Astronomiczna jesień rozpoczęła się nad ranem 23 września.
Astronomiczne pory roku są związane z momentami górowania Słońca w zenicie nad równikiem lub zwrotnikami. W przypadku astronomicznej jesieni Słońce góruje w zenicie nad równikiem. W tym roku nastąpiło to 23 września. O godzinie 3.54 Słońce osiągnęło punkt równonocy jesiennej, czyli tzw. punkt Wagi, który jest jednym z dwóch miejsc przecięcia się ekliptyki z równikiem niebieskim. Jednak rzeczywiste zrównanie dnia z nocą nastąpi nieco później - w dniu 25 września i nocy z 25 na 26 września.
Wczesnojesienne niebo
Na początku jesieni na wieczornym niebie nadal dominują gwiazdozbiory letnie. W szczególności są to Lutnia, Łabędź i Orzeł. Ich najjaśniejsze gwiazdy, odpowiednio Wega, Deneb i Altair, tworzą wierzchołki tzw. Trójkąta Letniego. Łatwo jednak dostrzec też Jesienny Kwadrat. Tworzą go trzy gwiazdy konstelacji Pegaza (Markab, Scheat i Algenib) oraz jedna z jaśniejszych gwiazd gwiazdozbioru Andromedy.
W tej ostatniej konstelacji widoczna jest galaktyka M31, obecnie potocznie nazywana Galaktyką Andromedy. Na niebie widzimy ją jako niewielką mgiełkę. Jest to najdalszy obiekt w kosmosie widoczny gołym okiem. Obserwacja wymaga jednak naprawdę ciemnego nieba, dlatego łatwiej odszukać ją na niebie przy pomocy lornetki. Pomocne okazują się także programy komputerowe typu planetarium, które pokazują bieżący wygląd nieba, aplikacje mobilne tego typu albo obrotowa mapka nieba.
Niebo w drugiej połowie jesieni
W drugiej połowie jesieni na wieczornym niebie zaczyna być dobrze widoczny gwiazdozbiór Oriona. To jedna z łatwiej rozróżnialnych konstelacji na niebie. Składa się z jasnych gwiazd ułożonych w schematyczną sylwetkę człowieka. Pośrodku widać charakterystyczne trzy jasne gwiazdy ułożone blisko siebie w jednej linii - tzw. pas Oriona.
Patrząc nieco na prawo i w górę od tego gwiazdozbioru można dostrzec grupkę gwiazd położonych blisko siebie. Jest to gromada otwarta gwiazd o nazwie Plejady. Często bywa mylona z Małym Wozem, który znajduje się w innej części nieba i zajmuje dużo większy obszar.
Widoczne planety
Jesienią mamy okazję dostrzec najbardziej oddalone planety. Przez całe noce widoczne będą Uran i Neptun. Jednak ze względu na ich odległość do ich obserwacji konieczny jest teleskop.
Zobaczymy księżycowe koniunkcje
Koniunkcje Księżyca z jasnymi planetami to widowiskowe konfiguracje, wtedy oba obiekty są na niebie widoczne blisko siebie. Podobnie jest, gdy Księżyc znajduje się blisko którejś z jasnych gwiazd. Tej jesieni zaobserwujemy koniunkcje Księżyca z Saturnem (15 października), Marsem (18 października i 16 listopada) oraz z gwiazdą Aldebaran (27 października i 23 listopada).
Aktywne roje meteorów
W pierwszej połowie jesieni najaktywniejsze będą Orionidy. Będziemy mogli podziwiać je od 2 października do 7 listopada. 21 października zobaczymy do 20 meteorów na godzinę, choć może w tym przeszkadzać bliskość pełni Księżyca. Orionidy związane są z kometą Halleya.
Drugi aktywny rój to Geminidy. Te będą widoczne od 4 do 17 grudnia, z maksimum 14 grudnia. W ich przypadku maksymalna liczba zjawisk może osiągnąć nawet 120 w ciągu godziny. Geminidy związane są z planetoidą 3200 Phaeton, która być może jest wygasłą kometą.
Autor: kw/aw / Źródło: PAP