożerał jelenia w całości. "Niezapomniany widok"

Źródło:
Conservancy od Southern Florida, Live Science

Wcześnie rano w ubiegły piątek kamery sieci bolidowej Skytinel zarejestrowały prawdopodobny upadek meteorytu w Polsce. Gwiezdna skała, której największy fragment może ważyć około 80 gramów, miała spaść w rejonie miejscowości Grzebsk, niedaleko Mławy na Mazowszu.

Kosmiczna skała rozświetliła niebo nad Polską. Jej fragment mógł spaść na ziemię

Kosmiczna skała rozświetliła niebo nad Polską. Jej fragment mógł spaść na ziemię

Źródło:
Skytinel, tvnmeteo.pl

Japońscy naukowcy z niepokojem patrzą na szczyt najwyższej góry w ich kraju. Mierzący 3776 metrów stratowulkan Fudżi o tej porze roku powinien być już biały od śniegu. Jednak kolejny dzień z rzędu w tym miejscu nie zarejestrowano opadów. Eksperci zaznaczają, że taka sytuacja wydarzyła się pierwszy raz od końca XIX wieku, kiedy rozpoczęto zbierać dane.

W tym miejscu wciąż nie spadł śnieg. Pierwszy raz od co najmniej 130 lat

W tym miejscu wciąż nie spadł śnieg. Pierwszy raz od co najmniej 130 lat

Źródło:
Phys.org

Podczas jesiennego liczenia kozic w Tatrach przyrodnicy naliczyli 949 sztuk tych chronionych zwierząt, w tym 67 koźląt urodzonych wiosną tego roku - podał we wtorek Tatrzański Park Narodowy (TPN). Więcej osobników zanotowano po słowackiej stronie.

Policzyli kozice w Tatrach

Policzyli kozice w Tatrach

Źródło:
PAP

Osoby w średnim wieku, mające problemy ze snem, wykazują więcej oznak złego stanu mózgu - twierdzą eksperci. Specjaliści z zakresu neurologii w niedawno opublikowanym badaniu przekonują, że istnieje powiązanie między jakością naszego snu a kondycją jednego z najważniejszych organów w ludzkim ciele.

Jesteś w średnim wieku i źle sypiasz? To może wpływać na twój mózg

Jesteś w średnim wieku i źle sypiasz? To może wpływać na twój mózg

Źródło:
American Academy of Neurology