Kolejne problemy misji Artemis I. Najpierw w rakietę uderzyły pioruny, potem nie zadziałały wentylatory

Autor:
kw//rzw
Źródło:
CNN
Lądowanie astronautów w Kazachstanie
Lądowanie astronautów w KazachstanieNASA/TVN24
wideo 2/22
NASA

Ostatni, kluczowy test przed startem misji Artemis I musiał zostać wstrzymany. Powodem były problemy związane z załadowaniem paliwa do rakiety SLS (Space Launch System). Kolejne podejście do tankowania ma odbyć się w poniedziałek. Jeśli tym razem wszystko pójdzie zgodnie z planem, misja będzie mogła rozpocząć się w czerwcu lub lipcu.

- Naprawiliśmy i zmieniliśmy konfigurację w porównaniu do tego, co było wcześniej - powiedział Charlie Blackwell-Thompson, dyrektor startu Artemis, podczas niedzielnej konferencji prasowej. - Nasz zespół spotkał się i ustalił plan jutrzejszego tankowania, więc wszystko jest już dopracowane - dodał.

Zespół musiał rozwiązać problem związany z wentylatorami. Jeśli wszystko poszłoby zgodnie z planem, ogromna, około 100-metrowa rakieta miała być tankowana od godziny 7 czasu lokalnego (w Polsce to godzina 13). Siedem godzin później rozpoczęłoby się odliczanie.

"Mokra próba generalna"

Test zaczęto przeprowadzać w piątek po południu. Symuluje on każdy etap startu z wyjątkiem opuszczania stanowiska startowego. Obejmuje włączenie rakiety SLS (Space Launch System) i statku kosmicznego Orion, załadowanie paliwa do zbiorników rakiety, pełne odliczanie symulujące start, wyzerowanie zegara odliczającego i opróżnienie zbiorników rakiety.

Operacje zostały wstrzymane przed załadowaniem paliwa do głównego stopnia rakiety "z powodu utraty możliwości utrzymania ciśnienia w wyrzutni mobilnej" - jak przekazała agencja. Blackwell-Thompson dodał, że wentylatory głównego i zapasowego systemu zasilania urządzenia nie działały prawidłowo. W każdym z nich odnotowano inne problemy.

Dlaczego wentylatory są takie ważne

- Wentylatory są niezbędne do zapewnienia nadciśnienia w zamkniętych pomieszczeniach mobilnej wyrzutni i powstrzymania niebezpiecznych gazów. Bez tej możliwości technicy nie są w stanie bezpiecznie kontynuować załadunku paliwa do rdzenia rakiety i przejściowego kriogenicznego stopnia napędowego - powiedział.

Jak wyjaśnił, wentylatory zapewniają, że gazy nie gromadzą się i nie powodują zagrożenia pożarowego lub wzrostu niebezpieczeństwa.

Rakieta Space Launch System PAP/EPA/JOEL KOWSKY / NASA / HANDOUT

Pioruny trafiły w stanowisko startowe

Nie są to jedyne problemy, na jakie napotkała się ekipa pracująca przy misji. W sobotę Artemis I przetrwała potężną burzę z piorunami. W okolicach stanowiska startowego 39B uderzyły cztery pioruny. Pierwsze trzy wyładowania były słabe i trafiły w wieżę nr 2, natomiast czwarte było znacznie silniejsze i uderzyło w wieżę nr 1.

W tym czasie statek kosmiczny Orion i stopień centralny rakiety SLS były włączone. Tymczasowy kriogeniczny stopień napędowy rakiety i silniki także były wyłączone zasilane.

Czwarte uderzenie było "najsilniejszym, jakie pojawiło się od czasu zainstalowania nowego systemu ochrony przed piorunami" - przekazał w mediach społecznościowych Jeremy Parsons, zastępca kierownika programu systemów naziemnych eksploracji w Centrum Kosmicznym NASA w Centrum Kosmicznym im. Johna F. Kennedy'ego. Piorun "uderzył w sieć trakcyjną, która biegnie pomiędzy trzema wieżami. System zadziałał bardzo dobrze i zapewnił bezpieczeństwo SLS i Orionowi. Cieszę się, że zwiększyliśmy ochronę" - dodał w poście.

Zdaniem ekspertów, późniejsze problemy nie wiązały się z tym zdarzeniem. - Wentylator działał normalnie podczas burzy. A dziś rano działał przez kilka godzin, zanim napotkał problem - stwierdził Blackwell-Thompson.

Pomimo opóźnień, ekipa była przygotowana do przeprowadzenia próby generalnej w niedzielę, póki nie wystąpiły problemy z tankowaniem. Parsons przypomniał jednak, że celem próby jest właśnie wykrycie usterek i dopracowanie szczegółów przed dniem startu.

Artystyczna koncepcja misji Artemis 1 - bezzałogowego lotu wokół Księżyca NASA/Holly Zell

Ponownie podbić Księżyc

Od wyników próby generalnej zależy, kiedy Artemis I wyruszy w misję na Księżyc i powróci na Ziemię. Jej start zapoczątkuje program Artemis NASA, którego celem jest powrót ludzi na naszego naturalnego satelitę.

Misja bezzałogowa mogłaby rozpocząć się w czerwcu lub lipcu. Planowo statek kosmiczny Orion ma dotrzeć do Księżyca, a następnie przelecieć tysiące kilometrów poza nim - dalej niż jakikolwiek inny statek kosmiczny, przeznaczony do przenoszenia ludzi. Misja ta ma potrwać kilka tygodni i zakończyć się wodowaniem statku na Oceanie Spokojnym.

Artemis I to ostatni poligon doświadczalny dla Oriona, zanim statek kosmiczny wyniesie astronautów na Księżyc. Potem nadejdzie czas na misję Artemis II, w której załoga przeleci w okolicach Księżyca. Kolejna będzie Artemis III i to właśnie podczas niej astronauci mają stanąć na powierzchni Księżyca. Terminy startów kolejnych misji zależą od misji Artemis I.

Wizualizacja przebiegu misji Artemis (NASA/Jason Roberts)NASA/Jason Roberts

Autor:kw//rzw

Źródło: CNN

Źródło zdjęcia głównego: NASA

Pozostałe wiadomości

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej wydał alerty dla części województw w związku z opadami marznącymi i mgłą intensywnie osadzającą szadź. Sprawdź, gdzie pogoda może być zagrożeniem.  

Są nowe alerty IMGW. W wielu miejscach zrobi się niebezpiecznie

Są nowe alerty IMGW. W wielu miejscach zrobi się niebezpiecznie

Aktualizacja:
Autor:
jdw
Źródło:
IMGW

Tragiczny bilans ofiar śmiertelnych erupcji indonezyjskiego wulkanu Marapi wzrósł we wtorek do 22 osób - poinformowała stacja BBC. Ratownicy przekazali, że w środę wznowią poszukiwania ostatniego zaginionego turysty. - Marapi jest nadal bardzo aktywny - zauważył Ahmad Rifandi, który monitoruje aktywność wulkanu.

"Mamo, pomóż. To kwestia życia i śmierci". 19-latka cudem przeżyła erupcję wulkanu

"Mamo, pomóż. To kwestia życia i śmierci". 19-latka cudem przeżyła erupcję wulkanu

Autor:
anw
Źródło:
BBC, The Guardian

Cyklon Michaung uderzył w indyjski stan Andhra Pradesh we wtorek w godzinach porannych czasu lokalnego. Jeszcze przed nadejściem żywiołu ulewne deszcze przyczyniły się do śmierci 9 osób, w tym dziecka. W Ćennaj, stolicy pobliskiego stanu Tamilnadu, woda porywała samochody. Wstrzymano tam pracę lotniska, zamknięto szkoły, biura i fabryki. W regionie ewakuowano tysiące ludzi.  

Woda porywała samochody, zginął czterolatek. Potem uderzył cyklon

Woda porywała samochody, zginął czterolatek. Potem uderzył cyklon

Autor:
jdw
/kg
Źródło:
Reuters, PAP, BBC, Hindustan Times

Ostatnie dni przyniosły w wybranych regionach Chorwacji delikatne opady śniegu. Poprószyło między innymi w Parku Narodowym Jezior Plitwickich. Zarejestrowane w niedzielę wideo ukazuje teren parku w zimowej, nieoczywistej dla nas odsłonie. - Gdy pada śnieg, jest tu naprawdę idealnie - oceniła jedna z turystek.  

Krajobraz, który kochają Polacy, zmienił się nie do poznania

Krajobraz, który kochają Polacy, zmienił się nie do poznania

Autor:
jdw
Źródło:
ENEX

Astronautka NASA Jasmin Moghbeli uchwyciła na zdjęciu moment spalania się rosyjskiego statku kosmicznego Progress MS-23 w atmosferze ziemskiej. Widowisko porównała do fajerwerków. Było ono widoczne przez około 2-3 minuty, jak poinformowała astronautka w mediach społecznościowych.  

Tak płonął rosyjski statek kosmiczny

Tak płonął rosyjski statek kosmiczny

Autor:
jdw
Źródło:
TASS, Live Science, TVN24.pl

Pogoda na dziś. We wtorek 05.12 termometry pokażą od -5 do -1 stopnia Celsjusza. Śnieg słabo popada w nielicznych regionach. Biomet na terenie prawie całego kraju będzie neutralny.

Pogoda na dziś - wtorek 05.12. Mroźno, ale miejscami słońce wyjrzy zza chmur

Pogoda na dziś - wtorek 05.12. Mroźno, ale miejscami słońce wyjrzy zza chmur

Autor:
ps
Źródło:
tvnmeteo.pl

Najbliższe dni przyniosą zachmurzenie, momentami jednak pojawią się przejaśnienia. Lokalnie spodziewać się należy również słabych opadów śniegu. Mróz się utrzyma. Sprawdź szczegóły prognozy pogody na pięć dni.  

Będzie lodowato, ale niedługo nastąpi "wielki zwrot w pogodzie"

Będzie lodowato, ale niedługo nastąpi "wielki zwrot w pogodzie"

Autor:
jdw
Źródło:
tvnmeteo.pl

Sroga zima zapanowała w całej Rosji. W Moskwie w ciągu jednego dnia nasypało 35 centymetrów śniegu, a na północnym wschodzie Syberii temperatura spadła do blisko -60 stopni Celsjusza. Służby meteorologiczne prognozują jeszcze większe mrozy.

Temperatura spadła do -56 stopni. Będzie jeszcze gorzej

Temperatura spadła do -56 stopni. Będzie jeszcze gorzej

Autor:
ps/kg
Źródło:
Reuters, tvnmeteo.pl

Spalanie paliw kopalnych przyczynia się do śmierci ponad pięciu milionów ludzi każdego roku. To około 61 procent wszystkich zgonów spowodowanych zanieczyszczeniami powietrza - wynika z najnowszego badania. W ocenie jego autorów zwrot w stronę energii odnawialnej może przynieść "znacznie większe" korzyści zdrowotne niż wskazywały wcześniejsze analizy. 

Nowe badanie: spalanie paliw kopalnych odpowiada za ponad pięć milionów zgonów rocznie. Wyniki wyższe niż wcześniej

Nowe badanie: spalanie paliw kopalnych odpowiada za ponad pięć milionów zgonów rocznie. Wyniki wyższe niż wcześniej

Autor:
jdw/kg
Źródło:
The Guardian, TVN24.pl

W weekend Bawarię zasypał śnieg. W Monachium w dalszym ciągu występują utrudnienia w ruchu komunikacji publicznej, a regularny ruch na kolei nie został jeszcze przywrócony. Z zakłóceniami liczyć się muszą również pasażerowie głównego lotniska w mieście. Do paraliżu komunikacyjnego krytycznie odniosły się poniedziałek związek pracowników kolei EVG i stowarzyszenie pasażerów Pro Bahn.  

Monachium w weekend przykryło prawie pół metra śniegu. Utrudnienia komunikacyjne wciąż trwają

Monachium w weekend przykryło prawie pół metra śniegu. Utrudnienia komunikacyjne wciąż trwają

Autor:
jdw
Źródło:
PAP, Merkur, TZ

W weekend sypnęło śniegiem na Wyspach Brytyjskich. Biało zrobiło się między innymi w hrabstwach Kumbria i North Yorkshire w Anglii. Brytyjska służba pogodowa Met Office wydały ostrzeżenia meteorologiczne.

Porzucali samochody w śniegu, teraz będą jeździć po "wielkim lodowisku"

Porzucali samochody w śniegu, teraz będą jeździć po "wielkim lodowisku"

Autor:
anw
Źródło:
independent.co.uk

Sypnęło śniegiem, szczególnie w południowej części kraju. Podkarpaccy strażacy interweniowali w związku opadami blisko 300 razy. Część domów nadal nie ma prądu. Również na Śląsku sytuacja pogodowa była trudna. Przeprowadzono tam kilkadziesiąt interwencji.

Pod naporem śniegu łamały się konary i drzewa. Kilkaset interwencji strażaków

Pod naporem śniegu łamały się konary i drzewa. Kilkaset interwencji strażaków

Autor:
anw
Źródło:
PAP

Napędzana porywami wiatru woda morska wdarła się w sobotę na ulice miasteczka Marina di Pisa we Włoszech. Do południa zespoły lokalnej straży pożarnej przeprowadziły około 70 interwencji.

Wiatr wepchnął wodę morską na ulice miasteczka w Toskanii

Wiatr wepchnął wodę morską na ulice miasteczka w Toskanii

Autor:
jdw
Źródło:
Reuters, La Nazione

Zamieszkujące wybrzeża i wyspy Antarktyki pingwiny maskowe zasypiają ponad dziesięć tysięcy razy dziennie. Ich mikrodrzemki trwają zaledwie cztery sekundy - wynika z badania przeprowadzonego przez międzynarodowy zespół naukowców.

Drzemią 600 razy na godzinę. W tym może tkwić sekret ich sukcesu

Drzemią 600 razy na godzinę. W tym może tkwić sekret ich sukcesu

Autor:
anw
Źródło:
science.org, PAP, nytimes.com

Trzęsienie ziemi nawiedziło w poniedziałek rano zachodnie regiony Turcji. Miało magnitudę 4,8 - poinformowało Niemieckie Centrum Nauk Geologicznych (GFZ).

Trzęsienie ziemi na zachodzie Turcji

Trzęsienie ziemi na zachodzie Turcji

Autor:
anw
Źródło:
Reuters, USGS

26-letnia Meksykanka zmarła po tym, jak w trakcie pływania ze swoją córką zaatakował ją rekin. Pięcioletniemu dziecku nic się nie stało. Do zdarzenia doszło w miejscowości Melaque w meksykańskim stanie Jalisco.

Atak rekina. Nie żyje 26-letnia kobieta

Atak rekina. Nie żyje 26-letnia kobieta

Autor:
anw
Źródło:
abcnews.go.com, PAP

W wyniku powodzi i osunięć ziemi zginęło na północy Tanzanii co najmniej 47 osób - poinformowały miejscowe władze. W regionie Manyara trwa akcja poszukiwawczo-ratownicza.

Powodzie w Tanzanii. Są ofiary śmiertelne i ranni

Powodzie w Tanzanii. Są ofiary śmiertelne i ranni

Autor:
anw
Źródło:
Reuters, PAP

Po śnieżnym i mroźnym początku grudnia w prognozach widać kilkudniową odwilż. Sprawdź długoterminową prognozę pogody przygotowaną przez prezentera tvnmeteo.pl Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: wkrótce czeka nas odwilż, później mróz znowu ściśnie

Pogoda na 16 dni: wkrótce czeka nas odwilż, później mróz znowu ściśnie

Autor:
Tomasz
Wasilewski
Źródło:
tvnmeteo.pl

Od poniedziałkowego poranka lokalne służby poszukiwały 26 lokalnych wspinaczy, którzy zaginęli po erupcji wulkanu Marapi na zachodniej Sumatrze - poinformowały władze. Odnaleziono już 14 z nich, 11 nie żyje.

Wielka akcja poszukiwawcza po erupcji wulkanu. 11 osób nie żyje

Wielka akcja poszukiwawcza po erupcji wulkanu. 11 osób nie żyje

Autor:
pqv//mrz
Źródło:
PAP

Tegoroczna zima daje się mocno we znaki wielu Europejczykom, opady śniegu i nagłe skoki temperatury są miejscami rekordowe. Prawdziwy rollercoaster pogodowy mamy na Bałkanach. W sobotę w Serbii temperatura osiągnęła najwyższą wartość o tej porze roku od ponad stu lat, po czym drastycznie spadła. W niedzielę termometry pokazują w całym kraju ledwo powyżej zera. W sąsiedniej Chorwacji ogłoszono czerwony alert związany z intensywnymi opadami śniegu i porywistym wiatrem.

Szalona pogoda na Bałkanach. Od 120-letniego rekordu do zera

Szalona pogoda na Bałkanach. Od 120-letniego rekordu do zera

Autor:
ps
/ prpb
Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl, Reuters

Użytkownicy platformy X i Facebooka rozsyłali film, na którym widać, jak na ośnieżonej drodze kierowca zatrzymuje się, widząc idące z naprzeciwka poboczem niedźwiedzie. Nagranie ma rzekomo pokazywać scenę ze Szczyrku - ale to nieprawda.

Niedźwiedzie na drodze w Szczyrku? "Na pewno nie w Polsce"

Niedźwiedzie na drodze w Szczyrku? "Na pewno nie w Polsce"

Autor:
Krzysztof
Jabłonowski
Źródło:
Konkret24

Śnieg już przykrywa znaczny obszar Polski, a w pierwszy weekend grudnia jeszcze go przybędzie. I to w dużych ilościach. Jak zapowiadają się kolejne tygodnie tego miesiąca? Co widać w pierwszych prognozach pogody na święta Bożego Narodzenia? O tym wszystkim pisze w swoim blogu synoptyk tvnmeteo.pl Arleta Unton-Pyziołek.

Czy przez cały grudzień zima będzie tak zdeterminowana? Czy w święta będzie śnieg? Sprawdza nasza synoptyk

Czy przez cały grudzień zima będzie tak zdeterminowana? Czy w święta będzie śnieg? Sprawdza nasza synoptyk

Autor:
Arleta
Unton-Pyziołek
Źródło:
tvnmeteo.pl

Po intensywnych opadach śniegu w niektórych rejonach Austrii oraz w części Szwajcarii wzrosło zagrożenie lawinowe. W Tyrolu utrudnienia spowodowane śnieżycami wystąpiły ruchu kolejowym i drogowym, doszło też do przerw w dostawach prądu.

Pogorszyły się warunki w Alpach. Wysokie zagrożenie lawinami

Pogorszyły się warunki w Alpach. Wysokie zagrożenie lawinami

Autor:
ps
Źródło:
PAP

Prezydent Andrzej Duda bierze udział w konferencji klimatycznej COP28 w Dubaju. - Człowiek i jego potrzeby muszą być na czele transformacji energetycznej. To obecne i przyszłe zdrowie, bezpieczeństwo i dobrobyt ludzi powinny być umieszczane w centrum każdej polityki klimatycznej - mówił polski przywódca. Dodał, że "planeta, na której żyjemy, jest naszym wspólnym dziedzictwem, które wymaga szczególnej troski".

Duda: społeczność międzynarodowa powinna stać z tym problemem twarzą w twarz

Duda: społeczność międzynarodowa powinna stać z tym problemem twarzą w twarz

Autor:
ps
/ prpb
Źródło:
PAP

Od piątku dla ruchu turystycznego zamknięty jest popularny szlak z Doliny Pięciu Stawów Polskich przez Świstówkę Roztocką do Morskiego Oka. Zimuje tam niedźwiedzica z młodymi.

Zamknięty popularny szlak w Tatrach. Zimuje tam niedźwiedzica

Zamknięty popularny szlak w Tatrach. Zimuje tam niedźwiedzica

Autor:
ps
Źródło:
PAP

Funkcjonariusze z Vastogirardi we Włoszech od ponad roku poszukiwali sprawcy serii przebić opon. W dochodzenie zaangażowano dodatkowe siły, pod uwagę brano możliwość lokalnych porachunków i próbę zastraszenia mieszkańców. Odpowiedzialnym za dziurawienie opon okazał się tymczasem pies cierpiący na zapalenie dziąseł.  

Obawiano się porachunków, ściągnięto dodatkowe siły. Ściganym okazał się pies  

Obawiano się porachunków, ściągnięto dodatkowe siły. Ściganym okazał się pies  

Autor:
jdw\\mm
Źródło:
La Stampa, Sky TG24