Kolejne problemy misji Artemis I. Najpierw w rakietę uderzyły pioruny, potem nie zadziałały wentylatory

Źródło:
CNN
Lądowanie astronautów w Kazachstanie
Lądowanie astronautów w KazachstanieNASA/TVN24
wideo 2/22
NASA

Ostatni, kluczowy test przed startem misji Artemis I musiał zostać wstrzymany. Powodem były problemy związane z załadowaniem paliwa do rakiety SLS (Space Launch System). Kolejne podejście do tankowania ma odbyć się w poniedziałek. Jeśli tym razem wszystko pójdzie zgodnie z planem, misja będzie mogła rozpocząć się w czerwcu lub lipcu.

- Naprawiliśmy i zmieniliśmy konfigurację w porównaniu do tego, co było wcześniej - powiedział Charlie Blackwell-Thompson, dyrektor startu Artemis, podczas niedzielnej konferencji prasowej. - Nasz zespół spotkał się i ustalił plan jutrzejszego tankowania, więc wszystko jest już dopracowane - dodał.

Zespół musiał rozwiązać problem związany z wentylatorami. Jeśli wszystko poszłoby zgodnie z planem, ogromna, około 100-metrowa rakieta miała być tankowana od godziny 7 czasu lokalnego (w Polsce to godzina 13). Siedem godzin później rozpoczęłoby się odliczanie.

"Mokra próba generalna"

Test zaczęto przeprowadzać w piątek po południu. Symuluje on każdy etap startu z wyjątkiem opuszczania stanowiska startowego. Obejmuje włączenie rakiety SLS (Space Launch System) i statku kosmicznego Orion, załadowanie paliwa do zbiorników rakiety, pełne odliczanie symulujące start, wyzerowanie zegara odliczającego i opróżnienie zbiorników rakiety.

Operacje zostały wstrzymane przed załadowaniem paliwa do głównego stopnia rakiety "z powodu utraty możliwości utrzymania ciśnienia w wyrzutni mobilnej" - jak przekazała agencja. Blackwell-Thompson dodał, że wentylatory głównego i zapasowego systemu zasilania urządzenia nie działały prawidłowo. W każdym z nich odnotowano inne problemy.

Dlaczego wentylatory są takie ważne

- Wentylatory są niezbędne do zapewnienia nadciśnienia w zamkniętych pomieszczeniach mobilnej wyrzutni i powstrzymania niebezpiecznych gazów. Bez tej możliwości technicy nie są w stanie bezpiecznie kontynuować załadunku paliwa do rdzenia rakiety i przejściowego kriogenicznego stopnia napędowego - powiedział.

Jak wyjaśnił, wentylatory zapewniają, że gazy nie gromadzą się i nie powodują zagrożenia pożarowego lub wzrostu niebezpieczeństwa.

Rakieta Space Launch System PAP/EPA/JOEL KOWSKY / NASA / HANDOUT

Pioruny trafiły w stanowisko startowe

Nie są to jedyne problemy, na jakie napotkała się ekipa pracująca przy misji. W sobotę Artemis I przetrwała potężną burzę z piorunami. W okolicach stanowiska startowego 39B uderzyły cztery pioruny. Pierwsze trzy wyładowania były słabe i trafiły w wieżę nr 2, natomiast czwarte było znacznie silniejsze i uderzyło w wieżę nr 1.

W tym czasie statek kosmiczny Orion i stopień centralny rakiety SLS były włączone. Tymczasowy kriogeniczny stopień napędowy rakiety i silniki także były wyłączone zasilane.

Czwarte uderzenie było "najsilniejszym, jakie pojawiło się od czasu zainstalowania nowego systemu ochrony przed piorunami" - przekazał w mediach społecznościowych Jeremy Parsons, zastępca kierownika programu systemów naziemnych eksploracji w Centrum Kosmicznym NASA w Centrum Kosmicznym im. Johna F. Kennedy'ego. Piorun "uderzył w sieć trakcyjną, która biegnie pomiędzy trzema wieżami. System zadziałał bardzo dobrze i zapewnił bezpieczeństwo SLS i Orionowi. Cieszę się, że zwiększyliśmy ochronę" - dodał w poście.

Zdaniem ekspertów, późniejsze problemy nie wiązały się z tym zdarzeniem. - Wentylator działał normalnie podczas burzy. A dziś rano działał przez kilka godzin, zanim napotkał problem - stwierdził Blackwell-Thompson.

Pomimo opóźnień, ekipa była przygotowana do przeprowadzenia próby generalnej w niedzielę, póki nie wystąpiły problemy z tankowaniem. Parsons przypomniał jednak, że celem próby jest właśnie wykrycie usterek i dopracowanie szczegółów przed dniem startu.

Artystyczna koncepcja misji Artemis 1 - bezzałogowego lotu wokół Księżyca NASA/Holly Zell

Ponownie podbić Księżyc

Od wyników próby generalnej zależy, kiedy Artemis I wyruszy w misję na Księżyc i powróci na Ziemię. Jej start zapoczątkuje program Artemis NASA, którego celem jest powrót ludzi na naszego naturalnego satelitę.

Misja bezzałogowa mogłaby rozpocząć się w czerwcu lub lipcu. Planowo statek kosmiczny Orion ma dotrzeć do Księżyca, a następnie przelecieć tysiące kilometrów poza nim - dalej niż jakikolwiek inny statek kosmiczny, przeznaczony do przenoszenia ludzi. Misja ta ma potrwać kilka tygodni i zakończyć się wodowaniem statku na Oceanie Spokojnym.

Artemis I to ostatni poligon doświadczalny dla Oriona, zanim statek kosmiczny wyniesie astronautów na Księżyc. Potem nadejdzie czas na misję Artemis II, w której załoga przeleci w okolicach Księżyca. Kolejna będzie Artemis III i to właśnie podczas niej astronauci mają stanąć na powierzchni Księżyca. Terminy startów kolejnych misji zależą od misji Artemis I.

Wizualizacja przebiegu misji Artemis (NASA/Jason Roberts)NASA/Jason Roberts

Autorka/Autor:kw//rzw

Źródło: CNN

Źródło zdjęcia głównego: NASA

Pozostałe wiadomości

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej ostrzega przed niebezpiecznymi warunkami pogodowymi. W czwartek i w piątek prognozowane są burze z silnym deszczem. W części kraju obowiązują ostrzeżenia pierwszego i drugiego stopnia w trzystopniowej rosnącej skali.

Możliwe nawałnice. Nawet drugi stopień ostrzeżeń IMGW

Możliwe nawałnice. Nawet drugi stopień ostrzeżeń IMGW

Źródło:
IMGW
Pogoda na dziś - czwartek, 21.08. Zagrzmi i popada w części kraju

Pogoda na dziś - czwartek, 21.08. Zagrzmi i popada w części kraju

Źródło:
tvnmeteo.pl

W weekend napłynie do Polski chłodniejsze powietrze z północy. Miejscami temperatura maksymalna wyniesie zaledwie 16 stopni.

Jak chłodno się zrobi?

Jak chłodno się zrobi?

Źródło:
tvnmeteo.pl

Huragan Erin sunie przez Atlantyk. Amerykańskie Narodowe Centrum ds. Huraganów (NHC) ostrzega przed możliwymi powodziami, osuwiskami i lawinami błotnymi. Prognozowane są też groźne prądy wsteczne.

Erin sunie przez Atlantyk. "Ewakuujcie się teraz, póki jest to bezpieczne"

Erin sunie przez Atlantyk. "Ewakuujcie się teraz, póki jest to bezpieczne"

Źródło:
Reuters, CNN, BBC

Do niedawna Włosi zmagali się z ekstremalnie wysokimi temperaturami powietrza. Teraz w znacznej części kraju doszło do gwałtownego zwrotu w pogodzie. Ulewne deszcze doprowadziły do powodzi, w której zginęła jedna osoba. Prognozy nie zapowiadają poprawy pogody.

Załamanie pogody od Mediolanu po Sycylię

Załamanie pogody od Mediolanu po Sycylię

Źródło:
Enex, primocanale.it

Liczba przypadków wyrzucenia na brzeg ssaków morskich w wodach wokół Szkocji gwałtownie wzrosła - donoszą naukowcy. Zdaniem ekspertów trudno jest wskazać dokładne przyczyny tego zjawiska.

Gwałtownie rośnie liczba wyrzuconych na brzeg ssaków morskich

Gwałtownie rośnie liczba wyrzuconych na brzeg ssaków morskich

Źródło:
PAP, BBC

Obfite opady deszczu nawiedziły indyjski stan Maharasztra, gdzie leży między innymi Mumbaj. Na skutek żywiołu zginęło co najmniej 21 osób - podała w środę brytyjska stacja BBC. Ulewy sparaliżowały życie finansowej stolicy Indii.

Ulewy paraliżują finansową stolicę Indii

Ulewy paraliżują finansową stolicę Indii

Źródło:
PAP, BBC

Skąd przybyły do nas obiekty międzygwiezdne 'Oumuamua, Borisov i ATLAS? Śledząc ich kosmiczne trajektorie, naukowcy z Harvardu wyliczyli miejsca, z których mogą pochodzić kosmiczne skały. Ich wyniki rzucają także nieco światła na wiek tych tajemniczych ciał.

Ci goście odwiedzili Układ Słoneczny. Skąd pochodzą?

Ci goście odwiedzili Układ Słoneczny. Skąd pochodzą?

Źródło:
Universe Today, TVN24+

Mieszkańcy północnej Japonii zmagają się z intensywnymi ulewami. W części kraju odnotowano rekordowe opady deszczu, przez które wylała rzeka. Mieszkańcy otrzymali nakazy ewakuacji.

Padało tak, że rzeka wystąpiła z brzegów

Padało tak, że rzeka wystąpiła z brzegów

Źródło:
Reuters

Silny deszcz przyczynił się do śmierci co najmniej ośmiu osób w Karaczi, największym mieście Pakistanu. Ulewy nadciągnęły nad miasto we wtorek, powodując paraliż komunikacyjny i przerwy w dostawach prądu. Burmistrz wprowadził stan wyjątkowy.

Stan wyjątkowy po ulewach, nie żyje osiem osób

Stan wyjątkowy po ulewach, nie żyje osiem osób

Źródło:
Reuters, Lead Pakistan

Naukowcy opracowali przepis na najsmaczniejszą czekoladę. Zespół z Wielkiej Brytanii zidentyfikował najważniejsze czynniki procesu fermentacji ziaren kakaowca, które wpływają na smak wyrobów. Jak się okazało, w osiągnięciu idealnego smaku pomagają pewne grupy mikroorganizmów. Taka wiedza może pomóc producentom czekolady w jej ulepszaniu.

Znaleźli przepis na idealną czekoladę

Znaleźli przepis na idealną czekoladę

Źródło:
PAP

Huragan Erin został uchwycony z pokładu Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Astronautom udało się zarejestrować dobrze widoczne centrum żywiołu i wirujące dookoła niego chmury. W nadchodzących dniach towarzyszące burzy opady mogą spowodować wiele szkód na Wschodnim Wybrzeżu Stanów Zjednoczonych.

Groźne oko i wirujące chmury. Astronauci sfilmowali huragan

Groźne oko i wirujące chmury. Astronauci sfilmowali huragan

Źródło:
PAP, Reuters, NHC

Efektowna kula ognia rozbłysła nad zachodnią Japonią. Bolid pojawił się na niebie we wtorek około godziny 23 czasu lokalnego i rozświetlił niebo tak, jakby nadszedł dzień.

W środku nocy niebo zrobiło się zielone

W środku nocy niebo zrobiło się zielone

Źródło:
Reuters, NHK, tvnmeteo.pl

Powódź, która była następstwem obfitych opadów deszczu, nawiedziła stolicę Jemenu. W Sanie oraz w mieście portowym Aden zalane zostały ulice i budynki.

Powódź w stolicy i w ważnym porcie. Ranni i duże szkody

Powódź w stolicy i w ważnym porcie. Ranni i duże szkody

Źródło:
Reuters, Xinhua

W ostatnich dziesięcioleciach na Florydzie zmniejszyła się drastycznie populacja błotnicy tęczowej (Farancia erytrogramma). Dlatego władze apelują, aby każdy przypadek pojawienie się tego węża został zgłoszony.

Szukają rzadkiego gatunku węża. "Potrzebujemy pomocy"

Szukają rzadkiego gatunku węża. "Potrzebujemy pomocy"

Źródło:
CNN, CBS News

Burza, podczas której wystąpiło silne gradobicie, nawiedziła hiszpańską prowincję Lleida. Ulice lokalnych miast i miejscowości zrobiły się białe, jakby nastała tam zima. 

Zaspy gradu na ulicach. "Tak silnej burzy nie było tutaj od 20 lat"

Zaspy gradu na ulicach. "Tak silnej burzy nie było tutaj od 20 lat"

Źródło:
ENEX, .eltiempo.es

W słowackich Tatrach odkryto nowy wodospad o wysokości ponad 100 metrów. Na jednym z odcinków trasy prowadzącej na jego szczyt można napić się wody prosto ze źródła wodospadu. Wejście na niego jest jednak wyjątkowo niebezpieczne.

W Tatrach odkryto wyjątkowy wodospad

W Tatrach odkryto wyjątkowy wodospad

Źródło:
PAP

W londyńskim zoo w Regent’s Park rozpoczęło się coroczne ważenie zwierząt. Będzie trwało cały tydzień. Kapibary, lemury i żółwie słoniowe stanęły jako pierwsze na wadze.

Lemury już stanęły na wadze, sajmiri będą oszukiwać

Lemury już stanęły na wadze, sajmiri będą oszukiwać

Źródło:
PAP, Reuters

Pożary pustoszą Europę. Do wtorku ogień strawił ponad 1,5 miliona hektarów terenów zielonych - więcej niż kiedykolwiek w okresie do połowy sierpnia. Najtrudniejsza sytuacja panuje na Półwyspie Iberyjskim, gdzie walka z żywiołem toczona jest na wielu frontach.

Europa płonie. Sytuacja jest najgorsza w historii

Europa płonie. Sytuacja jest najgorsza w historii

Źródło:
ENEX, SIC Noticias, El Pais, EFFIS

Tysiące ryb wspinających się po skałach zaobserwowano w Brazylii. Niewielkie zwierzęta chciały się dostać w górę rzeki. Naukowcy przyjrzeli się mechanizmom, jakie wykorzystują one podczas wspinaczki, oraz możliwym przyczynom tego zachowania.

Tysiące ryb wspinały się po skałach. Zobacz nagranie

Tysiące ryb wspinały się po skałach. Zobacz nagranie

Źródło:
Science X Network

Wzrósł bilans ofiar śmiertelnych powodzi w północnych Chinach. Prognozy nie zapowiadają poprawy pogody. Chiny ze śmiertelnymi ulewami zmagają się od miesiąca.

Liczba ofiar powodzi rośnie, a deszcz nie przestaje padać

Liczba ofiar powodzi rośnie, a deszcz nie przestaje padać

Źródło:
Reuters

Sezon na zbieranie grzybów coraz bliżej, a wraz z nim - zagrożenie stwarzane przez niewłaściwe oznaczenie gatunku. Co roku w Polsce pojawiają się przypadki zatrucia nimi. Przed wyruszeniem w las warto przypomnieć sobie podstawowe zasady bezpieczeństwa dotyczące grzybobrania.

Niewielka pomyłka, tragiczne konsekwencje. Zasady bezpiecznego grzybobrania

Niewielka pomyłka, tragiczne konsekwencje. Zasady bezpiecznego grzybobrania

Źródło:
PAP

Japońscy naukowcy zaobserwowali, że burzyki kreskowane wypróżniają się prawie wyłącznie podczas lotu, a nie kiedy unoszą się na wodzie. Czasami nawet wzbijają się w powietrze tylko w tym celu. Co istotne - robią to bardzo często, bo co 4-10 minut.

Wypróżniają się w locie - i to co kilka minut. Ten nawyk może mieć istotny wpływ na ocean

Wypróżniają się w locie - i to co kilka minut. Ten nawyk może mieć istotny wpływ na ocean

Źródło:
phys.org, Current Biology

Monarchy z Ameryki Północnej rozpoczęły coroczną podróż na południe. Organizacja badająca ich populację donosi, że w ostatnich latach liczba tych motyli drastycznie spadła. Ekolodzy mają jednak kilka pomysłów na to, jak ją odbudować.

Rozpoczęły swoją coroczną widowiskową podróż. Ich populacja spada na łeb na szyję

Rozpoczęły swoją coroczną widowiskową podróż. Ich populacja spada na łeb na szyję

Źródło:
FOX Weather

W pożarach, które siały spustoszenie w albańskim mieście Delvina, ucierpieli nie tylko ludzie, lecz także zwierzęta. Wiele z nich zostało poparzonych - na przykład klacz, którą zaopiekowała się Szwajcarka Maria Cristina Medina.

"Klacz walczy o życie", "nie udało nam się odpiąć krowy"

"Klacz walczy o życie", "nie udało nam się odpiąć krowy"

Źródło:
Reuters

Chwile grozy przeżyła grupa kajakarzy, która w niedzielę pływała po zbiorniku retencyjnym niedaleko Madrytu. Z powodu silnego wiatru część łódek wywróciła się, a kilkanaście osób wpadło do wody.

Silny wiatr wywrócił kajaki. Kilkanaście osób wpadło do wody

Silny wiatr wywrócił kajaki. Kilkanaście osób wpadło do wody

Źródło:
ENEX, El Confidencial

Zanim skończą się wakacje na termometrach znowu będzie prawie 30 stopni. Co jeszcze przyniesie nam sierpniowa aura? Sprawdź autorską, długoterminową prognozę pogody na 16 dni, przygotowaną przez prezentera tvnmeteo.pl Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: raz tak, raz inaczej - żadnej stabilizacji

Pogoda na 16 dni: raz tak, raz inaczej - żadnej stabilizacji

Źródło:
tvnmeteo.pl

60 procent lądów na Ziemi ponosi poważne straty w zakresie funkcjonalnej integralności biosfery - zdolności ekosystemów do samoregulacji. Jak wyliczyli badacze, najtrudniejsza sytuacja panuje w regionach Europy, Azji i Ameryki Północnej. To kolejny dowód na coraz większe zmiany w środowisku naturalnym spowodowane działalnością człowieka.

Ponad połowa lądów Ziemi poza strefą bezpieczeństwa. Na czele Europa

Ponad połowa lądów Ziemi poza strefą bezpieczeństwa. Na czele Europa

Źródło:
Potsdam Institute for Climate Impact Research

Długa, jasna smuga pojawiła się na polskim niebie w nocy z niedzieli na poniedziałek. Obiekt, który ją zostawił, poruszał się z północy na południe. Prawdopodobnie był to jeden ze stopni chińskiej rakiety, która w niedzielę wyniosła na orbitę konkurencję dla Starlinków.

Jasna smuga przecięła polskie niebo

Źródło:
Mr SuperMole, "O kosmosie i astronautyce"