Kolendra – uprawa, właściwości, zastosowanie

Źródło:
pzh.gov.pl
Podróże ze smakiem. "W XVII wieku za kilogram goździków moglibyśmy kupić kamienicę"
Podróże ze smakiem. "W XVII wieku za kilogram goździków moglibyśmy kupić kamienicę"TVN24 BiS
wideo 2/5
Podróże ze smakiem. "W XVII wieku za kilogram goździków moglibyśmy kupić kamienicę"TVN24 BiS

Kolendra (Coriandrum L.) to znana i ceniona za swoje walory smakowe i prozdrowotne roślina z rodziny selerowatych. Pochodzi ze wschodnich rejonów strefy śródziemnomorskiej, a na dużą skalę uprawiana jest w Azji, Europie oraz Afryce północnej. Kolendra przyprawa jest bardzo popularna w kuchni azjatyckiej, zwłaszcza chińskiej, indyjskiej i tajskiej. Nasiona kolendry (które są de facto jej owocami) są wykorzystywane do wytworzenia cenionego w kuchni i znanego na całym świecie curry.

● Kolendra siewna to najbardziej popularny w uprawie gatunek kolendry. ● Kolendra jest rośliną jednoroczną, którą można uprawiać w ogrodzie lub w domu, w doniczce. ● Przyprawa kolendra występuje samodzielnie w formie suszonych liści, całych lub zmielonych nasion oraz jako dodatek do mieszanek przypraw. ● Zarówno świeża kolendra, jak i suszona wykazuje wiele właściwości prozdrowotnych. ● Liście i nasiona kolendry są składnikiem wielu preparatów aptecznych.

Kolendra – przyprawa

W sklepach dostępne są suszone liście kolendry, kolendra mielona, ziarno kolendry, a także mieszanki przypraw z dodatkiem kolendry (Garam masala, Taklia, przyprawy do dań z grilla, pięć smaków, przyprawy do ryb, wieprzowiny i drobiu, curry). Preparaty z dodatkiem kolendry znajdują się również w aptekach, gdyż jest to zioło mające doskonały wpływ na zdrowie. Pośród aptecznych produktów z kolendrą dostępne są m.in.: zioła do zaparzania, suplementy diety, płyny doustne na niestrawność, płyny do płukania jamy ustnej i gardła oraz preparaty przyspieszające gojenie się ran i oparzeń.

Kolendrę, zarówno w formie przyprawy, jak i świeżą można stosować do wielu dań – świetnie uzupełni potrawy z rybą, mięsem mielonym, sosami puree oraz zupy, marynaty i sałatki.

Kolendra – uprawa

Występują dwa gatunki kolendry, z których najpopularniejszym, a tym samym najłatwiej dostępnym jest kolendra siewna (Coriandrum sativum). Jest to roślina jednoroczna, którą można uprawiać zarówno w ogrodzie, jak i w doniczce. Uprawa kolendry nie jest bardzo skomplikowana, wystarczy zapewnić jej odpowiednie stanowisko i glebę.

Nasiona kolendry należy posiać w lekko zacienionym miejscu w ogrodzie lub w doniczce, która będzie stać na wschodnim lub zachodnim parapecie. Gleba dla tej rośliny powinna być dobrze przepuszczalna, często spulchniana, odchwaszczana i obficie podlewana. Nie jest zalecane sianie kolendry w ogrodzie w pobliżu kopru włoskiego i ogrodowego, a dobrymi towarzyszami będą warzywa kapustne, ogórki i buraki. Nasiona kolendry należy umieścić na głębokości jednego centymetra, w ogrodzie w około 30-centymetrowych odstępach. Termin siewu powinien przypadać na środek lata w przypadku chęci zbiory świeżego ziela, natomiast na pierwszą połowę kwietnia w celu zebrania owoców. Owoce kolendry zbiera się na przełomie lipca i sierpnia, a ziele, gdy rośliny osiągną pełne rozmiary (wysokość od 10 do 15 centymetrów).

Kolendra – właściwości

Nasiona kolendry (owoce) posiadają wiele dobroczynnych składników, do których należą m.in.: - flawonoidy, - kwasy polifenolowe, - związki kumarynowe i białkowe, - fitosterole.

Ziarna kolendry są sprzedawane w całości lub zmielone, a także przetwarzane na olejek eteryczny mający zastosowanie w ziołolecznictwie. Olejki z kolendry zawierają w głównej mierze linalol, a także terpinen, α i β-pinen, geraniol, limonen, kumaryny, kamfen, myrcen i estry. Związki te wykazują działanie rozkurczowe na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego oraz jelit, dzięki czemu kolendra poprawia perystaltykę jelit i przechodzenie gazów. Olejek z ziaren kolendry znakomicie sprawdza się w niwelowaniu wzdęć i bólów brzucha oraz zapaleniu błony śluzowej żołądka i zatruciu pokarmowym. Olejek eteryczny działa również uspokajająco, a także może być stosowany zewnętrznie na skórę, powodując złuszczanie się zrogowaciałego naskórka.

Napary z ziaren kolendry pobudzają wydzielanie soku żołądkowego i śliny, przez co zwiększają apetyt, a także mają właściwości żółciopędne, co ułatwia przepływ żółci i soku trawiennego do dwunastnicy, a tym samym przyspiesza trawienie.

Kolendra ma również właściwości przeciwbakteryjne i grzybobójcze, dzięki czemu chroni organizm przed wolnymi rodnikami i zwalcza takie patogeny, jak: laseczka sienna (Bacillus subtilis), gronkowiec złocisty (Staphylococcus aureus), odmieniec pospolity (Proteus vulgaris), pałeczka ropy błękitnej (Pseudomonas aeruginosa), Salmonella i E. Coli.

Kolendra – do czego poza kuchnią może się przydać?

Liście świeżej kolendry mają zdolność wiązania i wydalania z organizmu metali ciężkich. Zawierają witaminy A i C, magnez, fosfor, żelazo i wapń. Dobrze radzą sobie również z problemami z oczami, które są związane z przemęczeniem i degeneracją siatkówki, a także z poprawą libido oraz usuwaniem nadmiaru wody z organizmu (głównie opuchlizną o podłożu reumatycznym). Kolendra wykazuje silne działanie antyhistaminowe, dzięki czemu wspiera organizm w walce z sezonową alergią na pyłki traw i drzew, alergią pokarmową, a także uczuleniem spowodowanym ukąszeniami owadów.

Suszona kolendra jest często składnikiem herbatek ziołowych, których celem jest łagodzenie bólów menstruacyjnych, zapobieganie wchłaniania się tłuszczów zwierzęcych oraz pomoc we wszelkich dolegliwościach żołądkowych.

Czym zastąpić kolendrę? Kolendra a pietruszka

Wyglądem świeża kolendra bardzo przypomina natkę pietruszki i często jest z nią mylona. Smak (i zapach) tych ziół jednak znacząco się różni. Kolendra ma charakterystyczny smak i niełatwo go zastąpić, jednak jeśli zależy ci na dodaniu do potrawy podobnie intensywnego aromatu spróbuj wykorzystać świeżą bazylię. Jeśli zaś chodzi o zamiennik nasion kolendry to ciekawym rozwiązaniem może okazać się kminek.

Autorka/Autor:ms//mro

Źródło: pzh.gov.pl

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

IMGW ostrzega. Tej nocy na południu kraju będzie silnie wiać. Obowiązują alarmy pierwszego i drugiego stopnia. Najmocniejsze porywy spodziewane są w powiatach bielskim i Bielsko-Biała na Śląsku.

Ostrzeżenia IMGW w pięciu województwach

Ostrzeżenia IMGW w pięciu województwach

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Do końca tygodnia pogoda w Polsce będzie zmienna. Słoneczne dni będą przeplatać się z pochmurnymi i deszczowymi. W okolicy czwartku Polska znajdzie się w z zasięgu byłego huraganu Kirk.

Były huragan Kirk coraz bliżej Polski. Pogoda na 5 dni

Były huragan Kirk coraz bliżej Polski. Pogoda na 5 dni

Źródło:
tvnmeteo.pl

Milton nieco osłabł i jest huraganem czwartej kategorii w pięciostopniowej skali Saffira-Simpsona. Towarzyszący mu wiatr wieje z prędkością 250 kilometrów na godzinę. Na Florydzie, do której żywioł ma dotrzeć w nocy ze środy na czwartek, trwają masowe ewakuacje.

Floryda drży przed Miltonem. "Jedna z najgorszych burz w ciągu 100 lat"

Floryda drży przed Miltonem. "Jedna z najgorszych burz w ciągu 100 lat"

Aktualizacja:
Źródło:
Reuters, PAP, CNN

Fala intensywnego deszczu nawiedziła w nocy z poniedziałku na wtorek południowe regiony Francji. Lokalnie w ciągu kilku godzin spadło ponad 100 litrów wody na metr kwadratowy. Jednym z najbardziej poszkodowanych miast była Marsylia, w której strażacy w ciągu dwóch godzin otrzymali ponad 700 zgłoszeń.

Paraliż na ulicach francuskiego miasta

Paraliż na ulicach francuskiego miasta

Źródło:
ENEX, The Connexion, Meteo France, Futura Sciences

Pogoda na jutro. W nocy silnie powieje. W środę 9.10 aura w całym kraju będzie dość pogodna i ciepła. W wyniku przemieszczającego się frontu nad Polską może przelotnie padać.

Pogoda na jutro - środa, 9.10. Przed nami wietrzna noc

Pogoda na jutro - środa, 9.10. Przed nami wietrzna noc

Źródło:
tvnmeteo.pl

Alert RCB. Eksperci z Rządowego Centrum Bezpieczeństwa wysłali SMS-owe ostrzeżenia do użytkowników sieci komórkowych przebywających w dwóch powiatach na południu Polski. Prognozowane są tam silne porywy wiatru.

Alert RCB przed silnym wiatrem. Tu możliwe są przerwy w dostawie prądu

Alert RCB przed silnym wiatrem. Tu możliwe są przerwy w dostawie prądu

Źródło:
RCB

We wtorek bilans ofiar śmiertelnych katastrofalnych powodzi w Bośni i Hercegowinie wzrósł do 22. Kilkanaście wsi w środkowej części kraju wciąż czeka na pomoc. Całkowitemu zniszczeniu uległa 17-kilometrowa linia kolejowa, prowadząca do Chorwacji.

17 kilometrów zniszczonej linii kolejowej. Nie żyją 22 osoby

17 kilometrów zniszczonej linii kolejowej. Nie żyją 22 osoby

Aktualizacja:
Źródło:
Reuters, PAP

Włoską Ligurię i Lombardię nawiedziły burze z intensywnym deszczem. Gigantyczne opady spowodowały zalania i osuwiska. W Genui zamknięto szkoły.

Już spadło ponad 300 litrów na metr kwadratowy, a spodziewane są kolejne opady

Już spadło ponad 300 litrów na metr kwadratowy, a spodziewane są kolejne opady

Źródło:
ENEX, RAI News, ilsole24ore.com, liguriaoggi.it

W dobie postępującego globalnego ocieplenia, zdarzenia ekstremalne związane z nawalnymi opadami deszczu, powodziami i suszami, stają się bardziej dotkliwe niż kiedyś - przestrzegają naukowcy z Polskiej Akademii Nauk. Badacze zadeklarowali chęć pomocy w przygotowaniu rozwiązań, które pomogą odbudować i dostosować gospodarkę oraz społeczeństwo do wyzwań, jakie stawia nam zmieniający się klimat.

Komunikat PAN po powodzi

Komunikat PAN po powodzi

Źródło:
PAP, PAN

Tegoroczny wrzesień był drugim najcieplejszym w historii pomiarów - podała we wtorek europejska agencja Copernicus Climate Change Service (C3S). Średnia temperatura na Ziemi wyniosła w tym miesiącu 16,17 stopnia Celsjusza.

Za nami drugi najcieplejszy wrzesień w historii pomiarów

Za nami drugi najcieplejszy wrzesień w historii pomiarów

Źródło:
Copernicus

Boliwia przeżywa najgorszy sezon pożarowy odkąd zaczęto gromadzić dane. Jak poinformowała organizacja pozarządowa Tierra Foundation, od początku roku ogień strawił już ponad 10 milionów hektarów terenów. W związku z krytyczną sytuacją w kraju pod koniec września w Boliwii wprowadzono "stan klęski narodowej".

"To jedna z największych katastrof naturalnych na terytorium naszego kraju"

"To jedna z największych katastrof naturalnych na terytorium naszego kraju"

Źródło:
PAP, Reuters

Po 167 dniach suszy w brazylijskim Dystrykcie Federalnym spadł deszcz. Krajowy Instytut Meteorologii INMET w poniedziałek wieczorem czasu miejscowego wydał wyczekiwany przez mieszkańców komunikat: koniec historycznej suszy, wreszcie spadł u nas deszcz.

Czekali na deszcz 167 dni    

Czekali na deszcz 167 dni    

Źródło:
PAP,agenciabrasil.ebc.com, cnnbrasil.com.br

Mała koala spacerowała po terenie stacji kolejowej na przedmieściach australijskiego Sydney. Na nagraniach z monitoringu widać, że do zwierzęcia skierowani zostali policjanci, by pomóc mu opuścić stację. Jak zapewniono, koala uciekła do lasu "cała i zdrowa".

"Wyjątkowo uroczy pasażer". Koala spacerowała po stacji kolejowej

"Wyjątkowo uroczy pasażer". Koala spacerowała po stacji kolejowej

Źródło:
Reuters, Guardian, tvn24.pl

Zorza polarna rozświetliła niebo nad północną Polską. Zdjęcia, na którym widać kolorowe światła na niebie, dostaliśmy na Kontakt24. "Można było obserwować ją gołym okiem" - napisała Reporterka24 o nicku marzka44. 

Zorza polarna rozświetliła niebo nad Polską

Zorza polarna rozświetliła niebo nad Polską

Źródło:
tvnmeteo.pl, Kontakt24

Naukowcy przestrzegają przed uprawą roślin na glebach dotkniętych przez powódź. Masy wody płynące z dużą prędkością mogą prowadzić do wymieszenia się podłoża z osadami dennymi zawartymi w korycie rzek, które mogą zawierać niebezpieczne dla zdrowia zanieczyszczenia.

"To tykająca bomba z opóźnionym zapłonem"

"To tykająca bomba z opóźnionym zapłonem"

Źródło:
PAP

W ciągu ostatnich 130 tysięcy lat ludzie doprowadzili do wyginięcia około pięciu procent wszystkich gatunków ptaków, co spowodowało znaczny ubytek różnorodności w tej grupie zwierząt. Z artykułu opublikowanego w czasopiśmie "Science" wynika, że skutkiem tego jest utrata około trzech miliardów lat historii ewolucyjnej.

Naukowcy: utraciliśmy około trzech miliardów lat historii ewolucyjnej

Naukowcy: utraciliśmy około trzech miliardów lat historii ewolucyjnej

Źródło:
PAP, science.org

Mapowanie ludzkiego genomu, transformacyjna sztuczna inteligencja lub badania nad genami powodującymi raka - to tylko niektóre z odkryć, które nadal nie otrzymały Nagrody Nobla. Z okazji trwającego Tygodnia Noblowskiego amerykańska stacja CNN przedstawiła subiektywną listę pięciu przełomów w nauce godnych tego prestiżowego wyróżnienia.

Pięć odkryć, które zasługują na Nagrodę Nobla, ale jeszcze jej nie dostały

Pięć odkryć, które zasługują na Nagrodę Nobla, ale jeszcze jej nie dostały

Źródło:
CNN

74-latek z Kolorado został poważnie raniony przez niedźwiedzicę, która wraz z trojgiem młodych weszła do jego domu. Mężczyzna przeżył, ale cała czwórka zwierząt musiała zostać zabita.

Cztery niedźwiedzie weszły do ich domu, 74-latek poważnie ranny

Cztery niedźwiedzie weszły do ich domu, 74-latek poważnie ranny

Źródło:
ABC News, tvn24.pl

Chwilę przed godziną 17 w poniedziałek z kosmodromu Centrum Kosmicznego Johna F. Kennedy'ego na Florydzie wystartowała rakieta Falcon 9 z wyjątkową sondą na pokładzie. Misja Hera, organizowana przez Europejską Agencję Kosmiczną, ma dokładnie zbadać skutki pierwszego w historii testu obrony planetarnej Ziemi.

Hera poleciała zbadać skutki pierwszego testu obrony planetarnej Ziemi

Hera poleciała zbadać skutki pierwszego testu obrony planetarnej Ziemi

Źródło:
SpaceX, BBC, National Geographic

Za kilka dni w Polsce będzie ponad 20 stopni, a to za sprawą atlantyckiego huraganu Kirk. Jak długo utrzyma się ciepła aura? Sprawdź długoterminową prognozę pogody, przygotowaną przez prezentera tvnmeteo.pl Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: będzie ponad 20 stopni. Jak długo?

Pogoda na 16 dni: będzie ponad 20 stopni. Jak długo?

Źródło:
tvnmeteo.pl

W Tatrach panują trudne warunki, szlaki są oblodzone i łatwo się poślizgnąć. W weekend przeprowadzono dwie akcje ratunkowe. - Partie wysokogórskie warto odpuścić, bo jest naprawdę niebezpiecznie - powiedział Marcin Strączek-Helios z Tatrzańskiego Parku Narodowego.

Akcje ratunkowe w Tatrach. "Jest naprawdę niebezpiecznie"

Akcje ratunkowe w Tatrach. "Jest naprawdę niebezpiecznie"

Źródło:
TOPR, TPN, TVN24

Tempo wysychania rzek na całym świecie w 2023 roku było największe od ponad 30 lat - wynika z raportu opracowanego przez Światową Organizację Meteorologiczną (WMO). Zdaniem ekspertów złożyło się na to kilka czynników, jak na przykład to, że ubiegły rok był najcieplejszym w historii pomiarów, a także zmiana wzorca pogodowego z El Nino na La Nino.

Rzeki wysychają najszybciej od ponad 30 lat

Rzeki wysychają najszybciej od ponad 30 lat

Źródło:
The Guardian, WMO

W nadchodzących dniach warto spojrzeć w niebo - przed nami deszcz meteorów, zwanych Drakonidami. Podczas maksimum takiego roju może pojawić się około 10 meteorów na godzinę.

Przed nami noc spadających gwiazd. Kiedy podziwiać Drakonidy?

Przed nami noc spadających gwiazd. Kiedy podziwiać Drakonidy?

Źródło:
livescience.com

Powodzie nawiedziły w ostatnich dniach Bałkany. Za skalę zniszczeń odpowiadają nadmierne wycinanie lasów, betonizacja oraz budowa osiedli na nieodpowiednich obszarach - ocenił w niedzielnej rozmowie z chorwacką telewizją N1 profesor Nino Krvavica z Wydziału Hydrotechniki Uniwersytetu w Rijece.

Wycinanie lasów, betonizacja. Dlaczego powodzie są tak niszczycielskie

Wycinanie lasów, betonizacja. Dlaczego powodzie są tak niszczycielskie

Źródło:
PAP

Od piątku w zachodniej Grecji mocno pada. Ulewy spowodowały podtopienia i liczne szkody. Jedna osoba zginęła. Front, który przyniósł obfite opady deszczu, przesuwa się na wschód i powoli słabnie - podkreślili w niedzielę meteorolodzy.

Woda porwała ochroniarza wraz z budką strażniczą. Nie żyje 52-latek

Woda porwała ochroniarza wraz z budką strażniczą. Nie żyje 52-latek

Źródło:
PAP, neoskosmos.com

Jaszczurka Gekko gecko, należąca do rodziny gekonowatych, wykrywa wibracje o niskiej częstotliwości za pomocą woreczka (części ucha wewnętrznego). Według badaczy z University of Maryland, pełni on odrębną, ale uzupełniającą funkcję w stosunku do zwykłego układu słuchowego tych gadów.

Odkryto "szósty zmysł" u jaszczurek. Za co jest odpowiedzialny

Odkryto "szósty zmysł" u jaszczurek. Za co jest odpowiedzialny

Źródło:
phys.org

- Grzyby są znacznie bliżej spokrewnione ze zwierzętami niż z roślinami. Grzyby i zwierzęta mają wspólnego przodka, który wyglądał zapewne jak ameba, był pełzakiem, a rośliny są bardzo, bardzo daleko od niego - powiedziała doktor habilitowana Marta Wrzosek, wykładowczyni na Wydziale Biologii Uniwersytetu Warszawskiego. Dlatego, podobnie jak zwierzęta, grzyby się poruszają, porozumiewają i uprawiają seks.

Grzyby rozmawiają ze sobą i uprawiają seks

Grzyby rozmawiają ze sobą i uprawiają seks

Źródło:
PAP

Jeżeli wszystko pójdzie zgodnie z planem, w czwartek 10 października sonda Europa Clipper wybierze się w długą podróż do Europy - księżyca Jowisza. Zostanie wystrzelona na pokładzie rakiety SpaceX Falcon Heavy z Centrum Kosmicznego im. Kennedy'ego na Florydzie.

Żeby dotrzeć do Europy, musi pokonać miliardy kilometrów

Żeby dotrzeć do Europy, musi pokonać miliardy kilometrów

Źródło:
PAP, NASA