Słońce kryje przed nami coraz mniej tajemnic. Dzięki misji IRIS naukowcy znaleźli odpowiedzi na wiele nurtujących pytań dotyczących naszej dziennej gwiazdy. Wiadomo już dlaczego zewnętrzna sfera Słońca jest cieplejsza od jego powierzchni oraz w jaki sposób powstaje wiatr słoneczny.
Dwumetrowy statek kosmiczny IRIS (ang. Interface Region Imaging Spectrograph) został wystrzelony na orbitę ziemską 27 czerwca 2013 roku (pisaliśmy o tym tutaj). Po ponad roku naukowcy z NASA zdradzili pierwsze wyniki badań, które prowadzi IRIS. Opublikowano je w ostatnim wydaniu czasopisma "Science".
Odkrywanie Słońca
- Okazuje się, że Słońce kryło przed nami wiele tajemnic. Dzięki połączeniu wyników dotychczasowych badań i obserwacji IRIS nasza wiedza dotycząca Słońca i jego relacji z planetami Układu Słonecznego, jest coraz większa - wyznaje Jeff Newmark, tymczasowy dyrektor Wydziału Heliofizyki w siedzibie NASA w Waszyngtonie.
Eksperci spróbowali wyjaśnić, w jaki sposób energia z powierzchni Słońca emitowana jest do korony, czyli do zewnętrznej części atmosfery słonecznej. Strefa ta rozciąga się miliony kilometrów nad widzialną powierzchnią naszej dziennej gwiazdy.
Okazuje się, że docierająca do korony energia powoduje, że jej temperatura sięga od 6 tysięcy do nawet miliona stopni Celsjusza i jest cieplejsza od samej powierzchni gwiazdy.
Gorąca maszyna
Dzięki IRIS ekspertom udało się również zidentyfikować znajdujące się nisko w atmosferze Słońca tzw. "kieszenie gorąca" (gdzie temperatura wynosi ponad 111 tysięcy stopni). Z uwagi na ogrom energii jaki uwalniają te "obiekty" w stosunkowo krótkim czasie, naukowcy nazywają je "słonecznymi bombami gorąca".
Tego typu odkrycia pomagają naukowcom wyjaśnić w jaki sposób ta wielka "gorąca maszyna" wpływa i warunkuje procesy zachodzące w swojej atmosferze.
Słoneczne trąby powietrze
Jednak to nie koniec odkryć. Uczeni na powierzchni Słońca dopatrzyli się struktur przypominających minitornada, które poruszają się z prędkością 20 kilometrów na sekundę. Są one rozproszone w całej chromosferze, czyli stosunkowo cienkiej, przypowierzchniowej warstwie atmosfery słonecznej rozciągającej się do wysokości tysięcy kilometrów. Naukowcy są zgodni co do tego, że te "tornada" przyczyniają się do przenoszenia energii z powierzchni Słońca do korony słonecznej.
Ruch na Słońcu
Dzięki obserwacjom IRIS eksperci potwierdzili swoje przypuszczenia na temat przyczyn powstania wiatru słonecznego i związanymi z nim rozbłyskami na Słońcu.
Okazuje się, że owe prądy są wiązką plazmy, która wystrzeliła ponad koronę słoneczną.
Natomiast spektakularnie duże rozbłyski energii są inicjowane przez mechanizm zwany "ponowne połączenie" magnetyczne. W procesie tym linie magnetyczne na Słońcu krzyżują się i gwałtownie zmieniają swoje miejsca.
Autor: AD/kt / Źródło: Science Daily, NASA
Źródło zdjęcia głównego: NASA/IRIS