Cukrzyca nie zwiększa ryzyka zakażenia koronawirusem SARS-CoV-2, ale może przyczynić się do ciężkiego przebiegu infekcji. Narażeni na to są zwłaszcza ci chorzy, u których cukrzyca nie jest dobrze kontrolowana oraz ci, którzy mają jej powikłania - podkreślają eksperci kampanii "Badaj się i lecz".
Problem glikemii
W grupie najbardziej narażonej na ciężki przebieg COVID-19 znajdują się pacjenci z takimi powikłaniami cukrzycy, jak choroby sercowo-naczyniowe czy przewlekła choroba nerek.
Dlatego najważniejszym zaleceniem dla diabetyków, oprócz stosowania się do ogólnych wytycznych, jest prawidłowe leczenie cukrzycy, czyli dbanie o wyrównany poziom glukozy we krwi (tak zwana kontrola glikemii).
- U chorych na cukrzycę nie występuje większe prawdopodobieństwo zachorowania na COVID-19 niż u osób z populacji ogólnej. Natomiast jeżeli diabetyk zakazi się koronawirusem SARS-CoV-2, to jeśli poziom glikemii nie jest wyrównany, choroba może mieć cięższy przebieg - ostrzegła dr nauk o zdrowiu Beata Stepanow, prezes Stowarzyszenia Edukacji Diabetologicznej.
Nie rezygnować z kontroli
Polskie Towarzystwo Diabetologiczne opracowało wytyczne dla chorych i lekarzy na czas pandemii COVID-19. Zaleca jak najlepsze leczenie cukrzycy, a jednocześnie przestrzeganie ogólnych zaleceń związanych z zagrożeniem koronawirusem, czyli utrzymywanie dystansu społecznego, noszenie maseczek, higienę rąk. Diabetolodzy podkreślają, że pacjenci nie powinni obawiać się przyjmowania leków przeciwcukrzycowych, a terapię należy kontynuować niezależnie od typu cukrzycy.
- Dobra kontrola cukrzycy jest potrzebna zawsze, a czas pandemii tylko to potwierdza. Najlepiej zadbamy o siebie, przyjmując leki, prowadząc regularne pomiary glikemii, a jeśli pojawią się jakiekolwiek niepokojące objawy - kontaktując się z lekarzem - podkreślł prof. Leszek Czupryniak, kierownik Kliniki Chorób Wewnętrznych i Diabetologii Centralnego Szpitala Klinicznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.
Jak zaznaczył lekarz, zaniedbania z tego okresu mogą być bardzo niekorzystne dla dalszych rokowań pacjenta i jakości jego życia.
- Czas pandemii uczy nas korzystania z nowych metod kontaktu pomiędzy pacjentem i lekarzem. Często wykorzystywane są teleporady, podczas których lekarz może omówić z pacjentem aktualne wyniki, zlecić dodatkowe badania, a jeśli to potrzebne - zmodyfikować leczenie czy przepisać e-receptę na leki - tłumaczył prof. Czupryniak. Dodał, że gdy lekarz uzna, iż teleporada nie jest wystarczająca, powinien zalecić wizytę osobistą.
- Oczywiście niezmiennie należy dbać o zdrową, zrównoważoną dietę i wysiłek fizyczny. Choć pora roku nie sprzyja, to jednak warto wybrać się na spacer, oczywiście zachowując dystans i w maseczce - podkreślił diabetolog.
Sytuacja może wymagać zmiany terapii
- Gdy osoba chora na cukrzycę zachoruje na COVID-19, powinna zdecydowanie zwiększyć częstotliwość pomiarów poziomów glukozy, aby sprawdzić, jak na przykład podwyższona temperatura ciała czy bóle mięśni, stawów wpływają na wzrost poziomu glikemii. Chory może odczuwać brak apetytu, a także mogą wystąpić problemy żołądkowo-jelitowe - tłumaczyła dr Stepanow.
Jak zaznaczyła, sytuacja ta może wymagać zmiany terapii, modyfikacji dawek leków, szczególnie jeśli pacjent przyjmuje insulinę. Dlatego tak ważna jest wtedy konsultacja z lekarzem.
Dieta i ruch
Dieta odpowiednia dla diabetyków dobierana jest z uwzględnieniem tak zwanego indeksu glikemicznego produktów (to jest ich wpływu na stężenie glukozy we krwi w ciągu 2-3 godzin po spożyciu). Na przykład soki z owoców cytrusowych bogate w witaminę C i cynk, polecane dla wzmocnienia odporności, mają wysoki indeks glikemiczny, dlatego osoby z cukrzycą powinny je spożywać z dużym umiarem.
- Po pierwsze, należy zapobiegać odwodnieniu. Warto dbać o prawidłowy bilans płynów, to znaczy należy obserwować ilość płynów przyjmowanych i wydalanych, nie tylko przez drogi moczowe, również przez skórę, mając na uwadze nadmierne pocenie się - mówiła Stepanow.
Jak przypomniała specjalistka, osoby starsze często nie odczuwają pragnienia, dlatego w starszym wieku należy zachować szczególną ostrożność, aby zapobiec między innymi zaburzeniom rytmu serca czy zaburzeniom funkcji poznawczych.
- Najkorzystniejsze jest podawanie płynów ciepłych, a także spożywanie produktów o niskim indeksie glikemicznym, aby unikać nagłego wzrostu poziomu glukozy. Posiłki powinny być gotowane, aby nie obciążać dodatkowo przewodu pokarmowego - tłumaczyła Stepanow.
Nieodłącznym elementem kontroli cukrzycy jest też regularna aktywność fizyczna, która nie tylko pozwala zredukować masę ciała i kontrolować poziom cukru we krwi, ale też podnosi odporność organizmu. Według dr Stepanow warto pamiętać o gimnastyce nawet gdy chory leży w łóżku.
- Wtedy mówimy o tak zwanej gimnastyce biernej, w której pomóc mogą bliscy. To ważne zwłaszcza w profilaktyce przeciwzakrzepowej, a przecież wielu pacjentów z długotrwałą cukrzycą boryka się z powikłaniami układu sercowo-naczyniowego - podkreśliła ekspertka.
Uwaga na leki!
Chorzy na cukrzycę i ich bliscy powinni też pamiętać, że większość leków i preparatów na objawy przeziębienia czy grypy zawiera znaczne ilości cukru. Dlatego nie są one wskazane dla pacjentów z cukrzycą. Ponadto paracetamol może przyczyniać się do zawyżenia wyników na urządzeniu monitorującym poziom glukozy, natomiast duże dawki kwasu acetylosalicylowego (aspiryny) i ibuprofenu mogą obniżać stężenie glukozy we krwi.
Kampanię "Badaj Się i Lecz" tworzy koalicja wielu organizacji pacjentów. Honorowym patronatem objęły ją: Polskie Towarzystwo Diabetologiczne, Polskie Towarzystwo Chorób Płuc, Polskie Towarzystwo Kardiologiczne. Partnerem wspierającym kampanię jest Boehringer Ingelheim.
Autor: kw//rzw / Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: TesaPhotography/pixabay.com