Itokawa jest mierzącą 535 metrów długości kosmiczną skałą o kształcie orzeszka ziemnego. To także pierwsza asteroida, której wnętrze odsłoniło swoje tajemnice przed naukowcami.
Naukowiec Stephen Lowry z Uniwersytetu w Kent (Wielka Brytania), wraz ze swoimi współpracownikami, przyjrzał się Itokawie - mającej 535 m długości planetoidzie o kształcie fistaszka, która znajduje się 1,32 jednostki astronomicznej od Słońca.
Zbadanie Itokawy było możliwe dzięki zdjęciom wykonywanym od 2001 do 2013 roku przez Teleskop Nowej Technologii (NTT), który należy do Europejskiego Obserwatorium Południowego (ESO) w La Silla w Chile.
- Po raz pierwszy byliśmy w stanie ustalić jak wygląda wnętrze planetoidy - wyjaśnia Lowry. - Okazuje się, że Itokawa ma bardzo zróżnicowaną strukturę. To odkrycie jest znaczącym krokiem w stronę zrozumienia skalistych ciał Układu Słonecznego - zaznacza.
Obroty planetoidy a zmiany jej jasności
Przyglądając się zdjęciom, naukowcy byli w stanie zmierzyć zmiany jasności asteroidy zależne od rotacji, dzięki czemu badaczom udało się wyliczyć prędkość, z jaką z obraca się Itokawa oraz to, w jaki sposób tempo jej obrotu zmienia się w czasie.
"Na rotację planetoid i innych małych ciał w przestrzeni kosmicznej może mieć wpływ światło słoneczne. Zjawisko to, znane jako efekt YORP (skrót od nazwisk Yarkovsky-O’Keefe-Radzievskii-Paddack), zachodzi gdy zaabsorbowane światło słoneczne jest remitowane z powierzchni obiektu w formie ciepła. Gdy kształt planetoidy jest bardzo nieregularny, ciepło nie jest wypromieniowywane równomiernie, co wywołuje niewielki, ale ciągły moment obrotowy działający na ciało, zmieniając tempo rotacji" - czytamy na stronie Europejskiego Obserwatorium Południowego.
Po raz pierwszy wykryto różne gęstości
Lowry'emu udało się ustalić, że efekt YORP powoli przyspiesza tempo, w jakim obraca się Itokawa. Choć ta zmiana w prędkości jest niewielka (wynosi zaledwie 0,045 sekundy na rok), to pozostaje wartością zdecydowanie różną od spodziewanej. To, że prędkość jest zmienna, uzasadnione byłoby jedynie wtedy, gdyby dwie części planetoidy w kształcie orzeszka ziemnego miały różne gęstości.
Warto zaznaczy w tym miejscu, że do tej pory o własnościach wnętrz asteroid można było wnioskować jedynie na podstawie ogólnych ocen gęstości całkowitej. Tymczasem po raz pierwszy astronomowie uzyskali dowód na znaczącą różnorodną strukturę wewnętrzną planetoid.
Powstała w wyniku zderzenia?
Fakt, że Itokawa ma zróżnicowane wnętrze, doprowadził do spekulacji na temat jej powstawania. Jedną z możliwości jest uformowanie się Itokawy z dwóch składników podwójnej planetoidy, po tym jak zderzyły się ze sobą i połączyły.
Nowe odkrycie pomoże m.in. przy podróżach na planetoidy
- Odkrycie, że planetoidy nie mają jednorodnych wnętrz, ma daleko idące konsekwencje, w szczególności dla modeli powstawania planetoid podwójnych. Może także pomóc w pracach nad zredukowaniem niebezpieczeństwa zderzenia asteroidy z Ziemią, a także w planach przyszłych podróży do tych skalistych ciał - zaznaczył Lowry. Nowa możliwość badania wnętrza planetoidy jest istotnym krokiem naprzód i może pomóc w odkryciu wielu sekretów tych tajemniczych obiektów.
Autor: mb/map / Źródło: ESO
Źródło zdjęcia głównego: ESO