Hubble uchwycił kosmiczną kolizję 11 milionów kilometrów od Ziemi

Źródło:
NASA, tvnmeteo.pl
Uderzenie sondy DART w Dimorphosa okiem Teleskopu Hubble'a
Uderzenie sondy DART w Dimorphosa okiem Teleskopu Hubble'aNAS/ESA/STScI/Jian-Yang Li/Joseph DePasquale
wideo 2/3
Uderzenie sondy DART w Dimorphosa okiem Teleskopu Hubble'aNAS/ESA/STScI/Jian-Yang Li/Joseph DePasquale

Teleskop Hubble'a uchwycił moment uderzenia sondy DART w Dimorphosa - księżyc planetoidy Didymos. Był to element przeprowadzonego w zeszłym roku testu obrony planetarnej, mającego na celu sprawdzenie, czy człowiek może wpływać na trajektorię ciała niebieskiego. Teraz możemy zobaczyć, jak moment ten wyglądał z perspektywy dalekiego obserwatora.

Misja DART wystartowała z bazy Vandenberg w Kalifornii w listopadzie 2021 roku. Jej celem była planetoida Didymos, a konkretnie jej niewielki satelita, Dimorphos. Po dotarciu do ciała niebieskiego 26 września 2022 roku w odległości około 11 milionów kilometrów od Ziemi sonda z całą mocą uderzyła w malutki księżyc w pierwszym w historii teście obrony planetarnej. Dzięki opublikowanemu w środę przez NASA nagraniu możemy zobaczyć, jak moment uderzenia wyglądał z perspektywy Teleskopu Kosmicznego Hubble'a.

Tysiąc ton skał i pyłu

Poklatkowy film z Hubble'a zaczyna się na 1,3 godziny przed zderzeniem. W tym widoku zarówno Didymos, jak i Dimorphos znajdują się w obrębie centralnej jasnej plamy; nawet Hubble nie jest w stanie rozróżnić tych dwóch planetoid. Cienkie, proste linie wystające z centrum (widoczne na późniejszych zdjęciach) to artefakty optyki Hubble'a.

Pierwsze zdjęcie zostało wykonane 2 godziny po kolizji. Widać na nim, jak odłamki odlatują od planetoidy na tyle szybko, by uciec przed jej grawitacyjnym przyciąganiem. Wyrzucony z Dimorphosa materiał tworzył wtedy pusty stożek. 17 godzin po zderzeniu widać jednak, że wzór ten zaczął powoli się zniekształcać na skutek oddziaływania głównej planetoidy - Didymosa. Następnie odłamki zostały zmiecione w "ogon", który po kilku dniach rozdzielił się na dwa. Szacuje się, że DART "odchudził" planetoidę o ponad tysiąc ton pyłu i skał.

- Do uderzenia DART doszło w układzie podwójnym asteroid. Nigdy wcześniej nie byliśmy świadkami zderzenia obiektu z asteroidą w takim układzie w czasie rzeczywistym - wyjaśnia Jian-Yang Li z Instytutu Badań Planetarnych w Arizonie. - Myślę, że to fantastyczne. Działo się tak wiele rzeczy naraz, że rozgryzienie tego wszystkiego zajmie nam trochę czasu.

Uderzenie sondy DART w Dimorphosa okiem Teleskopu Hubble'a - 8,2 godziny po uderzeniu NAS/ESA/STScI/Jian-Yang Li/Joseph DePasquale
Uderzenie sondy DART w Dimorphosa okiem Teleskopu Hubble'a - 1,1 dnia po uderzeniuNAS/ESA/STScI/Jian-Yang Li/Joseph DePasquale

Nie tylko Hubble

Głównym celem misji DART było sprawdzenie naszej zdolności do zmiany trajektorii ciała niebieskiego. Chociaż ani Didymos ani Dimorphos nie stanowią żadnego zagrożenia dla Ziemi, dane z misji pomogą naukowcom dowiedzieć się, jak potencjalnie skierować asteroidy z dala od Ziemi, jeśli kiedykolwiek będzie to konieczne. Eksperyment dostarczył nam również nowych informacji na temat kolizji planetarnych, które mogły być powszechne we wczesnym Układzie Słonecznym.

NASA przypomina, że Hubble nie był jedynym teleskopem monitorującym zderzenie. Wiele innych sprzętów pomiarowych na Ziemi i w kosmosie, w tym Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba i sonda kosmiczna Lucy, również obserwowały uderzenie DART i jego skutki.

Uderzenie sondy DART w Dimorphosa okiem Teleskopu Hubble'a - 11,9 dni po uderzeniuNAS/ESA/STScI/Jian-Yang Li/Joseph DePasquale
Misja DART - jak duże są obiekty, do których doleci statek kosmicznyNASA/Johns Hopkins APL

Autorka/Autor:as/dd

Źródło: NASA, tvnmeteo.pl

Źródło zdjęcia głównego: NAS/ESA/STScI/Jian-Yang Li/Joseph DePasquale

Pozostałe wiadomości

Najbliższe dni to kontynuacja niezwykle wysokiej temperatury jak na koniec stycznia. Miejscami może jednak popadać deszcz. Czy jest szansa na pogodę bardziej odpowiadającą aktualnej porze roku? Sprawdź szczegóły prognozy pogody na kolejne pięć dni.

Ciepło popłynie wartkim strumieniem, ale z parasolami się nie rozstaniemy

Ciepło popłynie wartkim strumieniem, ale z parasolami się nie rozstaniemy

Źródło:
tvnmeteo.pl

IMGW ostrzega przed niebezpieczną pogodą. Na południu kraju do wieczora w poniedziałek należy spodziewać się silnego wiatru. W porywach jego prędkość może sięgać nawet 80 kilometrów na godzinę.

Silny wiatr wciąż będzie zagrożeniem. Są ostrzeżenia

Silny wiatr wciąż będzie zagrożeniem. Są ostrzeżenia

Aktualizacja:
Źródło:
tvnmeteo.pl

Jacht zatonął w sobotę u wybrzeży Francji. Jak poinformowały francuskie służby, pływająca pod brytyjską banderą jednostka została rozerwana na kawałki, a jej kapitana nie udało się odnaleźć. Francję nawiedza obecnie burza Herminia, która powoli sunie w stronę Wysp Brytyjskich.

Szalejące fale rozerwały jacht na kawałki. Kapitana nie udało się odnaleźć

Szalejące fale rozerwały jacht na kawałki. Kapitana nie udało się odnaleźć

Źródło:
BBC

Krokodyl pojawił się na plaży w australijskim stanie Queensland. Nietypowy gość wywołał spore zamieszanie wśród plażowiczów - zwierzęta te dość rzadko zapuszczają się tak daleko na południe stanu. Gad szybko znikł ludziom z oczu, a lokalne służby starają się go znaleźć i zabezpieczyć.

Nietypowy widok na plaży. "Nie mogłam uwierzyć własnym oczom"

Nietypowy widok na plaży. "Nie mogłam uwierzyć własnym oczom"

Źródło:
ABC News

Ostrzeżenia przed powodziami błyskawicznymi zostały wydane w niedzielę w Kalifornii. Ulewny deszcz nawiedził okolice Los Angeles zniszczone w pożarach, powodując zejście licznych osuwisk. Masy błota i popiołów opadły na ulice i pojazdy, wiele dróg zostało zablokowanych.

Ulewy nad zwęgloną ziemią. "To sytuacja zagrażająca życiu"

Ulewy nad zwęgloną ziemią. "To sytuacja zagrażająca życiu"

Źródło:
CBS News, Caltrans District 7

Północno-zachodnie regiony Francji mierzą się z historyczną powodzią. Intensywne opady deszczu oraz silny wiatr przyniosła najpierw burza o nazwie Eowyn, a sytuację pogorszył kolejny żywioł - Herminia. W poniedziałek w wielu regionach obowiązują czerwone i pomarańczowe ostrzeżenia przed zalaniami.

"Sytuacja jest katastrofalna, wioska jest odcięta"

"Sytuacja jest katastrofalna, wioska jest odcięta"

Źródło:
Francebleu, tvnmeteo.pl

W najbliższych dniach może być nawet 15 stopni Celsjusza. Czy to już koniec zimy? Sprawdź 16-dniową prognozę temperatury, przygotowaną przez prezentera i synoptyka tvnmeteo.pl Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: wygląda to jak kapitulacja zimy

Pogoda na 16 dni: wygląda to jak kapitulacja zimy

Źródło:
tvnmeteo.pl

Młody płetwal antarktyczny (Balaenoptera bonaerensis) pojawił się w rejonie południowych wód Sydney. Ssak podążał za promem przez kilka minut, dzięki czemu wiele osób mogło go dostrzec. Naukowcy przekazali, że takie sytuacje nie zdarzają się często.

"Nigdy nie słyszałam, żeby płetwal antarktyczny zachowywał się w taki sposób"

"Nigdy nie słyszałam, żeby płetwal antarktyczny zachowywał się w taki sposób"

Źródło:
The Guardian

Burza Herminia uderzyła w Półwysep Iberyjski. W Portugalii jedna osoba straciła życie, cztery są ranne. W kraju doszło do podtopień i osuwisk, a wiatr łamał drzewa.

Burza Herminia natarła na Portugalię. Są ofiary

Burza Herminia natarła na Portugalię. Są ofiary

Źródło:
PAP

Tysiące formacji skalnych znajdujących się w pobliżu naturalnej granicy między północną a południową półkulą Marsa mogą być kolejnym dowodem na istnienie wody na tej planecie - twierdzą naukowcy. Najnowsze badania sugerują, że ten obszar Czerwonej Planety mógł zostać ukształtowany przez erozję wodną kilka miliardów temu.

"To jak próba zrozumienia fabuły książki, w której brakuje większości stron"

"To jak próba zrozumienia fabuły książki, w której brakuje większości stron"

Źródło:
CNN

Władze Australii niepokoją się potencjalnymi konsekwencjami trwającej fali upałów, która ogarnęła południowo-wschodnie regiony. W niektórych miejscach temperatura może osiągnąć ponad 40 stopni Celsjusza. Istnieje duże ryzyko, że powtórzy się scenariusz sprzed pięciu lat, kiedy to kraj zmagał się z rozległymi pożarami buszu.

Temperatura ma sięgnąć ponad 40 stopni. Australia boi się powtórki sprzed pięciu lat

Temperatura ma sięgnąć ponad 40 stopni. Australia boi się powtórki sprzed pięciu lat

Źródło:
Reuters

Lód pękł pod mężczyzną w stanie Wisconsin w USA. Jak poinformowała miejscowa policja, 61-latek wjechał na zamarzniętą taflę jeziora lekkim pojazdem terenowym. Mimo szybkiej reakcji ratowników nie udało się go uratować.

Załamał się pod nim lód. Spędził ponad pół godziny w lodowatej wodzie

Załamał się pod nim lód. Spędził ponad pół godziny w lodowatej wodzie

Źródło:
Milwaukee Journal Sentinel, Newsbreak

Pogoda na dziś. Poniedziałek 27.01 minie pod znakiem chmur i lokalnych rozpogodzeń. Miejscami może popadać słaby deszcz. Na termometrach zobaczymy natomiast od 6 do nawet 11 stopni Celsjusza.

Pogoda na dziś - poniedziałek 27.01. W części kraju termometry pokażą wiosenne wartości

Pogoda na dziś - poniedziałek 27.01. W części kraju termometry pokażą wiosenne wartości

Źródło:
tvnmeteo.pl

Po przejściu burzy Eowyn nad Francję nadciąga Herminia. Synoptycy ostrzegają, że do północy miejscami może spaść nawet 50 litrów wody na metr kwadratowy. Według lokalnych mediów, w części kraju takich podtopień nie widziano od ponad 40 lat, zarządzono również ewakuacje.

Najgorsza powódź od ponad 40 lat. Ewakuacje w stolicy regionu

Najgorsza powódź od ponad 40 lat. Ewakuacje w stolicy regionu

Źródło:
TF1 Info, Meteo France, L'Internaute

Do dwóch wzrósł bilans ofiar śmiertelnych burzy Eowyn, która w piątek i sobotę przetaczała się nad Wyspami Brytyjskimi. W niedzielę brytyjskie media poinformowały o śmierci 19-latka ze Szkocji, na którego auto w piątek przewróciło się drzewo - mimo wysiłków lekarzy zmarł on w sobotę.

Druga ofiara śmiertelna największej burzy od dekady

Druga ofiara śmiertelna największej burzy od dekady

Źródło:
BBC, tvnmeteo.pl

Odczyn wody może wpływać na płeć ostryg. Według najnowszych badań, w kwaśnym środowisku pojawia się więcej samic, co może zagrozić stabilności populacji. Naukowcy odkryli również, że zmiany genetyczne wywołane przez zakwaszone środowisko ujawniają się także w kolejnych pokoleniach, nawet wtedy, gdy żyją one w czystej wodzie.

Samce tego gatunku mogą zniknąć przez zmiany klimatyczne. Badacze wiedzą, dlaczego

Samce tego gatunku mogą zniknąć przez zmiany klimatyczne. Badacze wiedzą, dlaczego

Źródło:
American Chemical Society

Tatrzańskie sokoły szykują się do okresu lęgowego. W tym roku prawdopodobnie zacznie się on wyjątkowo wcześnie, co zmusiło władze Tatrzańskiego Parku Narodowego do ogłoszenia wcześniejszego zamknięcia niektórych tras. Młode opuszczą gniazda dopiero w lipcu.

Te ptaki mają zacząć lęgi. O miesiąc wcześniej

Te ptaki mają zacząć lęgi. O miesiąc wcześniej

Źródło:
PAP

Słoń zaatakował turystę i stratował go na śmierć. Do tragicznego wypadku doszło w Parku Narodowym Krugera w Republice Południowej Afryki. Służby badają okoliczności zdarzenia.

Słoń stratował turystę na śmierć

Słoń stratował turystę na śmierć

Źródło:
PAP, citizen.co.za

Piorun trafił w ogon stojącego na międzynarodowym lotnisku Sao Paulo-Guarulhos w Brazylii samolotu. Całe zdarzenie zostało uchwycone na nagraniu.

Piorun uderzył w samolot. Zobacz nagranie

Piorun uderzył w samolot. Zobacz nagranie

Źródło:
Reuters

Wszystkie autostrady międzystanowe, drogi szybkiego ruchu oraz mosty zostały ponownie otwarte - poinformowały służby w Nowym Orleanie w amerykańskim stanie Luizjana. Wcześniej z powodu ekstremalnej burzy śnieżnej większość dróg była nieczynna przez kilka dni.

Atak zimy. Po kilku dniach znów mogą wyjechać na drogi

Atak zimy. Po kilku dniach znów mogą wyjechać na drogi

Źródło:
NOLA, NWS

W amerykańskim mieście Phoenix trwa jeden z najdłuższych okresów bez opadów. Ostatni raz deszcz spadł tam 22 sierpnia ubiegłego roku. Jeśli sytuacja nie ulegnie zmianie w najbliższych dniach, zostanie pobity rekord sprzed ponad 50 lat.

"Pobiliśmy wszelkie rekordy zeszłego lata". Za kilka dni może paść kolejny

"Pobiliśmy wszelkie rekordy zeszłego lata". Za kilka dni może paść kolejny

Źródło:
The Guardian

Naukowcy odkryli superenzym, który wpływa na poziom testosteronu u batalionów. Samce tego gatunku ptaka mogą pochwalić się unikatową dla królestwa zwierząt strategią lęgową. Odkrycie może w przyszłości pomóc także niektórym ludziom.

"Szalony" ptak i niespotykane rytuały. Sekretem jest superenzym

"Szalony" ptak i niespotykane rytuały. Sekretem jest superenzym

Źródło:
Simon Fraser University, Jestem na Ptak

W Karolinie Południowej potwierdzono znalezienie i złapanie ostatnich czterech małp, które w listopadzie ubiegłego roku uciekły z laboratorium w mieście Yemassee. Stan zdrowia zwierząt jest dobry, mimo że region ten niedawno nawiedziła burza śnieżna.

Małpy uciekły z laboratorium w listopadzie. Ostatnie złapano dopiero teraz

Małpy uciekły z laboratorium w listopadzie. Ostatnie złapano dopiero teraz

Źródło:
ABC News, AP

W Teksasie zamarzły... aligatory. Zwierzęta zostały skute lodem podczas fali zimna, jaka nawiedziła południowo-wschodnie Stany Zjednoczone. Jak wyjaśnili eksperci, zwierzęta są bezpieczne - potrafią one spowolnić swój metabolizm tak, by przetrwać w ekstremalnych warunkach.

Było tak zimno, że aligatory zamarzły

Było tak zimno, że aligatory zamarzły

Źródło:
Gator Country Beaumont Texas, tvnmeteo.pl

Najbardziej samotny nietoperz w Wielkiej Brytanii może już wkrótce znaleźć partnerkę. Samiec nocka dużego przez wiele lat uznawany był za jedynego przedstawiciela swojego gatunku na Wyspach. W styczniu badaczom udało się zaobserwować samicę tego gatunku, pierwszą od lat 80. ubiegłego wieku.

"Niezwykłe odkrycie" może odmienić los najbardziej samotnego nietoperza

"Niezwykłe odkrycie" może odmienić los najbardziej samotnego nietoperza

Źródło:
The Guardian, Bat Conservation Trust, Ziemia Międzyrzecka

Mieszkanka Florydy twierdzi, że w trakcie pobytu na wyspach Turks i Caicos znalazła szczątki Starshipa, megarakiety SpaceX, która eksplodowała krótko po starcie w ubiegłym tygodniu. Po tym jak opublikowała w sieci zdjęcia spalonych części maszyny, wiele osób zgłosiło się do niej z chęcią ich zakupu.

Twierdzi, że znalazła fragmenty rakiety, która eksplodowała w powietrzu

Twierdzi, że znalazła fragmenty rakiety, która eksplodowała w powietrzu

Źródło:
CNN, FOX35, News Miami

Gwałtowne burze przeszły w piątek przez brazylijskie Sao Paulo. Nawałnicom towarzyszył ulewny deszcz, który doprowadził do powodzi. Zalane zostały ulice i stacje metra. 

Chaos na ulicach miasta. Powywracane auta, zalane metro

Chaos na ulicach miasta. Powywracane auta, zalane metro

Źródło:
ENEX, metropoles.com