Wicepremier rządu w Turcji, Numan Kurtulmus zapowiedział w czwartek, że Turcja częściowo zawiesi Europejską Konwencję Praw Człowieka z powodu wprowadzenia stanu wyjątkowego w kraju. Według agencji EFE Ankara chce odstąpić od tej konwencji na 40-45 dni.
- Turcja zawiesi europejską konwencję praw człowieka w zakresie, w którym nie jest to sprzeczne z jej międzynarodowymi zobowiązaniami, podobnie jak Francja uczyniła to na podstawie art. 15 konwencji po atakach z listopada 2015 r. - powiedział Kurtulmus, cytowany przez państwową agencję Anatolia.
Ochrona przed Radą Europy
Artykuł 15 konwencji głosi, że "w przypadku wojny lub innego niebezpieczeństwa publicznego zagrażającego życiu narodu" rządy mogą "podjąć środki uchylające stosowanie zobowiązań wynikających z niniejszej konwencji (...), pod warunkiem, że środki te nie są sprzeczne z innymi zobowiązaniami wynikającymi z prawa międzynarodowego".
Zdaniem AFP taki krok miałby uchronić władze w Ankarze przed ewentualnym potępieniem ze strony Rady Europy w czasie, gdy trwają głębokie czystki w wojsku, sądownictwie, mediach i szkolnictwie po nieudanym puczu z 15 lipca wymierzonym w prezydenta Recepa Tayyipa Erdogana
Również Francja częściowo zawiesiła konwencję po serii skoordynowanych zamachów terrorystycznych w Paryżu z 13 listopada 2015 roku, w których zginęło 130 osób i po ogłoszeniu stanu wyjątkowego.
Europejska Konwencja Praw Człowieka zakazuje m.in stosowania kary śmierci. Za jej przywróceniem po nieudanej próbie zamachu stanu opowiedział się prezydent Turcji, Recep Tayyip Erdogan.
Stan wyjątkowy w Turcji
Erdogan ogłosił wcześniej wprowadzenie stanu wyjątkowego w Turcji na trzy miesiące, co - jak tłumaczył - ma pomóc władzom w opanowaniu sytuacji po puczu. Mówił, że stan wyjątkowy jest całkowicie zgodny z turecką konstytucją i nie stanowi naruszenia rządów prawa ani podstawowych wolności obywateli. Stan wyjątkowy wszedł w życie o godzinie 1 w nocy czasu lokalnego (północ w Polsce) wraz z opublikowaniem w Dzienniku Ustaw; ma obowiązywać przez 90 dni. W rozmowie z telewizją NTV wicepremier Kurtulmus poinformował o "strukturalnych i indywidualnych" błędach wywiadowczych podczas próby puczu oraz że podejmowane są działania w celu restrukturyzacji armii. Minister sprawiedliwości Turcji Bekir Bozdag podkreślił w czwartek w parlamencie, że stan wyjątkowy został wprowadzony, żeby zapobiec ewentualnej drugiej próbie puczu. Obiecał, że obywatele nie będą odczuwać zmian podczas obowiązywania stanu wyjątkowego. Zapewnił również, że nie odbije się to negatywnie na gospodarce i inwestycjach.
Zakaz stosowania kary śmierci
Europejska Konwencja Praw Człowieka to międzynarodowa umowa zawarta przez państwa członkowskie Rady Europy. Chroni m.in prawo do życia, wolności, wolność słowa i wyznania. Stanowczo zakazuje dyskryminacji, stosowania tortur i kary śmierci. Kontrole przestrzegania konwencji dokonywana jest na podstawie skarg międzynarodowych i indywidualnych.
Kara śmierci została w Turcji zniesiona w 2004 roku, co umożliwiło rok później rozpoczęcie negocjacji akcesyjnych z Unią Europejską. W praktyce żaden wyrok śmierci nie był w tym kraju wykonany od 1984 roku.
Autor: jaz//gak / Źródło: reuters, pap