Lider Partii Pracy Keir Starmer został w piątek nowym premierem Wielkiej Brytanii, zastępując na tym stanowisku Rishiego Sunaka, który chwilę wcześniej złożył rezygnację. - Nasz kraj potrzebuje resetu, ponownego odkrycia, kim jesteśmy - oświadczył nowy szef rządu w przemówieniu na Downing Street. Starmer jest 58. premierem w historii kraju.
W czwartkowych wyborach do Izby Gmin laburzyści zdobyli 412 mandatów, co daje im komfortową większość i jest ich drugim najlepszym wynikiem w historii. Partia Pracy pozostawała w opozycji od przegranych wyborów w maju 2010 roku.
Po przeliczeniu prawie wszystkich głosów, podział mandatów w Izbie Gmin prezentuje się następująco: Partia Pracy (412), Partia Konserwatywna (121), Liberalni Demokraci (71), Szkocka Partia Narodowa (9), Sinn Fein (7), Demokratyczna Partia Unionistyczna (5), Zieloni (4), Plaid Cymru (4), Reform UK (4), pozostali (11).
Zmiana wary na Downing Street
W południe czasu londyńskiego Keir Starmer został przyjęty na audiencji przez króla Karola III, który powierzył mu – jako liderowi zwycięskiej partii w wyborach – misję sformowania rządu. Następnie lider Partii Pracy udał się na Downing Street, gdzie został entuzjastycznie powitany przez tłum sympatyków, wymachujących brytyjskimi flagami.
W przemówieniu przed siedzibą premiera Starmer podziękował ustępującemu szefowi rządu.
- Nasz kraj zagłosował zdecydowanie za zmianą, za odnową narodową i powrotem polityki do służby publicznej. Musimy razem iść naprzód – oświadczył. Podkreślił, że będzie ponosił odpowiedzialność za zaufanie, jakim wyborcy Partii Pracy go obdarzyli. - Ale niezależnie od tego, czy głosowaliście na Partię Pracy, czy nie - a zwłaszcza jeśli nie głosowaliście - mówię wam wprost, mój rząd będzie wam służył. Polityka może być siłą na rzecz dobra. Pokażemy to – zapewnił.
- Nasz kraj potrzebuje resetu, ponownego odkrycia, kim jesteśmy - mówił Starmer.
Sunak złożył rezygnację. "Dałem z siebie wszystko"
Wcześniej w piątek Rishi Sunak, którego partia przegrała wybory do Izby Gmin, złożył na ręce króla Karola III rezygnację z urzędu premiera. Było to formalnością w związku z tym, że konserwatyści w wyniku przeprowadzonych w czwartek wyborów stracili większość w Izbie Gmin.
Konserwatyści ponieśli najgorszą porażkę w historii, zdobywając tylko 121 mandatów w Izbie Gmin, czyli trzy razy mniej niż przed pięcioma laty.
Wcześniej Sunak wygłosił na Downing Street pożegnalne przemówienie, które rozpoczął od słowa "przepraszam". - Dałem z siebie wszystko, ale wysłaliście jasny sygnał, że rząd Wielkiej Brytanii musi się zmienić, a wasza ocena jest jedyną, która się liczy - oświadczył ustępujący premier.
- Usłyszałem waszą złość i rozczarowanie i biorę odpowiedzialność za tę porażkę - powiedział. Zwrócił się także do "wszystkich kandydatów i działaczy Partii Konserwatywnej, którzy pracowali niestrudzenie, ale bez powodzenia". - Przepraszam, że nie zdołaliśmy zapewnić wam tego, na co zasługiwały wasze wysiłki - oznajmił. - W następstwie tego wyniku ustąpię ze stanowiska lidera partii, nie natychmiast, ale po dokonaniu formalnych ustaleń dotyczących wyboru mojego następcy – zapowiedział.
Sunak wymienił swoje osiągnięcia, w tym spadek inflacji i przewodzenie globalnym wysiłkom na rzecz wsparcia Ukrainy w wojnie z Rosją.
Życzył powodzenia swojemu następcy w roli premiera, liderowi Partii Pracy Keirowi Starmerowi. - Niezależnie od naszych nieporozumień w tej kampanii, jest on przyzwoitym, zaangażowanym publicznie człowiekiem, którego szanuję - oświadczył.
- To trudny dzień na koniec wielu trudnych dni, ale opuszczam to stanowisko zaszczycony, że byłem waszym premierem. To najlepszy kraj na świecie. I to całkowicie dzięki wam, Brytyjczykom, prawdziwemu źródłu wszystkich naszych osiągnięć, naszej siły i naszej wielkości. Dziękuję - powiedział na koniec.
44-letni obecnie Sunak objął funkcję lidera Partii Konserwatywnej, a w konsekwencji premiera, pod koniec października 2022 roku. W obu tych rolach zastąpił Liz Truss. Stał się pierwszym niebiałym liderem jednej z głównych partii politycznych, pierwszym w historii niebiałym premierem Wielkiej Brytanii i najmłodszą osobą na tym stanowisku od 210 lat.
Sunak obronił mandat
Sunak, który od 2015 roku reprezentuje okręg Richmond w hrabstwie North Yorkshire, według przedwyborczych prognoz, nie mógł być pewny obronienia mandatu. Ostatecznie otrzymał nieco ponad 23 tysiące głosów, podczas gdy kandydat Partii Pracy, który zdobył drugie miejsce - niespełna 11 tysięcy.
Mandaty poselskie straciła jednak część członków jego rządu, w tym minister obrony Grant Shapps, minister sprawiedliwości Alex Chalk i liderka izby Gmin Penny Mordaunt.
Źródło: Reuters, PAP
Źródło zdjęcia głównego: Reuters