Czyste powietrze może prowadzić do częstszego powstawania cyklonów i huraganów

W swej analizie amerykańscy badacze skupili się na dwóch regionach: północnym Atlantyku (powyżej linii równika) i północno-zachodniej części Oceanu Spokojnego. Poziom zanieczyszczenia powietrza nad tym pierwszym akwenem spada za sprawą porozumień i przedsięwzięć klimatycznych wdrażanych przez kraje Ameryki Północnej i Europy. Zupełnie inaczej kształtuje się sytuacja nad Pacyfikiem, gdzie działalność przemysłu w Indiach i Chinach ma wpływ na pogorszenie jakości powietrza.

Głównym przedmiotem badania były aerozole - malutkie, zawieszone w powietrzu cząsteczki zanieczyszczeń. Nad Atlantykiem ich zawartość zmniejszyła się o 50 procent w ciągu czterech ostatnich dekad, na Pacyfiku zaś zanotowano ich 40-procentowy wzrost w tym samym okresie. 

Zmiany te miały nieoczekiwane konsekwencje. Naukowcy zaobserwowali, że niższa zawartość aerozoli przełożyła się na większą liczbę cyklonów tropikalnych powstających w regionie - zanotowano ich o 33 procent więcej niż w ubiegłych latach. Z drugiej strony, większe zanieczyszczenie okazało się powiązane z rzadszym o 14 procent występowaniem tego groźnego zjawiska pogodowego nad północno-zachodnim Pacyfikiem.

- Ograniczanie ilości aerozoli w powietrzu jest korzystne dla naszego zdrowia, ale okazało się, że może mieć nieoczekiwane konsekwencje - tłumaczy Hiro Murakami z NOAA, główny autor badania. - To trochę jak rzucanie palenia, które również ma skutki uboczne.

W przeciwieństwie do wielu innych zanieczyszczeń, w tym gazów cieplarnianych, cząsteczki aerozoli nie powodują ocieplania klimatu. Wręcz przeciwnie, ich niewielkie powierzchnie odbijają światło słoneczne, powodując lokalne ochłodzenie. Gdy zawartość aerozoli spada, do oceanu dociera więcej światła, a co za tym idzie, woda mocniej się nagrzewa. To właśnie wysoka temperatura powierzchniowych wód oceanicznych jest jednym z głównych czynników formowania się cyklonów tropikalnych. 

Badanie wykazuje ponadto, że cyklony coraz łatwiej przybierają na sile, co zwiększa prawdopodobieństwo przekształcania się ich w groźne huragany i tajfuny. Tak wyraźne zmiany w cyrkulacji powietrza na półkuli północnej, przyczyniły się również do ograniczenia procesu formowania się cyklonów na półkuli południowej.

W następnych dekadach, trend ten może się zmienić. Zgodnie z przewidywaniami badaczy, na proces formowania się cyklonów coraz wyraźniejszy wpływ będzie miała zwiększająca się zawartość gazów cieplarnianych w atmosferze. Burz będzie mniej, ale za to staną się one jeszcze silniejsze.

Jak zaznacza Murakami, wyniki badania nie oznaczają, że powinniśmy zaprzestać działań na rzecz ograniczania emisji aerozoli do atmosfery.

- Zanieczyszczenie powietrza stanowi ogromne ryzyko dla ludzkiego zdrowia - wskazuje naukowiec. - Nasze wyniki wskazują przede wszystkim na potrzebę świadomego tworzenia polityki klimatycznej, która uwzględnia wszystkie skutki poszczególnych oddziaływań.