Etnofilologia kaszubska świętuje w tym roku na Uniwersytecie Gdańskim swoje 10-lecie. Przez ten czas mury uczelni opuściło 24 absolwentów.
- Dla społeczności kaszubskiej to 24 kaszubistów legitymujących się dyplomem studiów wyższych. Pracują na rzecz Kaszub i Pomorza. Pomogliśmy im rozwinąć kompetencje językowe i społeczne, a oni teraz zasilają region w szkołach, w mediach, w instytucjach kultury - powiedziała dr Justyna Pomierska, przewodnicząca Rady Programowej kierunku etnofilologia kaszubska oraz kierowniczka studiów podyplomowych Nauczanie języka kaszubskiego.
Według jej wyliczeń wśród absolwentów jest 15 nauczycieli języka kaszubskiego, polskiego, historii oraz nauczania przedszkolnego i wczesnoszkolnego. Są też dziennikarze, muzealnicy i pracownicy instytucji kultury.
Kierunek powstał z potrzeby regionu
Główny trzon kształcenia stanowi praktyczna nauka języka kaszubskiego (również od podstaw) połączona z kształceniem kulturowym. Studia przygotowują do wykonywania zawodu nauczyciela języka kaszubskiego i języka polskiego (łącznie) lub pracy w instytucjach Pomorza związanych z szeroko pojętą kulturą - jako dziennikarz, animator życia społecznego, edukator w domu kultury, muzeum, a także edytor czy korektor. To właśnie brak nauczycieli tego języka był głównym powodem uruchomienia kierunku 10 lat temu w Uniwersytecie Gdańskim.
- Jeszcze kilka lat temu na Pomorzu uczyło się kaszubskiego około 14 tysięcy uczniów, a nauczycieli było może stu. Z tego zdecydowanie mniej po odpowiednich studiach podyplomowych. Później weszła regulacja wskazująca, że uprawnienia nauczycielskie nabyć można tylko w wyniku ukończenia studiów wyższych (likwidowano tak zwane kolegia nauczycielskie), więc środowiska mniejszości językowych, w tym kaszubskie, zgłaszały postulat uruchomienia studiów wyższych w zakresie rodzimych filologii. Ale brakowało też wykształconych dziennikarzy, pracowników administracji i tym podobne - wyjaśniła dr Pomierska.
W ramach zajęć na etnofilologii kaszubskiej studenci mają m.in. spotkania z pisarzami i działaczami ruchu kaszubsko-pomorskiego, poznają folklor, zasoby kultur regionu, projekty w instytucjach kultury. Uczelnia zapewnia, że już w czasie trwania nauki student może współdziałać z przyszłym pracodawcą między innymi: Zrzeszeniem Kaszubsko-Pomorskim, Kaszubskim Uniwersytetem Ludowym w Wieżycy, Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej w Wejherowie czy Radiem Gdańsk.
Po ukończeniu studiów pierwszego stopnia absolwent może kontynuować naukę na studiach drugiego stopnia m.in. na kierunkach filologicznych lub kulturoznawstwie, pedagogice, socjologii, politologii, historii, etnologii czy filozofii. Uczelnia podaje, że absolwent etnofilologii kaszubskiej specjalności nauczycielskiej po trzech latach studiów pierwszego stopnia ma uprawnienia do uczenia języka kaszubskiego w szkole podstawowej i ponadpodstawowej. Jeśli dopełni wykształcenie studiami drugiego stopnia na kierunku filologia polska, będzie mógł uczyć obu przedmiotów: języka kaszubskiego i języka polskiego.
DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ:
Język przekazywany dalej - nawet bez dyplomu
Dr Pomierska podkreśliła, że po kilku zmianach koncepcji kształcenia wypracowany został "ciekawy i elastyczny plan studiowania".
- Kształcimy nauczycieli i specjalistów w wybranych przez studenta obszarach działalności profesjonalnej, ludzi o wysokich kompetencjach językowych w kaszubszczyźnie. Powiązanie z praktykami w instytucjach kultury daje młodemu człowiekowi dość dobre rozeznanie, co chciałby w życiu robić, a i też potencjalny pracodawca może poznać potrzeby i talenty praktykanta - stwierdziła. Uważa, że obecność studentów w szkołach i w innych miejscach dobrze wpływa na młodych Kaszubów.
- Młodzież chce mówić po kaszubsku, szuka aktywności językowej poza szkołą, jeśli nie ma z kim mówić w domu, szuka w innych miejscach - powiedziała. Dodała, że w tym roku ponad 30 osób podeszło do matury z języka kaszubskiego. "Ten egzamin wymaga od nich, by napisali po kaszubsku rozprawkę na zadany problem, odwołując się do literatury kaszubskiej, to znaczy, że potrafią czytać, pisać i mają podstawową orientację w zagadnieniach kultury" - stwierdziła. Zaznaczyła, że tylko część z abiturientów zdających maturę z języka kaszubskiego wybierze studia filologiczne.
- Dla wielu młodych Kaszubów i Kaszubek udział w maturze z kaszubskiego ma charakter symboliczny, w wielu przypadkach jest świadectwem tożsamościowym, ukoronowaniem wielu lat nauki czy też wyrazem wdzięczności dla nauczycieli "małej ojczyzny" - powiedziała. Jej zdaniem, osoby zdające język kaszubski na maturze, po ukończeniu szkoły średniej zakładają działalność gospodarczą albo rozpoczynają studia w innych obszarach.
- Matura z języka kaszubskiego jest zdawana od 2005 roku i do dziś zdało ją ponad 400 osób. Są wśród pielęgniarki, pracownicy administracji samorządowej, pracownicy kultury, ekonomiści czy inżynierowie. Oni też - nie tylko absolwenci etnofilologii kaszubskiej - znają język kaszubski. Może nie tak dobrze literaturę, ale na tyle, aby przekazać język kolejnemu pokoleniu - dodała.
DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ:
Autorka/Autor: ng/ tam
Źródło: PAP
Źródło zdjęcia głównego: Tomasz Słomczyński