Przez zmiany klimatu niszczeją uznawane za najstarsze znane rysunki naskalne w Indonezji - informują archeolodzy. Eksperci ścigają się z czasem, aby znaleźć sposób na zachowanie tego bezcennego dzieła sztuki, liczącego ponad 45 tysięcy lat.
Odkryte w 2017 roku freski znajdują się w wapiennej jaskini Leang Tedongnge, położonej w odległej dolinie na wyspie Celebes w Indonezji. Zdaniem archeologów są to najstarsze malowidła naskalne. Datowanie metodą izotopów uranu wskazało, że nacieki wapienne na malowidle liczą 45 500 lat. Oznacza to, że fresk ma co najmniej tyle lat, a może być dużo starszy.
Malowidła zanikają przez zmiany klimatu
Jednak w ostatnich latach eksperci odkryli, że plejstoceńska sztuka naskalna przedstawiająca zwierzęta, odciski dłoni i człekopodobne postacie polujące na zwierzęta, powoli zanika. Według badań indonezyjskich i australijskich ekspertów jedną z przyczyn niszczenia fresków jest wietrzenie insolacyjne, a dokładnie proces eksfoliacji. Polega on na oddzielaniu się przypowierzchniowej warstwy skalnej. Zachodzi, gdy warstwa przypowierzchniowa skały nagrzewa się mocniej niż jej głębsze partie, co prowadzi do powstania drobnych pęknięć i skała się łuszczy.
Zmiany klimatu i wyższe temperatury przyspieszyły takie zjawiska jak El Nino, i tym samym krystalizację soli w jaskiniach w Maros-Pangkep. Opublikowano na ten temat badanie w maju 2021 roku na łamach czasopisma "Scientific Reports".
- Ten wpływ jest bardzo poważny i zniszczy malunki - powiedział Basran Burhan, indonezyjski archeolog z australijskiego Uniwersytetu Griffitha. Był on współautorem badania z maja tego roku. Dodał, że ludzkie zachowanie jest kolejnym czynnikiem powodującym "znaczące" uszkodzenia.
"Spektakularne dzieło naszych przodków"
- Pigment, który tworzy obraz na ścianie jaskini, złuszcza się - zaznaczył kolejny archeolog Rustan Labe z rządowego Centrum Konserwacji Dziedzictwa Kulturowego. Dodał, że widać to, kiedy porównujemy obrazy z października 2018 do marca 2019 roku. Z dokumentacji zdjęciowej wynika, że w ciągu sześciu miesięcy złuszczyło się kolejne 1,36898 centymetrów kwadratowych. - Aby wygrać ten wyścig z czasem, archeolodzy muszą wykonać niestrudzoną pracę polegającą na monitorowaniu warunków tworzenia się kryształów soli i wzrostu organizmów na ścianie jaskini - tłumaczył Rustan.
Jak podkreślają eksperci, utrata tego malowidła będzie "wielką stratą". - To jest bardzo spektakularne dzieło naszych przodków - podkreślił Burhan.
Autor: anw/dd / Źródło: Reuters