Prezydent Węgier Katalin Novak w poniedziałek oficjalnie podała się do dymisji w związku ze skandalem wokół ułaskawienia osoby skazanej za tuszowanie pedofilii. Nacjonalistyczne ugrupowanie Ruch Naszej Ojczyzny (Mi Hazank) zgłosiło pierwszego kandydata na nową głowę państwa. Węgierskie media zwracają uwagę, że rezygnacja Katalin Novak może odbić się na procesie ratyfikacji akcesji Szwecji do NATO.
Katalin Novak przesłała oficjalne pismo o rezygnacji do przewodniczącego parlamentu Laszlo Kovera, który według prawa przejmie na najbliższe tygodnie jej obowiązki. Parlament będzie miał teraz 15 dni na przyjęcie rezygnacji, co ma nastąpić zaraz po otwarciu wiosennej sesji 26 lutego.
Novak była najmłodszym prezydentem po upadku komunizmu i pierwszą kobietą na tym stanowisku. Została wybrana w marcu 2022 roku. Wcześniej zajmowała m.in. stanowisko sekretarza stanu ds. rodziny i młodzieży, a następnie ministra bez teki ds. rodziny w rządzie Orbana.
Jako byłej prezydent, Novak będzie przysługiwać dożywotnia pensja w wysokości 4,5 mln forintów (50 tys. zł).
Opozycyjna partia zgłasza pierwszego kandydata na prezydenta Węgier
Wśród nieoficjalnych kandydatów na prezydenta, którzy mogliby uzyskać poparcie dwóch trzecich parlamentu, zdominowanego przez koalicję Fidesz-KDNP, wymienia się m.in. ministra obrony Kristofa Szalaya-Bobrovniczky’ego i ministra rozwoju regionalnego Tibora Navracsicsa.
Pierwszą kandydaturę zgłosiła w poniedziałek opozycyjna partia o profilu nacjonalistycznym – Ruch Naszej Ojczyzny. Jest to Magdolna Csath (ur. w 1943 roku), ekonomistka, która w 2002 roku starała się o mandat poselski z listy skrajnie prawicowej Węgierskiej Partii Sprawiedliwości i Życia (MIEP); ugrupowanie nie przekroczyło wówczas progu wyborczego.
Ruch Naszej Ojczyzny przedstawia Csath jako kandydatkę ponad podziałami, jednak do oficjalnego jej zgłoszenia potrzeba jednej piątej posłów w 199-osobowym Zgromadzeniu Narodowym. Ruch Naszej Ojczyzny posiada tylko sześciu deputowanych.
Parlament Węgier wybierze nową głowę państwa w marcu – zapowiedział w niedzielę szef grupy parlamentarnej Fideszu Mate Kocsis.
Media: rezygnacja może opóźnić proces akcesji Szwecji do NATO
Rezygnację prezydent komentują węgierskie media. "Jako prezydent wielokrotnie wzywała parlament do głosowania za przystąpieniem Szwecji do NATO" - przypomina Telex. Według komentatorów oczekiwanie na wybór nowej głowy państwa nie wpłynie jednak na dokończenie procesu ratyfikacji akcesji Szwecji do NATO.
- Jak zawsze, wszystko zależy od Viktora Orbana - powiedział Andras Biro-Nagy z węgierskiego think tanku Policy Solutions. - Jeśli da zielone światło posłom, członkostwo Szwecji w NATO zostanie przegłosowane - dodał analityk.
Jak podkreślił, Kover, który do czasu wyboru nowego prezydenta będzie pełnił obowiązki głowy państwa, może złożyć podpis pod akcesją Szwecji, jeśli ta zostanie zatwierdzona przez posłów. Nie wydarzy się to jednak bez zgody Orbana.
Jednak według portalu Telex, to właśnie Kover może być przeszkodą dla szybkiego przystąpienia Szwecji do Sojuszu. Polityk Fideszu udzielił pod koniec stycznia wywiadu, w którym zwracał uwagę na "arogancję i lekceważenie", jakie Sztokholm miał okazywać Budapesztowi w ostatnich miesiącach.
Kover powiedział wówczas, że ze strony Węgier nie ma pośpiechu w sprawie ratyfikowania przystąpienia Szwecji do NATO.
Nowy prezydent może objąć urząd dopiero pod koniec marca. Jeśli Kover będzie pełnił obowiązki głowy państwa do tego czasu, to jest całkiem możliwe, że Węgry szybko nie zaakceptują członkostwa Szwecji w NATO – ocenia Telex.
Parlament Węgier bojkotuje posiedzenie ws. akcesji Szwecji do NATO
Pod koniec lutego rozpoczyna się wiosenna sesja parlamentu. W sobotę szef MSZ Węgier Peter Szijjarto powiedział, że parlament może wówczas zagłosować nad akcesją Szwecji do NATO, na co czekają pozostałe państwa Sojuszu.
Rządząca na Węgrzech koalicja Fidesz-KDNP zbojkotowała na początku lutego nadzwyczajne posiedzenie parlamentu w sprawie akcesji Szwecji do NATO, zwołane na wniosek opozycji.
Rząd węgierski domaga się, aby przed głosowaniem do Budapesztu przybył premier Szwecji Ulf Kristersson; premier Viktor Orban wysłał mu zaproszenie w drugiej połowie stycznia. Kristersson stwierdził, że jest na to gotów, ale dopiero po tym, gdy węgierski parlament zagłosuje za przystąpieniem jego kraju do NATO.
Przedstawiciele rządu Viktora Orbana wielokrotnie podkreślali, że Węgry nie będą ostatnim członkiem Sojuszu, który wyrazi zgodę na dołączenie Szwecji do NATO. Jednak tak się właśnie stało po tym, gdy parlament Turcji w drugiej połowie stycznia ratyfikował akcesję Szwecji, a prezydent tego państwa Recepa Tayyipa Erdogana podpisał się pod tą decyzją.
Źródło: PAP