Jemioła to dość pospolity widok na polskich drzewach. Czasami zobaczyć można całe korony drzew pokryte zielonymi kulami. Jest to jednak także jeden z symboli świąt, który jest nieodłącznym elementem tradycji.
● W Polsce rosną trzy podgatunki jemioły. ● Jemioła w Polsce nie jest pod ochroną. ● Jemiołę należy wieszać poza zasięgiem dzieci i zwierząt, ponieważ jest to roślina trująca.
Co to jest jemioła?
Jemioła pospolita to roślina półpasożytnicza. Rośnie na drzewach i to z nich pobiera wodę i sole mineralne. Zobaczyć ją można na terenie niemal całej Europy oraz w południowej i zachodniej Azji. W Polsce jemioła nie jest objęta ochroną.
W Polsce rosną trzy podgatunki jemioły: - jemioła pospolita typowa (rośnie na drzewach liściastych), - jemioła pospolita rozpierzchła (rośnie głównie na sosnach, czasem na modrzewiach i świerkach), - jemioła pospolita jodłowa (rośnie na jodłach).
Jak wygląda jemioła?
Ma kulisty pokrój i dorasta do metra średnicy. Ma zieloną łodygę, która się rozgałęzia. Jej liście są zimotrwałe, grube i skórzaste, tępo zakończone. Niemal przez cały rok jemioła ma intensywnie zielone liście, zimą zmieniają kolor na oliwkowy.
W okresie od lutego do kwietnia jemioła kwitnie. Pojawiają się na niej wtedy żółtawe, niewielkie kwiaty. Owoce jemioły są białe lub żółtawe, okrągłe i soczyste. Pojawiają się późną jesienią i wczesną zimą. Te białe soczyste kulki są przysmakiem wielu ptaków, które je nie tylko zjadają, ale też przenoszą, dzięki czemu krzew może się rozmnażać.
Jemioła - znaczenie. Jemioła na święta
Według ludowych wierzeń jemioła chroniła domy od mocy nieczystych, pożarów, piorunów i epilepsji. W Polsce jemiołę wiesza się w święta. Całowanie pod jemiołą ma być gwarancją szczęśliwej miłości przez cały nadchodzący rok.
Gdzie kupić jemiołę? Jemiołę w okresie przedświątecznym najłatwiej znaleźć w sklepach ogrodniczych, na stoiskach z żywymi choinkami czy na bazarkach. Cena pęczka jemioły to najczęściej kilka złotych. Można jednak kupić całą kulę i wtedy cena będzie uzależniona od wielkości.
Kiedy zdjąć jemiołę? Według niektórych świąteczną jemiołę powinno się ususzyć i trzymać przez cały rok. Wersja druga zaleca spalenie jej w święto Trzech Króli - 6 stycznia.
Jemioła - właściwości
Jemioła jest rośliną leczniczą. Wyciąg z młodych pędów i liści jemioły stosuje się czasami w leczeniu nadciśnienia. W zielu jemioły znajdują się flawonoidy, aminy, trójterpeny, wiskotoksyny i kwasy organiczne.
Preparaty przygotowane z liści jemioły stosowane są w terapiach przeciwnowotworowych, obniżających ciśnienie i przeciwcukrzycowych. Jak stosować jemiołę? W aptekach dostępne są między innymi kapsułki z jemiołą oraz wyciąg z jemioły, a dokładniej ze świeżego ziela jemioły. Wyciąg jest zalecany osobom, zagrożonym nadciśnieniem tętniczym. Stosowanie wyciągu z jemioły w nadmiarze może powodować skutki uboczne. Mogą to być wymioty, nudności, ból brzucha czy biegunki.
Czy jemioła jest trująca? Tak, wszystkie części rośliny są trujące. Nie wolno jej jeść w stanie surowym. Zatrucie może objawiać się wymiotami, biegunką, nudnościami i bólami brzucha.
Czy jemioła jest trująca dla kota/psa? Tak. Z tego powodu należy trzymać jemiołę w miejscu, do którego nie będą miały dostępu ani dzieci, ani zwierzęta.
Zagrożenie jemioły dla drzewa
Sama obecność jemioły na drzewie sprawia, że drzewo będzie żyło krócej. Na początku jemioła swoją zielenią ukrywa się w zielonej koronie drzewa, a ssawkami i korzeniami wrasta powoli w drzewo. Wraz z upływem lat na jednym drzewie może pojawiać się wiele kolejnych osobników jemioły. Po kilkudziesięciu latach jemioła spowodować może zamieranie drzewa.
Jak pozbyć się jemioły z drzewa? Kiedy jemioła jest jeszcze młoda, można odciąć ją za pomocą sekatora. Trzeba też pozbyć się kawałka kory, w którym jemioła wypuściła przyssawkę. W przypadku nieco starszej jemioły jednym rozwiązaniem może być wycięcie całej gałęzi.
Źródło: Lasy Państwowe
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock