Dowiedli, że istnieje kolejny jadowity ssak w Polsce. Jego ślina uszkadza czerwone krwinki

Autor:
ps
Źródło:
PAP
Ryjówka aksamitna to jeden z jadowitych ssaków żyjących w Polsce
Ryjówka aksamitna to jeden z jadowitych ssaków żyjących w Polsce
Shutterstock
ShutterstockRyjówka aksamitna to jeden z jadowitych ssaków żyjących w Polsce

Ryjówka aksamitna, czyli znany między innymi w Polsce mały ssak, którego można spotkać w ogrodach, lasach czy na łąkach, zawiera jad uszkadzający czerwone krwinki. Ułatwia jej to możliwości polowania, dzięki czemu może uniknąć śmierci głodowej. To trzeci jadowity ssak w naszym kraju. Odkrycia dokonali polscy naukowcy.

Wytwarzanie jadu wśród ssaków jest rzadkością. Do przykładów tych zwierząt należy między innymi australijski dziobak, który ma jadowite kolce na tylnych kończynach. Żyjąca w Ameryce Północnej blarina krótkoogonowa, nazywana też ryjówką krótkoogoniastą, zabija owady jadem zawartym w ślinie. Jadowitą ślinę mają także małe ssaki owadożerne z Kuby i Haiti zwane almikami.

Żyjący w Polsce rzęsorek rzeczek (Neomys fodiens), także z rodziny ryjówkowatych, dzięki jadowitej ślinie potrafi zabić zwierzę większe od siebie. Jego jad ma silne działanie paraliżujące, co pozwala unieruchamiać ofiarę i "utrzymywać" ją w stanie śpiączki. Jadowitym ssakiem jest również rzęsorek mniejszy (Neomys milleri).

Ryjówka aksamitna trzecim jadowitym ssakiem w Polsce

Dotychczas były one uważane za jedyne jadowite ssaki żyjące w naszym kraju. Polscy naukowcy odkryli jednak, że jadowita jest również pospolita w naszym kraju ryjówka aksamitna (Sorex araneus), czyli mały ssak ważący od pięciu do 15 gramów. Ponieważ ryjówka żeruje przez całą dobę, zjadając niemal tyle, ile waży, głównie owady i inne bezkręgowce, dodatkowe możliwości łowieckie są jej bardzo potrzebne. Jeśli nie może jeść, umiera w ciągu 10 godzin.

Już 400 lat temu pojawiały się w piśmiennictwie sugestie, jakoby ryjówki były jadowite, jednak późniejsi badacze uznali je za nieuzasadnione.

Teraz naukowcy pobrali wyciąg ze ślinianek rzęsorka rzeczka oraz ryjówki aksamitnej, by sprawdzić wpływ zawartego w próbce jadu na czerwone krwinki (erytrocyty) żab z rodzaju Peophylax.

Jak się okazało, pod wpływem śliny ryjówki doszło do silnej hemolizy, czyli przejścia hemoglobiny do osocza w wyniku zniszczenia erytrocytów. Dzięki swojej jadowitości pozwalającej upolować większą zdobycz (na przykład małe żaby, młode myszy, a nawet inne ryjówki), ryjówkom aksamitnym łatwiej jest uniknąć śmierci głodowej.

Ryjówka aksamitnaShutterstock

"Znacznie bardziej rozpowszechnione niż się przypuszcza"

Jak komentują autorzy artykułu opublikowanego 7 czerwca na łamach czasopisma "Zoological Letters", "to prawdopodobne, że wytwarzanie jadu wśród ryjówkowatych i innych ssaków z rzędu owadożerów (Eulipotyphia) jest znacznie bardziej rozpowszechnione, niż się przypuszcza".

Autorami badania sią Krzysztof Kowalski z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu i Paweł Marciniak oraz Leszek Rychlik z Uniwersytetu Adama Mickiewicza.

Autor:ps

Źródło: PAP

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej ostrzega przed niebezpiecznymi zjawiskami na południowych krańcach Polski. Temperatura ma spaść nawet do -17 stopni Celsjusza, wystąpią również zawieje i zamiecie śnieżne.

Siarczysty mróz, a do tego zawieje i zamiecie śnieżne. IMGW ostrzega

Siarczysty mróz, a do tego zawieje i zamiecie śnieżne. IMGW ostrzega

Aktualizacja:
Autor:
anw,ps
Źródło:
IMGW

W weekend Bawarię zasypał śnieg. W Monachium w dalszym ciągu występują utrudnienia w ruchu komunikacji publicznej, a regularny ruch na kolei nie został jeszcze przywrócony. Z zakłóceniami liczyć się muszą również pasażerowie głównego lotniska w mieście. Do paraliżu komunikacyjnego krytycznie odniosły się poniedziałek związek pracowników kolei EVG i stowarzyszenie pasażerów Pro Bahn.  

Monachium w weekend przykryło prawie pół metra śniegu. Utrudnienia komunikacyjne wciąż trwają

Monachium w weekend przykryło prawie pół metra śniegu. Utrudnienia komunikacyjne wciąż trwają

Autor:
jdw
Źródło:
PAP, Merkur, TZ

W weekend sypnęło śniegiem na Wyspach Brytyjskich. Biało zrobiło się między innymi w hrabstwach Kumbria i North Yorkshire w Anglii. Brytyjska służba pogodowa Met Office wydały ostrzeżenia meteorologiczne.

Porzucali samochody w śniegu, teraz będą jeździć po "wielkim lodowisku"

Porzucali samochody w śniegu, teraz będą jeździć po "wielkim lodowisku"

Autor:
anw
Źródło:
independent.co.uk

Sypnęło śniegiem, szczególnie w południowej części kraju. Podkarpaccy strażacy interweniowali w związku opadami blisko 300 razy. Część domów nadal nie ma prądu. Również na Śląsku sytuacja pogodowa była trudna. Przeprowadzono tam kilkadziesiąt interwencji.

Pod naporem śniegu łamały się konary i drzewa. Kilkaset interwencji strażaków

Pod naporem śniegu łamały się konary i drzewa. Kilkaset interwencji strażaków

Autor:
anw
Źródło:
PAP

Napędzana porywami wiatru woda morska wdarła się w sobotę na ulice miasteczka Marina di Pisa we Włoszech. Do południa zespoły lokalnej straży pożarnej przeprowadziły około 70 interwencji.

Wiatr wepchnął wodę morską na ulice miasteczka w Toskanii

Wiatr wepchnął wodę morską na ulice miasteczka w Toskanii

Autor:
jdw
Źródło:
Reuters, La Nazione

Zamieszkujące wybrzeża i wyspy Antarktyki pingwiny maskowe zasypiają ponad dziesięć tysięcy razy dziennie. Ich mikrodrzemki trwają zaledwie cztery sekundy - wynika z badania przeprowadzonego przez międzynarodowy zespół naukowców.

Drzemią 600 razy na godzinę. W tym może tkwić sekret ich sukcesu

Drzemią 600 razy na godzinę. W tym może tkwić sekret ich sukcesu

Autor:
anw
Źródło:
science.org, PAP, nytimes.com

Do Polski napłynęło arktyczne powietrze - poinformowała synoptyk tvnmeteo.pl Arleta Unton-Pyziołek. Sprawiło, że miniona noc była wyjątkowo mroźna - w Jeleniej Górze temperatura przy gruncie spadła do -22 stopni Celsjusza.

Przy gruncie aż -22 stopnie. Napłynęło arktyczne powietrze

Przy gruncie aż -22 stopnie. Napłynęło arktyczne powietrze

Autor:
anw
Źródło:
IMGW, tvnmeteo.pl

Pogoda na dziś. W poniedziałek 04.12 śnieg słabo popada głównie na północy kraju. W pozostałych regionach będzie się przejaśniać i wypogadzać. Termometry pokażą od -4 do 1 stopnia Celsjusza.

Pogoda na dziś - poniedziałek 04.12. Mroźno, w części kraju dosypie śniegu

Pogoda na dziś - poniedziałek 04.12. Mroźno, w części kraju dosypie śniegu

Autor:
ps
Źródło:
tvnmeteo.pl

Trzęsienie ziemi nawiedziło w poniedziałek rano zachodnie regiony Turcji. Miało magnitudę 4,8 - poinformowało Niemieckie Centrum Nauk Geologicznych (GFZ).

Trzęsienie ziemi na zachodzie Turcji

Trzęsienie ziemi na zachodzie Turcji

Autor:
anw
Źródło:
Reuters, USGS

26-letnia Meksykanka zmarła po tym, jak w trakcie pływania ze swoją córką zaatakował ją rekin. Pięcioletniemu dziecku nic się nie stało. Do zdarzenia doszło w miejscowości Melaque w meksykańskim stanie Jalisco.

Atak rekina. Nie żyje 26-letnia kobieta

Atak rekina. Nie żyje 26-letnia kobieta

Autor:
anw
Źródło:
abcnews.go.com, PAP

Po śnieżnym i mroźnym początku grudnia w prognozach widać kilkudniową odwilż. Sprawdź długoterminową prognozę pogody przygotowaną przez prezentera tvnmeteo.pl Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: wkrótce czeka nas odwilż, później mróz znowu ściśnie

Pogoda na 16 dni: wkrótce czeka nas odwilż, później mróz znowu ściśnie

Autor:
Tomasz
Wasilewski
Źródło:
tvnmeteo.pl

W wyniku powodzi i osunięć ziemi zginęło na północy Tanzanii co najmniej 47 osób - poinformowały miejscowe władze. W regionie Manyara trwa akcja poszukiwawczo-ratownicza.

Powodzie w Tanzanii. Są ofiary śmiertelne i ranni

Powodzie w Tanzanii. Są ofiary śmiertelne i ranni

Autor:
anw
Źródło:
Reuters, PAP

Od poniedziałkowego poranka lokalne służby poszukiwały 26 lokalnych wspinaczy, którzy zaginęli po erupcji wulkanu Marapi na zachodniej Sumatrze - poinformowały władze. Odnaleziono już 14 z nich, 11 nie żyje.

Wielka akcja poszukiwawcza po erupcji wulkanu. 11 osób nie żyje

Wielka akcja poszukiwawcza po erupcji wulkanu. 11 osób nie żyje

Autor:
pqv//mrz
Źródło:
PAP

W kanadyjskiej prowincji Ontario od kilku dni trwają próby złapania kangurzycy, która uciekła w czasie transportu. Zwierzę, które od czwartku pozostaje na wolności, udało się zlokalizować dzięki dronowi z kamerą termowizyjną. Torbacz wymyka się jednak służbom.

Pościg za kangurzycą trwa już trzy dni. W akcji dron i kamera termowizyjna

Pościg za kangurzycą trwa już trzy dni. W akcji dron i kamera termowizyjna

Autor:
ps
/ prpb
Źródło:
PAP, CNN

W większości Polski sypnęło śniegiem, miejscami opady były - jak na początek grudnia - bardzo duże. Na Śnieżce leży już niemal 90 centymetrów śniegu, a na Kasprowym Wierchu ponad 80 cm. Gruba warstwa śniegu zalega także na terenach nizinnych południowej Polski. Na Kontakt 24 otrzymaliśmy zdjęcia i nagrania białych krajobrazów.

Południe Polski przykryte grubą warstwą białego puchu. "Leży już pół metra śniegu i dalej sypie"

Południe Polski przykryte grubą warstwą białego puchu. "Leży już pół metra śniegu i dalej sypie"

Autor:
anw
/ prpb
Źródło:
tvnmeteo.pl. IMGW, Kontakt 24

Tegoroczna zima daje się mocno we znaki wielu Europejczykom, opady śniegu i nagłe skoki temperatury są miejscami rekordowe. Prawdziwy rollercoaster pogodowy mamy na Bałkanach. W sobotę w Serbii temperatura osiągnęła najwyższą wartość o tej porze roku od ponad stu lat, po czym drastycznie spadła. W niedzielę termometry pokazują w całym kraju ledwo powyżej zera. W sąsiedniej Chorwacji ogłoszono czerwony alert związany z intensywnymi opadami śniegu i porywistym wiatrem.

Szalona pogoda na Bałkanach. Od 120-letniego rekordu do zera

Szalona pogoda na Bałkanach. Od 120-letniego rekordu do zera

Autor:
ps
/ prpb
Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl, Reuters

Użytkownicy platformy X i Facebooka rozsyłali film, na którym widać, jak na ośnieżonej drodze kierowca zatrzymuje się, widząc idące z naprzeciwka poboczem niedźwiedzie. Nagranie ma rzekomo pokazywać scenę ze Szczyrku - ale to nieprawda.

Niedźwiedzie na drodze w Szczyrku? "Na pewno nie w Polsce"

Niedźwiedzie na drodze w Szczyrku? "Na pewno nie w Polsce"

Autor:
Krzysztof
Jabłonowski
Źródło:
Konkret24

Śnieg już przykrywa znaczny obszar Polski, a w pierwszy weekend grudnia jeszcze go przybędzie. I to w dużych ilościach. Jak zapowiadają się kolejne tygodnie tego miesiąca? Co widać w pierwszych prognozach pogody na święta Bożego Narodzenia? O tym wszystkim pisze w swoim blogu synoptyk tvnmeteo.pl Arleta Unton-Pyziołek.

Czy przez cały grudzień zima będzie tak zdeterminowana? Czy w święta będzie śnieg? Sprawdza nasza synoptyk

Czy przez cały grudzień zima będzie tak zdeterminowana? Czy w święta będzie śnieg? Sprawdza nasza synoptyk

Autor:
Arleta
Unton-Pyziołek
Źródło:
tvnmeteo.pl

W Czechach spadło kilkadziesiąt centymetrów śniegu. Służby informują o wypadkach drogowych blokujących główne szlaki komunikacyjne. Odnotowuje się przerwy w dostawach prądu, a władze samorządowe na południu kraju ogłosiły stan klęski żywiołowej.

Atak zimy na naszych południowych sąsiadów. Ogłoszono stan klęski żywiołowej

Atak zimy na naszych południowych sąsiadów. Ogłoszono stan klęski żywiołowej

Autor:
anw
Źródło:
PAP

Po intensywnych opadach śniegu w niektórych rejonach Austrii oraz w części Szwajcarii wzrosło zagrożenie lawinowe. W Tyrolu utrudnienia spowodowane śnieżycami wystąpiły ruchu kolejowym i drogowym, doszło też do przerw w dostawach prądu.

Pogorszyły się warunki w Alpach. Wysokie zagrożenie lawinami

Pogorszyły się warunki w Alpach. Wysokie zagrożenie lawinami

Autor:
ps
Źródło:
PAP

Prezydent Andrzej Duda bierze udział w konferencji klimatycznej COP28 w Dubaju. - Człowiek i jego potrzeby muszą być na czele transformacji energetycznej. To obecne i przyszłe zdrowie, bezpieczeństwo i dobrobyt ludzi powinny być umieszczane w centrum każdej polityki klimatycznej - mówił polski przywódca. Dodał, że "planeta, na której żyjemy, jest naszym wspólnym dziedzictwem, które wymaga szczególnej troski".

Duda: społeczność międzynarodowa powinna stać z tym problemem twarzą w twarz

Duda: społeczność międzynarodowa powinna stać z tym problemem twarzą w twarz

Autor:
ps
/ prpb
Źródło:
PAP

Od piątku dla ruchu turystycznego zamknięty jest popularny szlak z Doliny Pięciu Stawów Polskich przez Świstówkę Roztocką do Morskiego Oka. Zimuje tam niedźwiedzica z młodymi.

Zamknięty popularny szlak w Tatrach. Zimuje tam niedźwiedzica

Zamknięty popularny szlak w Tatrach. Zimuje tam niedźwiedzica

Autor:
ps
Źródło:
PAP

Funkcjonariusze z Vastogirardi we Włoszech od ponad roku poszukiwali sprawcy serii przebić opon. W dochodzenie zaangażowano dodatkowe siły, pod uwagę brano możliwość lokalnych porachunków i próbę zastraszenia mieszkańców. Odpowiedzialnym za dziurawienie opon okazał się tymczasem pies cierpiący na zapalenie dziąseł.  

Obawiano się porachunków, ściągnięto dodatkowe siły. Ściganym okazał się pies  

Obawiano się porachunków, ściągnięto dodatkowe siły. Ściganym okazał się pies  

Autor:
jdw\\mm
Źródło:
La Stampa, Sky TG24

Unoszące się nad horyzontem na półkuli północnej fioletowe i zielone światła wcale nie muszą być zorzą polarną. Może to być mało znane zjawisko świetlne nazwane Steve.

Ten świetlny spektakl to nie zorza polarna. To Steve

Ten świetlny spektakl to nie zorza polarna. To Steve

Autor:
anw
/ prpb
Źródło:
CNN

Kryzys klimatyczny zbiera swoje żniwo na Antarktydzie. Na tym mroźnym kontynencie zawalił się kolejny lodowiec szelfowy. Zniknięcie Cadmana widać na zdjęciach satelitarnych.

Zawalił się lodowiec szelfowy Cadman. Widać to na zdjęciach satelitarnych

Zawalił się lodowiec szelfowy Cadman. Widać to na zdjęciach satelitarnych

Autor:
anw
Źródło:
space.com, ESA