Asteroida, która zabiła dinozaury, doprowadziła do powstania tsunami. Monstrualnego

Źródło:
CNN, agupubs.onlinelibrary.wiley.com
Asteroida, która doprowadziła do wyginięcia dinozaurów, wywołała też globalne tsunami
Asteroida, która doprowadziła do wyginięcia dinozaurów, wywołała też globalne tsunami
From Range et al. in AGU Advances 2022
Asteroida, która doprowadziła do wyginięcia dinozaurów, wywołała też globalne tsunamiFrom Range et al. in AGU Advances 2022

Kiedy 66 milionów lat temu w Ziemię uderzyła asteroida, spowodowała, że z powierzchni naszej planety zniknęły dinozaury. Z najnowszych badań przeprowadzonych przez grupę naukowców wynika, że asteroida wywołała tsunami, w którym wysokość fali przekraczała cztery kilometry.

Kiedy kilkadziesiąt milionów lat temu w Ziemię uderzyła asteroida o średnicy stu kilometrów, powstał ogromny krater uderzeniowy Chicxulub. Miejsce to znajduje się na półwyspie Jukatan i na dnie Zatoki Meksykańskiej. Wydarzenie to wywołało masowe wymieranie na naszej planecie. Zginęło wówczas około 75 procent flory i fauny. Ta katastrofa zakończyła erę panowania dinozaurów.

Uderzenie asteroidy wywołało serię kataklizmów - od zmiany średniej globalnej temperatury na Ziemi, przez ogromne trzęsienie ziemi, po gigantyczne tsunami, które w ciągu 48 godzin okrążyło całą kulę ziemską.

Grupa naukowców postanowiła lepiej przyjrzeć się tsunami i jego zasięgowi poprzez przeprowadzenie modelowania w programie komputerowym. Wnioski opublikowano we wtorek na łamach "AGU Advances".

"Tsunami było na tyle silne, że zaburzyło i zniszczyło osady oceaniczne"

Tsunami sprzed 66 milionów lat było na tyle potężne, że wytworzyło fale o wysokości kilku kilometrów i wręcz "rozbiło" dno oceanu - ustalili po badaniu naukowcy. Dodają, że wydarzenie to skutecznie wymazało zapis osadowy zarówno tego, co działo się przed nim, jak również w jego trakcie.

- Tsunami było na tyle silne, że zaburzyło i zniszczyło osady oceaniczne w połowie swojej drogi dookoła globu - mówiła Molly Range, główna autorka badania, pracująca na Uniwersytecie Michigan. Naukowcy szacują, że tsunami wytworzyło do 30 tysięcy razy więcej energii niż to powstałe 26 grudnia 2004 roku na Oceanie Indyjskim (zabiło ponad 230 tysięcy osób).

Do opracowania tego badania wykorzystano specjalny program komputerowy do symulacji pierwszych 10 minut uderzenia w Chicxulub, w tym formowania się krateru i początku tsunami. Do obliczeń wykorzystano wielkość asteroidy i jej prędkość. Szacuje się, że w momencie uderzenia osiągała ona 43 200 kilometrów na godzinę. Jak twierdzi jeden z autorów publikacji Brandon Johnson, profesor na Uniwersytecie Purdue, w czasie krótszym niż trzy minuty powstała gigantyczna fala o wysokości 4,5 kilometra.

Tsunami "wędrowało" po całym świecie

Z modelowania komputerowego wynika, że dziesięć minut po uderzeniu asteroidy w Ziemię fala w kształcie pierścienia, o wysokości kilku kilometrów, zaczęła "wędrować" po oceanie, we wszystkich kierunkach.

Godzinę od zdarzenia tsunami przemieściło się poza Zatokę Meksykańską do północnego Oceanu Atlantyckiego. Już cztery godziny po uderzeniu fale przeszły przez Kanał Środkowoamerykański i dotarły do Oceanu Spokojnego. Kanał Środkowoamerykański oddzielał kiedyś Amerykę Północną od Południowej.

Grafika przedstawia powierzchnię morza cztery godziny po uderzeniu asteroidyFrom Range et al. in AGU Advances, 2022

W ciągu 24 godzin fale wdarły się na Ocean Indyjski z obu stron, 48 godzin po uderzeniu duże fale tsunami dotarły do większości wybrzeży Ziemi.

Grafika przedstawia powierzchnię morza 24 godziny po uderzeniu asteroidyFrom Range et al. in AGU Advances, 2022

Chociaż zespół nie oszacował wpływu tsunami na obszary przybrzeżne, model pokazuje, że regiony leżące nad Północnym Atlantykiem i południowoamerykańskim wybrzeżem Pacyfiku zostały prawdopodobnie dotknięte falami wyższymi niż 20 metrów. Powodowały one powodzie i erozję.

Autorka/Autor:anw

Źródło: CNN, agupubs.onlinelibrary.wiley.com

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock, From Range et al. in AGU Advances, 2022

Pozostałe wiadomości

Po kilku zimnych dniach teraz czeka nas raptowny wzrost temperatury. Co w pogodzie czeka nas do końca listopada i jak zacznie się grudzień? Czy wróci mróz? Sprawdź długoterminową prognozę temperatury na 16 dni, przygotowaną przez prezentera tvnmeteo.pl Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: nagłe i duże ocieplenie

Pogoda na 16 dni: nagłe i duże ocieplenie

Źródło:
tvnmeteo.pl

Początek tygodnia przyniesie nam sporą zmianę w pogodzie. Na termometrach pojawią się znacznie wyższe wartości niż te obserwowane od kilku dni. Co będzie źródłem tej anomalii? Synoptyk tvnmeteo.pl Tomasz Wakszyński przeanalizował prognozy sytuacji barycznej, która może przynieść nam nawet 10 stopni więcej niż zazwyczaj o tej porze roku.

Ogromna anomalia temperatury w Polsce. Co wydarzy się w poniedziałek

Ogromna anomalia temperatury w Polsce. Co wydarzy się w poniedziałek

Źródło:
tvnmeteo.pl

IMGW przestrzega przed zagrożeniami pogodowymi. Nadchodzące dni przyniosą nam powrót silnego wiatru, a miejscami będą snuły się gęste mgły. Sprawdź, gdzie będzie niebezpiecznie.

Prognoza zagrożeń IMGW. Na horyzoncie mgła i silny wiatr

Prognoza zagrożeń IMGW. Na horyzoncie mgła i silny wiatr

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Pogoda na jutro, czyli na poniedziałek 25.11. Noc w wielu regionach będzie jeszcze deszczowa i pochmurna, ale miejscami temperatura ma wyraźnie wzrastać. To zapowiedź tego, co czeka nas w ciągu dnia - poniedziałek okaże się pogodny, a termometry pokażą nawet 13 stopni Celsjusza.

Pogoda na jutro - poniedziałek 25.11. Nocą aura zacznie się zmieniać, lokalnie będzie mgliście

Pogoda na jutro - poniedziałek 25.11. Nocą aura zacznie się zmieniać, lokalnie będzie mgliście

Źródło:
tvnmeteo.pl

Burza Bert przechodzi nad Francją. W większości kraju w niedzielę obowiązywały ostrzeżenia przed silnym wiatrem. W poniedziałek sytuacja ma być jeszcze groźniejsza, co skłoniło operatora połączeń kolejowych do zawieszenia części porannych kursów.

Bert we Francji. Kolejne regiony Europy szykują się na wichury

Bert we Francji. Kolejne regiony Europy szykują się na wichury

Źródło:
Meteo-France, France Bleu, France24

Ponad 40 procent gatunków koralowców rafotwórczych jest obecnie zagrożonych wyginięciem. Odkrycie zostało zaprezentowane przez ekspertów z Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody. Naukowcy wyjaśnili, że utrata tych organizmów może mieć katastrofalne skutki nie tylko dla morskich ekosystemów, ale i gospodarki.

Ponad 40 procent może wyginąć, a "świat na nich polega"

Ponad 40 procent może wyginąć, a "świat na nich polega"

Źródło:
University of Derby

Ogromne stado żubrów przebiegło przez drogę w okolicach Szudziałowa w województwie podlaskim. Materiał otrzymaliśmy na Kontakt24. Na nagraniu widać grupę zwierząt w różnym wieku, od młodych osobników po majestatyczne, dojrzałe zwierzaki.

Stado żubrów zatrzymało ruch

Stado żubrów zatrzymało ruch

Źródło:
Kontakt24, tvnmeteo.pl, bia24.pl

Ulewny deszcz i grad nawiedził w piątek stolicę Madagaskaru. Warunki pogodowe zaskoczyły mieszkańców Antananarywy - do opadów doszło w suchym okresie, na długo przed początkiem pory deszczowej. Zjawisko miało dość nietypowe wyjaśnienie.

Sztucznie wywołali deszcz, zalało stolicę

Sztucznie wywołali deszcz, zalało stolicę

Źródło:
PAP, Madagascar-Tribune.com

Kolejna w ciągu kilku dni fala intensywnych opadów deszczu spowodowała lokalne powodzie na północy Kalifornii. Zalanych jest wiele dróg, a na niektórych da się poruszać tylko łodziami. Jak opisuje część mieszkańców, woda powodziowa dotarła do ich domów tak szybko, że nie mieli czasu na ewakuację.

"To przyszło naprawdę szybko"

"To przyszło naprawdę szybko"

Źródło:
Reuters, CBS News, tvnmeteo.pl

Służby medyczne Portugalii wydały ostrzeżenie dotyczące komarów tygrysich, które przenoszą groźne zakaźne choroby tropikalne. W popularnych wśród turystów regionach wzrosła obecność tych owadów - poinformowały miejscowe media.

Komary tygrysie. Ostrzeżenie w popularnych wśród turystów regionach Portugalii

Komary tygrysie. Ostrzeżenie w popularnych wśród turystów regionach Portugalii

Źródło:
PAP, SIC Notícias, tvnmeteo.pl

Mężczyzna zginął, gdy drzewo uderzyło w jego samochód na drodze w hrabstwie Hampshire w Wielkiej Brytanii. To trzecia ofiara śmiertelna burzy Bert niosącej intensywne opady śniegu, ulewy i wichury - poinformowała w niedzielę BBC. Zamknięto wiele dróg, są też utrudnienia w ruchu kolejowym. W sobotę wieczorem tysiące domów były bez prądu.

Trzy osoby nie żyją, domy bez prądu po śnieżycach i wichurach

Trzy osoby nie żyją, domy bez prądu po śnieżycach i wichurach

Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl

Jeden z gości ogrodu zoologicznego w Kurytybie na południu Brazylii wskoczył do stawu z hipopotamami, a następnie przedostał się do miejsca, w którym przebywały małpy - poinformowały lokalne media. Strażnikom zoo udało się schwytać mężczyznę, po czym przekazali go służbom.

Mężczyzna wskoczył do stawu z hipopotamami

Mężczyzna wskoczył do stawu z hipopotamami

Źródło:
PAP

Kanadyjski rząd federalny przeprosił za zabicie w latach 50. i 60. XX wieku ponad tysiąca inuickich psów i zapowiedział wypłacenia 45 milionów dolarów odszkodowania. Oficjalne przeprosiny przedstawił w sobotę minister ds. relacji między Koroną a rdzennymi narodami Gary Anandasangaree.

Kanada przeprasza za zabicie ponad tysiąca psów

Kanada przeprasza za zabicie ponad tysiąca psów

Źródło:
PAP

Burza śnieżna nawiedziła w piątek północno-wschodnie Stany Zjednoczone. Przyniosła ze sobą obfity śnieg. Miejscami w stanie New Jersey spadło ponad 50 centymetrów tego opadu.

Zamknięte szkoły, paraliż na drogach. Miejscami spadło pół metra śniegu

Zamknięte szkoły, paraliż na drogach. Miejscami spadło pół metra śniegu

Źródło:
Reuters, FOX Weather

Trąba wodna uformowała się w sobotę rano w rejonie Darłowa na Pomorzu Zachodnim. Wirujący nad Bałtykiem lej został uchwycony na zdjęciu. - Tego typu zjawisko jest bardzo lokalne i krótkotrwałe - przekazał synoptyk tvnmeteo.pl Tomasz Wakszyński.

Wirujący lej nad Bałtykiem

Wirujący lej nad Bałtykiem

Źródło:
Sieć Obserwatorów Burz, tvnmeteo.pl

Mieszkańcy Nowego Delhi, stolicy Indii, mierzą się ze spowijającym miasto smogiem. W sobotę jakość powietrza była tam znacznie poniżej normy. Lokalni aktywiści klimatyczni podkreślają, że walka z zanieczyszczeniami nie powinna trwać jedynie w sezonie smogowym.

"Czujemy się, jakbyśmy wdychali dym z 40 papierosów na raz"

"Czujemy się, jakbyśmy wdychali dym z 40 papierosów na raz"

Źródło:
Reuters, The Guardian, tvnmeteo.pl

Z powodu zagrożenia lawinowego zamknięty został w sobotę szlak czerwony przez Kocioł pod Śnieżką - przekazali przedstawiciele Karkonoskiego Parku Narodowego. Po ostatnich opadach śniegu pogorszyły się warunki turystyczne w polskich górach. Lawinową jedynkę wprowadzono w tym tygodniu również w Tatrach, trudne warunki na szlakach są też w Beskidach.

Mogą schodzić lawiny. Zamknięty szlak pod Śnieżką

Mogą schodzić lawiny. Zamknięty szlak pod Śnieżką

Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl

Zaginiony morski gatunek od dekad ukrywał się na zdjęciach innych zwierząt. Jak przekazali naukowcy, do ponownego odkrycia niepozornego Haplosyllis anthogorgicola doszło przez przypadek. Dokładna analiza fotografii innych zwierząt zamieszkujących ten sam ekosystem pozwoliła ustalić, że morskie robaki nie zniknęły, a po prostu świetnie się maskowały.

Na tym zdjęciu kryje się zaginiony gatunek. Chował się przed badaczami od dekad

Na tym zdjęciu kryje się zaginiony gatunek. Chował się przed badaczami od dekad

Źródło:
The Royal Society, Science X Network

Ludzki błąd doprowadził do śmierci młodego goryla nizinnego w ogrodzie zoologicznym Calgary Zoo w kanadyjskim stanie Alberta. Dwuletnia samiczka o imieniu Eyare zmarła w wyniku urazów głowy.

"Ta tragedia dotknęła nas wszystkich". Przez ludzki błąd zginął goryl

"Ta tragedia dotknęła nas wszystkich". Przez ludzki błąd zginął goryl

Źródło:
CNN

Naukowcy stworzyli najcieńsze spaghetti świata - pojedyncza nitka jest 200 razy cieńsza niż ludzki włos. Do jego przygotowania wykorzystano mąkę, kwas mrówkowy oraz... sprzęt laboratoryjny. Makaron nie jest przeznaczony do spożycia - powstał, by przetestować technikę wytwarzania skrobiowych nanowłókien mających zastosowanie w medycynie.

Tak wygląda najcieńsze spaghetti świata

Tak wygląda najcieńsze spaghetti świata

Źródło:
UCL, tvnmeteo.pl

Ulewy spowodowały utrudnienia komunikacyjne na Cyprze. W nocy z czwartku na piątek w rejonie miasta Limassol doszło do podtopień i osuwisk, których skutki były sprzątane cały dzień. W weekend meteorolodzy prognozują kolejne intensywne opady deszczu.

Ulewy w cypryjskim kurorcie. Część dróg zalało, część zablokowały osuwiska

Ulewy w cypryjskim kurorcie. Część dróg zalało, część zablokowały osuwiska

Źródło:
KNEWS Kathimerini, Cyprus Mail

Intensywne opady śniegu spowodowały paraliż komunikacyjny w środkowej i północnej Francji. W okolicach Paryża doszło do karambolu z udziałem kilku pojazdów, ponad 30 osób zostało rannych. Ogromne korki powstały także na kilku autostradach - w jednym miejscu utknęło ponad dwa tysiące samochodów ciężarowych.

Ponad dwa tysiące ciężarówek utknęło w korku

Ponad dwa tysiące ciężarówek utknęło w korku

Źródło:
Le Monde

Zima zawitała także na Węgry. Biało zrobiło się w prawie całym kraju, a miejscami spadło ponad 20 centymetrów śniegu. W nocy z czwartku na piątek w części kraju obowiązywały ostrzeżenia meteorologiczne. Od rana występowały poważne utrudnienia komunikacyjne.

W nocy napadało 20 centymetrów śniegu. Paraliż na węgierskich drogach

W nocy napadało 20 centymetrów śniegu. Paraliż na węgierskich drogach

Źródło:
Daily News Hungary, index.hu

Pingwin cesarski Gus, który na początku miesiąca przypłynął do Australii, wrócił na wolność. Ptak znalazł się ponad 3000 kilometrów od domu - na wolności gatunek ten występuje jedynie na Antarktydzie. Wyczerpane i niedożywione zwierzę odzyskało siły pod okiem specjalistów.

Pionier wśród pingwinów wrócił na wolność. "To było wspaniałe uczucie"

Pionier wśród pingwinów wrócił na wolność. "To było wspaniałe uczucie"

Źródło:
ABC News Australia, DBCA

Wielka Pacyficzna Plama Śmieci gromadzi w rosnącym tempie nieduże, centymetrowej wielkości kawałki plastiku pochodzące z różnych części świata. Rośnie zagrożenie dla miejscowego ekosystemu i potencjalnie - dla globalnego systemu obiegu węgla.

Masa plastikowych odpadów w rejonie Pacyficznej Plamy Śmieci wzrosła prawie pięciokrotnie

Masa plastikowych odpadów w rejonie Pacyficznej Plamy Śmieci wzrosła prawie pięciokrotnie

Źródło:
PAP, theoceancleanup.com, iopscience.iop.org

W nocy ze środy na czwartek doszło do kolejnej erupcji wulkanu na półwyspie Reykjanes w południowo-zachodniej Islandii. Wybuch poprzedziła seria niewielkich trzęsień ziemi. W związku z erupcją wprowadzono stan alarmowy i ewakuowano około 60 osób z miejscowości Grindavik.

Czerwona łuna widoczna z Reykjaviku

Czerwona łuna widoczna z Reykjaviku

Źródło:
PAP, Iceland News, Time

Mieszkańcy północno-zachodnich regionów USA oraz części Kanady od wtorku zmagają się z niebezpiecznymi warunkami związanymi z uderzeniem potężnej bomby cyklonowej. Żywioł niesie za sobą wichury oraz ekstremalne ulewy i jest oceniany jako jeden z najsilniejszych od lat. Najnowsze informacje mówią o dwóch ofiarach śmiertelnych.

"Bałem się, że zostanę uderzony latającymi odłamkami"

"Bałem się, że zostanę uderzony latającymi odłamkami"

Źródło:
Reuters, CNN, NBC News, PAP

W północnej Hiszpanii potwierdzono pojawienie się szerszenia Vespa soror. Jeśli ten inwazyjny gatunek zacznie występować powszechnie, może zagrozić miejscowym owadom - ostrzegają naukowcy.

W Europie odkryto nowy gatunek szerszenia. Może zagrozić rodzimym owadom

W Europie odkryto nowy gatunek szerszenia. Może zagrozić rodzimym owadom

Źródło:
PAP, Ecology and Evolution

84 procent huraganów, które pojawiły się na Oceanie Atlantyckim w latach 2019-2023, zostało wzmocnionych przez zmianę klimatu - wynika z najnowszych badań naukowców.

"Jako ludzkość zostawiliśmy swoje odciski palców na każdym z tych huraganów"

"Jako ludzkość zostawiliśmy swoje odciski palców na każdym z tych huraganów"

Źródło:
Nature

Największa rakieta świata Starship odbyła we wtorek szósty lot testowy. Booster statku, czyli pierwszy stopień rakiety, nie został jednak przechwycony przez mechaniczne ramiona wieży startowej, tak jak planowano.

Megarakieta poleciała, ale nie wszystko się udało. Pojawił się nietypowy gość

Megarakieta poleciała, ale nie wszystko się udało. Pojawił się nietypowy gość

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, SpaceX, tvnmeteo.pl

Tygrys syberyjski zaatakował rolnika w jednej z wiosek na północnym wschodzie Chin. Mężczyzna został ugryziony w rękę. To niejedyna niebezpieczna sytuacja z udziałem tych zwierząt, do jakiej doszło w tej okolicy. Władze wystosowały ostrzeżenie dla mieszkańców.

Tygrys ugryzł mężczyznę, władze ostrzegają mieszkańców

Tygrys ugryzł mężczyznę, władze ostrzegają mieszkańców

Źródło:
Reuters, Global Times, chinadaily.com