Hubble uchwycił kosmiczną kolizję 11 milionów kilometrów od Ziemi

Źródło:
NASA, tvnmeteo.pl
Uderzenie sondy DART w Dimorphosa okiem Teleskopu Hubble'a
Uderzenie sondy DART w Dimorphosa okiem Teleskopu Hubble'aNAS/ESA/STScI/Jian-Yang Li/Joseph DePasquale
wideo 2/3
Uderzenie sondy DART w Dimorphosa okiem Teleskopu Hubble'aNAS/ESA/STScI/Jian-Yang Li/Joseph DePasquale

Teleskop Hubble'a uchwycił moment uderzenia sondy DART w Dimorphosa - księżyc planetoidy Didymos. Był to element przeprowadzonego w zeszłym roku testu obrony planetarnej, mającego na celu sprawdzenie, czy człowiek może wpływać na trajektorię ciała niebieskiego. Teraz możemy zobaczyć, jak moment ten wyglądał z perspektywy dalekiego obserwatora.

Misja DART wystartowała z bazy Vandenberg w Kalifornii w listopadzie 2021 roku. Jej celem była planetoida Didymos, a konkretnie jej niewielki satelita, Dimorphos. Po dotarciu do ciała niebieskiego 26 września 2022 roku w odległości około 11 milionów kilometrów od Ziemi sonda z całą mocą uderzyła w malutki księżyc w pierwszym w historii teście obrony planetarnej. Dzięki opublikowanemu w środę przez NASA nagraniu możemy zobaczyć, jak moment uderzenia wyglądał z perspektywy Teleskopu Kosmicznego Hubble'a.

Tysiąc ton skał i pyłu

Poklatkowy film z Hubble'a zaczyna się na 1,3 godziny przed zderzeniem. W tym widoku zarówno Didymos, jak i Dimorphos znajdują się w obrębie centralnej jasnej plamy; nawet Hubble nie jest w stanie rozróżnić tych dwóch planetoid. Cienkie, proste linie wystające z centrum (widoczne na późniejszych zdjęciach) to artefakty optyki Hubble'a.

Pierwsze zdjęcie zostało wykonane 2 godziny po kolizji. Widać na nim, jak odłamki odlatują od planetoidy na tyle szybko, by uciec przed jej grawitacyjnym przyciąganiem. Wyrzucony z Dimorphosa materiał tworzył wtedy pusty stożek. 17 godzin po zderzeniu widać jednak, że wzór ten zaczął powoli się zniekształcać na skutek oddziaływania głównej planetoidy - Didymosa. Następnie odłamki zostały zmiecione w "ogon", który po kilku dniach rozdzielił się na dwa. Szacuje się, że DART "odchudził" planetoidę o ponad tysiąc ton pyłu i skał.

- Do uderzenia DART doszło w układzie podwójnym asteroid. Nigdy wcześniej nie byliśmy świadkami zderzenia obiektu z asteroidą w takim układzie w czasie rzeczywistym - wyjaśnia Jian-Yang Li z Instytutu Badań Planetarnych w Arizonie. - Myślę, że to fantastyczne. Działo się tak wiele rzeczy naraz, że rozgryzienie tego wszystkiego zajmie nam trochę czasu.

Uderzenie sondy DART w Dimorphosa okiem Teleskopu Hubble'a - 8,2 godziny po uderzeniu NAS/ESA/STScI/Jian-Yang Li/Joseph DePasquale
Uderzenie sondy DART w Dimorphosa okiem Teleskopu Hubble'a - 1,1 dnia po uderzeniuNAS/ESA/STScI/Jian-Yang Li/Joseph DePasquale

Nie tylko Hubble

Głównym celem misji DART było sprawdzenie naszej zdolności do zmiany trajektorii ciała niebieskiego. Chociaż ani Didymos ani Dimorphos nie stanowią żadnego zagrożenia dla Ziemi, dane z misji pomogą naukowcom dowiedzieć się, jak potencjalnie skierować asteroidy z dala od Ziemi, jeśli kiedykolwiek będzie to konieczne. Eksperyment dostarczył nam również nowych informacji na temat kolizji planetarnych, które mogły być powszechne we wczesnym Układzie Słonecznym.

NASA przypomina, że Hubble nie był jedynym teleskopem monitorującym zderzenie. Wiele innych sprzętów pomiarowych na Ziemi i w kosmosie, w tym Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba i sonda kosmiczna Lucy, również obserwowały uderzenie DART i jego skutki.

Uderzenie sondy DART w Dimorphosa okiem Teleskopu Hubble'a - 11,9 dni po uderzeniuNAS/ESA/STScI/Jian-Yang Li/Joseph DePasquale
Misja DART - jak duże są obiekty, do których doleci statek kosmicznyNASA/Johns Hopkins APL

Autorka/Autor:as/dd

Źródło: NASA, tvnmeteo.pl

Źródło zdjęcia głównego: NAS/ESA/STScI/Jian-Yang Li/Joseph DePasquale

Pozostałe wiadomości

Kolejne dni przyniosą nam ponure niebo, które tylko z rzadka będzie przejaśniać się i rozpogadzać. Odpowiedzialny za to będzie "zgniły" wyż z centrum przemieszczającym się nad Polską. Czekają nas silne podmuchy wiatru i słabe opady, jak również spore różnice temperatury między najcieplejszymi a najchłodniejszymi punktami kraju.

Nie dość, że będzie ponuro, to jeszcze mocno powieje. Pogoda nie dopisze na koniec roku

Nie dość, że będzie ponuro, to jeszcze mocno powieje. Pogoda nie dopisze na koniec roku

Źródło:
tvnmeteo.pl

IMGW wydał ostrzeżenia meteorologiczne. W części kraju w nocy spodziewane są opady marznące, które mogą spowodować szklankę na drogach. Zagrożenie stanowić mają również gęste mgły.

Słaba widzialność, śliskie drogi. IMGW ostrzega

Słaba widzialność, śliskie drogi. IMGW ostrzega

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Lawina śnieżna porwała skuter śnieżny w Utah. Jak przekazało lokalne centrum lawinowe, do zdarzenia doszło podczas wycieczki dwóch braci - jeden z nich przez przypadek wywołał zejście mas śniegu, które pochłonęło jego brata. Na szczęście mężczyźni posiadali odpowiedni sprzęt i wydostali się z pułapki.

Zbocze "zaczęło falować" i pochłonęło mężczyznę

Zbocze "zaczęło falować" i pochłonęło mężczyznę

Źródło:
CNN, Utah Avalanche Center

Mieszkańcy kolejnych miejscowości otrzymali nakaz ewakuacji z powodu pożaru, który od ponad tygodnia trawi Park Narodowy Grampians w Australii. Jak podała straż pożarna, płomienie pochłonęły prawie 80 tysięcy hektarów, czyli niemal jedną trzecią parku. Dla ludzi z niektórych osad jest już za późno na ewakuację.

Jedna trzecia parku narodowego w płomieniach. "Jest już za późno na ucieczkę"

Jedna trzecia parku narodowego w płomieniach. "Jest już za późno na ucieczkę"

Źródło:
ABC, VOA News

Meteorolog zaginął podczas ekstremalnej śnieżycy w Bośni i Hercegowinie. Jak podały lokalne media, mężczyzna we wtorek rano udał się do obserwatorium na szczycie góry Bjelašnica i nie dał znaku życia. W czwartek akcję poszukiwawczą przerwano z uwagi na trudne warunki meteorologiczne.

Zaginął meteorolog. Szedł do pracy, gdy szalała burza śnieżna

Zaginął meteorolog. Szedł do pracy, gdy szalała burza śnieżna

Źródło:
vijesti.ba, Euronews

Pogoda na jutro, czyli na piątek 27.12. Nadchodzące godziny przyniosą nam mżawkę, zamglenia i spory rozrzut temperatury - od -7 stopni Celsjusza na południu do 6 stopni na północy kraju. W dzień różnice będą już mniejsze, ale aura pozostanie nieprzyjemna.

Pogoda na jutro - piątek 27.12. Mglista noc, nawet -7 stopni na termometrach

Pogoda na jutro - piątek 27.12. Mglista noc, nawet -7 stopni na termometrach

Źródło:
tvnmeteo.pl

Daniele pojedynkowały się w okolicach szpitala. Nagranie zostało zarejestrowane w Wejherowie (woj. pomorskie), a otrzymaliśmy je na Kontakt24.

Nagrał pojedynek danieli. "Wyglądały zjawiskowo"

Nagrał pojedynek danieli. "Wyglądały zjawiskowo"

Źródło:
Kontakt 24, Lasy Państwowe

Podczas świątecznego pokazu w cyrku w Neapolu lwy przestały słuchać się tresera. Gdy próbował je zdyscyplinować, jedno ze zwierząt skoczyło na drzwi klatki. Incydent wystraszył widownię. Część osób zaczęła w popłochu opuszczać występ. 

Chwile grozy w cyrku. Lwy skaczą, widzowie zerwali się z miejsc  

Chwile grozy w cyrku. Lwy skaczą, widzowie zerwali się z miejsc  

Źródło:
PAP, Corriere della Sera

W Nowym Jorku spadł śnieg. Białych świąt w tym mieście nie było od 15 lat - podały lokalne media. W Boże Narodzenie w Central Parku leżało kilka centymetrów śniegu. - Bez śniegu nie ma świąt - zauważył Julian Gonsalves, mieszkaniec Nowego Jorku.

Białe święta po raz pierwszy od 15 lat

Białe święta po raz pierwszy od 15 lat

Źródło:
ENEX, abcnews.go.com, nypost.com

Ciało samicy mamuta, liczące sobie 50 tysięcy lat, znaleziono w kraterze na terenie Syberii. Rosyjscy badacze poinformowali o odkryciu w poniedziałek. - To jeden z najlepszych okazów, jakie kiedykolwiek znaleziono - powiedział w rozmowie z agencją informacyjną TASS Maksim Czeprasow, rosyjski paleontolog.

W kraterze znaleziono ciało mamuta. Ten wspaniale zachowany okaz ma 50 tysięcy lat

W kraterze znaleziono ciało mamuta. Ten wspaniale zachowany okaz ma 50 tysięcy lat

Źródło:
Reuters, CNN

Burza śnieżna nawiedziła Bośnie i Hercegowinę. Ponad 200 tysięcy domów było w środę pozbawionych prądu. Intensywne opady śniegu doprowadziły do paraliżu komunikacyjnego, a niektóre miejscowości zostały odcięte od świata. Biało zrobiło się też w Serbii i Chorwacji.

Bałkany pod śniegiem. Samochody utknęły w zaspach, domy były pozbawione prądu 

Bałkany pod śniegiem. Samochody utknęły w zaspach, domy były pozbawione prądu 

Źródło:
Reuters, ENEX, vijesti.ba

Po kilku miesiącach spokoju wulkan Kilauea znajdujący się na Hawajach znów dał o sobie znać. Z krateru wystrzeliła fontanna lawy, która wzbiła się na wysokość około 80 metrów. Służby Parku Narodowego Wulkanów apelowały do turystów o zachowanie ostrożności.

Z krateru wulkanu na Hawajach wydobywają się strumienie gorącej lawy

Z krateru wulkanu na Hawajach wydobywają się strumienie gorącej lawy

Źródło:
Reuters, CNN, AP News

Śnieżyce od początku tygodnia paraliżują ruch na drogach Islandii. Najtrudniejsza sytuacja w święta panuje na zachodzie kraju. Drogi do Reykjaviku są zamknięte. Relację z tamtych regionów otrzymaliśmy na Kontakt24.

"Na drogach jest bardzo dużo śniegu i wieje silny wiatr"

"Na drogach jest bardzo dużo śniegu i wieje silny wiatr"

Źródło:
ruv.is, en.vedur.is, Kontakt24

Orka, która kilka lat temu przez 17 dni w akcie żałoby pływała ze swoim zmarłym cielęciem, znów urodziła. Naukowcy przekazali tę wiadomość tuż przed świętami, mają jednak obawy dotyczące zdrowia młodego osobnika.

Przez 17 dni pływała z martwym młodym. Teraz ma nowe dziecko

Przez 17 dni pływała z martwym młodym. Teraz ma nowe dziecko

Źródło:
CNN, tvnmeteo.pl

Tegoroczna Wigilia Bożego Narodzenia w Irlandii Północnej była najcieplejsza w historii pomiarów. We wtorek po południu termometry na półwyspie Magilligan na północnym zachodzie kraju pokazały rekordowe 14,3 stopnia Celsjusza.

Tak ciepłej Wigilii jeszcze tu nie było

Tak ciepłej Wigilii jeszcze tu nie było

Źródło:
BBC, tvnmeteo.pl

Na malezyjskiej wyspie Borneo naukowcy odkryli nowy gatunek rośliny zwanej dzbanecznikiem. Ma ona liście pokryte włoskami przypominającymi futro orangutana. Znaleziono tylko 39 okazów.

Ta roślina jest jak orangutan

Ta roślina jest jak orangutan

Źródło:
PAP

Naukowcy z niepokojem przypatrują się danym klimatycznym za kończący się rok. Wynika z nich, że 2024 najprawdopodobniej będzie najcieplejszym odkąd prowadzone są pomiary. W ten sposób symbolicznie kończy się również najgorętsza dekada w najnowszej historii ludzkości. O konsekwencjach tych zmian opowiadała na antenie TVN24 doktor Paulina Sobiesiak-Penszko.

"Destabilizacja bardzo przyjaznych warunków do życia"

"Destabilizacja bardzo przyjaznych warunków do życia"

Źródło:
TVN24

Co najmniej siedem osób zginęło w wyniku powodzi, jaka nawiedziła miasto Port-de-Paix w północno-zachodniej części Haiti. Pod wodą znalazło się około 11 tysięcy budynków, z czego blisko pół tysiąca zostało zniszczonych.

"Nigdy nie spotkałem się z tragedią o takiej skali"

"Nigdy nie spotkałem się z tragedią o takiej skali"

Źródło:
Reuters, Haitilibre

Do czterech wzrosła liczba ofiar zawalenia się mostu między dwoma stanami na północnym wschodzie Brazylii. Nadal jednak los kilkunastu osób pozostaje nieznany. Akcja poszukiwawcza przebiega w trudnych warunkach, ponieważ w wyniku katastrofy do rzeki Tocantins wpadły cysterny przewożące tysiące litrów pestycydów i kilkadziesiąt ton kwasu siarkowego.

Zawalił się most, spadły cysterny. Tysiące litrów szkodliwych substancji w rzece

Zawalił się most, spadły cysterny. Tysiące litrów szkodliwych substancji w rzece

Źródło:
Reuters, Globo, CNN

Należąca do NASA sonda Parker podjęła we wtorek próbę zbliżenia się do Słońca bliżej niż kiedykolwiek wcześniej, na 6,2 miliona kilometrów. Celem misji jest zbadanie atmosfery gwiazdy, w tym szczególnie burz słonecznych, które mogą mieć wpływ na systemy komunikacyjne na Ziemi.

"Coś, czego nikt inny wcześniej nie dokonał"

"Coś, czego nikt inny wcześniej nie dokonał"

Źródło:
PAP

W Belgii odnotowano pierwszy przypadek zarażenia nowym wariantem mpoksu. Pochodzący z Walonii pacjent zaraził się podczas pobytu w jednym z krajów afrykańskich. Chociaż wariant ten jest bardzo zaraźliwy i śmiercionośny, służby uspokoiły, że ryzyko rozprzestrzenia się wirusa jest bardzo niskie.

Niebezpieczny wariant mpoksu w kolejnym europejskim kraju

Niebezpieczny wariant mpoksu w kolejnym europejskim kraju

Źródło:
PAP

Wysokie fale zniszczyły molo w mieście Santa Cruz w Kalifornii. Trzy przebywające na nim osoby wpadły do wody, a z pomocą pospieszyli im strażacy. Jak przekazały lokalne władze, molo już od dłuższego czasu było uszkodzone, a w okolicy prowadzone były prace renowacyjne.

Fale porwały molo, ludzie wpadli do wody

Fale porwały molo, ludzie wpadli do wody

Źródło:
New York Times, Santa Cruz Fire Dept.

Ratownicy z Grupy Beskidzkiej GOPR przeprowadzili w niedzielę akcję ratunkową. Znieśli na noszach 32-letniego turystę z urazem pachwiny uniemożliwiającym mu chodzenie. Mężczyzna utknął na górnym odcinku zamkniętego żółtego szlaku na Babią Górę.

Wypadek w Beskidach. Goprowcy znieśli na noszach rannego turystę

Wypadek w Beskidach. Goprowcy znieśli na noszach rannego turystę

Źródło:
PAP, GOPR

Niezwykle ciepła grudniowa aura właśnie dobiegła końca. Czego możemy się spodziewać w święta Bożego Narodzenia i w sylwestra? Sprawdź długoterminową prognozę temperatury na 16 dni, przygotowaną przez prezentera i synoptyka tvnmeteo.pl Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: będzie zimniej niż ostatnio

Pogoda na 16 dni: będzie zimniej niż ostatnio

Źródło:
tvnmeteo.pl

Zmarł krokodyl, który zagrał w największym australijskim przeboju wszechczasów - filmie "Krokodyl Dundee". O śmierci ponad 90-letniego gada poinformowało herpetarium Crocosaurus Cove, w którym mieszkał.

"Odszedł Burt, gwiazdor australijskiego klasyka". Zagrał w filmie "Krokodyl Dundee"

"Odszedł Burt, gwiazdor australijskiego klasyka". Zagrał w filmie "Krokodyl Dundee"

Źródło:
PAP, BBC

W połowie grudnia w Cieśninie Kerczeńskiej doszło do awarii dwóch tankowców i wycieku mazutu. Rosyjskie władze - które cytuje "The Guardian" - podały, że "nawet 200 tysięcy ton gruntu mogło zostać skażone".

Mazut wyciekł z rosyjskich tankowców. Nawet 200 tysięcy ton gruntu skażone

Mazut wyciekł z rosyjskich tankowców. Nawet 200 tysięcy ton gruntu skażone

Źródło:
PAP, Reuters

Mieszkańcy północnych regionów Japonii zmagają się z trudnymi, zimowymi warunkami. W niektórych miejscach wystąpiły śnieżyce, a warstwa białego puchu wyniosła kilkadziesiąt centymetrów. Były miejsca, gdzie stanął ruch pociągów.

Atak zimy w Japonii. Pociągi stanęły

Atak zimy w Japonii. Pociągi stanęły

Źródło:
Reuters, NHK

Populacja bliskiej wymarcia jaszczurki z Karaibów odbudowała się w ciągu zaledwie sześciu lat. W 2018 roku na świecie żyło mniej niż 100 osobników Pholidoscelis corvinus, ale dzięki wysiłkom ekspertów obecnie ich liczba zwiększyła się szesnastokrotnie. Przypadek ten pokazuje, jak ważną rolę pełni odpowiednia ochrona gatunkowa.

Była na skraju wymarcia, ale pojawił się "niezwykły zwrot akcji"

Była na skraju wymarcia, ale pojawił się "niezwykły zwrot akcji"

Źródło:
Fauna & Flora

NASA opublikowała animację, na której największa góra lodowa świata wyrwała się z wodnego wiru i zaczęła dryfować po oceanie. A23a przez wiele miesięcy tkwiła w jednym miejscu, nie mogąc ruszyć się dalej. Naukowcy wciąż do końca nie wiedzą, co sprawiło, że ogromna bryła lodu wydostała się z pułapki.

Największa góra lodowa świata wyrywa się z pułapki. Nagranie

Największa góra lodowa świata wyrywa się z pułapki. Nagranie

Źródło:
NASA Earth Observatory, BAS, tvnmeteo.pl

W Nowym Jorku spadł śnieg i zrobiło się biało. Amerykańska Narodowa Służba Pogodowa (NWS) poinformowała, że są to pierwsze, mierzalne grudniowe opady w tym mieście od trzech lat.

Tutaj spadł pierwszy od lat śnieg w grudniu

Tutaj spadł pierwszy od lat śnieg w grudniu

Źródło:
Reuters, NBC New York