Chińskim naukowcom udało się uzyskać potomstwo z jednej, niezapłodnionej komórki jajowej pochodzącej od myszy. Grupa badaczy opisała swoją technikę w pracy opublikowanej na łamach czasopisma "Proceedings of the National Academy of Sciences".
Partenogeneza, nazywana też dzieworództwem, to rodzaj płciowego rozmnażania, które polega na rozwoju osobników potomnych z komórki jajowej bez udziału plemnika. W naturze występuje ona u mszyc, ryb, gadów, skorpionów, roztoczy i niektórych pszczół, ale nie u ssaków. U ssaków rozmnażanie płciowe polega na połączeniu męskiego DNA z żeńskim DNA, a powstałe w ten sposób potomstwo posiada materiał genetyczny obojga rodziców.
Wcześniejsze badania wykazały, że większość komórek u ssaków są kopiami genów obojga rodziców, ale niektóre nie - zamiast tego pochodzą tylko od matki lub tylko od ojca. Ten aspekt w swojej pracy wykorzystali chińscy badacze: Yanchang Wei, Cai-Rong Yang i Zhen-Ao Zhao.
Jak wyglądały badania
Jak zauważyli naukowcy, wcześniejsze próby wymuszenia partenogenezy u ssaków nie powiodły się z powodu imprintingu genomowego. Badacze pokonali ten problem, stosując inne podejście. Najpierw pobrali komórkę jajową od myszy, a następnie przy użyciu CRISPR (systemu służącego do modyfikowania genomu) zmienili geny w taki sposób, by naśladowały te, które w trakcie normalnego zapłodnienia zostałyby przekazane przez męskiego rodzica. Następnie do gamety żeńskiej wstrzyknięto enzym, który aktywował niektóre geny tak, aby upodobnić geny w komórce jajowej do tych, które zostały zapłodnione przez ojca.
W kolejnym etapie komórka jajowa została wszczepione do macicy samicy, w której rozwinął się płód. Badacze powtórzyli ten proces z kilkoma komórkami jajowymi, wszczepiając je wszystkie razem do macicy jednej myszy. Myszy rodzą zwykle od ośmiu do 12 młodych naraz. Wszystkie szczenięta przeżyły poród, ale tylko jedno z nich dożyło dorosłości - i to na tyle dobrze, że również wydało na świat potomstwo.
Badacze sugerują, że partenogeneza u ssaków jest możliwa do przeprowadzenia, choć przyznają, że potrzeba jeszcze wiele pracy, zanim będzie można ją wykorzystać w rzeczywistych zastosowaniach. Sugerują również, że udoskonalenie tego procesu może doprowadzić do zastosowania go w rolnictwie lub rozwoju medycyny.
Źródło: phys.org
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock