Anyż to jednoroczne zioło. Z jego nasion i oleju wytwarza się m.in. lekarstwa, stosuje się go również jako przyprawę. Anyż jest często mylony z innymi ziołami; anyżem gwiaździstym i koprem włoskim, ale to nie są te same rośliny. Jako przyprawa anyż znajduje zastosowanie m.in. w kuchni śródziemnomorskiej i jako dodatek do alkoholi. Podpowiadamy, na co pomaga anyż, jak go stosować i gdzie kupić.
● Anyż to przyprawa i zioło o właściwościach leczniczych. ● Prawidłowa nazwa anyżu to biedrzeniec anyż (Pimpinella anisum). ● Nasiona anyżu zawierają m.in. żelazo, mangan i wapń. ● Olejkowi anyżowemu zawartemu w nasionach anyżu przypisuje się działanie m.in. rozkurczowe i przeciwzapalne. ● Anyż bywa mylony z koprem włoskim i anyżem gwiaździstym, są to jednak inne rośliny.
Anyż, a właściwie biedrzeniec anyż (Pimpinella anisum), to jednoroczna roślina z rodziny selerowatych. Z tej samej rodziny wywodzą się też marchew, pietruszka i seler. W Polsce nazywany też anyżkiem lub - błędnie - anyżem gwiazdkowy/gwieździstym. Anyż uprawiany jest dla swoich owoców i uprawiany jest m.in. w południowej Europie, południowej Rosji, na Bliskim Wschodzie, w Afryce Północnej, Chinach, Meksyku i Stanach Zjednoczonych.
Roślina może dorastać do 1 metra wysokości, wytwarza kwiaty oraz małe białe owoce. Nasiona anyżu mają wyraźny smak, przypominający lukrecję. Jego przyprawy używa się go do podbijania smaku potraw i napojów (w tym popularnej anyżówki). Jednak anyż ma też silne właściwości prozdrowotne i wykorzystywany jest również w kosmetyce, przy produkcji kremów, mydła i perfum.
Anyż: składniki odżywcze
Jedna łyżka (ok. 7 gramów) nasion anyżu to ok.: - 23 kcal, - 1 g białka, - 1 g tłuszczów, - 3 g węglowodanów, - 1 g błonnika.
Należy jednak pamiętać, że anyżu używa się w naprawdę niewielkich ilościach, ponieważ ma bardzo intensywny smak. W przepisach zwykle zaleca się dodawanie ok. pół łyżeczki tej przyprawy. Mimo to i tak dostarczamy sobie z anyżem ważnych mikroelementów (poniższe dane dotyczą 7 g nasion): - Żelazo: 13 proc. zalecanego dziennego spożycia - Mangan: 7 proc. ZDS - Wapń: 4 proc. ZDS - Magnez: 3 proc. ZDS - Fosfor: 3 proc. ZDS - Potas: 3 proc. ZDS - Miedź: 3 proc. ZDS
Anyż: właściwości
Anyż, a szczególnie zawarty w nim olejek anyżowy, ma szereg prozdrowotnych właściwości. Dzięki wysokiej zawartości żelaza nasiona anyżu przyczyniają się do produkcji zdrowych komórek i zapobiegają anemii. Mangan z kolei jest silnym przeciwutleniaczem, który wspiera też prawidłowy metabolizm. Pozostałe właściwości anyżu wykorzystywane są m.in. do łagodzenia niestrawności i dolegliwości zespołu jelita drażliwego.
Zawarte w anyżu substancje mogą działać przeciwzapalnie i przeciwobrzękowo. Wykazują też działanie podobne do estrogenu. Dalszych badań wymagają następujące właściwości anyżu:
łagodzące astmę. Filiżanka naparu z anyżu może potencjalnie zmniejszać kaszel i poprawiać sen u osób cierpiących na astmę oskrzelową;
obniżające poziom cukru we krwi u diabetyków. Takie działanie zaobserwowano u osób z cukrzycą typu 2, spożywających codziennie przez dwa miesiące sproszkowane nasiona anyżu;
łagodzące przebieg menopauzy, a dokładniej uderzenia gorąca u kobiet w okresie menopauzy, spożywających codziennie przez min. 4 tygodnie ekstrakt z nasion anyżu;
łagodzące zespół napięcia przedmiesiączkowego (PMS). Ekstrakt z anyżu należy w tym celu przyjmować na tydzień przed spodziewaną miesiączką i kontynuować przez trzy dni po jej zakończeniu.
niwelujące zaparcia - w połączeniu z koprem włoskim i czarnym bzem, anyż wypijany w postaci naparu przez okres pięciu dni może leczyć zaparcia;
przeciw wszawicy: wcierki z olejku anyżowego, olejku kokosowego i olejku ylang-ylang mogą być potencjalnie równie skuteczne, co chemiczne środki przeciw wszom, zawierające m.in. permetrynę lub butoksyd.
Anyż: zastosowanie
Anyż jest składnikiem m.in. anisbrod - niemieckiego chleba anyżowego; napojów alkoholowych - absyntu, anyżówki, ouzo, likierów, grzanego wina; dań mięsnych i warzywnych w kuchni śródziemnomorskiej i azjatyckiej; naparów leczniczych; grzanego wina.
Anyż: przeciwwskazania
Anyż uważany jest za zioło raczej bezpieczne, jednak u osób uczulonych na rośliny z tej samej rodziny (np. koper włoski czy seler) może wystąpić reakcja alergiczna. Nie zaleca się też spożywania anyżu osobom cierpiącym na raka piersi lub endometriozę z powodu jego właściwości podobnych do działania estrogenu.
Anyż: gdzie kupić i ile kosztuje?
Anyż można kupić m.in. w sklepach zielarskich i internetowych, jest też dostępny w sklepach spożywczych, m.in., w mieszankach przypraw do grzańca lub jako samodzielna przyprawa. Gwiazdki anyżu są droższe od nasion i kosztują ok. 10 zł za 50 g gwiazdek. Mielony anyż kosztuje ok. 3 zł za 100 g produktu, a nasiona anyżu w standardowych 20 g opakowaniach to zaledwie ok. 2 zł z paczkę.
webmd.com
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock