Alzheimer i demencja rzadkie wśród ludności Amazonii. "Coś w przedindustrialnym stylu życia ich chroni"

Źródło:
PAP, Alzheimer’s & Dementia
Choroba Alzheimera prowadzi do śmierci
Choroba Alzheimera prowadzi do śmierciShutterstock, tvnmeteo.pl
wideo 2/4
Choroba Alzheimera prowadzi do śmierciShutterstock, tvnmeteo.pl

Badania międzynarodowego zespołu naukowców wykazały, że na demencję cierpi tylko około jednego procenta starszych osób ze szczepów Tsimane i Moseten zamieszkujących boliwijską Amazonię. Dla porównania w USA na Alzheimera choruje 11 procent ludności w wieku 65 lat i starszych (dane Alzheimer’s Association).

Do diagnozowania demencji i zaburzeń poznawczych wśród ludności boliwijskiej Amazonii - Tsimane i Moseten naukowcy wykorzystali obrazy skanów mózgu wykonane metodą tomografii komputerowej (CT), oceny poznawcze i neurologiczne oraz odpowiednie kulturowo kwestionariusze - wspomagane przez lokalny zespół wyszkolonych tłumaczy i boliwijskich lekarzy.

Badanie wykazało tylko pięć przypadków demencji wśród 435 osób plemienia Tsimane i tylko jeden przypadek wśród 169 Moseten w wieku 60 lat i starszych.

- Coś w przedindustrialnym stylu życia wydaje się chronić starszych Tsimane i Moseten przed demencją - powiedziała Margaret Gatz, główna autorka badania opublikowanego na łamach "Alzheimer’s & Dementia" i profesor psychologii, gerontologii i medycyny prewencyjnej University of Southern California.

W tych samych grupach powyżej 60. roku życia zespół badawczy zdiagnozował łagodne zaburzenia poznawcze (MCI) u około 8 proc. Tsimane i 10 proc. Moseten. MCI zazwyczaj charakteryzują się utratą pamięci we wczesnym stadium lub spadkiem innych zdolności poznawczych, takich jak język lub percepcji przestrzennej. Autorzy badania wskazali, że wskaźniki te są bardziej porównywalne z MCI w krajach o wysokich dochodach, takich jak USA.

Ku zaskoczeniu badaczy uczestnicy, u których stwierdzono demencję lub MCI, często mieli nietypowe i wyraźne zwapnienia tętnic wewnątrzczaszkowych, wykazywali objawy parkinsonizmu podczas badań neurologicznych oraz deficyty poznawcze dotyczące uwagi, świadomości przestrzennej i funkcji wykonawczych.

Chociaż zwapnienia naczyniowe były częstsze wśród osób z upośledzeniem funkcji poznawczych, wykrywano je również w tomografii komputerowej osób bez demencji lub MCI. Zdaniem autorów potrzebne są dalsze badania, aby zrozumieć rolę czynników naczyniowych, a także zaburzeń infekcyjnych i zapalnych - które są wysoce rozpowszechnione w tych populacjach. W tym celu zespół badawczy obecnie powraca do wszystkich wiosek Tsimane i Moseten.

Wpływ trybu życia na zdrowie ludności Amazonii

Około 17 tysięcy Tsimane pozostaje bardzo aktywnych fizycznie przez całe życie - łowią ryby, polują, uprawiają ziemię za pomocą narzędzi ręcznych oraz zbierają żywność z lasu. Trzy tysiące Moseten mieszka również w wioskach i zajmuje się rolnictwem na własne potrzeby. W przeciwieństwie do bardziej odizolowanych Tsimane, mieszkają bliżej miast i mają szkoły, dostęp do czystej wody i usług medycznych oraz są bardziej skłonni do nauki czytania i pisania.

Autorzy porównali własne wyniki z systematycznym przeglądem 15 badań rdzennych populacji w Australii, Ameryce Północnej, na Guam i w Brazylii. Ten wcześniejszy przegląd wykazał, że częstość występowania demencji wśród osób starszych z rdzennych populacji wynosi od 0,5 do 20 proc. Wyższe wskaźniki demencji rdzennych populacji w innych częściach świata mogą wynikać z częstszych kontaktów z napływowymi sąsiadami i ich stylem życia, a także większego ryzyka cukrzycy, nadciśnienia tętniczego i chorób układu krążenia, otyłości i nadużywania alkoholu - czynników ryzyka bardzo rzadkich w przypadku Tsimane i Moseten.

Jak wykazały wcześniejsze badania opublikowane w "The Lancet", Tsimane mają wyjątkowo zdrowe serca w starszym wieku i najmniejszą częstość występowania miażdżycy naczyń wieńcowych wśród wszystkich populacji znanych nauce. Może to być związane z ich trybem życia.

Inne badanie opublikowane w zeszłym roku w "The Journal of Gerontology" - prowadzone przez adiunkta USC Andreia Irimię, również współautora nowej publikacji - wykazało, że Tsimane doświadczają mniejszej atrofii mózgu, niż ich amerykańscy i europejscy rówieśnicy.

Zdaniem badaczy czynniki związane ze stylem życia w krajach o wyższych dochodach - w tym brak aktywności fizycznej i dieta bogata w cukry i tłuszcze - przyczyniają się do chorób serca i mogą również przyspieszać starzenie się mózgu.

Alzheimer Maciej Zieliński/PAP

Globalne starzenie się populacji

Starzenie się jest najważniejszym znanym czynnikiem ryzyka choroby Alzheimera i innych demencji. Natomiast niski poziom wykształcenia formalnego, nadciśnienie tętnicze i cukrzyca w wieku średnim, choroby układu krążenia, brak aktywności fizycznej oraz zanieczyszczenie powietrza zostały zidentyfikowane jako główne modyfikowalne czynniki ryzyka demencji i choroby Alzheimera.

Jak wskazują prognozy, do 2050 roku starzenie się globalnej populacji wraz z rozpowszechnieniem modyfikowalnych czynników ryzyka doprowadzi do potrojenia liczby osób z demencją na całym świecie - do ponad 152 milionów.

- Bierzemy udział w wyścigu o znalezienie rozwiązania rosnącej częstości występowania choroby Alzheimera i powiązanych demencji - powiedział Hillard Kaplan, współautor badania i profesor ekonomii zdrowia i antropologii na Uniwersytecie Chapman, który badał Tsimane przez dwie dekady. - Obserwowanie tych zróżnicowanych populacji zwiększa i przyspiesza nasze zrozumienie tych chorób i generuje nowe spostrzeżenia -dodała.

- Pracując z populacjami takimi jak Tsimane i Moseten, możemy lepiej zrozumieć globalną zmienność człowieka i jak wyglądało ludzkie zdrowie w różnych środowiskach przed industrializacją - powiedział Benjamin Trumble, współautor badania i profesor nadzwyczajny w School of Human Evolution and Social Change oraz Center for Evolution and Medicine na Arizona State University. - Wiemy, że siedzący tryb życia, miejski, przemysłowy jest całkiem nowy w porównaniu z tym, jak nasi przodkowie żyli przez ponad 99 procent istnienia ludzkości - dodał.

Choroba Alzheimera prowadzi do śmierci
Choroba Alzheimera prowadzi do śmierciChoroba Alzheimera prowadzi do śmierci.Shutterstock, tvnmeteo.pl

Autorka/Autor:anw

Źródło: PAP, Alzheimer’s & Dementia

Źródło zdjęcia głównego: SL-Photography/Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Pogoda na jutro. Sobota 06.07 na obszarze niemal całej Polski upłynie pod znakiem słońca. Przed wieczorem w części kraju pojawią się gwałtowne burze z ulewami i porywistym wiatrem. Zrobi się upalnie.

Pogoda na jutro - sobota 06.07. Gwałtowne burze w części Polski

Pogoda na jutro - sobota 06.07. Gwałtowne burze w części Polski

Źródło:
tvnmeteo.pl

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej ostrzega przed upałami. Temperatura w weekend w cieniu sięgnie nawet 32 stopni Celsjusza. Wydano ostrzeżenia pierwszego i drugiego stopnia.

Gorąco będzie trudne do zniesienia. Ostrzeżenia IMGW drugiego stopnia

Gorąco będzie trudne do zniesienia. Ostrzeżenia IMGW drugiego stopnia

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Przed nami gorące dni. Uderzenie upału w weekend i na początku tygodnia poczuje tylko część z nas, ale później termometry pokażą ponad 30 stopni Celsjusza w całej Polsce. Bardzo wysokiej temperaturze w niektórych regionach będą towarzyszyć burze.

Upał najpierw odczuje tylko część z nas. Później żar rozleje się na cały kraj

Upał najpierw odczuje tylko część z nas. Później żar rozleje się na cały kraj

Źródło:
tvnmeteo.pl

Z powodu pożarów, do których dochodzi w całej Kalifornii, 30 tysiącom mieszkańców tego amerykańskiego stanu nakazano ewakuację. Wysoka temperatura utrudnia walkę z ogniem. W piątek blisko połowa mieszkańców USA była objęta ostrzeżeniami związanymi z upałami.

Kolejne nakazy ewakuacji, temperatura ma dojść do 47 stopni

Kolejne nakazy ewakuacji, temperatura ma dojść do 47 stopni

Źródło:
PAP, Reuters

W Hiszpanii trwa fala upałów. Na skutek udaru cieplnego w ostatnich dniach zmarły dwie osoby - poinformowały lokalne media.

Upały w Hiszpanii zbierają śmiertelne żniwo

Upały w Hiszpanii zbierają śmiertelne żniwo

Źródło:
ENEX, diariodesevilla.es, wetteronline.de, tvnmeteo.pl

Beryl, huragan drugiej kategorii, po tym jak przetoczył się między innymi przez Karaiby, w piątek dotarł do Meksyku. - Niebo zrobiło się bordowe i zaczęło lać, dość porządnie. Niektóre pokoje w hotelu pozalewało - mówił w rozmowie z redakcją Kontaktu 24 pan Dariusz, który przebywa w Cancun.

"Niebo zrobiło się bordowe, niektóre pokoje pozalewało". Relacja Polaka ze spotkania z huraganem Beryl

"Niebo zrobiło się bordowe, niektóre pokoje pozalewało". Relacja Polaka ze spotkania z huraganem Beryl

Aktualizacja:
Źródło:
CNN, Reuters, Kontakt 24

Z powodu aktywności wulkanu Etna na Sycylii czasowo zamknięte zostało lotnisko w Katanii, jedno z głównych na wyspie. Linia lotnicza Ryanair odwołała w piątek część lotów do i z tego miasta. Przed godziną 17 w piątek lotnisko wznowiło działalność.

Ryanair odwołał część lotów po wybuchu Etny

Ryanair odwołał część lotów po wybuchu Etny

Aktualizacja:
Źródło:
Reuters, PAP, euronews.com, aeroporto.catania.it

Doszło do erupcji sycylijskiego wulkanu Etna. Z krateru wydobyły się ogromne ilości pyłu i popiołu wulkanicznego, które przysłoniły niebo. Zamknięto lotnisko w Katanii, a także wprowadzono zakaz korzystania z pojazdów dwukołowych. Na Kontakt 24 otrzymaliśmy nagrania z Katanii.

W popularnym kurorcie popiół leci z nieba

W popularnym kurorcie popiół leci z nieba

Aktualizacja:
Źródło:
Kontakt 24

Po wędrówce po jednym z parków w stanie Arizona, gdzie panował ponad 40-stopniowy upał, zmarł 10-latek. Chłopiec poczuł się źle, dlatego jego krewni wezwali pomoc. Niestety w szpitalu nie udało się uratować dziecka.

10-letni chłopiec zmarł po wędrówce. Do szpitala trafił "w skrajnie krytycznym stanie"

10-letni chłopiec zmarł po wędrówce. Do szpitala trafił "w skrajnie krytycznym stanie"

Źródło:
CNN, abcnews.go.com

Australijska policja stanowa z Terytorium Północnego znalazła szczątki 12-letniego dziecka, które miał zaatakować krokodyl. Dziewczynka zaginęła podczas kąpieli w potoku.

Znaleziono zwłoki dziecka, które miał zaatakować krokodyl

Znaleziono zwłoki dziecka, które miał zaatakować krokodyl

Źródło:
Reuters, ABC Australia, tvnmeteo.pl

Grecję nękają gwałtowne burze. Od piorunów wybuchają niegroźne pożary, a ulewny deszcz powoduje zalania i utrudnienia na drogach. Mieszkańcy kilku regionów dostali alerty ostrzegające przed groźną pogodą.

Od piorunów wybuchają pożary, mieszkańcy dostają alerty

Od piorunów wybuchają pożary, mieszkańcy dostają alerty

Źródło:
eKhatimerini, Greek Reporter, ENEX, tvnmeteo.pl, pelop.gr

Po ulicach peruwiańskiego miasta Santa Anita biegał byk. Zwierzę wywołało niemały popłoch wśród pieszych i kierowców. Groźnie wyglądające zdarzenie zarejestrowała kamera.

Byk biegał po ulicach miasta. Zwierzę strąciło mężczyznę z roweru

Byk biegał po ulicach miasta. Zwierzę strąciło mężczyznę z roweru

Źródło:
Reuters, LaRepublica.pe

W hiszpańskiej Andaluzji żar leje się z nieba. W czwartek termometry mogą pokazać miejscami nawet 43 stopnie Celsjusza. Jest tak gorąco, że pracownicy Czerwonego Krzyża rozdają wentylatory, aby pomóc biedniejszym ludziom w walce z upałami.

W Andaluzji ma być tak gorąco, że rozdają wentylatory

W Andaluzji ma być tak gorąco, że rozdają wentylatory

Źródło:
ENEX,larazon.es

Położony na włoskiej wyspie wulkan Stromboli uaktywnił się i wyrzucił w powietrze fontannę lawy. W wyniku tego zdarzenia część krateru się zawaliła. To jeden z najbardziej aktywnych wulkanów na świecie.

Włoski wulkan Stromboli wyrzucił w powietrze strumień lawy. Nagranie

Włoski wulkan Stromboli wyrzucił w powietrze strumień lawy. Nagranie

Źródło:
Reuters,volcanodiscovery.com

Najstarsze malarstwo figuratywne na świecie odkryli w indonezyjskiej prowincji Celebes Południowy badacze z Australii i Indonezji - poinformowała stacja BBC. Naskalne malowidła liczą ponad 52 tysiące lat. - To najstarszy istniejący dowód na opowieść - powiedział profesor Maxime Aubert z Griffith University w Australii, jeden z odkrywców.

Odkryto najstarsze malarstwo figuratywne na świecie. Liczy co najmniej 52 tysiące lat

Odkryto najstarsze malarstwo figuratywne na świecie. Liczy co najmniej 52 tysiące lat

Źródło:
PAP, BBC

Fala upałów nadciągnęła nad Moskwę. W środę po południu termometry w rosyjskiej stolicy pokazały 32 stopnie Celsjusza - to najwyższa wartość, jaką kiedykolwiek zanotowano tam 2 lipca. W mieście pojawiły się ciężarówki spryskujące ulice wodą.

Gorąco w Moskwie. Pobity rekord sprzed stulecia

Gorąco w Moskwie. Pobity rekord sprzed stulecia

Źródło:
Reuters, Khaleej Times

Drapanie u kotów to nie tylko kwestia wychowania. Jak pokazały badania międzynarodowego zespołu naukowców, niszczenie mebli może wynikać także z innych czynników takich, jak obecność dzieci w domu i poziom aktywności zwierzaków. Istnieje jednak wiele metod na walkę z tym zachowaniem.

Naukowcy mają sposób na to, jak oduczyć koty drapania mebli

Naukowcy mają sposób na to, jak oduczyć koty drapania mebli

Źródło:
Frontiers

Ulewy zalały Park Narodowy Kaziranga w północnych Indiach. Pod wodą znalazły się tereny zamieszkiwane przez wiele zagrożonych gatunków. Jak podały lokalne media, w powodziach utonęło 11 zwierząt. Pod wodą znalazły się także liczne miejscowości, zamieszkiwane przez ponad milion osób.

Park narodowy pod wodą. Utonęło 11 zwierząt

Park narodowy pod wodą. Utonęło 11 zwierząt

Źródło:
Reuters, Hindustan Times

Polska rakieta suborbitalna ILR-33 BURSZTYN 2K sięgnęła Kosmosu. W środę odbył się lot testowy, w którym urządzenie osiągnęło zamierzony pułap. To pierwszy tego typu sprzęt wykorzystujący przyjazny dla środowiska materiał napędowy.

Polski Bursztyn dotarł do Kosmosu. "3 lipca przejdzie do historii"

Polski Bursztyn dotarł do Kosmosu. "3 lipca przejdzie do historii"

Źródło:
PAP Łukasiewicz - Instytut Lotnictwa

Polski konsulat w Rzymie zaapelował w środę do polskich turystów wybierających się do Włoch. Jak wynika z prognoz meteorologów, na północy kraju istnieje ryzyko wystąpienia burz i ulew. Pogoda ma się pogorszyć także w centrum kraju.

Apel konsulatu we Włoszech do polskich turystów. "Doradzamy ostrożność"

Apel konsulatu we Włoszech do polskich turystów. "Doradzamy ostrożność"

Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl

U północnych wybrzeży Australii trwają gorączkowe poszukiwania 12-letniego dziecka, które zaginęło podczas pływania. Policja podejrzewa, że mogło zostać zaatakowane przez krokodyla.

Zaginęło 12-letnie dziecko. Mógł zaatakować je krokodyl

Zaginęło 12-letnie dziecko. Mógł zaatakować je krokodyl

Źródło:
BBC, Sky News, ABC Australia

Za nami zarówno upalne, jak i burzowe chwile. Pierwszego lipca aura w Polsce znacząco się ochłodziła i uspokoiła. Co dalej z pogodą w wakacje? Synoptyk tvnmeteo.pl Arleta Unton-Pyziołek sprawdziła modele prognostyczne największych ośrodków, żeby sprawdzić, jaka pogoda czeka nas w lipcu i sierpniu.

Co dalej z pogodą w wakacje. Modele z Europy, USA i Rosji są raczej zgodne

Co dalej z pogodą w wakacje. Modele z Europy, USA i Rosji są raczej zgodne

Źródło:
tvnmeteo.pl

Na greckiej wyspie Kos szalał na początku tygodnia pożar, który doprowadził do ewakuacji ludności. Żywioł udało się opanować. To, jak wyglądała sytuacja na miejscu z perspektywy turysty z Polski, opowiadał na antenie TVN24 pan Wojciech.

"Pożar wzniecał się bardzo szybko, telefony w rękach, niepokój"

"Pożar wzniecał się bardzo szybko, telefony w rękach, niepokój"

Źródło:
TVN24, tvnmeteo.pl

Chińscy naukowcy odkryli gatunek rośliny, która jest w stanie przetrwać na Marsie. To rodzaj mchu - Syntrichia caninervis - występujący w najtrudniejszych do życia ziemskich obszarach, między innymi na pustyni Mojave w Kalifornii, w Tybecie oraz na Antarktydzie.

Odkryto roślinę, która mogłaby rosnąć na powierzchni Marsa

Odkryto roślinę, która mogłaby rosnąć na powierzchni Marsa

Źródło:
PAP, "Guardian"

Miejscowość Cogne w Dolinie Aosty na północy Włoch została w weekend poważnie dotknięta skutkami powodzi wywołanej ulewnym deszczem. Dojazd do miejsca jest utrudniony, bo zniszczona jest jedyna droga łącząca je z doliną. Włoska minister zapowiedziała sprowadzanie tam turystów za pomocą śmigłowca, co spotkało się z falą krytyki.

Powódź zniszczyła jedyną drogę, mają sprowadzić turystów śmigłowcami

Powódź zniszczyła jedyną drogę, mają sprowadzić turystów śmigłowcami

Źródło:
PAP

Aż cztery leje kondensacyjne pojawiły się we wtorek w tym samym momencie w okolicach Krynicy Morskiej (woj. pomorskie). Dwa z nich to trąby wodne. Niezwykłe zjawiska udało się uchwycić na jednym zdjęciu.

Cztery leje kondensacyjne na niebie

Cztery leje kondensacyjne na niebie

Źródło:
tvnmeteo.pl

Bolid, czyli jasny meteor, rozbłysnął nad Polską w nocy z poniedziałku na wtorek. Tuż po północy niebo nad centralnymi regionami naszego kraju na chwilę stało się jasne. Jak przekazali analitycy z projektu Skytinel, którzy nagrali to zjawisko, kosmiczny gość pochodził z pasa planetoid.

Kula ognia rozświetliła nocne niebo. Co przeleciało nad Polską

Kula ognia rozświetliła nocne niebo. Co przeleciało nad Polską

Źródło:
Skytinel, tvnmeteo.pl

Kryzys sanitarny nad jeziorem Garda we Włoszech. W miejscowości Torri del Benaco w ciągu zaledwie kilku dni zanotowano setki przypadków zapalenia żołądka i jelit. Badania mikrobiologiczne wykazały obecność norowirusów w zbiornikach dookoła miasta.

W kilka dni zachorowało prawie tysiąc osób

W kilka dni zachorowało prawie tysiąc osób

Źródło:
PAP, tg24.sky.it

Wezbrany potok porwał samochód w Bieszczadach. Na pomoc ruszyli strażacy i policja, ale kierowcy nie udało się uratować. Od poniedziałku nad regionem przechodzą burze z ulewnymi opadami deszczu, a w wielu miejscach jest niebezpiecznie.

Woda porwała auto w Bieszczadach. Kierowca nie żyje

Woda porwała auto w Bieszczadach. Kierowca nie żyje

Źródło:
PAP, KP PSP Ustrzyki Dolne

Do czterech wzrosła liczba ofiar śmiertelnych ulew i burz, które w weekend przetoczyły się nad Szwajcarią. W alpejskich kantonach wciąż trwają poszukiwania kilku zaginionych osób. Region został dotknięty licznymi podtopieniami i osuwiskami.

Osuwiska zmiotły drogi, woda zalała domy. Cztery osoby nie żyją

Osuwiska zmiotły drogi, woda zalała domy. Cztery osoby nie żyją

Źródło:
Reuters, PAP