W domu smog jest większy niż na zewnątrz – dlaczego?

Palenie w kominku generuje zanieczyszczenia obniżające jakość domowego powietrza /123RF/PICSEL

Wydawałoby się, że w sezonie jesienno-zimowym schronienia przed smogiem powinniśmy szukać w zamkniętych, dobrze wentylowanych pomieszczeniach. Okazuje się jednak, że powietrze w naszych domach bywa często znacznie bardziej zanieczyszczone od tego, którym oddychamy przebywając na dworze. Dlaczego tak się dzieje i jakie są tego przyczyny? Sprawdzamy.

Złudne poczucie bezpieczeństwa

Z badań, które w 2017 r. przeprowadzili naukowcy z Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie wynika co prawda, że stężenia pyłów zawieszonych rejestrowane w budynkach mieszkalnych są zwykle o ok. 50 proc. niższe niż na zewnątrz. Jeśli jednak wziąć pod uwagę, że w polskich miastach dopuszczalny poziom zanieczyszczeń powietrza jest w sezonie grzewczym regularnie przekraczany, często nawet o kilkaset procent, to okaże się, że warunki panujące w naszych domach nie są niestety najczęściej szczególnie korzystne dla naszego zdrowia. Już choćby z tego powodu należy dbać o drożność i sprawność ciągów wentylacyjnych, odprowadzających z pomieszczeń wilgoć, przykre zapachy czy aerozole atmosferyczne.

Ale to jeszcze nie wszystko. Nie wystarczy bowiem, że zamkniemy się w swoich czterech ścianach. Wspomniane wcześniej badania naukowców z AGH dowodzą, że wiele zanieczyszczeń wpływających na obniżenie jakości powietrza w naszych domach generujemy sami. Wystarczy tylko, że palimy w kominku, będącym jednym z największych trucicieli w naszych domach. W kominkowym dymie, powstającym wskutek niezupełnego spalania drewna, znaleźć można sporo toksycznych, a nawet rakotwórczych związków chemicznych (głównie wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych), takich jak benzen, dioksyny czy formaldehyd.

Nic więc dziwnego, że w domach, w których pali się w kominku, odnotowuje się zazwyczaj zdecydowanie wyższe stężenia zanieczyszczeń niż na „świeżym” powietrzu. Ta prawidłowość obowiązuje zresztą w znacznie większej skali. Naukowcy z AGH dostrzegli mianowicie, że w dzielnicach, których mieszkańcy korzystają powszechnie z ogrzewania kominkowego, stężenia pyłów zawieszonych w powietrzu są zauważalnie wyższe niż tam, gdzie się go nie używa. I choć w drugiej połowie tego roku w wielu polskich miastach zostały wreszcie wprowadzone restrykcyjne zakazy palenia w kominkach czy piecach kaflowych (tak stało się choćby w Krakowie czy w Poznaniu, gdzie opisywany proceder jest obecnie karany przez Straż Miejską 500-złotowymi mandatami), to wciąż nie wszyscy ich przestrzegają. A ponieważ nowe przepisy obowiązują na razie na terenie tylko kilku ośrodków miejskich, to w pozostałych częściach kraju sytuacja wciąż pozostaje raczej niewesoła.

Remont i sprzątanie obniżają jakość powietrza?

Przyczyn, dla których powietrze w naszym domu jest gorsze niż na dworze, może być zresztą znacznie więcej. Na wzrost stężenia pyłów zawieszonych mają także wpływ prace wykończeniowe i remontowo-budowlane, częste używanie aerozoli (dezodorantów, odświeżaczy powietrza w sprayu) czy nieumiejętne sprzątanie (wzburzające kurze i pyły zalegające na meblach, podłogach itp.), a nawet palenie nastrojowych świec czy smażenie. Źródłem zanieczyszczeń okazuje się także palenie papierosów i innych wyrobów tytoniowych, gnijące odpady organiczne, jak również nowe meble i obicia tapicerskie, wykładziny, panele ścienne lub podłogowe, farby, lakiery, pianki uszczelniające czy kleje montażowe (znajdziemy w nich zwykle wysoce toksyczny i potencjalnie rakotwórczy formaldehyd, atakujący górne drogi oddechowe, obniżający odporność i trwale uszkadzający wiele narządów organizmu). Negatywny wpływ na jakość powietrza w naszym mieszkaniu mogą mieć nawet pozornie niegroźne płyny do mycia i pielęgnacji podłóg, gdyż znajdziemy w nich na przykład szkodliwy dla zdrowia amoniak, działający drażniąco na skórę, błony śluzowe oczu, nosa i dróg oddechowych (przy dłuższej ekspozycji może on wywoływać kaszel i duszności).

O lepszą jakość domowego powietrza możemy oczywiście walczyć na różne sposoby, dbając o sprawność i drożność pionu wentylacyjnego oraz wietrząc mieszkanie w porach, gdy powietrze na zewnątrz jest najmniej zanieczyszczone. Warto się również zdecydować na zakup tzw. roślin filtrujących – paproci, skrzydłokwiatów, sansewierii, daktylowców, filodendronów czy dracen (pełną listę roślin antysmogowych sporządziła jakiś czas temu amerykańska agencja NASA) – czy montaż specjalnych ramek okiennych i nawiewników antysmogowych.

Dobrym pomysłem jest jednocześnie zakup mechanicznego oczyszczacza powietrza, takiego jak np. Philips Dual Scan AC3858/10 , wyposażonego w trójstopniowy system filtracji powietrza (tworzy go jeden zintegrowany filtr NanoProtect HEPA składający się z filtra wstępnego, HEPA i węglowego), który usuwa zanieczyszczenia o wielkości 0,003 mikrometra (µm), czyli 800 razy mniejsze od smogu. Oznacza to, że ten wyeliminuje cząsteczki mniejsze niż najmniejszy znany wirus[1], a także że jest w stanie wychwycić z powietrza wiele szkodliwych zanieczyszczeń: smog (cząsteczki tworzące smog PM2,5 i mniejsze), alergeny jak grzyby, pleśnie, wirusy, bakterie, pyłki roślin, alergeny roztoczy, kurz, złuszczony naskórek czy sierść zwierząt domowych oraz szkodliwe gazy jak lotne związki organiczne (m.in. formaldehyd, toulen, benzen) oraz nieprzyjemne zapachy.

Oprócz zakupu roślin filtrujących czy wysokowydajnego oczyszczacza powietrza, wskazana będzie też niewątpliwie rezygnacja z palenia w kominku, a w przypadku kotłów centralnego ogrzewania, przestawienie się na tzw. palenie od góry, które od palenia od dołu jest nie tylko zdecydowanie czystsze, ale też bardziej wydajne i ekonomiczne. Najlepsze byłoby z pewnością przejście na ogrzewanie gazowe, ale jasne jest, że nie wszystkie zmiany – z przyczyn finansowych czy logistycznych – wprowadzić można od razu. O poprawę jakości powietrza we własnym domu i otoczeniu na pewno jednak warto się starać – zasługuje na to bowiem zdrowie nasze i naszych bliskich.

Artykuł powstał we współpracy z marką Philips.

[1] Badanie przeprowadzone w maju 2019 r. przez IUTA zgodnie z normą DIN71460-1 przy zastosowaniu aerozolu NaCl.

Źródło: Philips

Pozostałe wiadomości

Nadchodzące dni przyniosą wytchnienie od upałów. Przez kraj przejdzie chłodny front atmosferyczny, który sprawi, że miejscami temperatura będzie o 10 stopni niższa. Gorąco szybko do nas wróci.

Pogoda z piekła rodem. Ochłodzenie potrwa tylko chwilę

Pogoda z piekła rodem. Ochłodzenie potrwa tylko chwilę

Źródło:
tvnmeteo.pl

Na Krecie, greckiej wyspie chętnie odwiedzanej przez Polaków, szaleje pożar. Zdjęcia unoszącego się w pobliżu hotelu dymu otrzymaliśmy na Kontakt24.

Pożar na Krecie. "Zostaliśmy natychmiast ewakuowani"

Pożar na Krecie. "Zostaliśmy natychmiast ewakuowani"

Źródło:
Kontakt24, ekriti.gr, documentonews.gr

Sławosz Uznański-Wiśniewski, który przebywa na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, podzielił się w mediach społecznościowych kolejnymi zdjęciami. Pokazał na nich, gdzie śpi na ISS.

Tak wygląda "sypialnia" na ISS. Polak podzielił się kolejnymi zdjęciami

Tak wygląda "sypialnia" na ISS. Polak podzielił się kolejnymi zdjęciami

Źródło:
X, tvnmeteo.pl

Fala upałów ogarnęła Polskę. W środę temperatura w wielu regionach kraju przekroczyła 30 stopni Celsjusza. Najgoręcej było na zachodzie - tam termometry pokazały aż 36 st. C.

36 stopni. Gdzie w środę było najgoręcej

36 stopni. Gdzie w środę było najgoręcej

Źródło:
IMGW

Pogoda na jutro, czyli na czwartek 3.07. W nocy termometry pokażą miejscami ponad 20 stopni Celsjusza. Dzień przyniesie słońce i gorąc, ale i przelotne opady deszczu oraz burze.

Pogoda na jutro - czwartek 3.07. Noc będzie miejscami tropikalna, w dzień aż 36 stopni

Pogoda na jutro - czwartek 3.07. Noc będzie miejscami tropikalna, w dzień aż 36 stopni

Źródło:
tvnmeteo.pl

Dwóch mężczyzn w wieku 75 i 60 lat zmarło nagle w środę we Włoszech. Ich śmierć wiąże się z upałami panującymi na Półwyspie Apenińskim od kilku dni.

Dwie osoby zmarły na plażach Sardynii

Dwie osoby zmarły na plażach Sardynii

Źródło:
PAP, Il Messaggero

We wtorek na stan Nowa Południowa Walia w Australii natarła potężna bomba niżowa. W nocy i rano w środę żywioł pozbawił prądu dziesiątki tysięcy domów oraz wywołał powodzie. Władze apelują do mieszkańców o pozostanie w domu.

Bomba niżowa się "rozgościła". Setki domów pod wodą

Bomba niżowa się "rozgościła". Setki domów pod wodą

Źródło:
Reuters, The Independent, Guardian, news.com.au

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej wydał ostrzeżenia przed upałem. W całej Polsce obowiązują pomarańczowe i żółte alarmy. Miejscami temperatura maksymalna może wynieść nawet 36 stopni Celsjusza.

Alarmy przed upałem w całej Polsce. Gdzie będzie najgorzej

Alarmy przed upałem w całej Polsce. Gdzie będzie najgorzej

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Znaczna część Europy zmaga się z ekstremalnym upałem. Podczas gdy w Portugalii temperatura przekracza 46 stopni Celsjusza, termometry w Moskwie pokazują zaledwie kilkanaście stopni. O obecnej sytuacji na Starym Kontynencie opowiadał w programie "Wstajesz i wiesz" synoptyk i prezenter pogody Tomasz Wasilewski.

Szaleńczy upał w Europie, ale nie w Moskwie

Szaleńczy upał w Europie, ale nie w Moskwie

Źródło:
TVN24

W podparyskim Wersalu zmarła 10-letnia dziewczynka z USA, która zwiedziała tamtejszy pałac z rodzicami i skarżyła się na upał. Prokuratura wszczęła śledztwo w sprawie wyjaśnienia przyczyny śmierci.

10-letnia dziewczynka zmarła w Wersalu

10-letnia dziewczynka zmarła w Wersalu

Źródło:
PAP

W Hiszpanii dwulatek zmarł po tym, jak został zostawiony przez ojca w samochodzie. Według służb prawdopodobną przyczyną śmierci dziecka był udar cieplny. Chłopiec przez kilka godzin przebywał w skrajnie niebezpiecznych warunkach.

Nie żyje dwulatek zostawiony w nagrzanym samochodzie

Nie żyje dwulatek zostawiony w nagrzanym samochodzie

Źródło:
Enex, Diari De Tarragona, RTVE

W Argentynie panuje teraz zima, ale mieszkańcy Buenos Aires, stolicy kraju, nie są przyzwyczajeni do temperatur poniżej zera. Tymczasem we wtorek termometry w mieście pokazały lekko ujemne wartości.

Mróz w Argentynie. "Założyłem na siebie wszystko, co mam"

Mróz w Argentynie. "Założyłem na siebie wszystko, co mam"

Źródło:
Reuters

W 2025 roku badacze z Uniwersytetu w Manchesterze przyjrzeli się temu, jaka przyszłość czeka grzyby z rodzaju Aspergillus. Chociaż łacińska nazwa może nam niewiele mówić, każdy z nas się z nimi zetknął. Charakterystyczny puchaty nalot na przeterminowanym chlebie mógł być efektem działalności właśnie tych organizmów. Gatunków pleśni jest na świecie mnóstwo, ale Aspergillus, po polsku nazywany kropidlakiem, to częsty gość w naszych domach, a nawet wewnątrz naszych organizmów - czy tego chcemy, czy nie.

Są wszędzie. Zmiana klimatu może sprawić, że będą zagrażać milionom

Są wszędzie. Zmiana klimatu może sprawić, że będą zagrażać milionom

Źródło:
TVN24+

Mija kolejny dzień misji Ax-4 z udziałem polskiego astronauty Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego. W środę Polak połączył się między innymi z dziećmi zebranymi w Centrum Nauki i Techniki EC1 w Łodzi. Całe połączenie Ziemia-Międzynarodowa Stacja Kosmiczna można zobaczyć w TVN24+.

Co robi Polak w kosmosie? Zjada wodę, żeby się nie zgubiła

Co robi Polak w kosmosie? Zjada wodę, żeby się nie zgubiła

Źródło:
tvnmeteo.pl

Nad Starym Kontynentem przetacza się fala upałów. Ekstremalnie wysokie temperatury odnotowuje się w wielu krajach. Tylko w Hiszpanii w czerwcu z powodu upałów zmarło co najmniej 380 osób. Władze apelują o bezpieczeństwo. Komunikaty rozesłały także polskie ambasady i konsulaty generalne.

Żar zalewa Europę. Polskie placówki dyplomatyczne apelują do turystów

Żar zalewa Europę. Polskie placówki dyplomatyczne apelują do turystów

Źródło:
PAP

Temperatura wody Morza Śródziemnego sięga prawie 30 stopni Celsjusza, a mamy dopiero początek lipca. To aż 6-7 stopni powyżej normy. Jak zaznaczył Tomasz Wasilewski, prezenter pogody tvnmeteo.pl, woda będzie się jeszcze bardziej nagrzewać.

Morze Śródziemne to zupa, która będzie jeszcze gorętsza

Morze Śródziemne to zupa, która będzie jeszcze gorętsza

Źródło:
tvnmeteo.pl

Wiele europejskich krajów mierzy się z upałem. Jednym z nich są Czechy, gdzie skwar trwa od kilku dni. W środę temperatury w niektórych miejscach kraju mogą niebezpiecznie zbliżyć się do 40 stopni Celsjusza.

W Czechach tak gorąco, że niedźwiedzie polarne tarzają się w lodzie

W Czechach tak gorąco, że niedźwiedzie polarne tarzają się w lodzie

Źródło:
PAP, Reuters, Brno Daily

We wtorek w mieście Vienna w amerykańskim stanie Wirginia doszło do rzadkiego zdarzenia. Andrew, mieszkaniec miasta, pracował zdalnie we własnym domu, gdy nagle usłyszał grzmot, który mocno go przestraszył.

Piorun dwa razy trafił dom

Piorun dwa razy trafił dom

Źródło:
CNN

Czy woda najlepiej nawadnia organizm? Szkoccy naukowcy donoszą, że niekoniecznie. W badaniu opublikowanym na łamach pisma Amerykańskiego Towarzystwa Żywieniowego "The American Journal of Clinical Nutrition" udowadniają, że lepszym wyborem mogą być inne płyny.

Co nawadnia lepiej niż woda

Co nawadnia lepiej niż woda

Źródło:
PAP

Włochy zmagają się z ekstremalną pogodą. Z powodu upału oraz gwałtownych burz z silnym deszczem w kraju zginęły co najmniej dwie osoby. We Florencji na skutek gorąca doszło do przerw w dostawach prądu. Dynamiczna aura sparaliżowała także ruch kolejowy. Do odwołania zostało wstrzymane połączenie między Paryżem i Mediolanem.

Między skwarem a burzami. Trzy osoby nie żyją, blackout we Florencji

Między skwarem a burzami. Trzy osoby nie żyją, blackout we Florencji

Źródło:
Ansa, ENEX

Fala upałów, która nawiedziła Francję, dotyka nie tylko mieszkańców miast. Lokalny dziennik poinformował, że wysokie temperatury skłoniły operatora elektrowni atomowej Goltech do jej czasowego wyłączenia.

Wyłączyli elektrownię atomową przez upały

Wyłączyli elektrownię atomową przez upały

Źródło:
PAP, Sud Ouest

Francja mierzy się z rekordową falą upałów - we wtorek w 16 departamentach ogłoszono czerwony alert pogodowy, a temperatury sięgają 41 stopni Celsjusza. Zamknięto setki szkół i szczyt wieży Eiffla, a w regionie stołecznym wprowadzono ograniczenia w ruchu drogowym.

Zamknięto szczyt wieży Eiffla

Zamknięto szczyt wieży Eiffla

Źródło:
PAP

W Hiszpanii 51-letnia kobieta zmarła po powrocie do domu z pracy. W ubiegłą sobotę sprzątała ulice Barcelony, podczas gdy w mieście szalał upał. Po tragedii w kraju rozgorzała debata na temat bezpieczeństwa pracowników w szczególnie gorące dni.

Sprzątała ulice Barcelony. Po powrocie do domu zmarła

Sprzątała ulice Barcelony. Po powrocie do domu zmarła

Źródło:
Reuters, El Pais, El Nuevo Dia, La Razon

We włoskiej Lombardii ziemia osunęła się na alpejskie osady, powodując uszkodzenia budynków i opóźnienia w ruchu.

Ziemia runęła na osady w Lombardii

Ziemia runęła na osady w Lombardii

Źródło:
ENEX, SondrioToday

Potężna bomba niżowa natarła na Nową Południową Walię, wywołując intensywne opady deszczu i silne porywy wiatru. Warunki pogodowe spowodowały ewakuacje w nadmorskich miejscowościach. Służby ostrzegają, że sytuacja pogorszy się w ciągu najbliższych 24 godzin.

Bomba niżowa w Australii. Będzie jeszcze gorzej

Bomba niżowa w Australii. Będzie jeszcze gorzej

Źródło:
Reuters

Pożary pustoszą południową Kalifornię, pochłaniając setki hektarów lasów i zmuszając mieszkańców do ewakuacji. Nagrania udostępnione przez ALERTCalifornia i UC San Diego, pokazują skalę żywiołu w rejonie hrabstwa Riverside.

Kolumna dymu i morze ognia. "Nakazujemy natychmiastową ewakuację"

Kolumna dymu i morze ognia. "Nakazujemy natychmiastową ewakuację"

Źródło:
Reuters

Poznaliśmy laureata konkursu Drzewo Roku 2025 organizowanego przez Klub Gaja. W głosowaniu serca internautów zdobyło Krzywe Drzewo w Szydłowcu, które zdobyło 7999 głosów. Zwycięzca plebiscytu będzie reprezentować nasz kraj w europejskim konkursie Tree Of The Year 2026.

Oto Drzewo Roku 2025. Ma "niecodzienny kształt"

Oto Drzewo Roku 2025. Ma "niecodzienny kształt"

Źródło:
Klub Gaja

Co najmniej siedem rannych osób, zamknięte drogi oraz akcje ewakuacyjne - to skutki fali pożarów drzewostanów i łąk, jaka nawiedziła Portugalię. Od poniedziałkowego popołudnia akcja gaśnicza prowadzona była w ponad 30 miejscach, głównie na północy kraju. Wśród poszkodowanych osób znaleźli się także strażacy.

Tysiące hektarów trawionych przez ogień. Strażacy wśród rannych

Tysiące hektarów trawionych przez ogień. Strażacy wśród rannych

Źródło:
PAP, sicnoticias.pt

To, że sen zajmuje znaczną część kociej doby i jest dla tych zwierząt niezwykle ważny, nie jest tajemnicą. Nowe międzynarodowe badanie pokazuje, że czworonogi te częściej wybierają spanie na lewym boku i wcale nie jest to przypadek.

Koty chętniej śpią na lewym boku. Dlaczego?

Koty chętniej śpią na lewym boku. Dlaczego?

Źródło:
PAP, upei.ca

Za Sławoszem Uznańskim-Wiśniewskim i załogą misji Ax-4 kolejny pracowity dzień na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Polski astronauta przeprowadzał eksperymenty dotyczące m.in. wpływu mikrograwitacji na psychikę człowieka czy sterowania komputerem za pomocą mózgu. Pojawił się także w mediach społecznościowych.

Sterował komputerem tylko za pomocą mózgu. Trwa misja polskiego astronauty

Sterował komputerem tylko za pomocą mózgu. Trwa misja polskiego astronauty

Źródło:
Axiom Space, PAP