Obecna sytuacja polityczna na Ukrainie nie pozwala na sprowadzenie prochów przywódcy Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów (OUN) Stepana Bandery z Niemiec do kraju - uważa mieszkający w Kanadzie wnuk Bandery również o imieniu Stepan.
Założona niedawno w Iwano-Frankiwsku (d. Stanisławów) komisja ds. przeniesienia zwłok Bandery na Ukrainę, zaproponowała pochowanie prochów Bandery w Iwano-Frankiwsku, Kałuszu, bądź we wsi Uhrynów Stary, gdzie się urodził.
Podzielona Ukraina
Oświadczenie wnuka Bandery jest odpowiedzią na tę inicjatywę. "Zdaniem rodziny zmiana miejsca pochówku powinna sprzyjać zjednoczeniu ukraińskiego społeczeństwa, a nie jego dalszemu podziałowi" - napisał wnuk Bandery w liście, cytowanym w poniedziałek przez ukraińskie media. Podkreśla on, że na przeniesienie szczątków dziadka jest za wcześnie przede wszystkim z uwagi na politykę obecnych władz ukraińskich, które - jak napisał - dzielą, a nie łączą naród.
"Podzielonym społeczeństwem łatwiej się steruje" - czytamy. Rodzina przywódcy OUN uważa ponadto, że Bandera wraz z innymi bojownikami o niepodległość Ukrainy powinien spocząć w Kijowie, a nie na prowincji.
Bohater i zbrodniarz
Bandera przewodził jednej z frakcji OUN, której zbrojne ramię, Ukraińska Powstańcza Armia (UPA), obarczana jest odpowiedzialnością za czystki etniczne na ludności polskiej Wołynia i Galicji Wschodniej w latach II wojny światowej.
Na zachodniej Ukrainie Bandera ma swoje pomniki i ulice, gdyż traktowany jest tam jako bohater, walczący o niepodległość państwa. Na wschodzie uważany jest za zbrodniarza i nazistowskiego kolaboranta.
Kłótnia o Banderę
W styczniu ówczesny ukraiński prezydent Wiktor Juszczenko pośmiertnie uhonorował Banderę tytułem Bohatera Ukrainy. Obecny szef państwa Wiktor Janukowycz po objęciu władzy zapowiedział w Moskwie, że dekrety Juszczenki w tej sprawie zostaną anulowane.
Janukowycz nie zrealizował dotychczas tej obietnicy i nie odwołał decyzji poprzednika. Uczynił to okręgowy sąd administracyjny w Doniecku, gdzie prezydent rozpoczynał karierę polityczną. Uchylając dekret Juszczenki w sprawie Bandery doniecki sąd argumentował, iż według ukraińskiego prawa tytuł Bohatera Ukrainy może otrzymać tylko osoba będąca obywatelem Ukrainy. Bandera ukraińskiego obywatelstwa nigdy nie miał.
Historia
Urodzony 1 stycznia 1909 roku Stepan Bandera jako działacz, a potem przywódca ukraińskiego ruchu nacjonalistycznego w międzywojennej Polsce, był organizatorem akcji terrorystycznych skierowanych przeciwko państwu polskiemu i ZSRR, m.in. zamachów w 1933 roku na konsulat radziecki we Lwowie oraz w 1934 roku na ministra spraw wewnętrznych II Rzeczypospolitej Bronisława Pierackiego. Za zamach na Pierackiego został skazany w 1936 roku na karę śmierci, zamienioną po amnestii na dożywocie. Uwolniony został po upadku II Rzeczypospolitej. 30 czerwca 1941 roku Bandera ogłosił we Lwowie powstanie niepodległego państwa ukraińskiego, za co w lipcu 1941 był aresztowany przez Niemców i osadzony w obozie koncentracyjnym w Sachsenhausen. Przebywał w nim do września 1944 r. Po II wojnie światowej Bandera zamieszkał w Monachium pod przybranym nazwiskiem Stefan Popiel. Zginął w październiku 1959 roku, zamordowany przez agenta KGB Bohdana Staszyńskiego.
Źródło: PAP