Teleskop Webba znalazł węgiel tam, gdzie nie powinno go być. "To obala dotychczasowe teorie"

Źródło:
University of Cambridge, Science Alert
Start misji Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba
Start misji Kosmicznego Teleskopu Jamesa WebbaNASA
wideo 2/4
Teleskop Jamesa Webba

Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba zaobserwował bogaty w węgiel pył kosmiczny z wczesnego okresu istnienia Wszechświata. Prawdopodobnie jego źródłem są malutkie ziarenka grafitu i diamentu. Naukowców zastanawia jednak jeden fakt - zgodnie z klasycznymi modelami ewolucji Wszechświata, tak dawno temu te formy węgla nie powinny nawet istnieć.

Zanim we Wszechświecie pojawiło się bogactwo pierwiastków, jakie dzisiaj budują świat dookoła nas, minęły miliardy lat. Początkowo Wszechświat zawierał jedynie duże ilości wodoru i helu - cięższe molekuły pojawiły się dopiero wraz z gwiazdami i galaktykami. Jak pokazują nowe obserwacje z Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba, opisane w badaniu opublikowanym na łamach "Nature", pierwsze z nich mogły narodzić się znacznie wcześniej, niż do tej pory sądziliśmy.

Węgiel sprzed miliardów lat

Międzynarodowy zespół naukowców analizował dane z obserwacji kosmicznego pyłu - materii wypełniającej przestrzeń między ciałami niebieskimi. Chociaż utrudnia ona obserwację niektórych gwiazd, pochłaniając ich światło, naukowcy potrafią wykorzystać tę właściwość do określenia składu chemicznego pyłu. Badacze skorzystali z niej do przyjrzenia się obłokom pochodzącym z wczesnego okresu istnienia Wszechświata, gdy ten miał mniej niż miliard lat.

Jak się okazało, ziarna pyłu szczególnie silnie pochłaniały ultrafioletowe światło o długości fali około 217,5 nanometrów. Wynik okazał się niespodzianką - do tej pory obserwowano taką absorpcję jedynie w młodszych regionach Wszechświata, a jej źródłem były wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA), złożone cząsteczki organiczne. Znalezisko to wydawało się jednak nieprawdopodobne - zanim tak skomplikowane związki mogłyby się uformować, musiałoby minąć wiele cyklów tworzenia się i umierania gwiazd. Trwałoby to znacznie dłużej niż miliard lat.

Fragment Mgławicy Oriona w obiektywie Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba - w miejscach takich jak to tworzą się gwiazdy ESA/NASA/CSA/M. Zamani/PDRs4All ERS

Wielkie, młodo umierające gwiazdy

Badacze zaproponowali inną hipotezę: zamiast WWA, Webb mógł zaobserwować inny typ cząsteczek opartych na węglu: maleńkie ziarna grafitu lub diamentu. Mają one podobne widmo absorpcyjne do węglowodorów, a co najważniejsze, mogły powstać znacznie wcześniej niż one. "Nanodiamenty" mogą powstawać w materiale wyrzucanym z supernowych, a ogromne gwiazdy Wolfa-Rayeta, które żyją szybko i umierają młodo, mogłyby wyrzucić z siebie drobny węglowy pył w ciągu mniej niż miliarda lat.

Wyniki okazały się sporym zaskoczeniem. Pokazują nam one zupełnie nowy obraz młodego Wszechświata - mógł on być znacznie bardziej aktywny chemicznie, niż do tej pory sądziliśmy.

- Przez całą karierę badałam młode galaktyki i nigdy nie spodziewałam się znaleźć tak wyraźnej sygnatury kosmicznego pyłu w tak dawnych czasach - powiedziała współautorka badania Renske Smit z Uniwersytetu w Cambridge. - Dane te pokazują nam, że węglowe ziarna pyłu mogły tworzyć się w najbardziej pierwotnych układach. To obala dotychczasowe teorie i otwiera nam zupełnie nowy sposób badania chemizmu pierwszych galaktyk - dodała.

Teleskop Jamesa WebbaPAP/Reuters/Adam Ziemienowicz

Autorka/Autor:as

Źródło: University of Cambridge, Science Alert

Źródło zdjęcia głównego:  ESA/NASA/CSA/M. Zamani/PDRs4All ERS

Pozostałe wiadomości

IMGW wydał alarmy pierwszego i drugiego stopnia. Synoptycy ostrzegają przed silnym wiatrem, który miejscami może rozpędzać się do 100 kilometrów na godzinę. Sprawdź, gdzie należy zachować ostrożność.

Pomarańczowe i żółte alarmy IMGW na południu kraju. Uważajmy

Pomarańczowe i żółte alarmy IMGW na południu kraju. Uważajmy

Źródło:
tvnmeteo.pl

W nadchodzących dniach zapanuje bardziej wiosenna aura niż zimowa. Przed nami prawdziwa eksplozja ciepła, we wtorek termometry mogą pokazać nawet 13 stopni Celsjusza.

Będzie ciepło, ale u niektórych spadnie deszcz. Pogoda na pięć dni

Będzie ciepło, ale u niektórych spadnie deszcz. Pogoda na pięć dni

Źródło:
tvnmeteo.pl

Pogoda na dziś. Niedziela 26.01 przyniesie wiosenną aurę w dużej części kraju. Choć na niebie pojawi się dużo chmur, termometry wskażą nawet 10 stopni Celsjusza na południu Polski. Na zachodzie i północy kraju pojawią się opady deszczu.

Pogoda na dziś - niedziela, 26.01. Termometry pokażą nawet 10 stopni Celsjusza

Pogoda na dziś - niedziela, 26.01. Termometry pokażą nawet 10 stopni Celsjusza

Źródło:
tvnmeteo.pl

W amerykańskim mieście Phoenix trwa jeden z najdłuższych okresów bez opadów. Ostatni raz deszcz spadł tam 22 sierpnia ubiegłego roku. Jeśli sytuacja nie ulegnie zmianie w najbliższych dniach, zostanie pobity rekord sprzed ponad 50 lat.

"Pobiliśmy wszelkie rekordy zeszłego lata". Za kilka dni może paść kolejny

"Pobiliśmy wszelkie rekordy zeszłego lata". Za kilka dni może paść kolejny

Źródło:
The Guardian

Alert powodziowy został ogłoszony w północnej Francji na skutek przejścia burzy Eowyn. W sobotę szczególnie niebezpiecznie było na północy kraju, gdzie ulice zmieniły się w rzeki. Meteorolodzy ostrzegają - groźnie będzie także w niedzielę.

"Jeszcze nie widziałem takich podtopień". Alerty w pięciu regionach, na horyzoncie kolejna burza

"Jeszcze nie widziałem takich podtopień". Alerty w pięciu regionach, na horyzoncie kolejna burza

Źródło:
TF1 Info, Meteo France, L'Internaute

Naukowcy odkryli superenzym, który wpływa na poziom testosteronu u batalionów. Samce tego gatunku ptaka mogą pochwalić się unikatową dla królestwa zwierząt strategią lęgową. Odkrycie może w przyszłości pomóc także niektórym ludziom.

"Szalony" ptak i niespotykane rytuały. Sekretem jest superenzym

"Szalony" ptak i niespotykane rytuały. Sekretem jest superenzym

Źródło:
Simon Fraser University, Jestem na Ptak

Alert RCB. Rządowe Centrum Bezpieczeństwa ostrzega przed silnym wiatrem. SMS-owy alert otrzymały w sobotę osoby przebywające na terenie części trzech południowych województw.

Alert RCB. "Nie przebywaj i nie parkuj pod drzewami"

Alert RCB. "Nie przebywaj i nie parkuj pod drzewami"

Źródło:
RCB, tvnmeteo.pl

Burza Eowyn prawdopodobnie była najsilniejszym tego typu zjawiskiem, jakie uderzyło w Wyspy Brytyjskie od dekady. Wiatr rozpędzający się do ponad 180 kilometrów na godzinę spowodował poważne szkody w Irlandii i Wielkiej Brytanii. Zginęła jedna osoba, a prawie milion gospodarstw domowych pozostaje bez prądu.

Najsilniejsza burza od co najmniej dekady. Prądu może nie być ponad tydzień

Najsilniejsza burza od co najmniej dekady. Prądu może nie być ponad tydzień

Aktualizacja:
Źródło:
Reuters, BBC, The Irish Times

W Karolinie Południowej potwierdzono znalezienie i złapanie ostatnich czterech małp, które w listopadzie ubiegłego roku uciekły z laboratorium w mieście Yemassee. Stan zdrowia zwierząt jest dobry, mimo że region ten niedawno nawiedziła burza śnieżna.

Małpy uciekły z laboratorium w listopadzie. Ostatnie złapano dopiero teraz

Małpy uciekły z laboratorium w listopadzie. Ostatnie złapano dopiero teraz

Źródło:
ABC News, AP

Najbardziej samotny nietoperz w Wielkiej Brytanii może już wkrótce znaleźć partnerkę. Samiec nocka dużego przez wiele lat uznawany był za jedynego przedstawiciela swojego gatunku na Wyspach. W styczniu badaczom udało się zaobserwować samicę tego gatunku, pierwszą od lat 80. ubiegłego wieku.

"Niezwykłe odkrycie" może odmienić los najbardziej samotnego nietoperza

"Niezwykłe odkrycie" może odmienić los najbardziej samotnego nietoperza

Źródło:
The Guardian, Bat Conservation Trust, Ziemia Międzyrzecka

Mieszkanka Florydy twierdzi, że w trakcie pobytu na wyspach Turks i Caicos znalazła szczątki Starshipa, megarakiety SpaceX, która eksplodowała krótko po starcie w ubiegłym tygodniu. Po tym jak opublikowała w sieci zdjęcia spalonych części maszyny, wiele osób zgłosiło się do niej z chęcią ich zakupu.

Twierdzi, że znalazła fragmenty rakiety, która eksplodowała w powietrzu

Twierdzi, że znalazła fragmenty rakiety, która eksplodowała w powietrzu

Źródło:
CNN, FOX35, News Miami

Gwałtowne burze przeszły w piątek przez brazylijskie Sao Paulo. Nawałnicom towarzyszył ulewny deszcz, który doprowadził do powodzi. Zalane zostały ulice i stacje metra. 

Chaos na ulicach miasta. Powywracane auta, zalane metro

Chaos na ulicach miasta. Powywracane auta, zalane metro

Źródło:
ENEX, metropoles.com

Wody wyrzuciły na plażę położoną na północy Chile tysiące martwych ryb. Lokalne władze zarządziły sprzątanie, ponieważ rozkładające się zwłoki mogą stanowić zagrożenie epidemiologiczne.

Tysiące martwych ryb na plaży. Mogą stanowić zagrożenie epidemiologiczne

Tysiące martwych ryb na plaży. Mogą stanowić zagrożenie epidemiologiczne

Źródło:
Reuters, soychile.cl

Zwolnienie lekarskie dla posiadaczy zwierząt - na taki pomysł wpadł jeden z nowojorskich radnych. Mieszkańcy mogliby liczyć na płatny urlop, gdyby na przykład ich pupil zachorował i musieliby się nim zaopiekować czy zabrać do weterynarza.

Zwolnienie lekarskie dla posiadaczy zwierząt? "Dbają o nas tak samo, jak my dbamy o nie"

Zwolnienie lekarskie dla posiadaczy zwierząt? "Dbają o nas tak samo, jak my dbamy o nie"

Źródło:
Reuters

Burza Eowyn szaleje na Wyspach Brytyjskich. Do redakcji Kontaktu24 zgłosiła się pani Martyna, która od 14 lat mieszka w Irlandii. Kobieta przedstawiła, jak wyglądają konsekwencje gwałtownej pogody w mieście Galway.

"Miasto jest zdemolowane, wiatr rozrywa drzewa na pół". Relacja Polki z Galway

"Miasto jest zdemolowane, wiatr rozrywa drzewa na pół". Relacja Polki z Galway

Źródło:
Kontakt24, tvnmeteo.pl

Łoś zaplątał się w świąteczną dekorację na Alasce. Sznur lampek choinkowych ciasno owinął się dookoła szyi zwierzęcia. Eksperci wyjaśnili, że takie sytuacje czasami się zdarzają, chociaż zimą należą do rzadkości.

Łoś zaplątał się w lampki choinkowe

Łoś zaplątał się w lampki choinkowe

Źródło:
Alaska News Source

W Teksasie zamarzły... aligatory. Zwierzęta zostały skute lodem podczas fali zimna, jaka nawiedziła południowo-wschodnie Stany Zjednoczone. Jak wyjaśnili eksperci, zwierzęta są bezpieczne - potrafią one spowolnić swój metabolizm tak, by przetrwać w ekstremalnych warunkach.

Było tak zimno, że aligatory zamarzły

Było tak zimno, że aligatory zamarzły

Źródło:
Gator Country Beaumont Texas, tvnmeteo.pl

Na plaży w Puntland, autonomicznym regionie Somalii, znaleziono ponad 100 martwych delfinów. Na ten moment nie wiadomo, co mogło być przyczyną śmierci zwierząt. Lokalne władze wszczęły dochodzenie.

Ponad 100 martwych delfinów na plaży

Ponad 100 martwych delfinów na plaży

Źródło:
Reuters, hornobserver.com, hiiraan.com

Strażacy wciąż walczą się z pożarem Hughes Fire, który szaleje na północ od Los Angeles w Kalifornii. Jak podała agencja Reuters, rozprzestrzenianie się ognia udało się w czwartek zatrzymać. W hrabstwie, które doświadczyło potęgi żywiołu, ma zacząć padać, co rodzi jednak kolejne zagrożenie.

Konsekwencje pożaru widać z kosmosu. Ogień strawił już cztery tysiące hektarów

Konsekwencje pożaru widać z kosmosu. Ogień strawił już cztery tysiące hektarów

Aktualizacja:
Źródło:
Reuters

W modelach pogodowych nie widać skandynawskiego wyżu, który miałby sprowadzić zimno. Zamiast tego pogodę mają kształtować atlantyckie niże. Temperatura w Polsce już niedługo może wzrosnąć powyżej 10 stopni Celsjusza. Co jeszcze przyniesie koniec stycznia i początek lutego? Synoptyk tvnmeteo.pl Arleta Unton-Pyziołek sprawdza, czy są szanse na powrót chłodu i śniegu.

Mapy "rozgrzane do czerwoności". Nasza synoptyk sprawdza szanse na zimę

Mapy "rozgrzane do czerwoności". Nasza synoptyk sprawdza szanse na zimę

Źródło:
tvnmeteo.pl

Część Stanów Zjednoczonych znalazła się w objęciach surowej zimy. W jednym z miast w stanie Michigan doszło do pęknięcia sieci wodociągowej. Woda z rur wypłynęła na ulice i bardzo szybko zamarzła, tworząc na zaparkowanych pojazdach grubą warstwę lodu.

Mróz taki, że pękały rury. Auta pokryła gruba warstwa lodu

Mróz taki, że pękały rury. Auta pokryła gruba warstwa lodu

Źródło:
fox2detroit.com, CNN

Z powodu dużego zanieczyszczenia powietrza w Bangkoku w czwartek zamknięto blisko 200 szkół. Mieszkańców poproszono o pracę z domu, a w niektórych dzielnicach miasta ograniczono ruch samochodowy.

Zamknięto prawie 200 szkół, mieszkańców poproszono o zostanie w domach

Zamknięto prawie 200 szkół, mieszkańców poproszono o zostanie w domach

Źródło:
PAP, AFP

Głuszce to bardzo charakterystyczne ptaki. W okresie godowym, który zaczyna się w połowie kwietnia, samce wydają z siebie serię odgłosów, by zwabić partnerkę. Pewnemu fotografowi z Rumunii udało się jednak nagrać taką "arię" na długo przed nadejściem wiosny.

Usłyszał charakterystyczny śpiew. O wiele za wcześnie

Usłyszał charakterystyczny śpiew. O wiele za wcześnie

Źródło:
ENEX, tvnmeteo.pl

W środę w Karkonoszach doszło do kolejnego w ostatnich dniach poważnego wypadku. Turysta doznał licznych obrażeń po tym, jak osunął się z krawędzi zbocza w Kotle Wielkiego Stawu i stoczył się z dużej wysokości. Ratownicy przestrzegają, że w górach jest bardzo ślisko i wybierając się w wysokie partie, należy być odpowiednio przygotowanym.

Turysta stoczył się z 300 metrów. Seria wypadków w Karkonoszach

Turysta stoczył się z 300 metrów. Seria wypadków w Karkonoszach

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, TVN24

Góra lodowa A23a jest na kursie kolizyjnym z Georgią Południową, brytyjską wyspą położoną na południowym Atlantyku. Jeśli w nią uderzy, zginą zwierzęta takie jak pingwiny i foki.

Największa góra lodowa świata sunie na wyspę. Życie pingwinów i fok zagrożone

Największa góra lodowa świata sunie na wyspę. Życie pingwinów i fok zagrożone

Źródło:
BBC, bas.ac.uk

Dwa słupy energetyczne runęły pod naporem silnego wiatru w pobliżu miasta Oaxaca w Meksyku. Z tego powodu mieszkańcy od kilku dni borykają się z brakiem energii elektrycznej. Wichury doprowadziły także do paraliżu na jednej z dróg.

Wichura powaliła słupy energetyczne i przewróciła ciężarówkę

Wichura powaliła słupy energetyczne i przewróciła ciężarówkę

Źródło:
Gobierno de Mexico, ENEX

Fala upałów nawiedziła Brazylię. We wtorek termometry pokazały prawie 40 stopni. Pracownicy zoo w Rio de Janeiro pomagają zwierzętom przetrwać spiekotę, częstując je mrożonymi przysmakami. W tym samym czasie zwierzęta na ciepłym zazwyczaj południu Stanów Zjednoczonych zasypał śnieg.

"Nie ma jeszcze dziesiątej, a już jest upał". Prawie 40 stopni w Brazylii

"Nie ma jeszcze dziesiątej, a już jest upał". Prawie 40 stopni w Brazylii

Źródło:
Reuters, tvnmeteo.pl, INMET, istoe.com.br