Deszcz meteorów – na czym polega to zjawisko? Kiedy można zaobserwować je w Polsce?

Źródło:
tvn24.pl
Orionidy na zdjęciach NASA
Orionidy na zdjęciach NASANASA
wideo 2/18
Orionidy, czyli rój meteorów związany z kometą Halleya, na zdjęciach NASANASA

Deszcz meteorów, nazywany też "deszczem spadających gwiazd", jest zjawiskiem oczekiwanym co roku przez wielu amatorów obserwacji nieba. Nie każdy zdaje sobie jednak sprawę czym właściwie jest to zjawisko. Czym są meteory i skąd się biorą ich "deszcze"? Kiedy są najlepsze okazje do zaobserwowania tego zjawiska w Polsce?

 "Spadające gwiazdy" to kosmiczne okruchy skalne, które spalają się wpadając w ziemską atmosferę. ● Gdy zjawisko to jest wyjątkowo intensywne, nazywamy je "deszczem spadających gwiazd" lub deszczem meteorów. ● Deszcze meteorów można zaobserwować w Polsce wiele razy w ciągu roku. ● Do najbardziej widowiskowych deszczów meteorów zalicza się Perseidy, Leonidy i Geminidy.

Deszcz meteorów, nazywany też deszczem spadających gwiazd, to zjawisko polegające na pojawianiu się wielu meteorów w krótkich odstępach czasu, czasem nawet jednocześnie. Dochodzi do niego, gdy nasza planeta przelatuje przez chmurę krążących wokół słońca okruchów skalnych pozostawionych przez np. rozpad komety. Okruchy te nazywa się meteoroidami, a taką chmurę - rojem meteoroidów.

Spadające gwiazdy

Gdy meteoroid z olbrzymią prędkością wchodzi w ziemską atmosferę, gwałtownie rozgrzewa się i przez krótki moment zaczyna świecić. Często widoczna jest przy tym ciągnięta przez niego świetlista smuga - właśnie takie widoczne na niebie zjawisko nazywane jest meteorem, nazywany również spadającą gwiazdą.

Jeżeli Ziemia przelatuje przez rój takich odłamków i meteory pojawiają się z dużą intensywnością, mówi się o deszczu meteorów lub deszczu spadających gwiazd. Podczas takiego deszczu możliwe jest zaobserwowanie na bezchmurnym niebie od kilkudziesięciu do nawet kilkuset takich zjawisk w ciągu godziny.

Meteoryty i meteoryZiemienowicz Adam/PAP

ZOBACZ TEŻ: Meteor, meteoryt i meteoroid - czym są? Jak rozpoznać znaleziony meteoryt?

Roje meteorów

W naszym układzie słonecznym znajduje się wiele rojów meteoroidów. Swoje nazwy zawdzięczają one najczęściej gwiazdozbiorom, z kierunku których - już jako widoczne meteory - zbliżają się do Ziemi. W rzeczywistości jednak wcale z nich nie pochodzą. Na przykład Perseidy widziane są na tle gwiazdy Eta Persei w gwiazdozbiorze Perseusza, ale faktycznie są pozostałościami po niezwiązanej z tym gwiazdozbiorem komecie Swift-Tuttle.

W Polsce możliwe jest zaobserwowanie deszczu meteorów kilkanaście razy w roku. Najbardziej znane i najlepiej widoczne deszcze meteorów swoje źródło mają w następujących rojach:

● Kwadrantydy – występuje między 1 a 5 stycznia, a swoje maksimum ma 3 stycznia; ● Lirydy – występuje między 15 a 28 kwietnia, a swoje maksimum ma 22 kwietnia; ● eta Akwarydy – występuje między 19 kwietnia a 28 maja, a swoje maksimum ma 6 maja; ● Camelopardalidy – występuje między 23 a 24 maja, a swoje maksimum ma 24 maja; ● Czerwcowe Bootydy – występuje między 22 czerwca a 2 lipca, a swoje maksimum ma 28 czerwca; ● Perseidy – występuje między 17 lipca a 24 sierpnia, a swoje maksimum ma 12 sierpnia; ● Drakonidy – występuje między 6 a 10 października, a swoje maksimum ma 8 października; ● Orionidy – występuje między 2 października a 7 listopada, a swoje maksimum ma 21 października; ● Leonidy – występuje między 14 a 21 listopada, a swoje maksimum ma 17 listopada; ● Geminidy – występuje między 7 a 17 grudnia, a swoje maksimum ma 14 grudnia; ● Ursydy – występuje między 17 a 26 grudnia, a swoje maksimum ma 22 grudnia.

Poza meteorami przypisanymi do poszczególnych rojów wyróżnia się także tzw. meteory sporadyczne. Są to meteory, które nie zostały przypisane do jakiegokolwiek roju, choć w praktyce są to meteory należące do starych rojów rozproszonych przez różnego rodzaju efekty grawitacyjne i niegrawitacyjne. Roje te są bardzo mało aktywne lub wręcz już nie istnieją. 

Perseidy, Geminidy, Leonidy

Jednym z najbardziej widowiskowych deszczów meteorów obserwowanych w Polsce jest rój Perseidów. Jego maksimum intensywności przypada na noc z 12 na 13 sierpnia, którą nazywa się często "nocą spadających gwiazd". Rój ten znany był już w starożytności. Z uwagi na termin maksimum nazywany jest także "łzami Świętego Wawrzyńca" – 10 sierpnia to bowiem data jego męczeńskiej śmierci.  

Równie atrakcyjny, bo uważany za najszybszy rój meteorów, jest listopadowy rój Leonidów, a także przypadający na grudzień rój Geminidów. Wyjątkowość drugiego z nich bierze się z faktu, że przy bezchmurnym niebie pozwala zaobserwować najczęściej ponad sto meteorów w ciągu godziny, poprzedza on przy tym okres świąt Bożego Narodzenia.

Nocne niebo w sierpniu - gdzie szukać roju PerseidówMarta Sitkiewicz - PAP / DPA

ZOBACZ TEŻ: Tau Herkulidy 2022. Deszcz meteorów także na polskim niebie

Autorka/Autor:red.//mm

Źródło: tvn24.pl

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Środowy start misji Ax-4 z polskim astronautą Sławoszem Uznańskim-Wiśniewskim został odwołany ze względów technicznych - podała firma SpaceX. Nowy termin lotu pozostaje nieznany.

Lot Polaka w kosmos znów przełożony. Przez problemy techniczne

Lot Polaka w kosmos znów przełożony. Przez problemy techniczne

Źródło:
PAP

Nadal nieznana jest nowa data rozpoczęcia misji Ax-4 z udziałem dr. Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego. Z powodu usterki technicznej firma SpaceX odwołała dzisiejszy start zaplanowany na godzinę 14 polskiego czasu. O emocjach, jakie mogą towarzyszyć Polakowi i reszcie załogi, opowiadała na antenie TVN24 psycholożka Magdalena Chorzewska.

Problemy misji Ax-4. "On trochę inaczej to przeżywa niż my tutaj"

Problemy misji Ax-4. "On trochę inaczej to przeżywa niż my tutaj"

Źródło:
tvnmeteo.pl

Usterka techniczna związana z wyciekiem płynnego tlenu stała się przyczyną kolejnego opóźnienia startu misji Ax-4 z udziałem polskiego astronauty Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego. - Trzymajmy kciuki, pewnie wszystko będzie dobrze, ale musimy mieć wszystko zapięte na ostatni guzik - powiedział w TVN24 astronom Jerzy Rafalski.

"Najbezpieczniejszy sprzęt", ale "trzeba dopiąć na ostatni guzik". Stąd opóźnienie

"Najbezpieczniejszy sprzęt", ale "trzeba dopiąć na ostatni guzik". Stąd opóźnienie

Źródło:
TVN24

Tragicznie zakończył się niedzielny turniej golfowy w jednym z klubów w amerykańskim stanie Teksas. W trakcie gry, przy idealnych warunkach pogodowych, z nieba uderzył piorun. Nie żyje 40-letni zawodnik, a jego 70-letni ojciec trafił w ciężkim stanie do szpitala.

Piorun śmiertelnie ranił golfistę. Pogoda była idealna

Piorun śmiertelnie ranił golfistę. Pogoda była idealna

Źródło:
ENEX, KXII, tvnmeteo.pl

Co najmniej siedem osób zginęło w wyniku burzy śnieżnej, jaka nawiedziła trzy prowincje w Republice Południowej Afryki. Obfite opady deszczu i śniegu oraz porywisty wiatr doprowadziły także do przerw w dostawie prądu oraz zniszczenia wielu domów. Lokalne władze wydały także ostrzeżenie przed powodzią.

Atak zimy w Republice Południowej Afryki. Nie żyje kilka osób

Atak zimy w Republice Południowej Afryki. Nie żyje kilka osób

Źródło:
PAP

Pogoda na dziś. W środę 11.06 w większości kraju będzie pochmurno. Nie będzie brakować też miejsc, gdzie wystąpią opady deszczu. Na wschodzie kraju może też zagrzmieć. Na termometrach zobaczymy do 20 stopni Celsjusza.

Pogoda na dziś - środa 11.06. Dziś warto mieć przy sobie parasol

Pogoda na dziś - środa 11.06. Dziś warto mieć przy sobie parasol

Źródło:
tvnmeteo.pl

W kolejnych dniach temperatura nie będzie zbyt wysoka. Zwrot w pogodzie nastąpi jednak pod koniec tygodnia. Na termometrach zobaczymy miejscami prawie 30 stopni Celsjusza. Czy fala gorąca zostanie z nami na długo? Sprawdź prognozę na kolejne dni.

Zrobi się gorąco. Na jak długo?

Zrobi się gorąco. Na jak długo?

Źródło:
tvnmeteo.pl

Start misji kosmicznej Ax-4 z doktorem Sławoszem Uznańskim-Wiśniewskim po raz kolejny został odwołany. O tym, jak atmosfera niepewności może wpływać na samopoczucie uczestników przyszłego lotu, opowiadał na antenie TVN24 w programie "Fakty po Faktach" Tomasz Rożek, popularyzator nauki.

"Nie mam żadnych wątpliwości, że astronautów się do tego przygotowuje"

"Nie mam żadnych wątpliwości, że astronautów się do tego przygotowuje"

Źródło:
TVN24

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej sporządził eksperymentalną prognozę pogody na wakacje i początek jesieni. Jaka aura spodziewana jest w regionach, w których najchętniej wypoczywają Polacy? Sprawdź najnowsze prognozy na lipiec, sierpień, wrzesień i październik 2025.

Niezwykły skwar ma ominąć jeden region. Prognoza IMGW na wakacje

Niezwykły skwar ma ominąć jeden region. Prognoza IMGW na wakacje

Źródło:
IMGW

Lot Polaka w kosmos znów został przesunięty. Na Florydzie, skąd ma wystartować rakieta Falcon 9 z kapsułą Dragon trwają ostatnie przygotowania. Na start misji Ax-4 z niecierpliwością czekają nie tylko astronauci, ale także naukowcy.

Co łączy wszystkie osoby, które poleciały w kosmos?

Co łączy wszystkie osoby, które poleciały w kosmos?

Źródło:
TVN24

Sławosz Uznański-Wiśniewski jest coraz bliżej lotu na Międzynarodową Stację Kosmiczną. Wspiera go między innymi brat Mikołaj, z którym rozmawiał korespondent "Faktów" TVN Marcin Wrona.

"Staram się mu doradzić". Mikołaj Uznański o relacji z bratem

"Staram się mu doradzić". Mikołaj Uznański o relacji z bratem

Źródło:
TVN24, PAP

Stado krów poturbowało parę turystów w trakcie spaceru po alpejskiej ścieżce, niedaleko austriackiej miejscowości Heiligenblut am Grossglockner. Zwierzęta przestraszyły się ich psa, który towarzyszył im w trakcie spaceru.

Krowy przestraszyły się psa i poturbowały turystów

Krowy przestraszyły się psa i poturbowały turystów

Źródło:
PAP

Turysta podczas górskiej wyprawy na północy Grecji natknął się w poniedziałek na niedźwiedzia. Mężczyzna został zepchnięty w głąb wąwozu. Ciało poszkodowanego zostało znalezione we wtorek - akcję ratunkową utrudniały warunki pogodowe.

Niedźwiedź zepchnął turystę w przepaść. Mężczyzna zmarł

Niedźwiedź zepchnął turystę w przepaść. Mężczyzna zmarł

Źródło:
PAP, ekathimerini

Budowlańcy zostali uwięzieni przez pożar lasu w kanadyjskiej prowincji Ontario. 19-osobowa ekipa przez kilka godzin chowała się przed dymem w kontenerach transportowych. Ze względu na słabą widzialność niemożliwa była ewakuacja z powietrza, więc budowlańcy musieli ostatecznie ratować się ucieczką.

Przez kilka godzin kryli się w kontenerach. Dookoła szalał pożar

Przez kilka godzin kryli się w kontenerach. Dookoła szalał pożar

Źródło:
The Globe and Mail

W środę i czwartek na naszym niebie pojawi się niezwykła pełnia Truskawkowego Księżyca. Nasz naturalny satelita będzie wyglądał jak ogromna, pomarańczowa kula znajdująca się tuż nad horyzontem. Następna szansa na zaobserwowanie tego zjawiska astronomicznego będzie dopiero za 18 lat.

Truskawkowy Księżyc dziś rozjaśni niebo. Powtórzy się dopiero w 2043 roku

Truskawkowy Księżyc dziś rozjaśni niebo. Powtórzy się dopiero w 2043 roku

Źródło:
tvn24.pl

Start polskiego astronauty w kosmos to wydarzenie, które zapisze się na kartach historii - tak o nadchodzącej misji Ax-4 mówią eksperci i dziennikarze TVN24, którzy z bliska śledzą przygotowania do lotu z przylądka Canaveral. Choć start Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego został przesunięty w czasie ze względu na problemy techniczne, emocje rosną - nie tylko wśród naukowców, ale i tych, którzy zadają sobie pytanie: po co nam to wszystko?

"Start Polaka w kosmos zdarza się raz na kilkadziesiąt lat, tego przegapić nie można"

"Start Polaka w kosmos zdarza się raz na kilkadziesiąt lat, tego przegapić nie można"

Źródło:
tvnmeteo.pl

Amerykańskie służby schwytały zebrę, która przez kilka dni włóczyła się po stanie Tennessee na Południowym Wschodzie USA. Właściciel ssaka zgłosił jego zaginięcie pod koniec maja. Od tego czasu pasiaste zwierzę było widywane kilkukrotnie i stało się "gwiazdą internetu".

Zebra przez ponad tydzień "zwiedzała" amerykański stan

Zebra przez ponad tydzień "zwiedzała" amerykański stan

Źródło:
CNN, CBS, PAP

W nocy z niedzieli na poniedziałek nad rumuńskim miastem Targu Mures przeszła gwałtowna burza z ulewnym deszczem, silnym wiatrem i gradem. Powaliła dziesiątki drzew, uszkodziła samochody i linie energetyczne.

Potężna burza wyrządziła wiele poważnych szkód

Potężna burza wyrządziła wiele poważnych szkód

Źródło:
Enex

Silny wiatr powalił drzewo w Ustce (woj. pomorskie). W poniedziałek na Wybrzeżu od rana występują niebezpieczne podmuchy. Materiały otrzymaliśmy na Kontakt24.

Mocno wieje. Wiatr powalił drzewo w Ustce

Mocno wieje. Wiatr powalił drzewo w Ustce

Źródło:
Kontakt24, tvnmeteo.pl

Po kilku bardzo ciepłych, a nawet gorących dniach temperatura spadnie poniżej 20 stopni. Jak długo potrwa ochłodzenie? Sprawdź autorską, długoterminową prognozę temperatury na 16 dni, przygotowaną przez Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni. Nadchodzi duże ochłodzenie - czy na długo?

Pogoda na 16 dni. Nadchodzi duże ochłodzenie - czy na długo?

Źródło:
tvnmeteo.pl

Już niebawem Sławosz Uznański-Wiśniewski zostanie drugim Polakiem w historii, który poleci w kosmos - i pierwszym, który dotrze na Międzynarodową Stację Kosmiczną. Jego żona, posłanka Aleksandra Uznańska-Wiśniewska towarzyszy mu podczas ostatnich dni przygotowań na Florydzie. Rozmawiał z nią korespondent "Faktów" TVN Marcin Wrona.

Aleksandra Uznańska-Wiśniewska o tym, co czuje przed lotem męża w kosmos

Aleksandra Uznańska-Wiśniewska o tym, co czuje przed lotem męża w kosmos

Źródło:
tvnmeteo.pl, The European Space Agency

Już niebawem Sławosz Uznański-Wiśniewski ma wyruszyć w stronę Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Lot na ISS składa się z wielu trudnych, potencjalnie nawet niebezpiecznych momentów. Chociaż z niecierpliwością czekamy na moment startu, eksperci wyjaśniają, że najważniejsze będzie to, co przyjdzie już po nim - od prowadzenia badań po inspirację, jaką lot na ISS wzbudzi w młodych Polakach.

Sławosz Uznański-Wiśniewski leci na ISS. Ten moment będzie najbardziej niebezpieczny

Sławosz Uznański-Wiśniewski leci na ISS. Ten moment będzie najbardziej niebezpieczny

Źródło:
TVN24, PAP, tvnmeteo.pl

Ponad 700 razy interweniowali strażacy w związku z frontem burzowym, który przechodził w niedzielę przez Polskę. W Wielkopolsce dwie osoby zostały ranne po tym, jak drzewa spadły na samochody. Jednym z poszkodowanych był 11-letni chłopiec. W wielu regionach obowiązywały ostrzeżenia meteorologiczne, wydane przez IMGW.

Dwie osoby ranne, uszkodzone auta. Ponad 700 interwencji

Dwie osoby ranne, uszkodzone auta. Ponad 700 interwencji

Aktualizacja:
Źródło:
tvnmeteo.pl, PAP

Cypr zmaga się z ogromną suszą. Poziom wody w zbiornikach retencyjnych niebezpiecznie maleje, co widać na zdjęciach satelitarnych. Kurczące się zasoby wody nie pozostały bez wpływu na obchody ważnego dla mieszkańców Cypru święta.

"Święto Potopu" z brakiem wody. Wszystko przez suszę

"Święto Potopu" z brakiem wody. Wszystko przez suszę

Źródło:
EU Copernicus, philenews.com

Włochy przygotowują się na długotrwałą falę upałów. Temperatury sięgające nawet 40 stopni Celsjusza mają utrzymać się niemal do końca czerwca - ostrzegają meteorolodzy.

Szykują się na nadejście afrykańskiego upału

Szykują się na nadejście afrykańskiego upału

Źródło:
PAP, meteo.it

Trzęsienie ziemi o magnitudzie 6,4 nawiedziło w niedzielę Kolumbię. Wstrząsy były odczuwalne między innymi w Bogocie, stolicy kraju, gdzie w budynkach rozległy się alarmy. W innych regionach lekko rannych zostało kilka osób, odnotowano uszkodzenia budynków.

Trzęsienie ziemi w Kolumbii. W stolicy rozległy się alarmy

Trzęsienie ziemi w Kolumbii. W stolicy rozległy się alarmy

Źródło:
El Tiempo, CNN, tvnmeteo.pl

Fala upałów zalała Indie, uprzykrzając codzienne życie mieszkańców i turystów. W Nowym Delhi i innych miastach temperatura przekracza 40 stopni Celsjusza, zmuszając ludzi do szukania cienia, unikania wychodzenia z domu i ustawiania się w kolejkach po zimne napoje. Meteorolodzy ostrzegają, że najgorsze dopiero nastąpi.

Fala upałów zalewa kraj, temperatura przekracza 40 stopni

Fala upałów zalewa kraj, temperatura przekracza 40 stopni

Źródło:
Reuters

Zadrzechnia, potocznie nazywana czarną pszczołą, po raz pierwszy została zaobserwowana w Roztoczańskim Parku Narodowym. Ten wyjątkowy, ściśle chroniony gatunek przez lata uchodził w Polsce za wymarły, ale obecnie zaczyna pojawiać się w kolejnych regionach.

Rzadki owad w Roztoczańskim Parku Narodowym

Rzadki owad w Roztoczańskim Parku Narodowym

Źródło:
tvnmeteo.pl, PAP