Niektóre pająki zaczynają tracić wzrok, kiedy są głodne

Biolodzy z Uniwersytetu w Cincinnati odkryli zaskakującą cechę u pająków z rodziny skakunowatych (Salticidae). Zauważyli oni, że gdy jej przedstawiciel jest głodny, zaczyna tracić komórki światłoczułe - kluczowe dla zmysłu wzroku.

Pająki z tej rodziny są bardzo specyficzne. Przeważnie nie tkają sieci, a polują na swoje ofiary poprzez wskoczenie. Dlatego ich zmysł wzroku jest tak istotny.

Obserwacje przeprowadziła profesor Elke Buschbeck wraz z kolegami. Badała ona fotoreceptory w oczach pająków z tej rodziny. Okazało się, że gdy zwierzęta te są głodne, tracą bardzo ważne receptory. Szczegóły badań na ten temat ukazały się w czasopiśmie "Vision Research".

Badacze złapali dzikie pająki w ich naturalnym środowisku, a następnie przebadali ich oczy za pomocą specjalnego sprzętu. W niektórych przypadkach znaleźli ciemne plamy na fotoreceptorach. Jak stwierdzili, mogły ulec degradacji podczas życia lub rozwoju.

- Można powiedzieć, że niektóre fotoreceptory obumarły - powiedziała Buschbeck. Jednak naukowcy zaczęli zastanawiać się, co mogło być tego przyczyną.

By to sprawdzić, naukowcy podzielili pająki na dwie grupy. Jedna z nich była karmiona w normalny sposób, druga dostawała o połowę mniejszą porcję pożywienia. Przedstawiciele grupy, która otrzymywała mniej jedzenia, stracili o wiele więcej fotoreceptorów, szczególnie w obrębie siatkówki.

- To funkcjonalny odpowiednik plamki żółtej w naszych oczach - powiedziała Buschbeck. - Fotoreceptory są kosztowne pod względem zapotrzebowania na energię. Trudno jest nadążyć za ich potrzebami energetycznymi. Jeśli pozbawi się ich odżywiania, system zaczyna zawodzić - dodała.

Zdaniem badaczy, pająki z rodziny skakunowatych mogą być bardzo dobrym modelem do badania zdrowia siatkówki i neuronów.

Zwyrodnienie plamki żółtej - a więc jedna z najpoważniejszych chorób narządu wzroku - dotyka około 20 milionów Amerykanów. Jest to najczęstsza przyczyna utraty wzroku i niestety nie ma na nią lekarstwa. - Co ciekawe, są dowody, że zwyrodnienie plamki żółtej u ludzi jest powiązane z procesami metabolicznymi i trudnościami z dostarczaniem energii - powiedziała Buschbeck.

Jednak na razie jest zbyt wcześnie, by wysunąć twarde wnioski na istnienie podobieństw między chorobami wzroku u pająków i ludzi - podała starsza autorka badania Annette Stowasser.

- Aby móc powiedzieć cokolwiek o tym, w jaki sposób nasze analizy mogą wpłynąć na leczenie ludzi, najpierw inne, starannie zaprojektowane badania musiałyby ustalić, które dokładnie składniki odżywcze są istotne i w jakim stopniu może to zależeć od warunków środowiskowych lub innych czynników - mówiła. - Jednak to, że pozbawienie składników odżywczych może dawać takie konsekwencje, wskazuje na ich ogromne znaczenie - dodała.

- Czy to nie byłoby szalone, gdyby przełom w leczeniu zwyrodnienia plamki żółtej u ludzi został zainspirowany pracami nad pająkami z rodziny skakunowatych, które są powszechne na podwórkach w całych Stanach Zjednoczonych? Czasami odpowiedzi na trudne pytania mogą pochodzić z nieoczekiwanych miejsc - podsumował profesor Nathan Morehouse, który także brał udział w badaniach.