Deszcz meteorów – na czym polega to zjawisko? Kiedy można zaobserwować je w Polsce?

Źródło:
tvn24.pl
Orionidy na zdjęciach NASA
Orionidy na zdjęciach NASANASA
wideo 2/18
Orionidy, czyli rój meteorów związany z kometą Halleya, na zdjęciach NASANASA

Deszcz meteorów, nazywany też "deszczem spadających gwiazd", jest zjawiskiem oczekiwanym co roku przez wielu amatorów obserwacji nieba. Nie każdy zdaje sobie jednak sprawę czym właściwie jest to zjawisko. Czym są meteory i skąd się biorą ich "deszcze"? Kiedy są najlepsze okazje do zaobserwowania tego zjawiska w Polsce?

 "Spadające gwiazdy" to kosmiczne okruchy skalne, które spalają się wpadając w ziemską atmosferę. ● Gdy zjawisko to jest wyjątkowo intensywne, nazywamy je "deszczem spadających gwiazd" lub deszczem meteorów. ● Deszcze meteorów można zaobserwować w Polsce wiele razy w ciągu roku. ● Do najbardziej widowiskowych deszczów meteorów zalicza się Perseidy, Leonidy i Geminidy.

Deszcz meteorów, nazywany też deszczem spadających gwiazd, to zjawisko polegające na pojawianiu się wielu meteorów w krótkich odstępach czasu, czasem nawet jednocześnie. Dochodzi do niego, gdy nasza planeta przelatuje przez chmurę krążących wokół słońca okruchów skalnych pozostawionych przez np. rozpad komety. Okruchy te nazywa się meteoroidami, a taką chmurę - rojem meteoroidów.

Spadające gwiazdy

Gdy meteoroid z olbrzymią prędkością wchodzi w ziemską atmosferę, gwałtownie rozgrzewa się i przez krótki moment zaczyna świecić. Często widoczna jest przy tym ciągnięta przez niego świetlista smuga - właśnie takie widoczne na niebie zjawisko nazywane jest meteorem, nazywany również spadającą gwiazdą.

Jeżeli Ziemia przelatuje przez rój takich odłamków i meteory pojawiają się z dużą intensywnością, mówi się o deszczu meteorów lub deszczu spadających gwiazd. Podczas takiego deszczu możliwe jest zaobserwowanie na bezchmurnym niebie od kilkudziesięciu do nawet kilkuset takich zjawisk w ciągu godziny.

Meteoryty i meteoryZiemienowicz Adam/PAP

ZOBACZ TEŻ: Meteor, meteoryt i meteoroid - czym są? Jak rozpoznać znaleziony meteoryt?

Roje meteorów

W naszym układzie słonecznym znajduje się wiele rojów meteoroidów. Swoje nazwy zawdzięczają one najczęściej gwiazdozbiorom, z kierunku których - już jako widoczne meteory - zbliżają się do Ziemi. W rzeczywistości jednak wcale z nich nie pochodzą. Na przykład Perseidy widziane są na tle gwiazdy Eta Persei w gwiazdozbiorze Perseusza, ale faktycznie są pozostałościami po niezwiązanej z tym gwiazdozbiorem komecie Swift-Tuttle.

W Polsce możliwe jest zaobserwowanie deszczu meteorów kilkanaście razy w roku. Najbardziej znane i najlepiej widoczne deszcze meteorów swoje źródło mają w następujących rojach:

● Kwadrantydy – występuje między 1 a 5 stycznia, a swoje maksimum ma 3 stycznia; ● Lirydy – występuje między 15 a 28 kwietnia, a swoje maksimum ma 22 kwietnia; ● eta Akwarydy – występuje między 19 kwietnia a 28 maja, a swoje maksimum ma 6 maja; ● Camelopardalidy – występuje między 23 a 24 maja, a swoje maksimum ma 24 maja; ● Czerwcowe Bootydy – występuje między 22 czerwca a 2 lipca, a swoje maksimum ma 28 czerwca; ● Perseidy – występuje między 17 lipca a 24 sierpnia, a swoje maksimum ma 12 sierpnia; ● Drakonidy – występuje między 6 a 10 października, a swoje maksimum ma 8 października; ● Orionidy – występuje między 2 października a 7 listopada, a swoje maksimum ma 21 października; ● Leonidy – występuje między 14 a 21 listopada, a swoje maksimum ma 17 listopada; ● Geminidy – występuje między 7 a 17 grudnia, a swoje maksimum ma 14 grudnia; ● Ursydy – występuje między 17 a 26 grudnia, a swoje maksimum ma 22 grudnia.

Poza meteorami przypisanymi do poszczególnych rojów wyróżnia się także tzw. meteory sporadyczne. Są to meteory, które nie zostały przypisane do jakiegokolwiek roju, choć w praktyce są to meteory należące do starych rojów rozproszonych przez różnego rodzaju efekty grawitacyjne i niegrawitacyjne. Roje te są bardzo mało aktywne lub wręcz już nie istnieją. 

Perseidy, Geminidy, Leonidy

Jednym z najbardziej widowiskowych deszczów meteorów obserwowanych w Polsce jest rój Perseidów. Jego maksimum intensywności przypada na noc z 12 na 13 sierpnia, którą nazywa się często "nocą spadających gwiazd". Rój ten znany był już w starożytności. Z uwagi na termin maksimum nazywany jest także "łzami Świętego Wawrzyńca" – 10 sierpnia to bowiem data jego męczeńskiej śmierci.  

Równie atrakcyjny, bo uważany za najszybszy rój meteorów, jest listopadowy rój Leonidów, a także przypadający na grudzień rój Geminidów. Wyjątkowość drugiego z nich bierze się z faktu, że przy bezchmurnym niebie pozwala zaobserwować najczęściej ponad sto meteorów w ciągu godziny, poprzedza on przy tym okres świąt Bożego Narodzenia.

Nocne niebo w sierpniu - gdzie szukać roju PerseidówMarta Sitkiewicz - PAP / DPA

ZOBACZ TEŻ: Tau Herkulidy 2022. Deszcz meteorów także na polskim niebie

Autorka/Autor:red.//mm

Źródło: tvn24.pl

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Nadchodzące dni przyniosą nam kolejne ochłodzenie. Przez kraj przejdzie front chłodny związany z niżem Magnus. Przyniesie deszcz, a miejscami mogą wystąpić także burze.

Idzie ochłodzenie. Mogą je poprzedzić burze z silnym deszczem

Idzie ochłodzenie. Mogą je poprzedzić burze z silnym deszczem

Źródło:
tvnmeteo.pl

Załoga misji Axiom-4 (Ax-4), w tym Polak Sławosz Uznański-Wiśniewski, poleci na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS) w nowej kapsule Dragon - przekazała Sarah Walker z firmy SpaceX Elona Muska.

Polak poleci na orbitę w nowej kapsule Dragon

Polak poleci na orbitę w nowej kapsule Dragon

Źródło:
PAP

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej (IMGW) wydał ostrzeżenia przed przymrozkami. Miejscami temperatura przy gruncie spadnie poniżej zera stopni.

Alarmy na południu kraju. Tu zrobi się zimno

Alarmy na południu kraju. Tu zrobi się zimno

Źródło:
IMGW

Pogoda na jutro, czyli na środę 21.05. Noc zapowiada się pogodnie, mogą pojawić się lokalnie mgły. Dzień przyniesie dość wysoką temperaturę, sięgającą 22 stopni. Poza tym przelotnie popada i zagrzmi.

Pogoda na jutro - środa 21.05. Słońce, deszcz i burze

Pogoda na jutro - środa 21.05. Słońce, deszcz i burze

Źródło:
tvnmeteo.pl

Gwałtowne burze nawiedziły w nocy z poniedziałku na wtorek południowe departamenty Francji. W wyniku gwałtownej aury co najmniej trzy osoby zginęły, a dwie są poszukiwane - przekazała francuska żandarmeria. Służby wprowadziły pomarańczowy poziom alertu pogodowego, drugi najwyższy w skali zagrożenia. Niebezpieczna aura ma utrzymać się nad regionem także dzisiaj.

Strumyk wezbrał i porwał samochód. Nie żyje para

Strumyk wezbrał i porwał samochód. Nie żyje para

Aktualizacja:
Źródło:
sudouest.fr, tvnmeteo.pl

Temperatura maksymalna na Grenlandii była w poniedziałek wyższa niż w Polsce. Termometry w południowej części wyspy pokazały prawie 20 stopni Celsjusza. Jeszcze cieplej jest na Islandii, gdzie niedawno padł majowy rekord temperatury.

Na Grenlandii cieplej niż w Polsce, na Islandii padają rekordy

Na Grenlandii cieplej niż w Polsce, na Islandii padają rekordy

Źródło:
IMGW, Copernicus, tvnmeteo.pl

Gromy dźwiękowe powstające podczas startu rakiet SpaceX mogą przypominać niewielkie trzęsienia ziemi. Jak wynika z badań amerykańskich naukowców, moment startu bywa słyszalny - lub odczuwalny - nie tylko w sąsiedztwie bazy kosmicznej. Typ gromu zależy od wielu czynników.

Starty rakiet SpaceX mogą być odczuwane jak trzęsienie ziemi

Starty rakiet SpaceX mogą być odczuwane jak trzęsienie ziemi

Źródło:
Acoustical Society of America

Organizacja non profit CEEW opublikowała we wtorek niepokojący raport. Wynika z niego, że blisko 60 procent indyjskich dystryktów, zamieszkanych przez trzy czwarte ludności kraju, jest narażonych na wysokie lub bardzo wysokie ryzyko związane z ekstremalnymi upałami. Rosnąca temperatura powietrza i wilgotność względna mogą negatywnie wpłynąć na zdrowie mieszkańców Indii.

Niepokojący raport o ekstremalnych upałach

Niepokojący raport o ekstremalnych upałach

Źródło:
Reuters, ceew.in

Piorun uderzył w zaparkowany radiowóz. Moment zarejestrowała kamera bezpieczeństwa obserwującą parking przed komisariatem. Do zdarzenia doszło podczas burzy, która przechodziła w poniedziałek nad stanem Oklahoma.

Piorun uderza w radiowóz. Zobacz nagranie

Piorun uderza w radiowóz. Zobacz nagranie

Źródło:
News on 6, Newcastle Emergency Management

Ponad 700 strażaków walczy z pożarem Greer Fire, jaki wybuchł na północnym wschodzie Arizony. Do tej pory ogień strawił już ponad osiem tysięcy hektarów terenu. W regionie obowiązują lokalne stany wyjątkowe. Służby ewakuują mieszkańców najbardziej zagrożonych terenów.

Tysiące hektarów w ogniu. Ogłoszono stan wyjątkowy

Tysiące hektarów w ogniu. Ogłoszono stan wyjątkowy

Źródło:
ABC News, AZ Dept. Forestry and Fire Management

Mikroplastik może zakłócać działanie układu odpornościowego. Jak ustalili badacze z Uniwersytetu w Pittsburghu, malutkie cząstki tworzyw sztucznych, które trafią do układu oddechowego, osłabiają działanie obecnych w płucach makrofagów - komórek pochłaniających patogeny. Zaburzenia w ich pracy wpływają nie tylko na płuca.

Wdychamy je codziennie. Mogą być szkodliwe dla całego organizmu

Wdychamy je codziennie. Mogą być szkodliwe dla całego organizmu

Źródło:
PAP, American Thoracic Society

W hrabstwie Laurel w stanie Kentucky trwa sprzątanie po przejściu tornada. Żywioł wyrządził spore zniszczenia na lotnisku, które jest kluczowe dla usług transportu medycznego. Jak donoszą amerykańskie media, silny wiatr podnosił śmigłowce i rzucał nimi jak zabawkami.

Tornado zdewastowało lotnisko. Nagrania

Tornado zdewastowało lotnisko. Nagrania

Źródło:
ENEX, avweb.com, Fox Weather, lex18.com,

Burza przeszła przez francuską miejscowość Longages w departamencie Górna Garonna. Podczas wyładowań mocno sypnęło gradem. Załamanie pogody zostało uchwycone na nagraniu.

Załamanie pogody. Mocno sypnęło gradem

Załamanie pogody. Mocno sypnęło gradem

Źródło:
Reuters, Meteo France

Ulewne opady deszczu doprowadziły do powstania gwałtownych powodzi w mieście Bengaluru w Indiach. Ludzi ewakuowano z zalanych domów za pomocą pontonów. - Woda wdarła się do ponad stu domów - powiedział Neelufar Ahmad, jeden z mieszkańców.

Zalane domy i ulice. Ludzi ewakuowano za pomocą pontonów

Zalane domy i ulice. Ludzi ewakuowano za pomocą pontonów

Źródło:
Reuters, The Hindu

Wstrząsy zostały zanotowane przez sejsmometry w poniedziałek rano w południowo-zachodniej Polsce. Według USGS ich magnituda wynosiła 4,1. Co było przyczyną tej aktywności?

Trzęsienie ziemi w Polsce

Trzęsienie ziemi w Polsce

Źródło:
USGS, EMSC, KGHM, fabrykiwpolsce.pl

Za kilka dni będzie ponad 20 stopni. Jaką aurę przyniesie druga połowa maja i początek czerwca? Sprawdź autorską, długoterminową prognozę temperatury na 16 dni, przygotowaną przez Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: przyjdzie ocieplenie, ale na moment

Pogoda na 16 dni: przyjdzie ocieplenie, ale na moment

Źródło:
tvnmeteo.pl

Gorące powietrze napłynęło w weekend do południowej Hiszpanii. W Andaluzji termometry pokazały w niedzielę ponad 30 stopni.

Jest ponad 30 stopni, a ma być jeszcze więcej

Jest ponad 30 stopni, a ma być jeszcze więcej

Źródło:
ENEX, andaluciainformacion.es, europapress.es

Co najmniej sześć osób zginęło na skutek ulew, które nawiedziły południowe Chiny. W prowincji Guangdong osuwisko uszkodziło trzypiętrowy blok mieszkalny - życia trzech mieszkańców nie udało się uratować. Trwają poszukiwania jednej osoby.

Masy błota osunęły się na budynek. Tragiczny bilans ulew

Masy błota osunęły się na budynek. Tragiczny bilans ulew

Źródło:
PAP, Xinhua

Rzeka Kuiseb pojawiła się na pustyni Namib. Ciek ten rozdziela dwa różne ekosystemy - "morze piasków" na południu i kamieniste bezdroża północy. Co ciekawe, rzeka zazwyczaj pojawia się tylko na kilka miesięcy w roku, a czasami nie widać jej wcale.

Rozdziela dwa różne światy, ale znika po kilku miesiącach

Rozdziela dwa różne światy, ale znika po kilku miesiącach

Źródło:
Copernicus, NASA Earth Observatory, Gobabeb

Choroby przenoszone przez komary egipskie mogą stać się endemiczne dla Europy. Według badań niemieckich i szwedzkich naukowców, do 2060 roku na Starym Kontynencie będzie dochodziło do regularnych wybuchów epidemii dengi i czikunguni. Liczba przypadków może wzrosnąć nawet pięciokrotnie.

Choroby tropikalne coraz częstsze na południu Europy. Jeden winowajca

Choroby tropikalne coraz częstsze na południu Europy. Jeden winowajca

Źródło:
Politico, AFP, Columbia University

Co najmniej jedna osoba nie żyje, a dwie są poszukiwane w wyniku powodzi, jaka nawiedziła region Buenos Aires w Argentynie. Kataklizm wywołały ekstremalne opady deszczu. Lokalne media podały, że swoje domy musiało opuścić ponad 7500 osób.

Tysiące ewakuowanych, dwie osoby zaginione. "Nigdy nic takiego się nie wydarzyło"

Tysiące ewakuowanych, dwie osoby zaginione. "Nigdy nic takiego się nie wydarzyło"

Źródło:
CNN, Portal Montevido

Osuwisko zeszło niedaleko miejscowości Blatten w Szwajcarii. Około 100 osób, w tym turyści, musiało zostać ewakuowanych z uwagi na niebezpieczeństwo, jakie stwarzają spadające skały. W rejonie zamknięto także szlaki turystyczne i ograniczono ruch samochodowy.

Masy skał mogą spaść na wioskę. Ewakuacje, zamknięte drogi

Masy skał mogą spaść na wioskę. Ewakuacje, zamknięte drogi

Źródło:
swissinfo.ch, 20 Minuten

Co najmniej 28 osób zginęło w wyniku fali burz i tornad, jaka przetoczyła się przez środkowe i wschodnie stany USA w miniony weekend. Mieszkańcy wielu miejscowości starają się odnaleźć się w nowej rzeczywistości, gdzie tysiące domów zostało zmiecionych z powierzchni ziemi. Tylko w Saint Louis w stanie Missouri straty materialne szacowane są na około miliard dolarów.

Miliardowe straty po burzach. "Praca naszego życia została zniszczona"

Miliardowe straty po burzach. "Praca naszego życia została zniszczona"

Źródło:
ABC News, PAP, Reuters

Pogoda w niedzielę sprzyja obserwacji ciekawych zjawisk meteorologicznych. W Kujawsko-Pomorskiem w Golubiu-Dobrzyniu na niebie pojawił się lej kondensacyjny, co udało się uwiecznić na zdjęciach.

Lej kondensacyjny zawisł nad miastem

Lej kondensacyjny zawisł nad miastem

Źródło:
tvnmeteo.pl

Do części amerykańskiego stanu Illinois w ostatnich dniach dotarła burza pyłowa, między innymi zaobserwowano ją w Chicago. Ogromną chmurę pyłu udało się uchwycić na nagraniu.

Niebo przesłoniła ogromna chmura pyłu. Nagranie

Niebo przesłoniła ogromna chmura pyłu. Nagranie

Źródło:
Reuters

Lawina zeszła w sobotę wczesnym popołudniem na górze Eiger w szwajcarskich Alpach. W wyniku tego zdarzenia zginęło dwóch narciarzy, a pięć innych osób zostało rannych.

Lawina w Alpach. Nie żyje dwóch narciarzy

Lawina w Alpach. Nie żyje dwóch narciarzy

Źródło:
PAP

Międzynarodowy zespół naukowców opisał ekstremalnie silny wzrost radiowęglowy datowany na 12 350 rok przed naszą erą. Według ekspertów jego przyczyną była potężna burza słoneczna, która uderzyła w Ziemię.

Odkryto ślady najsilniejszej burzy słonecznej w historii Ziemi     

Odkryto ślady najsilniejszej burzy słonecznej w historii Ziemi     

Źródło:
PAP, phys.org

Naukowcy z japońskiego Uniwersytetu Kiusiu i amerykańskiego Uniwersytetu Stanforda zidentyfikowali genetyczną mutację, która powoduje, że koty są rude. Mutacja ta nie występuje u żadnego innego ssaka.

Rude koty. Odkryto, co odpowiada za ich umaszczenie

Rude koty. Odkryto, co odpowiada za ich umaszczenie

Źródło:
BBC, PAP

Trzymetrowa palma spadła i raniła mężczyznę podczas 78. edycji Festiwalu Filmowego w Cannes. Ranny to agent aktora.

Palma raniła mężczyznę w czasie festiwalu w Cannes. "Twarz była pełna krwi"

Palma raniła mężczyznę w czasie festiwalu w Cannes. "Twarz była pełna krwi"

Źródło:
Reuters

Rodzina, która mieszka na obrzeżach miasta Isanti w amerykańskim stanie Minnesota, ma albo ogromne szczęście, albo niesamowitego pecha. W ich ogródku i na tarasie wypoczywają niedźwiedzie czarne.

Niedźwiedzie "przychodzą do nas codziennie"

Niedźwiedzie "przychodzą do nas codziennie"

Źródło:
CNN, fox9.com