Kolejne masowe wymieranie za niecałe 30 lat? Naukowcy biją na alarm

Źródło:
livescience.com
90-letni żółw został ojcem. Należy do krytycznie zagrożonego gatunku
90-letni żółw został ojcem. Należy do krytycznie zagrożonego gatunku
wideo 2/26
Gatunki zagrożone wyginięciem

W całej historii świata doszło do już pięciu masowych wymierań, podczas których z powierzchni Ziemi zniknęło mnóstwo gatunków zwierząt. Wielu międzynarodowych ekspertów ostrzega, że już w najbliższych latach to drastyczne zjawisko może kolejny raz się powtórzyć. Niektórzy naukowcy sugerują nawet, że do 2050 roku stracimy prawie 40 procent gatunków zamieszkujących obecnie naszą planetę.

- Szóste masowe wymieranie jest bardzo prawdopodobne - zauważył Nic Rawlence, dyrektor laboratorium paleogenetycznego i starszy wykładowca na Wydziale Zoologii Uniwersytetu Otago w Nowej Zelandii. - Jeśli gatunki nie wyginą globalnie, to prawdopodobnie część populacji nie będzie w stanie dostosować się do szybko zmieniającego się świata i najpierw ulegnie zmniejszeniu, potem stanie się "wąskimi gardłami", a w konsekwencji wyginie. Obecny kryzys nie osiągnął jeszcze swojego szczytu, ale jeśli nic nie zrobimy, będzie na dobrej drodze, żeby tak się stało - dodał.

Według Czerwonej Księgi Gatunków Zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN) obecna liczba gatunków narażonych na wyginięcie sięga około 41 tysięcy. To blisko jedna trzecia wszystkich znanych nauce.

Które gatunki mogą ucierpieć?

Wiele dobrze znanych gatunków i podgatunków - takich jak orangutan sumatrzański (Pongo abelii), lampart amurski (Panthera pardus orientalis), słoń sumatrzański (Elephas maximus sumatranus), nosorożec czarny (Diceros bicornis), morski żółw szylkretowy (Eretmochelys imbricata), tygrys jawajski (Panthera tigris sondaica) i goryl zachodni (Gorilla gorilla diehli) - jest sklasyfikowanych jako "krytycznie zagrożone". IUCN opisuje ten takson jako "kategorię gatunków, które posiadają wyjątkowo wysokie ryzyko wyginięcia w wyniku szybkiego spadku populacji do 80-90 procent w ciągu ostatnich 10 lat, lub których populacja wynosi mniej niż 50 osobników".

Słoń sumatrzański (Elephas maximus sumatranus)taufankharis/Shutterstock

Wiele z tych wymienionych gatunków może nie przetrwać do 2050 roku. Na przykład, obecnie na wolności żyje jedynie 70 lampartów amurskich, podczas gdy populacja morświna kalifornijskiego (Phocoena sinus) jest szacowana na zaledwie 10 osobników.

Nie wiadomo, ile dokładnie ich jest

Co więcej, istnieje niezliczona ilość mniej znanych gatunków, na które również czyha niebezpieczeństwo. Badania z 2019 roku, które opublikowano w czasopiśmie naukowym "Biological Conservation" wykazały, że ponad 40 procent gatunków owadów jest zagrożonych wyginięciem. Naukowcy stwierdzili wtedy, że na całym świecie konieczne jest przyjęcie "bardziej zrównoważonych, opartych na ekologii praktyk, aby spowolnić lub odwrócić tendencje, umożliwić odbudowę malejących populacji owadów i zapewnić ekosystemom niezbędne elementy".

Ta sama tragiczna prognoza gwałtownego wymarcia odnosi się także do innych organizmów. Według raportu z 2018 roku Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu (IPCC), do 2050 roku może zginąć ponad 90 procent raf koralowych na całym świecie, nawet jeśli wzrost globalnej temperatury na świecie zatrzyma się na poziomie 1,5 stopnia Celsjusza. Najnowsza aktualizacja danych sugeruje, że na początku lat 30. XXI wieku, taki poziom temperatury może sprawić, że "99 procent światowych raf doświadczy fal upałów", które będą zbyt częste, aby można było zregenerować podwodne formacje.

Lampart amurski (Panthera pardus orientalis)Shutterstock

Według raportu z 2022 roku opublikowanego w czasopiśmie "Nature", niemal 41 procent płazów jest zagrożonych. W rzeczywistości, ich zagłada może być jeszcze bardziej dotkliwa, gdyż istnieje wiele gatunków, o których naukowcy nie wiedzą lub wiedzą zbyt mało. Najczęściej są klasyfikowane jako "Data Deficient" - "brak danych". W tej grupie wymrzeć może nawet 85 procent płazów. W przypadku ssaków i gadów o nieznanych populacjach, badacze mówią o połowie gatunków narażonych na wyginięcie.

Dlatego, że naukowcy nie są w stanie podać, jaka dokładnie liczba gatunków istnieje na świecie, trudno oszacować, ile z nich wyginie do 2050 roku.

Jak skomentował Rawlence, dzieje się tak dlatego, że "taksonomia - nauka o bioróżnorodności - jest krytycznie niedofinansowana". - Nie możemy określić liczby gatunków, które wymierają, jeśli nie potrafimy nawet oszacować bioróżnorodności - powiedział.

Niektóre mogą nie zdążyć się dostosować

Warto zauważyć, że masowe wymieranie gatunków to naturalny proces. Przez epoki zginęło już 99 procent wszystkich gatunków, jakie kiedykolwiek istniały. Ale działalność człowieka może tylko i wyłącznie przyspieszyć tempo.

- Idealnym przykładem, by to zilustrować, są wyspiarskie ekosystemy. Są one odizolowane i często mają wiele gatunków endemicznych. Na przykład Nowa Zelandia miała około 230 gatunków ptaków, a obecnie żyje ich tam tylko 150 - zauważył naukowiec.

W 2021 roku w czasopiśmie "Trends in Ecology & Evolution" opublikowano badania, które wykazały, że niektóre zwierzęta "zmieniają swoje morfologię", aby lepiej radzić sobie ze zmianami klimatu. Takie przystosowania najbardziej widoczne są u ptaków. Według badań, kilka gatunków australijskich papug w ciągu ostatnich 150 lat wyewoluowało i wykształciło sobie większe dzioby, dzięki którym łatwiej mogą regulować wewnętrzną temperaturę.

Jednak człowiek się nie zatrzymuje, a wraz z niekorzystnymi konsekwencjami jego zachowań, niektóre z najbardziej wrażliwych gatunków mogą nie zdążyć się dostosować.

Morski żółw szylkretowy (Eretmochelys imbricata)Shutterstock

Działać, interesować się i chronić

Badacze wskazują, że istnieje wiele organizacji, badaczy i projektów, które za cel stawiają sobie spowolnienie, a nawet zatrzymanie zmian klimatycznych, związanych z działalnością człowieka. Zdaniem Rawlence'a, każdy człowiek powinien patrzeć w przyszłość i cały czas mieć na uwadze dobro planety, a także jej mieszkańców.

- Aby ocalić różnorodność biologiczną, która nam pozostała, musimy wiedzieć, jak reagowała na wszelkie zmiany w przeszłości, a także wciąż dowiadywać się, jak można ją ochronić - powiedział. Jak dodał, by temu sprostać wciąż potrzeba wielu badań i ciężkiej pracy.

Orangutan sumatrzański (Pongo abelii)Shutterstock

Autorka/Autor:kw/dd

Źródło: livescience.com

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Zanim skończą się wakacje na termometrach znowu będzie prawie 30 stopni. Co jeszcze przyniesie nam sierpniowa aura? Sprawdź autorską, długoterminową prognozę pogody na 16 dni, przygotowaną przez prezentera tvnmeteo.pl Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: raz tak, raz inaczej - żadnej stabilizacji

Pogoda na 16 dni: raz tak, raz inaczej - żadnej stabilizacji

Źródło:
tvnmeteo.pl

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej opublikował prognozę zagrożeń meteorologicznych na kolejne dni. W tym tygodniu w niektórych miejscach mogą pojawić się burze.

Nadciąga ulewny deszcz. Prognoza zagrożeń IMGW

Nadciąga ulewny deszcz. Prognoza zagrożeń IMGW

Źródło:
IMGW

Portugalia wciąż walczy z pożarami. W niedzielę podczas akcji ratowniczo-gaśniczej doszło do wypadku, w którym śmierć poniósł strażak. W związku z szalejącym ogniem i wysoki temperaturami władze kraju wydłużyły do wtorku stan alarmowy.

Portugalia nadal się pali. W wypadku zginął strażak

Portugalia nadal się pali. W wypadku zginął strażak

Źródło:
PAP, sicnoticias.pt

Huragan Erin przechodzi przez Atlantyk. W niedzielę przyniósł silny wiatr i fale na Brytyjskie Wyspy Dziewicze, a na Portoryko wywołał podtopienia i powalił wiele drzew. W kolejnych dniach żywioł może zagrozić atlantyckiemu wybrzeżu Stanów Zjednoczonych i Kanady.

Erin podtopiła Karaiby. Może zagrozić Stanom

Erin podtopiła Karaiby. Może zagrozić Stanom

Źródło:
Reuters, PAP

Pogoda na dziś. Poniedziałek 18.08 może przynieść w części kraju symboliczne opady deszczu. Temperatura wyniesie od 20 do 24 stopni Celsjusza.

Pogoda na dziś - poniedziałek, 18.08. Taki będzie pierwszy dzień tygodnia

Pogoda na dziś - poniedziałek, 18.08. Taki będzie pierwszy dzień tygodnia

Źródło:
tvnmeteo.pl

Nadchodzące dni w dużym stopniu upłyną pod znakiem zmiennego zachmurzenia i przelotnych opadów deszczu. Miejscami wystąpi ryzyko burz.

Tutaj wystąpi ryzyko burz. Pogoda na kolejne dni

Tutaj wystąpi ryzyko burz. Pogoda na kolejne dni

Źródło:
tvnmeteo.pl

Hiszpania zmaga się z szalejącymi pożarami. W całym kraju w sierpniu ogień zniszczył obszar przekraczający ponad 100 tysięcy hektarów. W niedzielę na tereny niszczone przez żywioł udał się premier kraju Pedro Sanchez, który z powodu poważnej sytuacji przerwał swój urlop.

Premier przerywa urlop. "Przed nami jeszcze kilka trudnych dni"

Premier przerywa urlop. "Przed nami jeszcze kilka trudnych dni"

Źródło:
Reuters, PAP

Intensywne ulewy i gwałtowne burze nawiedziły w ostatnich dniach północno-zachodni Pakistan. W samym dystrykcie Buner zginęło co najmniej 207 osób, a w całej części tego górzystego regionu śmierć poniosło 337 osób. Osunięcia ziemi i powodzie zniszczyły domy i infrastrukturę. Prognozy są niepokojące, bo spodziewane są kolejne ulewy.

Setki ofiar powodzi. "Ci, którzy przeżyli, oszaleli"

Setki ofiar powodzi. "Ci, którzy przeżyli, oszaleli"

Źródło:
Reuters

Po Atlantyku sunie huragan Erin. To, jak wygląda żywioł od środka, można zobaczyć na nagraniach zarejestrowanych przez amerykańskich Łowców Huraganów, którzy wlecieli do oka potężnego cyklonu.

W samym sercu potężnego żywiołu. Nagranie

W samym sercu potężnego żywiołu. Nagranie

Źródło:
9News, CNN, tvnmeteo.pl

W stanie Wisconsin na północy Stanów Zjednoczonych zaobserwowano dławigada amerykańskiego, ptaka z rodziny bocianów. To zaskakujące odkrycie, gdyż naturalne siedliska tych zwierząt są oddalone o jakieś dwa tysiące kilometrów, na południowym wschodzie kraju.

Ornitologiczna sensacja na północy USA

Ornitologiczna sensacja na północy USA

Źródło:
Associated Press, tvnmeteo.pl

Dziki o niebieskich wnętrznościach zostały znalezione w Kalifornii. Jak wynika z testów laboratoryjnych, zwierzęta zostały narażone na działanie przynęty na gryzonie. Substancja została niewłaściwie zabezpieczona, przez co dziki mogły się do niej dostać bez większych problemów.

Po spożyciu tej substancji dziki miały "neonowo niebieskie" mięso

Po spożyciu tej substancji dziki miały "neonowo niebieskie" mięso

Źródło:
ScienceAlert, CDFW

30 lipca potężne trzęsienie ziemi o magnitudzie 8,8 u wybrzeży Półwyspu Kamczackiego w Rosji wywołało tsunami, które zaledwie 70 minut później zostało precyzyjnie zarejestrowane przez satelitę SWOT. Jak podkreślili badacze, to jeden z pierwszych przypadków, gdy satelita obserwacyjny dostarczył tak precyzyjnych, dwuwymiarowych danych o kształcie i dynamice fal tsunami.

Satelita zarejestrował tworzące się tsunami. Ta technologia może ratować życie

Satelita zarejestrował tworzące się tsunami. Ta technologia może ratować życie

Źródło:
NASA Earth Observatory

Starship od SpaceX jest gotów na kolejny, dziesiąty już lot testowy. Okno startowe ma otworzyć się w przyszłą niedzielę. Jak przekazała firma Elona Muska, w ciągu ostatnich tygodni wyeliminowano usterki, które poprzednio doprowadziły do eksplozji statku kosmicznego jeszcze przed startem.

Do dziesięciu razy sztuka. Starship ma znów polecieć

Do dziesięciu razy sztuka. Starship ma znów polecieć

Źródło:
AFP, space.com

Francja zmaga się z falą upałów. W sobotę pomarańczowe ostrzeżenia obowiązywały w 54 departamentach. Temperatury miejscami przekroczyły 40 stopni Celsjusza, a gorąca, sucha aura zwiększa ryzyko zaprószenia ognia.

Ponad 40 stopni. Pół kraju z pomarańczowymi alertami

Ponad 40 stopni. Pół kraju z pomarańczowymi alertami

Źródło:
PAP

Na szlaku na górę Rausu na wyspie Hokkaido w Japonii znaleziono ciało turysty, na którego wcześniej rzucił się niedźwiedź. Mężczyzna zmarł w wyniku odniesionych obrażeń. Władze tego regionu apelowały wcześniej o zachowanie szczególnej ostrożności z powodu pojawiania się tych zwierząt.

Niedźwiedź rzucił się na turystę. Mężczyzna nie przeżył

Niedźwiedź rzucił się na turystę. Mężczyzna nie przeżył

Źródło:
Australian Broadcasting Corporation, AFP, NHK, The Japan Times

We wschodniej Kanadzie szaleją pożary lasów. Tysiące mieszkańców musiało się ewakuować, a żywioł zniszczył już co najmniej 100 domów.

Powiedziała, że czas się pakować. "Uratowaliśmy wszystko, ale nie dom"

Powiedziała, że czas się pakować. "Uratowaliśmy wszystko, ale nie dom"

Źródło:
Reuters, CBC News

W sobotę w pobliżu wschodniego wybrzeża Australii zarejestrowano trzęsienie ziemi. W wyniku wstrząsu o magnitudzie 5,6 kilkanaście tysięcy osób na kilka godzin zostało pozbawionych dostępu do prądu.

Trzęsienie ziemi w Australii. Kilkanaście tysięcy domów bez prądu

Trzęsienie ziemi w Australii. Kilkanaście tysięcy domów bez prądu

Źródło:
Reuters, Australian Broadcasting Corporation

W związku z wysoką temperaturą i bezdeszczową aurą Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej ostrzega przez zagrożeniem pożarowym w lasach. Sprawdź, gdzie szczególnie uważać, by nie zaprószyć ognia.

Uwaga na zagrożenie pożarowe w lasach. Gdzie jest największe

Uwaga na zagrożenie pożarowe w lasach. Gdzie jest największe

Źródło:
IMGW CMM

Mieszkańcy Sztokholmu i okolic zostali w piątek wezwani do oszczędzania wody. To rzadki problem w tym mieście, przez co wiele osób przyjęło prośbę z lekkim niedowierzaniem. Niecodzienny apel jest związany z suszą i wysoką temperaturą jednego z jezior.

Apel do mieszkańców europejskiej stolicy o oszczędzanie wody

Apel do mieszkańców europejskiej stolicy o oszczędzanie wody

Źródło:
PAP

W słowackiej wsi Hybie niedaleko Liptowskiego Mikułasza niedźwiedź zaatakował mężczyznę na spacerze z psem. Do zdarzenia doszło zaledwie 100 metrów od zabudowań. Spacerowicz doznał obrażeń i trafił do szpitala.

Niedźwiedź zaatakował blisko domów, mężczyzna trafił do szpitala

Niedźwiedź zaatakował blisko domów, mężczyzna trafił do szpitala

Źródło:
PAP

Test rakiety chińskiej firmy LandSpace Technology zakończył się niepowodzeniem z powodu "anomalii". To kolejna próba wysłania w kosmos rakiety napędzanej metanem przez tego producenta.

Nieudany test chińskiej rakiety

Nieudany test chińskiej rakiety

Źródło:
Reuters

Amerykańskie służby uratowały mężczyznę, który przez dwa dni był uwięziony za wodospadem niedaleko rzeki Kern w Kalifornii. Podczas akcji poszukiwawczej wykorzystano drona.

Był uwięziony za wodospadem przez dwa dni

Był uwięziony za wodospadem przez dwa dni

Źródło:
CBS News, Los Angeles Times

W czwartek wieczorem niebo nad Polską rozświetlił bolid, czyli jasny meteor. Obiekt zarejestrowała stacja obserwacyjna sieci Skytinel. Zjawisko zostało uchwycone na nagraniu.

Kula ognia przecięła niebo. "Widok był niesamowity"

Kula ognia przecięła niebo. "Widok był niesamowity"

Źródło:
Skytinel, tvnmeteo.pl

Króliki z czarnymi, przypominającymi macki naroślami, wyrastającymi z głów i pysków, amerykańskie media nazwały "królikami zombie". Jak się jednak okazuje, przyczyną takiego wyglądu jest wirus.

Media piszą o "królikach zombie". Co powoduje taki ich wygląd?

Media piszą o "królikach zombie". Co powoduje taki ich wygląd?

Źródło:
CBS News, Forbes

Izrael mierzy się z największą falą upałów w tym roku. W dzień temperatura miejscami zbliża się do 50 stopni Celsjusza, niezwykle gorąco jest także nocą. Skwar zaczął już zbierać śmiertelne żniwo.

38 stopni Celsjusza już o 5 rano. Dwie ofiary śmiertelne

38 stopni Celsjusza już o 5 rano. Dwie ofiary śmiertelne

Źródło:
PAP, Times of Israel

Za nami najsłynniejsza "noc spadających gwiazd" na półkuli północnej. Perseidy, błyszczące dzieci komety 109P/Swift-Tuttle, przecinały niebo z największą częstotliwością w cyklu swojej aktywności. Jeśli nie udało nam się zaobserwować tego zjawiska, spokojnie - rój meteorów będzie aktywny jeszcze przez około dwa tygodnie. Spoglądając w niebo, wielu z nas może jednak się zastanawiać, czy aby dawniej Perseidy nie prezentowały się bardziej imponująco. Gwiazdozbiory chyba też kiedyś były jaśniejsze. A co się stało z Drogą Mleczną?

Ciemność, którą utraciliśmy. Jej brak niszczy nasze ciała i umysły

Ciemność, którą utraciliśmy. Jej brak niszczy nasze ciała i umysły

Źródło:
TVN24+

Amerykańskie Centrum Prognoz Klimatycznych (CPC) przekazało, jakie zjawisko będzie wpływać na warunki pogodowe na półkuli północnej w najbliższych miesiącach. Według meteorologów, jesienią i wczesną zimą ma pojawić się La Nina.

La Nina, później ENSO. One mają rządzić pogodą

La Nina, później ENSO. One mają rządzić pogodą

Źródło:
Reuters, CPC