Przez miliony lat natura regulowała klimat Ziemi. Jednak za sprawą paliw kopalnych zaczęliśmy zagrażać naszej planecie. Jedno jest pewne - nadszedł czas na zmiany. Kwestią zanieczyszczenia powietrza zajęła się fundacja WWF w filmie "Punkt krytyczny. Energia odNowa" oraz towarzyszącymi mu krótszymi odcinkami.
Z każdym kolejnym rokiem od 2014 roku odnotowujemy wzrost średniej temperatury. Nie ma żadnej wątpliwości, że ocieplenie klimatu się nasila i że to my - ludzie - jesteśmy za nie odpowiedzialni.
Według danych Agencji Rozwoju Przemysłu, w pierwszym kwartale 2017 roku produkcja energii elektrycznej z węgla stanowiła 80 procent energii elektrycznej w Polsce. To więcej, niż w jakimkolwiek kraju Europy. Kiedyś był to powód do dumy, ale teraz już nie.
Klimat się ociepla
- Od ponad 100 lat naukowcy wiedzą, że jeśli wypuszczamy dwutlenek węgla oraz inne gazy cieplarniane do atmosfery, to planeta się ociepli - mówił profesor doktor Wolfgang Lucht z Instytutu Badań nad Klimatem w Poczdamie.
Najwięcej gazów cieplarnianych do atmosfery emituje energetyka - 42 procent. Innymi źródłami są: transport (16 proc.), przemysł (16 proc.), budynki (10 proc.) i rolnictwo (8 proc.). Pozostałe źródła wynoszą 8 procent.
Jak sobie szkodzimy
Spalając ropę, węgiel i gaz nie tylko szkodzimy naszej planecie, ale i samym sobie. Z nieznanych początkowo przyczyn między 5 a 9 grudnia 1952 roku w Londynie zmarły nagle cztery tysiące osób, a w kolejnych miesiącach osiem tysięcy. Lekarze szybko odkryli, że odpowiedzialny za to był smog. Dziś stał się on naszą specjalnością.
- Polska jest krajem smogu i czerwoną wyspą na mapie Europy pod względem zanieczyszczenia pyłem zawieszonym i rakotwórczym benzopirenem - mówi Andrzej Guła z Krakowskiego Alarmu Smogowego.
W wielu polskich miejscowościach zanieczyszczenie powietrza jest większe niż w Pekinie. Od lat królujemy w rankingach zanieczyszczonych miast Europy. W pierwszej pięćdziesiątce jest dwadzieścia polskich miast, a w pierwszej dziesiątce - sześć. Sytuacja jest tragiczna.
- Mamy problem ze smogiem. Albo zbierzemy się w kupę i coś z tym zrobimy, albo nas to wszystkich pozabija - mówił Maciej Ryś ze Smogathonu.
Kraków zwalcza smog
Z tego powodu Kraków wezwał na pomoc wynalazców z całego świata.
- Smogathon to inicjatywa, która ma jedną, nadrzędną misję. Jest to walka ze smogiem, walka z zanieczyszczonym powietrzem za pomocą technologii. Mamy 30 projektów z siedmiu krajów na całym świecie i tak naprawdę jest to konkretna konkurencja - mówił Ryś.
Smog to zwykle problem lokalny. Częściowo odpowiadają za niego transport i przemysł. Główną przyczyną jest jednak palenie węglem złej jakości w nieefektywnych piecach.
- Palimy najgorszym rodzajem węgla: mułami i flotami. To są odpady z produkcji węgla. Wrzucamy trzy razy szuflą do pieca, a wyciągamy dwie szufle pełne rtęci, siarki i popiołu - mówił Marcin Popkiewicz, fizyk i analityk megatrendów.
Smog zabija
Część tych substancji znajduje się później w powietrzu, a my je wdychamy, tak jakbyśmy palili kilka papierosów dziennie. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), smog co roku prowadzi do śmierci trzech milionów ludzi, z tego prawie 50 tysięcy w Polsce.
- Smog powoduje nowotwory, zwiększa ryzyko zawałów, zatorów. Spektrum chorób, na które jesteśmy narażeni w wyniku oddychania zanieczyszczonym powietrzem, jest bardzo duże - tłumaczył Popkiewicz.
Trzeba działać i nie godzić się na oddychanie trującym powietrzem. Władze Krakowa wprowadziły zakaz palenia węglem złej jakości.
W 2017 roku fundacja WWF opublikowała film "Punkt krytyczny. Energia odNowa". Produkcja ma pokazać, w jakim punkcie zmian klimatu jesteśmy i co możemy z tym zrobić, by zapewnić sobie szansę na bezpieczną przyszłość. Filmowi towarzyszą dodatkowe odcinki, przybliżające dokładniej problemy poruszone w produkcji.
Zobacz odcinek "Punk krytyczny - Trujące powietrze":
Autor: dd/aw / Źródło: WWF