Delfiny z Morza Czarnego ofiarami rosyjskiej inwazji. "Mogą stanąć w obliczu wyginięcia"

Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl

Przez trzy miesiące podczas rosyjskiej agresji na Ukrainę - taki okres objęli wspólnymi studiami naukowcy z Uniwersytetu Rzeszowskiego i Ukrainy - mogło zginąć od 37 do 48 tysięcy delfinów i morświnów z Morza Czarnego. Jak zaznaczył jeden z autorów badania dr hab. Konrad Leniowski, profesor UR, "w dłuższej perspektywie trwania działań militarnych na Morzu Czarnym tamtejsze walenie mogą stanąć w obliczu wyginięcia".

Wszystkie trzy gatunki waleni zamieszkujące Morze Czarne - morświn zwyczajny, delfin butlonosy i delfin zwyczajny - są wymienione na Czerwonej Liście Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody jako gatunki zagrożone. Dlatego naukowcy podjęli badania mające odpowiedzieć na pytanie, jak rosyjska agresja na Ukrainę wpływa na walenie żyjące w Morzu Czarnym oraz jaka jest skala zagrożenia.

Badania delfinów w Morzu Czarnym

Badania specjalistów z Uniwersytetu Rzeszowskiego i Ukrainy rozpoczęły się w maju 2022 roku i trwały trzy miesiące. Naukowcy szukali metody, która umożliwiłaby zebranie dużej liczby danych z ogromnego obszaru, co w czasie wojny jest szczególnie trudne. Zdecydowali, że zrealizują projekt dwutorowo, a na koniec porównają wyniki. Gromadzili dane w sposób tradycyjny, czyli prowadzili badania na fragmencie wybrzeża Morza Czarnego w Parku Narodowym Limany Tuzłowskie, a równocześnie śledzili informacje w mediach społecznościowych ze wszystkich krajów w basenie Morza Czarnego.

- Założyliśmy, że spotkanie z wyrzuconym na plażę delfinem jest dla wielu osób wydarzeniem głęboko emocjonalnym, dlatego prawdopodobieństwo, że naoczni świadkowie udostępnią informacje lub zdjęcia na platformach społecznościowych, wydawało się naprawdę wysokie - wyjaśniła kierująca pracami dr hab. Ewa Węgrzyn, profesor Uniwersytetu Rzeszowskiego.

Delfin z Morza CzarnegoZdjęcie ilustracyjneShutterstock

Wyniki badań są "porażające"

Jak powiedziała Węgrzyn, jeden ze współautorów badań, Iwan Rusew, mieszka i prowadzi badania na wybrzeżu Morza Czarnego jako pracownik naukowy Parku Narodowego Limany Tuzłowskie. - Po wybuchu wojny zauważył wzrost liczby martwych delfinów wyrzuconych na brzeg. Otrzymał również podobne raporty z innych krajów otaczających Morze Czarne - dodała,

Korzystając z informacji publikowanych w mediach społecznościowych przez mieszkańców Ukrainy, Rumuni, Bułgarii, Turcji i Rosji, naukowcy zebrali dane dotyczące około 2500 ciał delfinów i morświnów wyrzuconych na wybrzeże Morza Czarnego. Ponieważ tylko od sześciu do ośmiu procent martwych waleni jest wyrzucanych na brzeg (pozostałe opadają na dno), 2,5 tysiąca ciał znalezionych na plażach przekłada się na przybliżoną łączną śmiertelność pomiędzy 37 a 48 tysięcy. W ciągu zaledwie trzech miesięcy. - Wyniki naszych badań są porażające - skomentowała dr hab. Węgrzyn.

- To jest ogromna liczba, która stanowi jedną szóstą do jednej piątej populacji waleni w Morzu Czarnym, liczącej około 253 tysiące osobników przed wojną - zaznaczył dr hab. Konrad Leniowski, profesor UR, współautor badań. - W dłuższej perspektywie trwania działań militarnych na Morzu Czarnym tamtejsze walenie mogą stanąć w obliczu wyginięcia - dodał.

Delfin butlonosyShutterstock

Zespół naukowców pod kierownictwem Ewy Węgrzyn porównał także śmiertelność waleni w Morzu Czarnym w czasie wojny do danych pochodzących sprzed rosyjskiej agresji na Ukrainę. Okazało się, że podczas wojny śmiertelność wzrosła od 8,8 do 14,3 razy w zależności od lokalizacji.

Okazało się przy tym, że wyniki badań prowadzonych tradycyjnymi metodami naukowymi w Parku Limany Tuzłowskie były zbieżne z uzyskanymi poprzez analizę informacji z mediów społecznościowych.

Dlaczego giną delfiny?

Delfiny i morświny tracą życie podczas morskich działań militarnych z kilku powodów. Wiele z nich zginęło w wyniku obrażeń bezpośrednio spowodowanych przez eksplozje na Morzu Czarnym. Źródłem licznych wybuchów były miny, bitwa morska o Wyspę Węży, a także rosyjski ostrzał portu w Odessie.

Inne delfiny zginęły z powodu choroby dekompresyjnej, ponieważ eksplozje mogą powodować u nich zbyt gwałtowne wynurzenie na powierzchnię. Choroba dekompresyjna pozostawia na ciele ślady w postaci krwawych wybroczyn na skórze oraz w gałkach ocznych.

Poważnym zagrożeniem są także sonary, których marynarka wojenna używa do wykrywania okrętów podwodnych, namierzania torped i sondowania dna morskiego. Fale emitowane przez sonary mogą wpływać na zachowanie się waleni na odległość do 90 mil morskich, co sugeruje, że operacje wojskowe podczas wojny nie pozostawiają wiele miejsc bez zakłóceń dla delfinów i morświnów żyjących w Morzu Czarnym.

Sonary wysyłają fale akustyczne, które niszczą część mózgu delfina, nazywaną melonem, odpowiadającą za nawigację i polowanie. - Gdy zostanie uszkodzona, delfiny tracą orientację jak też zdolność do polowania. Skutkiem tego giną z powodu głodu i hipotermii. Utrata energii powyżej 40 procent stanowi śmiertelne zagrożenie dla delfinów i może być skutkiem zaledwie dziesięciu dni głodówki - wyjaśnia dr hab. Węgrzyn.

Niektóre delfiny jeszcze żyły, ale już nie można im było pomóc

Niektóre delfiny i morświny znalezione na plażach były jeszcze żywe, ale tak ciężko ranne, że nie można im było pomóc. - Umierały długie godziny. To są wyjątkowo inteligentne istoty, tak jak ludzie cierpią i czują ból - dodaje Ewa Węgrzyn.

Badania polskich i ukraińskich naukowców uwieńczyła publikacja pod tytułem "The use of social media in assessing the impact of war on cetaceans", która ukazała się 5 kwietnia na łamach czasopisma "Biology Letters".

Narodowy Park Przyrodniczy Limany Tuzłowskie to łańcuch składający się z 13 limanów (płytkich zatok) w międzyrzeczu Dunaju i Dniestru.

Google Maps

Autorka/Autor:ps//rzw

Źródło: PAP, tvnmeteo.pl

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Tagi:
Raporty:
Pozostałe wiadomości

Kolejne dni w pogodzie zapowiadają się upalnie. Temperatura może przekroczyć 36 stopni Celsjusza. Przed weekendem aura stanie się gwałtowna - pojawią się burze z ulewami. Po nich zrobi się trochę chłodniej.

Kiedy nastąpi kulminacja upału i co potem. Będzie się działo

Kiedy nastąpi kulminacja upału i co potem. Będzie się działo

Źródło:
tvnmeteo.pl

Upał zawitał do Polski. IMGW wydał ostrzeżenia pierwszego i drugiego stopnia dla zachodniej części kraju. W niektórych miejscach termometry pokażą 35 stopni Celsjusza.

IMGW ostrzega przed skwarem. Będzie nawet 35 stopni

IMGW ostrzega przed skwarem. Będzie nawet 35 stopni

Źródło:
IMGW

Uważajmy na promieniowanie słoneczne. We wtorek i w środę w centralnej i południowej Polsce spodziewany jest bardzo wysoki indeks UV, co oznacza, że przebywanie na słońcu może być niebezpieczne. Nie zapominajmy o nakryciach głowy i kremach z filtrem przeciwsłonecznym.

Uważajmy na prażące słońce. Bardzo wysoki indeks UV

Uważajmy na prażące słońce. Bardzo wysoki indeks UV

Źródło:
IMGW, tvnmeteo.pl

Co najmniej siedem rannych osób, zamknięte drogi oraz akcje ewakuacyjne - to skutki fali pożarów drzewostanów i łąk, jaka nawiedziła Portugalię. Od poniedziałkowego popołudnia akcja gaśnicza prowadzona była w ponad 30 miejscach, głównie na północy kraju. Wśród poszkodowanych osób znaleźli się także strażacy.

Tysiące hektarów trawionych przez ogień. Strażacy wśród rannych

Tysiące hektarów trawionych przez ogień. Strażacy wśród rannych

Źródło:
PAP, sicnoticias.pt

Pożary pustoszą południową Kalifornię, pochłaniając setki hektarów lasów i zmuszając mieszkańców do ewakuacji. Nagrania udostępnione przez ALERTCalifornia i UC San Diego, pokazują skalę żywiołu w rejonie hrabstwa Riverside.

Kolumna dymu i morze ognia. "Nakazujemy natychmiastową ewakuację"

Kolumna dymu i morze ognia. "Nakazujemy natychmiastową ewakuację"

Źródło:
Reuters

To, że sen zajmuje znaczną część kociej doby i jest dla tych zwierząt niezwykle ważny, nie jest tajemnicą. Nowe międzynarodowe badanie pokazuje, że czworonogi te częściej wybierają spanie na lewym boku i wcale nie jest to przypadek.

Dlaczego koty chętniej śpią na lewym boku? Naukowcy o instynktownej strategii przetrwania

Dlaczego koty chętniej śpią na lewym boku? Naukowcy o instynktownej strategii przetrwania

Źródło:
PAP, upei.ca

Za Sławoszem Uznańskim-Wiśniewskim i załogą misji Ax-4 kolejny pracowity dzień na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Polski astronauta przeprowadzał eksperymenty dotyczące m.in. wpływu mikrograwitacji na psychikę człowieka czy sterowania komputerem za pomocą mózgu. Pojawił się także w mediach społecznościowych.

Sterował komputerem tylko za pomocą mózgu. Trwa misja polskiego astronauty

Sterował komputerem tylko za pomocą mózgu. Trwa misja polskiego astronauty

Źródło:
Axiom Space, PAP

Huragan Flossie wędruje nad Oceanem Spokojnym. Żywioł prawdopodobnie nie uderzy w ląd, ale ma poruszać się wzdłuż wybrzeża Meksyku. Władze wydały ostrzeżenia przed intensywnymi opadami deszczu oraz silnymi podmuchami wiatru.

Flossie rośnie w siłę. Władze wydały ostrzeżenia

Flossie rośnie w siłę. Władze wydały ostrzeżenia

Źródło:
ABC News, NHC

Latem rejon Hiszpanii skupia na sobie uwagę meteorologów, ponieważ z wielką siłą potrafi wpłynąć na pogodę w Europie. Upały, które już od wielu dni są tam normą, dotrą również do Polski, co również zaczyna być pewną tradycją. W tym tygodniu temperatura w naszym kraju może sięgnąć zadziwiających wartości, a natura, dążąc do równowagi, każe sobie za to gorąco słono zapłacić.

Energii w atmosferze będzie moc. Ryzyko dużego zamieszania w pogodzie

Energii w atmosferze będzie moc. Ryzyko dużego zamieszania w pogodzie

Źródło:
TVN24+

Pogoda na dziś. Wtorek 1.07 przyniesie dużo słońca w całej Polsce. Zapanują wysokie temperatury, miejscami będzie upalne. W najgorętszych momentach dnia ochłodę przyniesie słaby i umiarkowany wiatr.

Pogoda na dziś - wtorek 1.07. Słoneczny i gorący początek lipca

Pogoda na dziś - wtorek 1.07. Słoneczny i gorący początek lipca

Źródło:
tvnmeteo.pl

W Turcji trwa walka z pożarami, które szaleją w prowincjach Izmir, Manisa i Hatay. Z powodu zagrożenia w bezpieczne miejsca ewakuowano ponad 50 tysięcy osób. Gaszenie ognia utrudnia silny wiatr.

Regiony turystyczne objęte pożarami. Ewakuacja ponad 50 tysięcy osób

Regiony turystyczne objęte pożarami. Ewakuacja ponad 50 tysięcy osób

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, Reuters, gazeteoksijen.com

W niedzielę temperatura powierzchni Morza Śródziemnego wyniosła 26,01 stopnia Celsjusza. To aż o trzy stopnie więcej niż średnio o tej porze roku.

Rekordowa temperatura Morza Śródziemnego

Rekordowa temperatura Morza Śródziemnego

Źródło:
PAP, AFP

Sławosz Uznański-Wiśniewski, który przebywa na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, podzielił się w mediach społecznościowych kolejnym nagraniem. Tym razem polski astronauta pokazał, jak wygląda proces oswajania się z funkcjonowaniem w warunkach mikrograwitacji.

Kolejne nagranie od polskiego astronauty. "Lecę do Was!"

Kolejne nagranie od polskiego astronauty. "Lecę do Was!"

Źródło:
tvnmeteo.pl

Na północy Indii zawalił się budynek mieszkalny. Zdarzenie zostało wywołane osunięciem się ziemi, które było konsekwencją ulewnego deszczu.

Pięciopiętrowy budynek zawalił się jak domek z kart

Pięciopiętrowy budynek zawalił się jak domek z kart

Źródło:
Reuters

Trwa akcja usuwania skutków powodzi, które przetoczyły się w ubiegłym tygodniu przez część Wenezueli. Gwałtowna pogoda doprowadziła do zniszczenia mostów oraz licznych ewakuacji. Choć obyło się bez ofiar śmiertelnych i rannych, niektórzy mieszkańcy stracili cały swój dobytek.

"Nie umiem wyrazić tego słowami". Sprzątają po powodziach

"Nie umiem wyrazić tego słowami". Sprzątają po powodziach

Źródło:
Reuters

W poniedziałek we Włoszech w rejonie Pól Flegrejskich zanotowano trzęsienie ziemi o magnitudzie 4,6. Wstrząs był wyraźnie odczuwalny w Neapolu.

Trzęsienie ziemi we Włoszech, nieopodal Neapolu. "Wywołało panikę"

Trzęsienie ziemi we Włoszech, nieopodal Neapolu. "Wywołało panikę"

Źródło:
PAP, ANSA

Szczyt upalnej fali, jaka nastanie w Polsce, przypadnie na drugą połowę tygodnia. O tym, jak długo będzie niezwykle gorąco, mówi autorska długoterminowa prognoza temperatury na 16 dni, przygotowana przez Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: to może być największy upał w roku

Pogoda na 16 dni: to może być największy upał w roku

Źródło:
tvnmeteo.pl

Podróżowanie z alergią wymaga odpowiedniego przygotowania. Trzeba nie tylko wziąć pod uwagę alergeny w miejscu docelowym, lecz także dostosować plan podróży, aby zminimalizować ryzyko wystąpienia niepożądanej reakcji.

Jak zaplanować daleką podróż, mając alergię

Jak zaplanować daleką podróż, mając alergię

Źródło:
anaphylaxis.org.uk

Fala upałów objęła Chorwację. W niedzielę w Rijece, do której dojeżdża pociąg z Warszawy, termometry pokazały 37 stopni Celsjusza. Przed spiekotą ostrzegają meteorolodzy i lekarze.

Najwyższy stopień ostrzeżeń przed upałem w Rijece

Najwyższy stopień ostrzeżeń przed upałem w Rijece

Źródło:
ENEX, vecernji.hr, nacional.hr, PAP

Fala upałów utrzymuje się nad Europą. Wysokie temperatury stanowią zagrożenie dla zdrowia - we Włoszech do szpitali trafiają mieszkańcy i turyści, którzy z powodu gorąca słabną na ulicach. Skwar utrudnia również walkę z pożarami w Portugalii.

Ludzie mdleją na ulicach. Noc nie przynosi wytchnienia

Ludzie mdleją na ulicach. Noc nie przynosi wytchnienia

Źródło:
PAP, El Periodico, IPMA, AEMET, tvnmeteo.pl

W Egipcie rozpoczął się program śledzenia rekinów z kosmosu - poinformował w niedzielę lokalny portal Egypt Independent. Monitorowanie ruchów tych zwierząt w Morzu Czerwonym w czasie rzeczywistym pomoże zrozumieć zachowanie konkretnych gatunków, potencjalnie może też zmniejszyć ryzyko ich ataków.

Będą śledzić rekiny z kosmosu

Będą śledzić rekiny z kosmosu

Źródło:
PAP, dailynewsegypt.com

Trzeciego dnia pobytu na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) Sławosz Uznański-Wiśniewski pracował nad dwoma polskimi eksperymentami i przygotowywał materiały promocyjne.

Kolejny intensywny dzień polskiego astronauty. Tym się zajmował na ISS

Kolejny intensywny dzień polskiego astronauty. Tym się zajmował na ISS

Źródło:
PAP, POLSA

Gwałtowne burze i tornada przetoczyły się w weekend przez Minnesotę w Stanach Zjednoczonych. W niedzielę ponad 50 tysięcy gospodarstw domowych było pozbawionych prądu, głównie na obszarze metropolitalnym Twin Cities (Minneapolis-Saint Paul). W niektórych regionach doszło też do powodzi.

Drzewa wyrwane z korzeniami, domy bez prądu. Seria tornad w USA

Drzewa wyrwane z korzeniami, domy bez prądu. Seria tornad w USA

Źródło:
PAP, CBS News

Międzynarodowa Stacja Kosmiczna (ISS), w której obecnie przebywa polski astronauta doktor Sławosz Uznański-Wiśniewski, była widoczna na polskim niebie w nocy z niedzieli na poniedziałek. Materiał otrzymaliśmy na Kontakt24.

Jasny punkt przeciął niebo. Przelot ISS nad Polską

Jasny punkt przeciął niebo. Przelot ISS nad Polską

Źródło:
tvnmeteo.pl, Z głową w gwiazdach, Kontakt24

Hiszpania od soboty zmaga się z pierwszą w tym sezonie letnim falą upałów. Jest tak gorąco, że padł historyczny rekord. W gminie El Granado w Andaluzji w sobotę odnotowano 46 stopni Celsjusza. Tym samym pobita została największa wartość dla czerwca sprzed 60 lat.

46 stopni w czerwcu. Padł historyczny rekord

46 stopni w czerwcu. Padł historyczny rekord

Źródło:
PAP, El Pais, RTVE

Sławosz Uznański-Wiśniewski podzielił się w mediach społecznościowych wyjątkowym nagraniem, na którym widać Ziemię z kosmosu. Polski astronauta od kilku dni bierze udział w misji kosmicznej Axiom 4 na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS).

"Mój pierwszy widok na nią i na Was". Nagranie od polskiego astronauty

"Mój pierwszy widok na nią i na Was". Nagranie od polskiego astronauty

Źródło:
tvnmeteo.pl

Czy można ewakuować cały kraj, zanim zniknie pod wodą? Australia właśnie zaczęła ten proces, oferując obywatelom Tuvalu specjalne wizy klimatyczne. W pierwszych dniach zgłosiła się prawie jedna trzecia mieszkańców tego zagrożonego zalaniem wyspiarskiego państwa.

Kraj ma zniknąć pod wodą, masowo składają wnioski o wizy

Kraj ma zniknąć pod wodą, masowo składają wnioski o wizy

Źródło:
Reuters, PAP

Mieszkaniec Staten Island, Noel Colon, przeżył bliskie spotkanie z dzikim indykiem. Ptak ruszył jego samochodu. Cała sytuacja wyglądała jak scena z kreskówki i szybko podbiła internet.

Scena jak z kreskówki. Indyk ruszył w pościg za mężczyzną

Scena jak z kreskówki. Indyk ruszył w pościg za mężczyzną

Źródło:
CNN

Rekin miał pogryźć 20-latkę przy brzegu popularnej plaży na wyspie Long Island w Nowym Jorku. Kobieta doznała niewielkich obrażeń, została zabrana do szpitala. Według służb, sprawcą zdarzenia miał być tawrosz piaskowy.

Kobieta pogryziona u brzegu popularnej plaży. Podejrzewają rekina

Kobieta pogryziona u brzegu popularnej plaży. Podejrzewają rekina

Źródło:
CNN, tvnmeteo.pl