Anyż - zastosowanie, właściwości i przeciwwskazania

Podróże ze smakiem. "W XVII wieku za kilogram goździków moglibyśmy kupić kamienicę"
Podróże ze smakiem. "W XVII wieku za kilogram goździków moglibyśmy kupić kamienicę"TVN24 BiS
wideo 2/4
Podróże ze smakiem. "W XVII wieku za kilogram goździków moglibyśmy kupić kamienicę"TVN24 BiS

Anyż to jednoroczne zioło. Z jego nasion i oleju wytwarza się m.in. lekarstwa, stosuje się go również jako przyprawę. Anyż jest często mylony z innymi ziołami; anyżem gwiaździstym i koprem włoskim, ale to nie są te same rośliny. Jako przyprawa anyż znajduje zastosowanie m.in. w kuchni śródziemnomorskiej i jako dodatek do alkoholi. Podpowiadamy, na co pomaga anyż, jak go stosować i gdzie kupić.

● Anyż to przyprawa i zioło o właściwościach leczniczych. ● Prawidłowa nazwa anyżu to biedrzeniec anyż (Pimpinella anisum). ● Nasiona anyżu zawierają m.in. żelazo, mangan i wapń. ● Olejkowi anyżowemu zawartemu w nasionach anyżu przypisuje się działanie m.in. rozkurczowe i przeciwzapalne. ● Anyż bywa mylony z koprem włoskim i anyżem gwiaździstym, są to jednak inne rośliny.

Anyż, a właściwie biedrzeniec anyż (Pimpinella anisum), to jednoroczna roślina z rodziny selerowatych. Z tej samej rodziny wywodzą się też marchew, pietruszka i seler.  W Polsce nazywany też anyżkiem lub - błędnie - anyżem gwiazdkowy/gwieździstym. Anyż uprawiany jest dla swoich owoców i uprawiany jest m.in. w południowej Europie, południowej Rosji, na Bliskim Wschodzie, w Afryce Północnej, Chinach, Meksyku i Stanach Zjednoczonych. 

Roślina może dorastać do 1 metra wysokości, wytwarza kwiaty oraz małe białe owoce. Nasiona anyżu mają wyraźny smak, przypominający lukrecję. Jego przyprawy używa się go do podbijania smaku potraw i napojów (w tym popularnej anyżówki). Jednak anyż ma też silne właściwości prozdrowotne i wykorzystywany jest również w kosmetyce, przy produkcji kremów, mydła i perfum.

Anyż: składniki odżywcze

Jedna łyżka (ok. 7 gramów) nasion anyżu to ok.: - 23 kcal, - 1 g białka, - 1 g tłuszczów, - 3 g węglowodanów, - 1 g błonnika.

Należy jednak pamiętać, że anyżu używa się w naprawdę niewielkich ilościach, ponieważ ma bardzo intensywny smak. W przepisach zwykle zaleca się dodawanie ok. pół łyżeczki tej przyprawy. Mimo to i tak dostarczamy sobie z anyżem ważnych mikroelementów (poniższe dane dotyczą 7 g nasion): - Żelazo: 13 proc. zalecanego dziennego spożycia - Mangan: 7 proc. ZDS - Wapń: 4 proc. ZDS - Magnez: 3 proc. ZDS - Fosfor: 3 proc. ZDS - Potas: 3 proc. ZDS - Miedź: 3 proc. ZDS

Anyż: właściwości

Anyż, a szczególnie zawarty w nim olejek anyżowy, ma szereg prozdrowotnych właściwości. Dzięki wysokiej zawartości żelaza nasiona anyżu przyczyniają się do produkcji zdrowych komórek i zapobiegają anemii. Mangan z kolei jest silnym przeciwutleniaczem, który wspiera też prawidłowy metabolizm. Pozostałe właściwości anyżu wykorzystywane są m.in. do łagodzenia niestrawności i dolegliwości zespołu jelita drażliwego. 

Zawarte w anyżu substancje mogą działać przeciwzapalnie i przeciwobrzękowo. Wykazują też działanie podobne do estrogenu. Dalszych badań wymagają następujące właściwości anyżu:

łagodzące astmę. Filiżanka naparu z anyżu może potencjalnie zmniejszać kaszel i poprawiać sen u osób cierpiących na astmę oskrzelową;

obniżające poziom cukru we krwi u diabetyków. Takie działanie zaobserwowano u osób z cukrzycą typu 2, spożywających codziennie przez dwa miesiące sproszkowane nasiona anyżu;

łagodzące przebieg menopauzy, a dokładniej uderzenia gorąca u kobiet w okresie menopauzy, spożywających codziennie  przez min. 4 tygodnie ekstrakt z nasion anyżu;

łagodzące zespół napięcia przedmiesiączkowego (PMS). Ekstrakt z anyżu należy w tym celu przyjmować na tydzień przed spodziewaną miesiączką i kontynuować przez trzy dni po jej zakończeniu. 

niwelujące zaparcia - w połączeniu z koprem włoskim i czarnym bzem, anyż wypijany w postaci naparu przez okres pięciu dni może leczyć zaparcia;

przeciw wszawicy: wcierki z olejku anyżowego, olejku kokosowego i olejku ylang-ylang mogą być potencjalnie równie skuteczne, co chemiczne środki przeciw wszom, zawierające m.in. permetrynę lub butoksyd.

Anyż: zastosowanie

Anyż jest składnikiem m.in. anisbrod - niemieckiego chleba anyżowego; napojów alkoholowych - absyntu, anyżówki, ouzo, likierów, grzanego wina; dań mięsnych i warzywnych w kuchni śródziemnomorskiej i azjatyckiej; naparów leczniczych; grzanego wina.

Anyż: przeciwwskazania

Anyż uważany jest za zioło raczej bezpieczne, jednak u osób uczulonych na rośliny z tej samej rodziny (np. koper włoski czy seler) może wystąpić reakcja alergiczna. Nie zaleca się też spożywania anyżu osobom cierpiącym na raka piersi lub endometriozę z powodu jego właściwości podobnych do działania estrogenu.

Anyż: gdzie kupić i ile kosztuje?

Anyż można kupić m.in. w sklepach zielarskich i internetowych, jest też dostępny w sklepach spożywczych, m.in., w mieszankach przypraw do grzańca lub jako samodzielna przyprawa. Gwiazdki anyżu są droższe od nasion i kosztują ok. 10 zł za 50 g gwiazdek. Mielony anyż kosztuje ok. 3 zł za 100 g produktu, a nasiona anyżu w standardowych 20 g opakowaniach to zaledwie ok. 2 zł z paczkę. 

Autorka/Autor:ks//mro

webmd.com

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

W prognozach widać ciepło - i to duże. Po 25 maja zmieni się sytuacja baryczna w Europie, a to dlatego, że do głosu dojdą układy niżowe znad Atlantyku oraz Wyż Azorski. Dzięki nim częściej będą napływać do nas ciepłe masy powietrza z zachodu i południa.

Koniec z blokadą ciepła. Dostaniemy zastrzyk znad Afryki

Koniec z blokadą ciepła. Dostaniemy zastrzyk znad Afryki

Źródło:
tvnmeteo.pl

IMGW wydał ostrzeżenia przed intensywnymi opadami deszczu. Miejscami może spaść nawet 50 litrów na metr kwadratowy. Sprawdź, gdzie aura będzie groźna.

W tych regionach będzie obficie padać aż do rana. IMGW ostrzega

W tych regionach będzie obficie padać aż do rana. IMGW ostrzega

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Czwartek w części kraju upływa pod znakiem groźnej aury - grzmi, mocno pada i wieje. Lej kondensacyjny, czyli zalążek trąby powietrznej, pojawił się Strzelnie na Dolnym Śląsku.

Zalążek trąby powietrznej pojawił się na Dolnym Śląsku

Zalążek trąby powietrznej pojawił się na Dolnym Śląsku

Źródło:
tvnmeteo.pl, Sieć Obserwatorów Burz

Pogoda na jutro, czyli na piątek 23.05. Noc przyniesie wielu regionom kraju opady deszczu, lokalnie spodziewane są zanikające burze. W dzień również popada. Termometry pokażą maksymalnie 16 stopni Celsjusza.

Pogoda na jutro - piątek 23.05. Chłodny, w wielu regionach deszczowy dzień

Pogoda na jutro - piątek 23.05. Chłodny, w wielu regionach deszczowy dzień

Źródło:
tvnmeteo.pl

Burze powoli zanikają, ale do Polski wkracza strefa ciągłych opadów deszczu. Na południu, w centrum i na wschodzie może spaść do 20 litrów na metr kwadratowy, a na Śląsku - do 30 l/mkw. Sprawdź, gdzie będzie padać.

Miejscami jeszcze grzmi. Strefa ciągłych opadów przemierzy w nocy kraj

Miejscami jeszcze grzmi. Strefa ciągłych opadów przemierzy w nocy kraj

Aktualizacja:
Źródło:
tvnmeteo.pl

W weekend pogoda w Polsce kształtowana będzie przez niż Magnus. Przyniesie on pochmurną aurę, a miejscami przelotne opady deszczu. - Od niedzieli kraj dostawać się ma pod wpływ zachodniej cyrkulacji - przekazała synoptyk tvnmeteo.pl Arleta Unton-Pyziołek. Sprawdź, co to dla nas oznacza.

Wir niżowy Magnus przyniesie chmury i deszcz w weekend. Co będzie później?

Wir niżowy Magnus przyniesie chmury i deszcz w weekend. Co będzie później?

Źródło:
tvnmeteo.pl

Dwóch turystów zgubiło się na szlaku Mumford Bar Trailhead w kalifornijskim hrabstwie Placer. Akcja ratunkowa została uchwycona na nagraniu.

Dwóch turystów zgubiło się na szlaku. Nagranie z akcji ratunkowej

Dwóch turystów zgubiło się na szlaku. Nagranie z akcji ratunkowej

Źródło:
CNN, CBS News

Trzęsienie ziemi o magnitudzie 6,2 odnotowano w pobliżu północno-wschodniego wybrzeża Krety. Z tego powodu wszystkie służby na wyspie zostały postawione w stan najwyższej gotowości, a lokalne władze ogłosiły ostrzeżenie przed tsunami. Europejscy sejsmolodzy zwracają uwagę, że wysokie fale mogą pojawić się nie tylko w Grecji.

Trzęsienie ziemi na Krecie. Nagranie

Trzęsienie ziemi na Krecie. Nagranie

Aktualizacja:
Źródło:
Reuters, Greek Reporter, Independent, Kontakt24

Katastrofalne powodzie na południowo-wschodnim wybrzeżu Australii pochłonęły co najmniej dwie ofiary śmiertelne i odcięły całe miejscowości od świata. Dziesiątki tysięcy ludzi zostało uwięzionych w swoich domach bez prądu i dostępu do pomocy, a władze ostrzegają, że najgorsze może dopiero nadejść - prognozy zapowiadają kolejne intensywne opady.

"To katastrofa naturalna o ogromnej skali"

"To katastrofa naturalna o ogromnej skali"

Źródło:
Reuters

Na Kontakt24 otrzymaliśmy nagranie, na którym widać rodzinę żurawi. "Wspaniale jest obserwować i nagrywać maluchy cieszące się każdą chwilą, odkrywające kolejne leśne zakamarki, uważając przy tym, by nie oddalić się zbytnio od swoich rodziców" - napisał autor filmu.

Niezdarny młody żuraw naśladuje rodzica. "To piękne"

Niezdarny młody żuraw naśladuje rodzica. "To piękne"

Źródło:
tvnmeteo.pl, Kontakt24

We wtorkowy wieczór mieszkańcy Wilna byli świadkami niecodziennego widoku - przez samo centrum miasta przepływał łoś. Zwierzę najwyraźniej zabłądziło i postanowiło spróbować sił w pokonaniu rzeki Neris.

Łoś w centrum stolicy. Mieszkańcy przecierali oczy ze zdumienia

Łoś w centrum stolicy. Mieszkańcy przecierali oczy ze zdumienia

Źródło:
ENEX

To miał być dzień jak co dzień, jednak pogoda zadecydowała inaczej. Studentka z Missisipi Maya Grimes znalazła się w samym środku tornada, które dosłownie wyrzuciło ją z samochodu na ulicę. Cudem przeżyła. Dziś dzieli się swoją historią.

Tornado wyrzuciło studentkę z samochodu

Źródło:
CNN

Burze przechodziły w środę nad Polską. Front przesuwał się z zachodu na wschód, po południu zahaczając o Mazowsze i przynosząc efektowne, lokalne opady deszczu. W jaki sposób doszło do powstania widocznego na zdjęciu zjawiska?

Słup wody nad Mazowszem. W jaki sposób powstał?

Słup wody nad Mazowszem. W jaki sposób powstał?

Źródło:
Sieć Obserwatorów Burz, tvnmeteo.pl

Za nami trzy koszmarne tygodnie maja. Średnia temperatura maksymalna dla Warszawy wynosi na dziś zaledwie 14,6 stopnia Celsjusza, podczas gdy średnio w maju osiąga około 19-20 stopni Celsjusza. Po pierwszych ciepłych dniach maja, które napompowały tę wartość, notujemy nieubłagany spadek. Wiry niżowe, nurkujące z rejonów podbiegunowych nad wschodnią i środkową Europę, wtłoczyły kolejne porcje zimnego powietrza w nasz rejon, zamieniając maj w marzec.

Upał po koszmarnie zimnym maju? Co mówią prognozy

Upał po koszmarnie zimnym maju? Co mówią prognozy

Źródło:
TVN24+

Alergia to choroba XXI wieku. Według Światowej Organizacji Alergii (WOA) u 30-40 proc. populacji świata występuje co najmniej jedno ze schorzeń alergicznych. Z kolei Polskie Towarzystwo Alergologiczne (PTA) szacuje, że z alergią zmaga się blisko połowa Polaków. Najczęstszym czynnikiem, który ją wywołuje, są pyłki roślin. Jak radzić sobie z uciążliwymi objawami? 

Kalendarz pylenia - sprawdź, co i kiedy pyli w Polsce. Praktyczne porady dla alergików 

Źródło:
Otrivin

W której fazie życia kleszcza jest on najniebezpieczniejszy dla człowieka? Zanim pajęczak osiągnie dojrzałość, przechodzi przez kilka stadiów rozwojowych, a w większości z nich może przenosić choroby.

Od pyłku do ziarnka grochu. Która forma kleszcza jest najgroźniejsza?

Od pyłku do ziarnka grochu. Która forma kleszcza jest najgroźniejsza?

Źródło:
ECDC, pzh.gov.pl

Po raz pierwszy naukowcy zaobserwowali zdarzenie rozerwania pływowego gwiazdy (ang. tidal disruption event, w skrócie TDE) przez masywną czarną dziurę znajdującą się daleko od centrum galaktyki. Co ciekawsze, niezwykły układ oddalony o 600 milionów lat świetlnych od Ziemi zawiera nie jedną, a dwie supermasywne czarne dziury.

Po tej galaktyce krąży wyjątkowo rzadka czarna dziura

Po tej galaktyce krąży wyjątkowo rzadka czarna dziura

Źródło:
PAP, University of California, Berkeley

W 2024 roku bezpowrotnie straciliśmy 6,7 miliona hektarów dziewiczych lasów tropikalnych - to niemal tyle, ile wynosi powierzchnia całej Panamy. Jak wynika z opracowania Global Forest Watch, to rekordowy wynik, najwyższy od co najmniej 20 lat.

Lasy znikają w tempie 18 boisk piłkarskich na minutę. "Czerwony alert dla świata"

Lasy znikają w tempie 18 boisk piłkarskich na minutę. "Czerwony alert dla świata"

Źródło:
PAP

Pan Szymon z Władysławowa (województwo pomorskie) we wtorek wybrał się do Wejherowa. Pod tamtejszym szpitalem miał okazję podziwiać dwa białe daniele.

Zawiózł kolegę do rodzącej żony, jego oczom ukazał się widok jak z bajki

Zawiózł kolegę do rodzącej żony, jego oczom ukazał się widok jak z bajki

Źródło:
Kontakt24

Fale upałów nie odpuszczają w Meksyku. W wielu stanach temperatury sięgają ponad 40 stopni Celsjusza, a skutki są tragiczne - od początku roku potwierdzono już sześć zgonów i 400 przypadków udaru słonecznego. Służby meteorologiczne i sanitarne apelują o ostrożność.

Sześć ofiar śmiertelnych fal upałów, kilkaset przypadków udaru

Sześć ofiar śmiertelnych fal upałów, kilkaset przypadków udaru

Źródło:
Reuters, tvn24.pl

Naukowcy ostrzegają: ponad trzy i pół tysiąca gatunków zwierząt jest zagrożonych globalnym ociepleniem. Jak wynika z analiz badaczy z Uniwersytetu Stanowego Oregonu, w dużej mierze dotyczy to gatunków morskich.

"Stoimy u progu egzystencjalnego kryzysu dzikich zwierząt na Ziemi"

"Stoimy u progu egzystencjalnego kryzysu dzikich zwierząt na Ziemi"

Źródło:
PAP

Władze włoskiego regionu Umbria stworzyły na jeziorze Trazymeńskim sztuczną, pływającą wyspę wyłapującą gatunek podobnych do komarów owadów. Owady te od lat są utrapieniem okolicznych mieszkańców i przybywających w ten rejon turystów.

Włochy mają nową "wyspę". Z powodu owadów

Włochy mają nową "wyspę". Z powodu owadów

Źródło:
PAP, ANSA, tvn24.pl

Załoga misji Axiom-4 (Ax-4), w tym Polak Sławosz Uznański-Wiśniewski, poleci na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS) w nowej kapsule Dragon - przekazała Sarah Walker z firmy SpaceX Elona Muska.

Polak poleci na orbitę w nowej kapsule Dragon

Polak poleci na orbitę w nowej kapsule Dragon

Źródło:
PAP

Gwałtowne burze nawiedziły w nocy z poniedziałku na wtorek południowe departamenty Francji. W wyniku gwałtownej aury co najmniej trzy osoby zginęły, a dwie są poszukiwane - przekazała francuska żandarmeria. Służby wprowadziły pomarańczowy poziom alertu pogodowego, drugi najwyższy w skali zagrożenia. Niebezpieczna aura ma utrzymać się nad regionem także dzisiaj.

Strumyk wezbrał i porwał samochód. Nie żyje para

Strumyk wezbrał i porwał samochód. Nie żyje para

Aktualizacja:
Źródło:
sudouest.fr, tvnmeteo.pl

Temperatura maksymalna na Grenlandii była w poniedziałek wyższa niż w Polsce. Termometry w południowej części wyspy pokazały prawie 20 stopni Celsjusza. Jeszcze cieplej jest na Islandii, gdzie niedawno padł majowy rekord temperatury.

Na Grenlandii cieplej niż w Polsce, na Islandii padają rekordy

Na Grenlandii cieplej niż w Polsce, na Islandii padają rekordy

Źródło:
IMGW, Copernicus, tvnmeteo.pl

Gromy dźwiękowe powstające podczas startu rakiet SpaceX mogą przypominać niewielkie trzęsienia ziemi. Jak wynika z badań amerykańskich naukowców, moment startu bywa słyszalny - lub odczuwalny - nie tylko w sąsiedztwie bazy kosmicznej. Typ gromu zależy od wielu czynników.

Starty rakiet SpaceX mogą być odczuwane jak trzęsienie ziemi

Starty rakiet SpaceX mogą być odczuwane jak trzęsienie ziemi

Źródło:
Acoustical Society of America

Organizacja non profit CEEW opublikowała we wtorek niepokojący raport. Wynika z niego, że blisko 60 procent indyjskich dystryktów, zamieszkanych przez trzy czwarte ludności kraju, jest narażonych na wysokie lub bardzo wysokie ryzyko związane z ekstremalnymi upałami. Rosnąca temperatura powietrza i wilgotność względna mogą negatywnie wpłynąć na zdrowie mieszkańców Indii.

Niepokojący raport o ekstremalnych upałach

Niepokojący raport o ekstremalnych upałach

Źródło:
Reuters, ceew.in

Piorun uderzył w zaparkowany radiowóz. Moment zarejestrowała kamera bezpieczeństwa obserwującą parking przed komisariatem. Do zdarzenia doszło podczas burzy, która przechodziła w poniedziałek nad stanem Oklahoma.

Piorun uderza w radiowóz. Zobacz nagranie

Piorun uderza w radiowóz. Zobacz nagranie

Źródło:
News on 6, Newcastle Emergency Management

Ponad 700 strażaków walczy z pożarem Greer Fire, jaki wybuchł na północnym wschodzie Arizony. Do tej pory ogień strawił już ponad osiem tysięcy hektarów terenu. W regionie obowiązują lokalne stany wyjątkowe. Służby ewakuują mieszkańców najbardziej zagrożonych terenów.

Tysiące hektarów w ogniu. Ogłoszono stan wyjątkowy

Tysiące hektarów w ogniu. Ogłoszono stan wyjątkowy

Źródło:
ABC News, AZ Dept. Forestry and Fire Management

Za kilka dni będzie ponad 20 stopni. Jaką aurę przyniesie druga połowa maja i początek czerwca? Sprawdź autorską, długoterminową prognozę temperatury na 16 dni, przygotowaną przez Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: przyjdzie ocieplenie, ale na moment

Pogoda na 16 dni: przyjdzie ocieplenie, ale na moment

Źródło:
tvnmeteo.pl