Kolendra – uprawa, właściwości, zastosowanie

Źródło:
pzh.gov.pl
Podróże ze smakiem. "W XVII wieku za kilogram goździków moglibyśmy kupić kamienicę"
Podróże ze smakiem. "W XVII wieku za kilogram goździków moglibyśmy kupić kamienicę"TVN24 BiS
wideo 2/5
Podróże ze smakiem. "W XVII wieku za kilogram goździków moglibyśmy kupić kamienicę"TVN24 BiS

Kolendra (Coriandrum L.) to znana i ceniona za swoje walory smakowe i prozdrowotne roślina z rodziny selerowatych. Pochodzi ze wschodnich rejonów strefy śródziemnomorskiej, a na dużą skalę uprawiana jest w Azji, Europie oraz Afryce północnej. Kolendra przyprawa jest bardzo popularna w kuchni azjatyckiej, zwłaszcza chińskiej, indyjskiej i tajskiej. Nasiona kolendry (które są de facto jej owocami) są wykorzystywane do wytworzenia cenionego w kuchni i znanego na całym świecie curry.

● Kolendra siewna to najbardziej popularny w uprawie gatunek kolendry. ● Kolendra jest rośliną jednoroczną, którą można uprawiać w ogrodzie lub w domu, w doniczce. ● Przyprawa kolendra występuje samodzielnie w formie suszonych liści, całych lub zmielonych nasion oraz jako dodatek do mieszanek przypraw. ● Zarówno świeża kolendra, jak i suszona wykazuje wiele właściwości prozdrowotnych. ● Liście i nasiona kolendry są składnikiem wielu preparatów aptecznych.

Kolendra – przyprawa

W sklepach dostępne są suszone liście kolendry, kolendra mielona, ziarno kolendry, a także mieszanki przypraw z dodatkiem kolendry (Garam masala, Taklia, przyprawy do dań z grilla, pięć smaków, przyprawy do ryb, wieprzowiny i drobiu, curry). Preparaty z dodatkiem kolendry znajdują się również w aptekach, gdyż jest to zioło mające doskonały wpływ na zdrowie. Pośród aptecznych produktów z kolendrą dostępne są m.in.: zioła do zaparzania, suplementy diety, płyny doustne na niestrawność, płyny do płukania jamy ustnej i gardła oraz preparaty przyspieszające gojenie się ran i oparzeń.

Kolendrę, zarówno w formie przyprawy, jak i świeżą można stosować do wielu dań – świetnie uzupełni potrawy z rybą, mięsem mielonym, sosami puree oraz zupy, marynaty i sałatki.

Kolendra – uprawa

Występują dwa gatunki kolendry, z których najpopularniejszym, a tym samym najłatwiej dostępnym jest kolendra siewna (Coriandrum sativum). Jest to roślina jednoroczna, którą można uprawiać zarówno w ogrodzie, jak i w doniczce. Uprawa kolendry nie jest bardzo skomplikowana, wystarczy zapewnić jej odpowiednie stanowisko i glebę.

Nasiona kolendry należy posiać w lekko zacienionym miejscu w ogrodzie lub w doniczce, która będzie stać na wschodnim lub zachodnim parapecie. Gleba dla tej rośliny powinna być dobrze przepuszczalna, często spulchniana, odchwaszczana i obficie podlewana. Nie jest zalecane sianie kolendry w ogrodzie w pobliżu kopru włoskiego i ogrodowego, a dobrymi towarzyszami będą warzywa kapustne, ogórki i buraki. Nasiona kolendry należy umieścić na głębokości jednego centymetra, w ogrodzie w około 30-centymetrowych odstępach. Termin siewu powinien przypadać na środek lata w przypadku chęci zbiory świeżego ziela, natomiast na pierwszą połowę kwietnia w celu zebrania owoców. Owoce kolendry zbiera się na przełomie lipca i sierpnia, a ziele, gdy rośliny osiągną pełne rozmiary (wysokość od 10 do 15 centymetrów).

Kolendra – właściwości

Nasiona kolendry (owoce) posiadają wiele dobroczynnych składników, do których należą m.in.: - flawonoidy, - kwasy polifenolowe, - związki kumarynowe i białkowe, - fitosterole.

Ziarna kolendry są sprzedawane w całości lub zmielone, a także przetwarzane na olejek eteryczny mający zastosowanie w ziołolecznictwie. Olejki z kolendry zawierają w głównej mierze linalol, a także terpinen, α i β-pinen, geraniol, limonen, kumaryny, kamfen, myrcen i estry. Związki te wykazują działanie rozkurczowe na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego oraz jelit, dzięki czemu kolendra poprawia perystaltykę jelit i przechodzenie gazów. Olejek z ziaren kolendry znakomicie sprawdza się w niwelowaniu wzdęć i bólów brzucha oraz zapaleniu błony śluzowej żołądka i zatruciu pokarmowym. Olejek eteryczny działa również uspokajająco, a także może być stosowany zewnętrznie na skórę, powodując złuszczanie się zrogowaciałego naskórka.

Napary z ziaren kolendry pobudzają wydzielanie soku żołądkowego i śliny, przez co zwiększają apetyt, a także mają właściwości żółciopędne, co ułatwia przepływ żółci i soku trawiennego do dwunastnicy, a tym samym przyspiesza trawienie.

Kolendra ma również właściwości przeciwbakteryjne i grzybobójcze, dzięki czemu chroni organizm przed wolnymi rodnikami i zwalcza takie patogeny, jak: laseczka sienna (Bacillus subtilis), gronkowiec złocisty (Staphylococcus aureus), odmieniec pospolity (Proteus vulgaris), pałeczka ropy błękitnej (Pseudomonas aeruginosa), Salmonella i E. Coli.

Kolendra – do czego poza kuchnią może się przydać?

Liście świeżej kolendry mają zdolność wiązania i wydalania z organizmu metali ciężkich. Zawierają witaminy A i C, magnez, fosfor, żelazo i wapń. Dobrze radzą sobie również z problemami z oczami, które są związane z przemęczeniem i degeneracją siatkówki, a także z poprawą libido oraz usuwaniem nadmiaru wody z organizmu (głównie opuchlizną o podłożu reumatycznym). Kolendra wykazuje silne działanie antyhistaminowe, dzięki czemu wspiera organizm w walce z sezonową alergią na pyłki traw i drzew, alergią pokarmową, a także uczuleniem spowodowanym ukąszeniami owadów.

Suszona kolendra jest często składnikiem herbatek ziołowych, których celem jest łagodzenie bólów menstruacyjnych, zapobieganie wchłaniania się tłuszczów zwierzęcych oraz pomoc we wszelkich dolegliwościach żołądkowych.

Czym zastąpić kolendrę? Kolendra a pietruszka

Wyglądem świeża kolendra bardzo przypomina natkę pietruszki i często jest z nią mylona. Smak (i zapach) tych ziół jednak znacząco się różni. Kolendra ma charakterystyczny smak i niełatwo go zastąpić, jednak jeśli zależy ci na dodaniu do potrawy podobnie intensywnego aromatu spróbuj wykorzystać świeżą bazylię. Jeśli zaś chodzi o zamiennik nasion kolendry to ciekawym rozwiązaniem może okazać się kminek.

Autorka/Autor:ms//mro

Źródło: pzh.gov.pl

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

W niedzielę na drogach będzie ślisko. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej ostrzega przed gołoledzią i oblodzeniem w różnych częściach kraju. Na terenie kilku województw może również niebezpiecznie silnie wiać.

Ostrzeżenia w ośmiu województwach

Ostrzeżenia w ośmiu województwach

Źródło:
IMGW

Zimowa aura szybko opuści Polskę. Czeka nas duże ocieplenie. Po weekendzie temperatura dojdzie aż do 15 stopni Celsjusza. Śnieg zostanie tylko w górach, a padać będzie jedynie deszcz.

Przed nami gigantyczny skok temperatury

Przed nami gigantyczny skok temperatury

Źródło:
tvnmeteo.pl

Pogoda na dziś. Niedziela 24.11 będzie pochmurna z opadami deszczu, śniegu i śniegu z deszczem. Lokalnie możliwe są też niebezpieczne opady marznące. Odczujemy chłód, a neutralny biomet ma przechodzić w niekorzystny.

Pogoda na dziś - niedziela 24.11. Chłód i opady marznące

Pogoda na dziś - niedziela 24.11. Chłód i opady marznące

Źródło:
tvnmeteo.pl

Co najmniej jedna osoba zginęła w wyniku trudnych warunków atmosferycznych, jakie przyniosła burza Bert na Wyspy Brytyjskie. W Wielkiej Brytanii obowiązuje sto alertów przed powodziami i podtopieniami, dziesiątki tysięcy domów nie ma dostępu do prądu. Lokalne służby informują o utrudnieniach w ruchu kolejowym i autobusowym.

Bert szaleje na Wyspach Brytyjskich. Ludzie uwięzieni na lotniskach, ofiara śmiertelna

Bert szaleje na Wyspach Brytyjskich. Ludzie uwięzieni na lotniskach, ofiara śmiertelna

Aktualizacja:
Źródło:
Reuters, PAP, Met Office, BBC, The Guardian

Mieszkańcy Nowego Delhi, stolicy Indii, mierzą się ze spowijającym miasto smogiem. W sobotę jakość powietrza była tam znacznie poniżej normy. Lokalni aktywiści klimatyczni podkreślają, że walka z zanieczyszczeniami nie powinna trwać jedynie w sezonie smogowym.

"Czujemy się, jakbyśmy wdychali dym z 40 papierosów na raz"

"Czujemy się, jakbyśmy wdychali dym z 40 papierosów na raz"

Źródło:
Reuters, The Guardian, tvnmeteo.pl

Trąba wodna uformowała się w sobotę rano w rejonie Darłowa na Pomorzu Zachodnim. Wirujący nad Bałtykiem lej został uchwycony na zdjęciu. - Tego typu zjawisko jest bardzo lokalne i krótkotrwałe - przekazał synoptyk tvnmeteo.pl Tomasz Wakszyński.

Wirujący lej nad Bałtykiem

Wirujący lej nad Bałtykiem

Źródło:
Sieć Obserwatorów Burz, tvnmeteo.pl

Burza śnieżna nawiedziła w piątek północno-wschodnie Stany Zjednoczone. Przyniosła ze sobą obfity śnieg. Miejscami w stanie New Jersey spadło ponad 50 centymetrów tego opadu.

Zamknięte szkoły, paraliż na drogach. Miejscami spadło pół metra śniegu

Zamknięte szkoły, paraliż na drogach. Miejscami spadło pół metra śniegu

Źródło:
Reuters, FOX Weather

Z powodu zagrożenia lawinowego zamknięty został w sobotę szlak czerwony przez Kocioł pod Śnieżką - przekazali przedstawiciele Karkonoskiego Parku Narodowego. Po ostatnich opadach śniegu pogorszyły się warunki turystyczne w polskich górach. Lawinową jedynkę wprowadzono w tym tygodniu również w Tatrach, trudne warunki na szlakach są też w Beskidach.

Mogą schodzić lawiny. Zamknięty szlak pod Śnieżką

Mogą schodzić lawiny. Zamknięty szlak pod Śnieżką

Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl

W związku z groźbą powodzi ewakuowano część mieszkańców w hrabstwie Sonoma w pobliżu rzeki Russian River w Kalifornii. Sytuację w stanie pogarszają obfite opady śniegu i osuwiska błotne. Trudna sytuacja jest też w stanie Waszyngton. W Seattle tysiące ludzi pozostają bez prądu.

Rzeka atmosferyczna. Drogi pod wodą, mieszkańcy ewakuowani

Rzeka atmosferyczna. Drogi pod wodą, mieszkańcy ewakuowani

Źródło:
PAP, Reuters, CNN, tvnmeteo.pl

Zaginiony morski gatunek od dekad ukrywał się na zdjęciach innych zwierząt. Jak przekazali naukowcy, do ponownego odkrycia niepozornego Haplosyllis anthogorgicola doszło przez przypadek. Dokładna analiza fotografii innych zwierząt zamieszkujących ten sam ekosystem pozwoliła ustalić, że morskie robaki nie zniknęły, a po prostu świetnie się maskowały.

Na tym zdjęciu kryje się zaginiony gatunek. Chował się przed badaczami od dekad

Na tym zdjęciu kryje się zaginiony gatunek. Chował się przed badaczami od dekad

Źródło:
The Royal Society, Science X Network

Ludzki błąd doprowadził do śmierci młodego goryla nizinnego w ogrodzie zoologicznym Calgary Zoo w kanadyjskim stanie Alberta. Dwuletnia samiczka o imieniu Eyare zmarła w wyniku urazów głowy.

"Ta tragedia dotknęła nas wszystkich". Przez ludzki błąd zginął goryl

"Ta tragedia dotknęła nas wszystkich". Przez ludzki błąd zginął goryl

Źródło:
CNN

Naukowcy stworzyli najcieńsze spaghetti świata - pojedyncza nitka jest 200 razy cieńsza niż ludzki włos. Do jego przygotowania wykorzystano mąkę, kwas mrówkowy oraz... sprzęt laboratoryjny. Makaron nie jest przeznaczony do spożycia - powstał, by przetestować technikę wytwarzania skrobiowych nanowłókien mających zastosowanie w medycynie.

Tak wygląda najcieńsze spaghetti świata

Tak wygląda najcieńsze spaghetti świata

Źródło:
UCL, tvnmeteo.pl

Ulewy spowodowały utrudnienia komunikacyjne na Cyprze. W nocy z czwartku na piątek w rejonie miasta Limassol doszło do podtopień i osuwisk, których skutki były sprzątane cały dzień. W weekend meteorolodzy prognozują kolejne intensywne opady deszczu.

Ulewy w cypryjskim kurorcie. Część dróg zalało, część zablokowały osuwiska

Ulewy w cypryjskim kurorcie. Część dróg zalało, część zablokowały osuwiska

Źródło:
KNEWS Kathimerini, Cyprus Mail

Intensywne opady śniegu spowodowały paraliż komunikacyjny w środkowej i północnej Francji. W okolicach Paryża doszło do karambolu z udziałem kilku pojazdów, ponad 30 osób zostało rannych. Ogromne korki powstały także na kilku autostradach - w jednym miejscu utknęło ponad dwa tysiące samochodów ciężarowych.

Ponad dwa tysiące ciężarówek utknęło w korku

Ponad dwa tysiące ciężarówek utknęło w korku

Źródło:
Le Monde

Zima zawitała także na Węgry. Biało zrobiło się w prawie całym kraju, a miejscami spadło ponad 20 centymetrów śniegu. W nocy z czwartku na piątek w części kraju obowiązywały ostrzeżenia meteorologiczne. Od rana występowały poważne utrudnienia komunikacyjne.

W nocy napadało 20 centymetrów śniegu. Paraliż na węgierskich drogach

W nocy napadało 20 centymetrów śniegu. Paraliż na węgierskich drogach

Źródło:
Daily News Hungary, index.hu

Pingwin cesarski Gus, który na początku miesiąca przypłynął do Australii, wrócił na wolność. Ptak znalazł się ponad 3000 kilometrów od domu - na wolności gatunek ten występuje jedynie na Antarktydzie. Wyczerpane i niedożywione zwierzę odzyskało siły pod okiem specjalistów.

Pionier wśród pingwinów wrócił na wolność. "To było wspaniałe uczucie"

Pionier wśród pingwinów wrócił na wolność. "To było wspaniałe uczucie"

Źródło:
ABC News Australia, DBCA

Wielka Pacyficzna Plama Śmieci gromadzi w rosnącym tempie nieduże, centymetrowej wielkości kawałki plastiku pochodzące z różnych części świata. Rośnie zagrożenie dla miejscowego ekosystemu i potencjalnie - dla globalnego systemu obiegu węgla.

Masa plastikowych odpadów w rejonie Pacyficznej Plamy Śmieci wzrosła prawie pięciokrotnie

Masa plastikowych odpadów w rejonie Pacyficznej Plamy Śmieci wzrosła prawie pięciokrotnie

Źródło:
PAP, theoceancleanup.com, iopscience.iop.org

W nocy ze środy na czwartek doszło do kolejnej erupcji wulkanu na półwyspie Reykjanes w południowo-zachodniej Islandii. Wybuch poprzedziła seria niewielkich trzęsień ziemi. W związku z erupcją wprowadzono stan alarmowy i ewakuowano około 60 osób z miejscowości Grindavik.

Czerwona łuna widoczna z Reykjaviku

Czerwona łuna widoczna z Reykjaviku

Źródło:
PAP, Iceland News, Time

Mieszkańcy północno-zachodnich regionów USA oraz części Kanady od wtorku zmagają się z niebezpiecznymi warunkami związanymi z uderzeniem potężnej bomby cyklonowej. Żywioł niesie za sobą wichury oraz ekstremalne ulewy i jest oceniany jako jeden z najsilniejszych od lat. Najnowsze informacje mówią o dwóch ofiarach śmiertelnych.

"Bałem się, że zostanę uderzony latającymi odłamkami"

"Bałem się, że zostanę uderzony latającymi odłamkami"

Źródło:
Reuters, CNN, NBC News, PAP

W północnej Hiszpanii potwierdzono pojawienie się szerszenia Vespa soror. Jeśli ten inwazyjny gatunek zacznie występować powszechnie, może zagrozić miejscowym owadom - ostrzegają naukowcy.

W Europie odkryto nowy gatunek szerszenia. Może zagrozić rodzimym owadom

W Europie odkryto nowy gatunek szerszenia. Może zagrozić rodzimym owadom

Źródło:
PAP, Ecology and Evolution

84 procent huraganów, które pojawiły się na Oceanie Atlantyckim w latach 2019-2023, zostało wzmocnionych przez zmianę klimatu - wynika z najnowszych badań naukowców.

"Jako ludzkość zostawiliśmy swoje odciski palców na każdym z tych huraganów"

"Jako ludzkość zostawiliśmy swoje odciski palców na każdym z tych huraganów"

Źródło:
Nature

Największa rakieta świata Starship odbyła we wtorek szósty lot testowy. Booster statku, czyli pierwszy stopień rakiety, nie został jednak przechwycony przez mechaniczne ramiona wieży startowej, tak jak planowano.

Megarakieta poleciała, ale nie wszystko się udało. Pojawił się nietypowy gość

Megarakieta poleciała, ale nie wszystko się udało. Pojawił się nietypowy gość

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, SpaceX, tvnmeteo.pl

Tygrys syberyjski zaatakował rolnika w jednej z wiosek na północnym wschodzie Chin. Mężczyzna został ugryziony w rękę. To niejedyna niebezpieczna sytuacja z udziałem tych zwierząt, do jakiej doszło w tej okolicy. Władze wystosowały ostrzeżenie dla mieszkańców.

Tygrys ugryzł mężczyznę, władze ostrzegają mieszkańców

Tygrys ugryzł mężczyznę, władze ostrzegają mieszkańców

Źródło:
Reuters, Global Times, chinadaily.com

We wtorek nad ranem na niebie można było dostrzec księżycowe halo. To rzadkie i efektowne zjawisko zarejestrowano między innymi w Wielkopolsce. Na Kontakt24 otrzymaliśmy wyjątkowe zdjęcia.

Świetlisty krąg otoczył Księżyc

Świetlisty krąg otoczył Księżyc

Źródło:
Kontakt24, tvnmeteo.pl

Co najmniej osiem osób zginęło w wyniku przejścia tajfunu Man-yi nad Filipinami. W trakcie ubiegłego weekendu żywioł uderzył w ląd dwukrotnie, niosąc potężne ulewy i porywisty wiatr. W wielu regionach rozpoczęło się wielkie sprzątanie i liczenie strat. Lokalne władze zaapelowały o pomoc dla poszkodowanych mieszkańców.

"Nie pozbierali się po poprzednich kataklizmach, kiedy uderzył supertajfun"

"Nie pozbierali się po poprzednich kataklizmach, kiedy uderzył supertajfun"

Źródło:
Reuters

Nagrania samotnego delfina pływającego w Morzu Bałtyckim wprawiły w zdumienie naukowców. Słychać na nich, jak ssak wydaje z siebie tysiące różnych dźwięków. Wśród ekspertów pojawiła się teoria, że z powodu odosobnienia mógł on rozmawiać sam ze sobą. Inni uważają, że była to próba skomunikowania się z innymi delfinami.

Samotny delfin w Bałtyku wydawał z siebie tysiące dźwięków

Samotny delfin w Bałtyku wydawał z siebie tysiące dźwięków

Źródło:
Livescience