Bujna roślinność wkracza na Daleką Północ

Rozwój roślinności na półkuli północnej w ciągu ostatnich 30 lat

Roślinność na wysokich północnych szerokościach geograficznych rozwija się tak intensywnie, jak jeszcze 30 lat temu na obszarach oddalonych setki kilometrów na południe. Naukowcy przypisują to zjawisko efektowi ocieplania klimatu.

Rozwój roślinności na dalekiej północy coraz bardziej przypomina bujną zieleń znaną ze znacznie niższych szerokości - wynika z badań międzynarodowego zespołu naukowców z różnych uniwersytetów i NASA. Takie wnioski wyciągnęli po przeanalizowaniu danych pochodzących z ostatnich 30 lat oraz nowych, szczegółowych obserwacji satelitarnych. Opublikowali je w marcowym numerze czasopisma "Nature Climate Change".

Wydłużony okres wegetacji

Badacze przestudiowali zależności między zmianami temperatury powierzchni a wzrostem roślinności na obszarze od 45 st. szerokości geograficznej północnej po Ocean Arktyczny.

- Wyższe szerokości północne się ocieplają, topnieje arktyczny lód morski i maleje czas utrzymywania się pokrywy śnieżnej. Okres wegetacyjny staje się coraz dłuższy, a rośliny rozwijają sie coraz mocniej - powiedział Ranga Myneni z Wydziału Ziemi i Środowiska Uniwersytetu Bostońskiego. - W Arktyce i na obszarach północnych zmieniają się cechy pór roku, co powoduje zakłócenia w roślinnych ekosystemach - wyjaśnił.

1/3 północnych lądów zielona

Myneni i jego współpracownicy z 17 różnych instytucji na podstawie danych satelitarnych z instrumentów MODIS (Moderate Resolution Imaging Spectroradiometer ) i AVHRR (Advanced Very High Resolution Radiometers) badali zmiany, jakie zaszły w roślinności na różnych szerokościach w okresie od 1982 do 2011 roku.

Wykazały one, że na skutek ocieplenia i związanego z nim wydłużenia okresu wegetacji duże obszary bujnie rozwijającej się roślinności zajęły już około jednej trzeciej północnych lądów, tzn. ponad 9 mln km kwadratowych. To obszar w przybliżeniu równy powierzchni kontynentalnej części USA. Stan porastającej go zieleni przypomina to, co działo się w 1982 roku z roślinnością na terenach oddalonych o 400 do 700 km na południe.

Krzewy i drzewa w Arktyce

- To jak Winnipeg, Manitoba, okolice Minneapolis-Saint Paul zaledwie 30 lat temu - powiedział współautor publikacji w "Nature Climate Change" Compton Tucker z Centrum Lotów Kosmicznych Goddarda.

Tereny okołobiegunowej Arktyki porastają coraz większe ilości wysokich krzewów i drzew. Naukowcy odnotowali też pewne zróżnicowanie geograficzne: wyraźniej zielenieją północne obszary Eurazji niż Ameryki Północnej.

Winny efekt cieplarniany

Co stoi za takimi zmianami w krajobrazie? Ranga Myneni uważa, że ich głównym sprawcą jest narastający efekt cieplarniany. Podwyższone stężenie utrzymujących ciepło gazów - pary wodnej, dwutlenku węgla i metanu - sprawia, że wzrastają temperatury powierzchni ziemskich lądów i oceanów oraz niższych warstw atmosfery.

Za sprawą ocieplenia zmniejszają się polarne lodowce i pokrywa śnieżna, podwyższając z kolei poziom wód oceanicznych. Głębsze oceany z kolei pochłaniają więcej energii słonecznej, przez co znów mocniej ogrzewają się masy powietrza bezpośrednio nad nimi.

"Przeskok" stref roślinnych w końcu wieku?

- To uruchamia silną zależność pomiędzy ociepleniem a redukcją lodowców i pokrywy śnieżnej, co nazywamy wzmocnionym efektem cieplarnianym - wyjaśnia Myneni. Jak dodał, może on wzmocnić się jeszcze bardziej w przyszłości, kiedy północne gleby obejmie odwilż i do atmosfery uwolnionych zostanie znacznie więcej dwutlenku węgla i metanu niż obecnie.

Żeby sprawdzić, co może nas czekać w przyszłych dziesięcioleciach, zespół przeanalizował 17 modeli klimatycznych. Pokazały one że wzrost temperatury w Arktyce spowoduje w końcu tego wieku przesunięcie stref roślinności o 20 stopni geograficznych.

"Pospieszył" rośliny, a teraz je spowolni?

Naukowcy jednak zaznaczają, że postępujący rozwój północnej roślinności nie musi utrzymywać obecnego tempa. Do jego zmniejszenia może się przyczynić... również efekt cieplarniany. Takie jego konsekwencje jak częste pożary lasów czy susze, a także ataki szkodników, to czynniki, które mają szanse spowolnić ekspansję roślin na terenach arktycznych.

Poza tym do intensywnego rozwoju oprócz wyższych temperatur potrzebują one również dostępności wody i światła słonecznego. Tymczasem obserwacje satelitarne wykazują, że nie wszystkie rejony na dalekiej północy są jednocześnie wystarczająco ciepłe i wilgotne.

- Odkryliśmy, że wzrost roślin w strefie borealnej był silniejszy w latach 1982-92 niż 1992-2011, ponieważ w tych późniejszych dekadach wystąpiły ograniczenia wody - wyjaśnił kolejny współautor badania Sangram Ganguly z Bay Area Environmental Research Institute i NASA Ames.

Zielony i niebieski kolor oznaczają najmocniejszy przyrost roślinności, a pomarańczowy i czerwony - zmniejszenie jej ilości.
Rozwój roślinności na półkuli północnej w ciągu ostatnich 30 lat (NASA's Goddard Space Flight Center Scientific Visualization Studio)Zielony i niebieski kolor oznaczają najmocniejszy przyrost roślinności, a pomarańczowy i czerwony - zmniejszenie jej ilości.

Autor: js/mj / Źródło: NASA

Pozostałe wiadomości

Wchodzimy właśnie w apogeum sierpniowej fali gorąca. Widać jednak jej kres. Po afrykańskim skwarze, który czeka nas w piątek, temperatura wracać ma do typowego przebiegu w formie sinusoidy. Widoczny jest jednak trend spadkowy - lekki, ale wyraźnie pokazujący już schyłek lata - na najbliższe cztery tygodnie.

Gorąco przypuści jeszcze dwa szturmy. Jaka będzie końcówka wakacji

Gorąco przypuści jeszcze dwa szturmy. Jaka będzie końcówka wakacji

Źródło:
TVN24+

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej ostrzega przed upałem. Alarmy obowiązują na terenie wszystkich województw, w wielu z nich są to alerty drugiego stopnia. Sprawdź szczegóły.

Skwar niebezpieczny dla zdrowia. IMGW ostrzega

Skwar niebezpieczny dla zdrowia. IMGW ostrzega

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Pogoda na jutro. Nocą miejscami temperatura nie spadnie poniżej 20 stopni Celsjusza. W piątek żar rozleje się po całym kraju. Termometry mogą pokazać nawet 35 stopni.

Pogoda na jutro - piątek, 15.08. Miejscami noc okaże się tropikalna

Pogoda na jutro - piątek, 15.08. Miejscami noc okaże się tropikalna

Źródło:
tvnmeteo.pl

Najbliższe dni przyniosą dużą zmianę pogody. O ile w piątek miejscami może być 35-36 stopni, o tyle już w niedzielę maksymalna temperatura w Polsce ma wynieść 25 stopni. Upały pozwolą więc nam od siebie odpocząć, choć wciąż będzie ciepło.

Idzie spore ochłodzenie. Pogoda na pięć dni

Idzie spore ochłodzenie. Pogoda na pięć dni

Źródło:
tvnmeteo.pl

Czwartek to kolejny dzień wysokich wartości na termometrach. Gdzie upał doskwierał najbardziej? IMGW podał maksymalne wartości odnotowane na stacjach synoptycznych.

Ponad 33 stopnie. Tu w czwartek było najgoręcej

Ponad 33 stopnie. Tu w czwartek było najgoręcej

Źródło:
IMGW, tvnmeteo.pl, PAP

Króliki z czarnymi, przypominającymi macki naroślami, wyrastającymi z głów i pysków, amerykańskie media nazwały "królikami zombie". Jak się jednak okazuje, przyczyną takiego wyglądu jest wirus.

Media piszą o "królikach zombie". Co powoduje taki ich wygląd?

Media piszą o "królikach zombie". Co powoduje taki ich wygląd?

Źródło:
CBS News, Forbes

W ostatnich dniach obszar metropolitalny Meksyku nawiedzały silne opady, które spowodowały zalanie setek domów w podmiejskich gminach. Ulewy zakłóciły także funkcjonowanie miejscowego lotniska.

Największe opady od ponad 70 lat

Największe opady od ponad 70 lat

Źródło:
Reuters, jornada.com.mx

W tym roku w wyniku pożarów w Hiszpanii zginęło już siedem osób. Ostatnią z nich jest strażak ochotnik z prowincji Leon. Policja aresztowała już 10 osób podejrzewanych o zaprószenie ognia.

Siedem ofiar śmiertelnych pożarów w tym roku. Policja łapie podpalaczy

Siedem ofiar śmiertelnych pożarów w tym roku. Policja łapie podpalaczy

Źródło:
Reuters

Na trasie pielgrzymki w Indiach w Kaszmirze doszło do powodzi błyskawicznej, w wyniku której śmierć poniosły co najmniej 46 osoby. Ratownicy poszukują ponad 200 kolejnych osób.

Powódź na trasie pielgrzymki. Wielu zabitych, setki zaginionych

Powódź na trasie pielgrzymki. Wielu zabitych, setki zaginionych

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, Reuters, deccanherald.com

Izrael mierzy się z największą falą upałów w tym roku. W dzień temperatura miejscami zbliża się do 50 stopni Celsjusza, niezwykle gorąco jest także nocą. Skwar zaczął już zbierać śmiertelne żniwo.

38 stopni Celsjusza już o 5 rano. Dwie ofiary śmiertelne

38 stopni Celsjusza już o 5 rano. Dwie ofiary śmiertelne

Źródło:
PAP, Times of Israel

Za nami najsłynniejsza "noc spadających gwiazd" na półkuli północnej. Perseidy, błyszczące dzieci komety 109P/Swift-Tuttle, przecinały niebo z największą częstotliwością w cyklu swojej aktywności. Jeśli nie udało nam się zaobserwować tego zjawiska, spokojnie - rój meteorów będzie aktywny jeszcze przez około dwa tygodnie. Spoglądając w niebo, wielu z nas może jednak się zastanawiać, czy aby dawniej Perseidy nie prezentowały się bardziej imponująco. Gwiazdozbiory chyba też kiedyś były jaśniejsze. A co się stało z Drogą Mleczną?

Ciemność, którą utraciliśmy. Jej brak niszczy nasze ciała i umysły

Ciemność, którą utraciliśmy. Jej brak niszczy nasze ciała i umysły

Źródło:
TVN24+

Tysiące strażaków walczą z falą pożarów na Starym Kontynencie. Ogień szaleje między innymi w Hiszpanii, Portugalii oraz na Bałkanach. Służby prowadzą akcje ewakuacyjne. Walkę z żywiołem utrudniają trudne warunki atmosferyczne.

Tysiące ewakuowanych, poważnie ranni. Pożary trawią Europę

Tysiące ewakuowanych, poważnie ranni. Pożary trawią Europę

Źródło:
PAP, European Commision

Po przejściu przez Tajwan tajfun Podul dotarł nad południowo-wschodnie wybrzeże Azji. Stracił na sile i stał się burzą tropikalną, ale wywołał wiele szkód w chińskiej prowincji Fujian oraz w Hongkongu.

Podul sieje spustoszenie. Potężne ulewy i setki rannych

Podul sieje spustoszenie. Potężne ulewy i setki rannych

Źródło:
PAP, Reuters

Część mieszkańców stolicy Alaski, miasta Juneau, ewakuowała się w obawie przed powodzią. Zabudowaniom zagroziła woda wydostająca się przez topniejący i pękający lodowiec, który tamuje wodę uwięzioną w jeziorze nad miastem.

Ewakuacje na Alasce, nad stolicą pęka ogromny lodowiec

Ewakuacje na Alasce, nad stolicą pęka ogromny lodowiec

Źródło:
BBC, CNN, tvn24.pl

Węgierskie służby wprowadziły najwyższe, czerwone, alarmy przed upałami. Według prognoz do końca tygodnia termometry w tym kraju mogą pokazać nawet 35 stopni Celsjusza. Z powodu utrzymującego się skwaru w wielu regionach występuje wysokie zagrożenie pożarowe.

Szykują się na najgorętszy okres w tym sezonie. W mocy zakazy i czerwone alarmy

Szykują się na najgorętszy okres w tym sezonie. W mocy zakazy i czerwone alarmy

Źródło:
PAP

Jak bezpiecznie pić napoje izotoniczne podczas upałów? Według ekspertów powinniśmy zachować umiar w ich spożywaniu - ich nadmierne picie może okazać się szkodliwe. W dbaniu o odpowiednie nawodnienie pomóc mogą nam domowe sposoby.

Wielu z nas pije je podczas upałów. W nadmiarze mogą być szkodliwe

Wielu z nas pije je podczas upałów. W nadmiarze mogą być szkodliwe

Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl

Trwa walka z pożarami w Grecji. Ogień pojawił się zarówno na kontynencie, jak i na turystycznych wyspach. Na Kontakt24 otrzymaliśmy nagrania z Zakynthos, pokazujące szalejący ogień i chmury dymu.

"To wygląda jak dzień Sądu Ostatecznego"

"To wygląda jak dzień Sądu Ostatecznego"

Aktualizacja:
Źródło:
protothema.gr, ekathimerini.com, Kontakt24, Reuters

We środę w Tajwan uderzył tajfun Podul, przynosząc ze sobą wiatr o prędkości niemal 200 kilometrów na godzinę. Władze zamknęły szkoły i urzędy, odwołano także setki lotów. W następnych godzinach żywioł ma dotrzeć do Chin.

Tajfun sparaliżował kraj. Odwołano setki lotów

Tajfun sparaliżował kraj. Odwołano setki lotów

Źródło:
Reuters, apnews.com

Na zachodzie Islandii trwają przygotowania do przyszłorocznego całkowitego zaćmienia Słońca. Wydarzenie cieszy się ogromnym zainteresowaniem wśród turystów, którzy już rezerwują hotele. Kolejna szansa na tak efektowne zjawisko będzie tam dopiero za ponad 100 lat.

Odliczają dni do efektownego zjawiska. "Rezerwacje szybko się wyczerpią"

Odliczają dni do efektownego zjawiska. "Rezerwacje szybko się wyczerpią"

Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl

Na wyspie Sao Vicente wchodzącej w skład Wysp Zielonego Przylądka trwa wielkie sprzątanie po powodzi, jaka nawiedziła ten region w poniedziałek. W wyniku kataklizmu zginęło tam co najmniej dziewięć osób. Rząd Republiki Zielonego Przylądka ogłosił żałobę narodową.

Rekordowe opady doprowadziły do powodzi. Ogłoszono żałobę narodową

Rekordowe opady doprowadziły do powodzi. Ogłoszono żałobę narodową

Źródło:
Reuters, PAP, Watchers.news

Astronomowie korzystający z Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba znaleźli mocne dowody na istnienie olbrzymiej planety krążącej wokół Alfy Centauri A. Jeśli odkrycie zostanie potwierdzone, będzie to kamień milowy w bezpośrednich obserwacjach egzoplanet - uważają eksperci.

Ten gazowy olbrzym może odmienić badania egzoplanet

Ten gazowy olbrzym może odmienić badania egzoplanet

Źródło:
PAP, science.nasa.gov

W nocy z wtorku na środę przypadło maksimum roju Perseidów - na niebie mogliśmy oglądać niezwykły spektakl. Na Kontakt24 otrzymaliśmy zdjęcia meteorów mknących nad naszymi głowami.

To była magiczna noc. Perseidy na waszych zdjęciach

To była magiczna noc. Perseidy na waszych zdjęciach

Źródło:
tvnmeteo.pl, Kontakt24

Foki wylegiwały się w okolicach plaży w Mikoszewie (woj. pomorskie). To jedyne miejsce, gdzie możemy zobaczyć w Polsce te ssaki w środowisku naturalnym. Dla wielu osób zaskoczeniem może być imponująca liczba osobników, jaką uchwycono na nagraniu.

Foczy relaks nad Bałtykiem. 800 zwierząt na jednym nagraniu

Foczy relaks nad Bałtykiem. 800 zwierząt na jednym nagraniu

Źródło:
Hello Mierzeja, Fokarium UG

Ponad 40 stopni Celsjusza pokazały we wtorek termometry na południu Francji. W kilku miejscach padły tam historyczne rekordy ciepła. Upał doskwiera także w pozostałych regionach kraju. W większości z 96 departamentów obowiązują czerwone i pomarańczowe alarmy przed wysokimi temperaturami.

Francja rozgrzana do czerwoności. Padły rekordy

Francja rozgrzana do czerwoności. Padły rekordy

Źródło:
France24, PAP

Do Polski zbliża się fala upałów. Według prognoz od środy termometry w części kraju mogą pokazywać wartości powyżej 30 stopni Celsjusza. Takie warunki to obciążenie i wyzwanie dla naszego organizmu. Eksperci zaznaczają, że w tym czasie warto dywersyfikować źródła płynów.

Sama woda to za mało. Jak dbać o nawodnienie podczas upału?

Sama woda to za mało. Jak dbać o nawodnienie podczas upału?

Źródło:
PAP

Grupa naukowców, pracująca na Polskiej Stacji Antarktycznej im. Henryka Arctowskiego, odkryła ciało zaginionego w 1959 roku brytyjskiego badacza. Analiza DNA wykazała, że to Dennis "Tink" Bell, który zaginął w wieku 25 lat podczas ekspedycji na Antarktydzie. Oprócz ludzkich szczątków znaleziono także różne przedmioty, w tym zegarek, radio oraz fajkę.

Odnaleźli szczątki badacza. Zaginął ponad 60 lat temu

Odnaleźli szczątki badacza. Zaginął ponad 60 lat temu

Źródło:
BBC, PAP, Arctowski Polish Antarctic Station

Amerykańscy meteorolodzy z uwagą przyglądają się tropikalnej burzy Erin, która uformowała się nad wschodnimi regionami Oceanu Atlantyckiego. Zdaniem ekspertów żywioł w najbliższych dniach wzmocni się i może stać się pierwszym huraganem w tym sezonie atlantyckim. Żywioł pod koniec tygodnia ma dotrzeć nad Karaiby.

To może być pierwszy huragan w tym roku

To może być pierwszy huragan w tym roku

Źródło:
CNN

Spektakularne uderzenie pioruna w pobliżu autostrady zostało uchwycone przez kamerę samochodową. Do zdarzenia doszło w amerykańskim miasteczku Mount Pleasant w Karolinie Południowej.

Piorun uderzył w pobliżu jadących samochodów. Zobacz nagranie

Piorun uderzył w pobliżu jadących samochodów. Zobacz nagranie

Źródło:
Reuters, Queen City News

W Hiszpanii trwa walka z pożarami. Z powodu zagrożenia ewakuowano ponad dwa tysiące osób. Jedna osoba zmarła w wyniku pożaru w podmadryckiej miejscowości Tres Cantos.

Hiszpania w ogniu. Nie żyje jedna osoba, tysiące zostało ewakuowanych

Hiszpania w ogniu. Nie żyje jedna osoba, tysiące zostało ewakuowanych

Źródło:
Reuters, PAP

Temperatura mórz u wybrzeży Wielkiej Brytanii jest rekordowo wysoka. W wodach pojawiły się nowe gatunki - ośmiornice, tuńczyki i meduzy. Bryce Stewart, naukowiec z Marine Biological Association w Plymouth uważa, że ekosystem jest w fazie zmian.

Rekordowo ciepłe wody. Pojawiły się nowe gatunki

Rekordowo ciepłe wody. Pojawiły się nowe gatunki

Źródło:
PAP, BBC