Wrak "Porcelanowca" został odkryty już w 1965 roku przez załogę statku m/s "Czapla" Polskiego Ratownictwa Okrętowego. Nazwę nadano mu od przewożonego ładunku - porcelany i fajansu z angielskiego Staffordshire. Zatopiony statek znaleziono na wysokości Orłowa, na głębokości 16 metrów. Zajmował obszar o długości 25 metrów i szerokości 7 metrów.
Wówczas jednak Centralne Muzeum Morskie nie było odpowiednio przygotowane do prowadzenia samodzielnych badań podwodnych.
Nie mogli zlokalizować wraku
Gdy CMM postanowił po latach ponownie zbadać wrak, okazało się, że nie można go było ponownie zlokalizować przez nieprecyzyjnie podaną przez odkrywców pozycję stanowiska. Bezskuteczne próby ekipy poszukiwawczo-badawcze CMM podejmowały również w latach 1979, 1983 i 1984. Jak wskazał Tomasz Bednarz, kierownik prac z działu Badań Podwodnych Centralnego Muzeum Morskiego, ostatecznie obiekt ponownie zlokalizowała w 2009 roku Marynarka Wojenna.
Pozostałość XIX-wiecznego żaglowca
- Z kolei w tym roku przeprowadziliśmy inwentaryzację i określiliśmy, dokładnie z jakiego okresu pochodzi wrak. Udało nam się odsłonić to, co dotąd było owiane tajemnicą - wyjaśnił Bednarz.
Jak wynika z badań, prowadzonych na przełomie czerwca i lipca tego roku przez ekipę CMM, odnaleziona na dnie Zatoki Gdańskiej drewniana konstrukcja, to pozostałości XIX-wiecznego żaglowca, który prawdopodobnie transportował ładunek fajansu angielskiego do Gdańska. - Znaczna część ładunku została prawdopodobnie wydobyta z wraku w latach 60. W tym roku pozyskaliśmy około 150 fragmentów fajansu angielskiego - wytłumaczył Bednarz. Jak dodał obecnie wciąż nie wiadomo, czy należały one do przewożonego przez statek towaru, czy były elementem jego wyposażenia. - Niestety jest ich za mało, by to określić - przyznał badacz.
Zbudowany z sosny i świerku
Podczas ekspedycji wykonano także badania dendrochronologiczne, podczas których pobrano 20 próbek drewna. Okazało się, że statek zbudowano z sosny i świerku.
- Jest to bardzo niespotykane na naszych wodach, gdyż do tej pory nie spotkaliśmy się z wrakiem posiadającym elementy konstrukcji świerkowej. Na sosnowe się natykaliśmy – podkreślił Bednarz. I dodał, że "drewno pochodzi z rejonu Południowego Bałtyku. Statek został zbudowany w połowie XIX wieku".
Podczas trwających ponad miesiąc badań, oprócz tradycyjnej dokumentacji rysunkowej, fotograficznej czy wideo, wykonano również fotogrametrię stanowiska. W ramach projektu badawczego wykonywany jest obecnie fotogrametryczny model 3D całego podwodnego stanowiska. Do końca roku będzie gotowy - zaznaczył. Badania prowadzone były w ramach projektu "Inwentaryzacja wraka F53.27 »Porcelanowiec« z Zatoki Gdańskiej", finansowanego ze środków MKiDN oraz CMM.
"Porcelanowiec” odkrył swoją tajemnicę
Tutaj znajduje się Centralne Muzeum Morskie w Gdańsku:
Jeśli chcielibyście nas zainteresować tematem związanym z Waszym regionem, pokazać go w niekonwencjonalny sposób - czekamy na Wasze sygnały/materiały. Piszcie na Kontakt24@tvn.pl.
Autor: dp/aja / Źródło: TVN24 Pomorze
Źródło zdjęcia głównego: CMM