Asteroida, która zabiła dinozaury, doprowadziła do powstania tsunami. Monstrualnego

Autor:
anw
Źródło:
CNN, agupubs.onlinelibrary.wiley.com
Asteroida, która doprowadziła do wyginięcia dinozaurów, wywołała też globalne tsunami
Asteroida, która doprowadziła do wyginięcia dinozaurów, wywołała też globalne tsunami
From Range et al. in AGU Advances 2022
From Range et al. in AGU Advances 2022Asteroida, która doprowadziła do wyginięcia dinozaurów, wywołała też globalne tsunami

Kiedy 66 milionów lat temu w Ziemię uderzyła asteroida, spowodowała, że z powierzchni naszej planety zniknęły dinozaury. Z najnowszych badań przeprowadzonych przez grupę naukowców wynika, że asteroida wywołała tsunami, w którym wysokość fali przekraczała cztery kilometry.

Kiedy kilkadziesiąt milionów lat temu w Ziemię uderzyła asteroida o średnicy stu kilometrów, powstał ogromny krater uderzeniowy Chicxulub. Miejsce to znajduje się na półwyspie Jukatan i na dnie Zatoki Meksykańskiej. Wydarzenie to wywołało masowe wymieranie na naszej planecie. Zginęło wówczas około 75 procent flory i fauny. Ta katastrofa zakończyła erę panowania dinozaurów.

Uderzenie asteroidy wywołało serię kataklizmów - od zmiany średniej globalnej temperatury na Ziemi, przez ogromne trzęsienie ziemi, po gigantyczne tsunami, które w ciągu 48 godzin okrążyło całą kulę ziemską.

Grupa naukowców postanowiła lepiej przyjrzeć się tsunami i jego zasięgowi poprzez przeprowadzenie modelowania w programie komputerowym. Wnioski opublikowano we wtorek na łamach "AGU Advances".

"Tsunami było na tyle silne, że zaburzyło i zniszczyło osady oceaniczne"

Tsunami sprzed 66 milionów lat było na tyle potężne, że wytworzyło fale o wysokości kilku kilometrów i wręcz "rozbiło" dno oceanu - ustalili po badaniu naukowcy. Dodają, że wydarzenie to skutecznie wymazało zapis osadowy zarówno tego, co działo się przed nim, jak również w jego trakcie.

- Tsunami było na tyle silne, że zaburzyło i zniszczyło osady oceaniczne w połowie swojej drogi dookoła globu - mówiła Molly Range, główna autorka badania, pracująca na Uniwersytecie Michigan. Naukowcy szacują, że tsunami wytworzyło do 30 tysięcy razy więcej energii niż to powstałe 26 grudnia 2004 roku na Oceanie Indyjskim (zabiło ponad 230 tysięcy osób).

Do opracowania tego badania wykorzystano specjalny program komputerowy do symulacji pierwszych 10 minut uderzenia w Chicxulub, w tym formowania się krateru i początku tsunami. Do obliczeń wykorzystano wielkość asteroidy i jej prędkość. Szacuje się, że w momencie uderzenia osiągała ona 43 200 kilometrów na godzinę. Jak twierdzi jeden z autorów publikacji Brandon Johnson, profesor na Uniwersytecie Purdue, w czasie krótszym niż trzy minuty powstała gigantyczna fala o wysokości 4,5 kilometra.

Tsunami "wędrowało" po całym świecie

Z modelowania komputerowego wynika, że dziesięć minut po uderzeniu asteroidy w Ziemię fala w kształcie pierścienia, o wysokości kilku kilometrów, zaczęła "wędrować" po oceanie, we wszystkich kierunkach.

Godzinę od zdarzenia tsunami przemieściło się poza Zatokę Meksykańską do północnego Oceanu Atlantyckiego. Już cztery godziny po uderzeniu fale przeszły przez Kanał Środkowoamerykański i dotarły do Oceanu Spokojnego. Kanał Środkowoamerykański oddzielał kiedyś Amerykę Północną od Południowej.

Grafika przedstawia powierzchnię morza cztery godziny po uderzeniu asteroidyFrom Range et al. in AGU Advances, 2022

W ciągu 24 godzin fale wdarły się na Ocean Indyjski z obu stron, 48 godzin po uderzeniu duże fale tsunami dotarły do większości wybrzeży Ziemi.

Grafika przedstawia powierzchnię morza 24 godziny po uderzeniu asteroidyFrom Range et al. in AGU Advances, 2022

Chociaż zespół nie oszacował wpływu tsunami na obszary przybrzeżne, model pokazuje, że regiony leżące nad Północnym Atlantykiem i południowoamerykańskim wybrzeżem Pacyfiku zostały prawdopodobnie dotknięte falami wyższymi niż 20 metrów. Powodowały one powodzie i erozję.

Autor:anw

Źródło: CNN, agupubs.onlinelibrary.wiley.com

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock, From Range et al. in AGU Advances, 2022

Pozostałe wiadomości

Śnieg już przykrywa znaczny obszar Polski, a w pierwszy weekend grudnia jeszcze go przybędzie. I to w dużych ilościach. Jak zapowiadają się kolejne tygodnie tego miesiąca? Co widać w pierwszych prognozach pogody na święta Bożego Narodzenia? O tym wszystkim pisze w swoim blogu synoptyk tvnmeteo.pl Arleta Unton-Pyziołek.

Czy przez cały grudzień zima będzie tak zdeterminowana? Czy w święta będzie śnieg? Sprawdza nasza synoptyk

Czy przez cały grudzień zima będzie tak zdeterminowana? Czy w święta będzie śnieg? Sprawdza nasza synoptyk

Autor:
Arleta
Unton-Pyziołek
Źródło:
tvnmeteo.pl

W weekend w wielu regionach Polski dosypie śniegu. Obfite opady związane są z niżem genueńskim, który uformował się na północy Włoch. - Niż przesuwający się w kierunku wschodnim, przez Europę Środkową, przyniesie opady śniegu, a jednocześnie płynąć będzie za nim zimne, mroźne powietrze - powiedział na antenie TVN24 Tomasz Wasilewski, prezenter tvnmeteo.pl. To oznacza umocnienie się zimy w nadchodzących dniach.

W weekend sypnie śniegiem, później ściśnie mróz. "Zima umocni się w nadchodzących dniach"

W weekend sypnie śniegiem, później ściśnie mróz. "Zima umocni się w nadchodzących dniach"

Autor:
anw
Źródło:
TVN24, tvnmeteo.pl

IMGW wydał alarmy trzeciego, najwyższego stopnia przed intensywnymi opadami śniegu. Obowiązują one na terenie dwóch województw. Z prognoz wynika, że pokrywa śnieżna może wzrosnąć tam nawet o około pół metra. Synoptycy ostrzega również przed gołoledzią i intensywnymi opadami deszczu.

Alarmy najwyższego stopnia w części kraju. Pogoda może zagrażać zdrowiu i życiu

Alarmy najwyższego stopnia w części kraju. Pogoda może zagrażać zdrowiu i życiu

Autor:
anw,dd,ps
Źródło:
IMGW, tvnmeteo.pl

W części Polski sypie śnieg. Rządowe Centrum Bezpieczeństwa (RCB) wysłało w piątek SMS-owy alert, w którym ostrzega przed niebezpieczną pogodą mieszkańców dwóch województw. Przypominamy, że ostrzeżenie wciąż obowiązuje. 

Alert RCB wciąż w mocy. "Zostań w domu, jeśli możesz"

Alert RCB wciąż w mocy. "Zostań w domu, jeśli możesz"

Aktualizacja:
Autor:
ps
/ prpb
Źródło:
RCB, tvnmeteo.pl

Pogoda na dziś. W sobotę 02.12 na znacznym obszarze Polski śnieg będzie padać intensywnie. Temperatura od -3 do 0 stopni Celsjusza.

Pogoda na dziś - sobota 02.12. Obfite opady śniegu w dużej części kraju

Pogoda na dziś - sobota 02.12. Obfite opady śniegu w dużej części kraju

Autor:
ps
Źródło:
tvnmeteo.pl

Prezydent Andrzej Duda bierze udział w konferencji klimatycznej COP28 w Dubaju. - Człowiek i jego potrzeby muszą być na czele transformacji energetycznej. To obecne i przyszłe zdrowie, bezpieczeństwo i dobrobyt ludzi powinny być umieszczane w centrum każdej polityki klimatycznej - mówił polski przywódca. Dodał, że "planeta, na której żyjemy, jest naszym wspólnym dziedzictwem, które wymaga szczególnej troski".

Duda: społeczność międzynarodowa powinna stać z tym problemem twarzą w twarz

Duda: społeczność międzynarodowa powinna stać z tym problemem twarzą w twarz

Autor:
ps
/ prpb
Źródło:
PAP

Od piątku dla ruchu turystycznego zamknięty jest popularny szlak z Doliny Pięciu Stawów Polskich przez Świstówkę Roztocką do Morskiego Oka. Zimuje tam niedźwiedzica z młodymi.

Zamknięty popularny szlak w Tatrach. Zimuje tam niedźwiedzica

Zamknięty popularny szlak w Tatrach. Zimuje tam niedźwiedzica

Autor:
ps
Źródło:
PAP

Etna, najwyższy wulkan Europy, ponownie wyrzuciła z siebie kłęby wulkanicznego pyłu i rozgrzaną lawę. Ten sycylijski wulkan rozświetlił o świcie niebo nad Katanią. To już kolejna erupcja w ciągu zaledwie tygodnia.

Erupcja Etny o świcie. Ognisty pióropusz rozświetlił niebo

Erupcja Etny o świcie. Ognisty pióropusz rozświetlił niebo

Autor:
anw
/ prpb
Źródło:
Reuters, lasicilia.it

Funkcjonariusze z Vastogirardi we Włoszech od ponad roku poszukiwali sprawcy serii przebić opon. W dochodzenie zaangażowano dodatkowe siły, pod uwagę brano możliwość lokalnych porachunków i próbę zastraszenia mieszkańców. Odpowiedzialnym za dziurawienie opon okazał się tymczasem pies cierpiący na zapalenie dziąseł.  

Obawiano się porachunków, ściągnięto dodatkowe siły. Ściganym okazał się pies  

Obawiano się porachunków, ściągnięto dodatkowe siły. Ściganym okazał się pies  

Autor:
jdw\\mm
Źródło:
La Stampa, Sky TG24

Kaskadowy Łuk Wulkaniczny rozciąga się od południowo-zachodniej Kolumbii Brytyjskiej, przez Waszyngton i Oregon, po północną Kalifornię. Obejmuje kilkanaście wulkanów. Amerykańska Służba Geologiczna USGS klasyfikuje 11 z nich, w tym Mount Baker i Mount Hood, jako wulkany "bardzo dużego zagrożenia".

Kaskadowy Łuk Wulkaniczny zagraża milionom ludzi

Kaskadowy Łuk Wulkaniczny zagraża milionom ludzi

Autor:
anw
Źródło:
phys.org

Na Babiej Górze zaczął obowiązywać w czwartek wieczorem drugi stopień zagrożenia lawinowego. Jak ostrzegają ratownicy, "poruszanie się wymaga umiejętności oceny lokalnego zagrożenia lawinowego, odpowiedniego wyboru trasy oraz zachowania elementarnych środków bezpieczeństwa".

Wzrosło zagrożenie lawinami na Babiej Górze

Wzrosło zagrożenie lawinami na Babiej Górze

Autor:
ps
Źródło:
PAP, gopr.pl

Rozpoczynający się właśnie szczyt klimatyczny COP28 w Dubaju może być przełomowym dla walki z ociepleniem planety, tak przynajmniej twierdzą jego organizatorzy. Nie brakuje jednak kontrowersji, jak ta, gdzie się szczyt odbywa. Zjednoczone Emiraty Arabskie są w czołówce państw produkujących ropę naftową.

COP28. "Punkt zwrotny" czy "bla, bla, bla"? Rusza szczyt klimatyczny w Dubaju

COP28. "Punkt zwrotny" czy "bla, bla, bla"? Rusza szczyt klimatyczny w Dubaju

Autor:
pb//am
Źródło:
tvn24.pl

Śnieg pokrył dużą część Danii. W niektórych miejscach spadło go najwięcej od pięciu lat. Sytuacja była o tyle trudna, że w Aarhus zawieszono kursowanie komunikacji miejskiej.

Zima zawładnęła Danią. Największe opady i największy mróz od lat

Zima zawładnęła Danią. Największe opady i największy mróz od lat

Autor:
ps
Źródło:
dr.dk, avisendanmark.dk, dmi.dk, ENEX

W Czechach sypnęło śniegiem. Na drogach zrobiło się ślisko, doszło do licznych wypadków. "Prosimy wszystkich kierowców o zachowanie szczególnej ostrożności i rozważności. Warunki na drogach są trudne" - apelowały służby drogowe.

Zderzenie czterech ciężarówek, autobus w rowie. Potężny atak zimy na Czechy

Zderzenie czterech ciężarówek, autobus w rowie. Potężny atak zimy na Czechy

Autor:
anw
Źródło:
ENEX, qap.cz

Kryzys klimatyczny zbiera swoje żniwo na Antarktydzie. Na tym mroźnym kontynencie zawalił się kolejny lodowiec szelfowy. Zniknięcie Cadmana widać na zdjęciach satelitarnych.

Zawalił się lodowiec szelfowy Cadman. Widać to na zdjęciach satelitarnych

Zawalił się lodowiec szelfowy Cadman. Widać to na zdjęciach satelitarnych

Autor:
anw
Źródło:
space.com, ESA

Unoszące się nad horyzontem na półkuli północnej fioletowe i zielone światła wcale nie muszą być zorzą polarną. Może to być mało znane zjawisko świetlne nazwane Steve.

Ten świetlny spektakl to nie zorza polarna. To Steve

Ten świetlny spektakl to nie zorza polarna. To Steve

Autor:
anw
/ prpb
Źródło:
CNN

W rejonie japońskiej wyspy Iwo Jima doszło do erupcji wulkanicznej. W powietrze na 200 metrów wystrzelone zostały skały wulkaniczne, nad wyspą unosił się także znacznie wyższy słup popiołu i dymu. Można to zobaczyć na nagraniu, które wykonała Japońska Straż Przybrzeżna.

Japoński wulkan pokazał moc. Efektowne nagranie wykonane z lotu ptaka

Japoński wulkan pokazał moc. Efektowne nagranie wykonane z lotu ptaka

Autor:
dd
/ prpb
Źródło:
BBC, Japońska Straż Przybrzeżna, tvnmeteo.pl

Astronomowie znaleźli w Wielkim Obłoku Magellana dysk wokół młodej gwiazdy, która rośnie i pochłania materię ze swojego otoczenia. O odkryciu, które jest pierwszym takim poza naszą galaktyką, poinformowało Europejskie Obserwatorium Południowe (ESO).

Niezwykłe odkrycie w innej galaktyce. Coś takiego zaobserwowano po raz pierwszy

Niezwykłe odkrycie w innej galaktyce. Coś takiego zaobserwowano po raz pierwszy

Autor:
dd
Źródło:
ESO, tvnmeteo.pl

Nietoperze z gatunku mroczek późny kopulują bez wykorzystania penetracji - sugerują wyniki badania opublikowanego na łamach czasopisma naukowego "Current Biology". Zdaniem autorów pracy zachowania seksualne tego gatunku mogą być podobne do zachowań reprodukcyjnych ptaków. To pierwszy raz, kiedy taki sposób rozmnażania się zaobserwowano u ssaka.

Kopulują bez penetracji? Naukowcy: to jedyne takie ssaki  

Kopulują bez penetracji? Naukowcy: to jedyne takie ssaki  

Autor:
jdw//am
Źródło:
CNN, TVN24.pl

Zdolność wyczuwania goryczy w pożywieniu może być starsza, niż wcześniej przypuszczano. Prawdopodobnie po raz pierwszy smak ten wyewoluował u kręgowców około 460 milionów lat temu, gdy rekiny i inne ryby chrzęstnoszkieletowe oddzieliły się od kręgowców takich jak my - donoszą niemieccy badacze.

Przodkowie dzisiejszych rekinów mogli być pionierami w wyczuwaniu goryczy

Przodkowie dzisiejszych rekinów mogli być pionierami w wyczuwaniu goryczy

Autor:
anw
/ prpb
Źródło:
science.org, PAP, PNAS

W pobliżu miejscowości Gerik w Malezji samochód osobowy potrącił słoniątko, które wraz ze stadem przechodziło przez drogę. Pozostałe osobniki w odpowiedzi zaatakowały pojazd i zaczęły go deptać. Autem podróżowały trzy osoby.

Słonie podeptały samochód. Stanęły w obronie potrąconego słoniątka

Słonie podeptały samochód. Stanęły w obronie potrąconego słoniątka

Autor:
jdw//az
Źródło:
CNN

Ptak dodo, a właściwie dront dodo, może wrócić do żywych? Zajmująca się biotechnologią i inżynierią genetyczną amerykańska firma Colossal Biosciences podpisała umowę z pozarządową organizacją Mauritian Wildlife Foundation. Ma ona na celu odtworzyć wymarłego w XVII wieku ptaka.

Dodo, symbol wymierania, wróci do żywych? Podpisano umowę, która ma to umożliwić

Dodo, symbol wymierania, wróci do żywych? Podpisano umowę, która ma to umożliwić

Autor:
dd
/ prpb
Źródło:
PAP, BBC News, Mauritian Wildlife Foundation