Checkpoint Charlie, Katarina Witt, ogórki szprewaldzkie, trabant i Erich Honecker - to symbole NRD, zachodniej flanki Układu Warszawskiego i wizytówki demoludów. Przypominamy je w naszym Alfabecie NRD.
Berlin Wschodni (OstBerlin) – stolica NRD obejmująca obszar sowieckiego sektora okupacyjnego w stolicy Niemiec. Na mocy decyzji Moskwy Berlin Wschodni został włączony bezpośrednio do NRD, co stanowiło pogwałcenie umów sojuszniczych z 1945 r. Berlin Zachodni był z kolei częścią RFN, ale na jego terytorium alianci zachodni zawiesili obowiązywanie zapisów konstytucji zachodnioniemieckiej. Berlin Wschodni obejmował najpiękniejszą, zabytkową część Berlina. W latach 1945 – 1961 między Berlinem Wschodnim a Berlinem Zachodnim nie było trwałej granicy. Od 1961 r. do 1989 r. miasto zostało rozdzielone słynnym Murem. Ponowne zjednoczenie dokonało się w 1990 r.
Bisky Lothar – obecnie poseł Lewicy, w NRD jeden z szefów partii komunistycznej kierował sprawami kultury w Niemczech Wschodnich. Bohley Baerbel – jedna z założycielek opozycyjnego Nowego Forum w 1989 r., powstałego u schyłku NRD
Cenzura – formalnie nie istniała w NRD; faktycznie wolność słowa bardzo restrykcyjnie wyznaczały dogmaty komunistyczne, sojusz z ZSSR, wrogość do RFN, NATO itd. Media i kultura były kontrolowane ściśle przez komunistyczną partię SED oraz bezpiekę STASI Checkpoint Charlie – najsłynniejsze przejście graniczne między Berlinem Wschodnim a Zachodnim Czerwcowe powstanie 1953 r. – bunt obywateli NRD przeciwko władzy komunistycznej i ZSSR. Krwawo stłumiony przez wojska sowieckie
FDJ - młodzieżówka komunistyczna, odpowiednik Komsomołu i ZSMP
Gauck Joachim – pastor, działacz opozycji w NRD, po zjednoczeniu pierwszy szef Urzędu ds. Materiałów STASI, od jego nazwiska nazwany Instytutem Gaucka. Godło państwowe NRD – na czerwonym tle złoty młot i cyrkiel, otoczony wieńcem z kłosów, przepasany u boku wstęgą w barwach narodowych czarno-czerwono-złotych "Good bye Lenin" - przebój niemieckich kin z 2003 roku, słodko gorzka komedia o nostalgii za NRD. Matka głównego bohatera, zagorzała komunistka, zapada w śpiączkę tuż przed obaleniem Muru. Gdy się budzi kilka miesięcy później, nie ma pojęcia, że ustrój się zmienił, a że zdrowie nie pozwala jej na silne emocje, cała rodzina odgrywa przed nią życie w nieistniejącym już NRD Gysi Gregor – poseł do Bundestagu, w NRD członek partii komunistycznej, adwokat, bronił niektórych opozycjonistów. Wiele osób i prasa zarzucają mu świadomą współpracę ze STASI. Pierwszy lider postkomunistycznej PDS-SED.
Heym Stefan – pisarz, w NRD jeden z najsłynniejszych działaczy opozycji, po zjednoczeniu popierał postkomunistów z PDS, co wzbudziło liczne protesty. Honecker Erich - wieloletni szef państwa wschodnioniemieckiego i wschodnioniemieckich komunistów z SED. Zwolennik dogmatycznego marksizmu, sprzeciwiał się reformom Gorbaczowa. Po zjednoczeniu uciekł do Moskwy, potem osadzony w Niemczech, zwolniony z powodów zdrowotnych, zamieszkał w Chile, gdzie zmarł. Honecker Margot - żona Ericha Honeckera, dogmatyczna komunistka, wieloletnia minister oświaty NRD.
Izba Ludowa - parlament NRD
Jaehn Sigmund – pierwszy kosmonauta NRD
Karl Marx Stadt – w NRD nazwa miasta Chemnitz Krenz Egon - następca Honeckera na fotelu szefa SED i szefa Rady Państwa NRD, funkcje pełnił od 18.X.1989 do 3.XII.1989. Sądzony i skazany w procesie o zastrzelenie uciekinierów z NRD do RFN
Ludwig Olaf – kolarz enerdowski, dwukrotny zwycięzca Wyścigu Pokoju
Maiziere Lothar de - polityk opozycji w NRD, po 1989 w CDU, ostatni premier NRD, złożył mandat do Bundestagu po ujawnieniu jego kontaktów ze STASI Marka NRD - Ostmark, od 1949 do 1990 pieniądz w NRD, w lipcu 1990 wprowadzono w NRD markę zachodnioniemiecką po kursie 1 do 1 Mielke Erich - szef enerdowskiego Ministerstwa bezpieczeństwa państwowego i szef STASI Modrow Hans - po upadku Muru Berlińskiego jeden z liderów PDS-SED, od jesieni 89 r. do wiosny 90 r. premier NRD
Neues Deutschland - organ prasowy komunistycznej SED, odpowiednik polskiej Trybuny Ludu, organu prasowego PZPR
Obywatelstwo - każdy obywatel NRD po wyjeździe na Zachód dostawał obywatelstwo RFN Ogórek szprewaldzki – słynne kiszone ogórki, produkowane w NRD Ordery NRD - najważniejszy był Order Karola Marksa
Piaskowy Dziadek – bohater bajki dla dzieci w NRD, ulubieniec także polskich dzieci. Pieck Wilhelm - jeden z twórców NRD i komunistycznej SED, szkolony w ZSSR, pierwszy prezydent NRD
Rada Państwa - po śmierci Piecka zniesiono jednoosobowa głowę państwa i utworzono Radę Państwa Robur – enerdowska ciężarówka i autobus Rotkaeppchen – popularne w NRD wino musujące
Schabowski Guenter - prominentny działacz SED, w dniu 9 listopada 1989, ku wielkiemu zaskoczeniu, ogłosił swobodę podróży dla obywateli NRD Schalk Golodkowski Alexander - W NRD przez lata zaangażowany w szpiegowanie Zachodu Siły Zbrojne NRD - Narodowa Armia Ludowa, włączona do Układu Warszawskiego Socjalistyczna Partia Jedności Niemiec SED – rządząca w NRD partia komunistyczna, powstała w 1946 r. z połączenia socjaldemokratycznej SPD i komunistycznej KPD. Na jej czele stanęli wtedy W. Pieck, Otto Grotewohl i Walter Ulbricht STASI (Ministerium fuer Staatssichercheit) - enerdowska bezpieka, walcząca z klasowym wrogiem w NRD i w innych krajach. STASI miała tysiące agentów w NRD i innych krajach Stoph Willi - dogmatyczny komunista, zawsze na szczytach władzy w NRD, premier NRD w latach 1976+1989
Telefon 110 – enerdowski serial kryminalny Trabant - kultowe auto w NRD, produkowany od polowy lat 50 do 1991 r. w Zwickau, przedmiot marzeń obywateli NRD i innych krajów socjalistycznych. Symbol motoryzacji NRD. Karoseria Trabanta była wykonana z tworzywa sztucznego
Ulbricht Walter - od 1950 r. szef SED, podjął decyzję o budowie Muru Berlińskiego
Vita Cola – popularny napój w NRD
Wartburg - enerdowski samochód osobowy, lepszy od Trabanta, produkowany w Eisenach Witt Katarina – słynna enerdowska łyżwiarka figurowa, ulubienica Honeckera Wolf Markus - szef wywiadu zagranicznego NRD
Zeha – enerdowskie obuwie sportowe Zgorzelecki układ - układ graniczny NRD – PRL; NRD uznała polską granicę na Odrze i Nysie
"Życie na podsłuchu" - głośny film Floriana von Donnersmarcka z 2007 roku, opowiadający historię znanego wschodnioniemieckiego dramaturga podsłuchiwanego przez STASI
Źródło: TVN24, PAP
Źródło zdjęcia głównego: Wikipedia Commons