Polacy odkryli grę planszową sprzed czterech tysięcy lat

O znalezisku, dokonanym w czasie badań zakończonych w grudniu ubiegłego roku, poinformowało Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej (CAŚ) Uniwersytetu Warszawskiego. Jak podano, głównym przedmiotem badań było osadnictwo z epoki brązu i żelaza w rejonie wsi Ayn Bani Saidah w Omanie. "W jednym z pomieszczeń dużego budynku z okresu Umm an-Nar (2500-2000 lat p.n.e.) znaleźliśmy planszę do gry!" - powiedział cytowany w komunikacie CAŚ UW kierownik badań profesor Piotr Bieliński. Projektem współkieruje dyrektor generalny ds. starożytności w Ministerstwie Dziedzictwa i Turystyki Sułtanatu Omanu, doktor Sultan al-Bakri. Profesor Bieliński dodał, że takie znaleziska są rzadkie. Kilka przykładów podobnych plansz znanych jest z Doliny Indusu, a także z Mezopotamii, między innymi ze sławnych grobów królewskich z Ur.

Plansza wykonana jest z kamienia i ma zaznaczone pola i zagłębienia. Naukowcy określają znalezisko jako "najbardziej pasjonujące i zupełnie niespodziewane" w ostatnim sezonie badań.

Według badaczy rejon wsi Ayn Bani Saidah był w pradziejach miejscem strategicznie położonym na skrzyżowaniu szlaków łączących ważne ośrodki starożytności: Bat na południu i Al-Ayn na północy, dziś stanowiska z Listy Światowego Dziedzictwa UNESCO, oraz wybrzeże morskie w pobliżu portu Sohar na wschodzie.

"Wzdłuż tej trasy znajduje się kilka ważnych osad tzw. kultury Umm an-Nar z epoki brązu. Mieliśmy więc nadzieję, że i nasze stanowisko znajdzie się w tej samej lidze" - przekazał prof. Piotr Bieliński. Jak podano w komunikacie, najnowsze odkrycia dowodzą, że archeolodzy mieli rację.

"Osada z okresu Umm an-Nar jest wyjątkowa między innymi dlatego, że znajdują się w niej aż cztery wieże: trzy okrągłe i jedna ryzalitowa. Mimo swych rozmiarów, blisko 20 metrów średnicy, jedna z okrągłych wież nie była widoczna na powierzchni i została odkryta dopiero podczas wykopalisk. Funkcja tych wież czeka ciągle na wyjaśnienie" - dodała dr Agnieszka Pieńkowska z CAŚ UW, która w ramach projektu analizuje pozostałości z epoki brązu.

Badacze znaleźli też dowody na obróbkę miedzi w tym miejscu. Według prof. Bielińskiego pokazuje to, że osada uczestniczyła w tym lukratywnym handlu, o którym wspominają źródła pisane z Mezopotamii. "Oman był bowiem potęgą metalurgiczną tamtej epoki" - zaznaczył prof. Bieliński.

Według polskich badaczy ich najnowsze odkrycia pokazują, że obszar badań - czyli mikroregion Qumayrah - miał w starożytności większe znaczenie, niż dotąd sądzono, i kryje jeszcze wiele niespodzianek. Wstępne prace ekspertów z CAŚ UW rozpoczęły się w 2015 r. Dolina okazała się bardzo bogata w pozostałości archeologiczne z różnych okresów.

"Ta obfitość śladów osadnictwa z różnych okresów świadczy o tym, że dolina ta była ważnym miejscem w prehistorii, a być może także i historii Omanu" - podkreślił prof. Bieliński.

Badania finansowane są przez NCN