W czasie spotkania prezydentów Turcji Recepa Tayyipa Erdogana i Rosji Władimira Putina w Soczi nie doszło do porozumienia, dzięki któremu Ukraina mogłaby bezpiecznie eksportować swoje produkty rolne przez Morze Czarne. Erdogan wyraził nadzieję, że wkrótce uda się znaleźć rozwiązanie problemu.
- Uważamy, że inicjatywę należy kontynuować, eliminując jej niedociągnięcia. W tym kontekście w porozumieniu z ONZ przygotowaliśmy pakiet zawierający nowe sugestie – powiedział Recep Tayyip Erdogan na wspólnej konferencji prasowej z Władimirem Putinem w Soczi. - Myślę, że postęp jest możliwy. Wierzymy, że w krótkim czasie uda nam się osiągnąć rozwiązanie, które spełni oczekiwania – dodał turecki przywódca.
Erdogan stwierdził przy tym, że Ukraina powinna złagodzić swoje stanowisko negocjacyjne wobec Rosji w rozmowach w sprawie wznowienia porozumienia zbożowego. - Ukraina musi szczególnie złagodzić swoje podejście, aby możliwe było podjęcie wspólnych kroków z Rosją – stwierdził.
ZOBACZ TEŻ: Atak na Ukrainę. Relacja na żywo w tvn24.pl
Putin oświadczył, że ożywienie inicjatywy zbożowej będzie możliwe, jeśli wszystkie ustalenia dotyczące rosyjskiego eksportu zostaną wypełnione. Według prezydenta Rosji Zachód w dalszym ciągu ogranicza rosyjski eksport produktów rolnych i amoniaku. Moskwa domaga się też zniesienia sankcji i innych ograniczeń.
- Będziemy gotowi rozważyć możliwość wznowienia umowy zbożowej i dzisiaj ponownie powiedziałem, że zrobimy to, gdy tylko wszystkie porozumienia w sprawie zniesienia ograniczeń w eksporcie rosyjskich produktów rolnych zostaną w pełni wdrożone – zapowiedział Putin.
Rosja składa propozycje
Putin oznajmił, że alternatywą dla porozumienia zbożowego, umożliwiającego eksport ukraińskich produktów przez Morze Czarne, jest rosyjska propozycja dostaw do krajów afrykańskich miliona ton zboża przez Turcję, przy wsparciu finansowym Kataru. W ramach tego rozwiązania Moskwa zamierza podpisać umowy z sześcioma krajami afrykańskimi, które mają otrzymać od Rosji "darmowe zboże".
"Ultimatum mówi o jednym: Kreml za wszelką cenę chce pozbawić Ukrainę możliwości sprzedaży za granicę produktów rolnych, które przed wojną stanowiły 40 procent eksportu. A jednocześnie rozwiązać kwestię sprzedaży własnego zboża" - skomentowała stanowisko Kremla rosyjska sekcja BBC.
W odpowiedzi na deklarację Putina Erdogan stwierdził, że jest przeciwny "propozycjom alternatywnym" wobec porozumienia w sprawie eksportu ukraińskiego zboża przez Morze Czarne.
- Alternatywne propozycje uwzględnione w porządku obrad nie mogą zapewnić zrównoważonego i bezpiecznego modelu, opartego na współpracy między stronami, takiego jak Inicjatywa Czarnomorska – powiedział turecki prezydent.
Reakcja w Kijowie
Po zakończeniu spotkania Putina z Erdoganem minister spraw zagranicznych Ukrainy Dmytro Kułeba oznajmił, że "teraz spodziewa się rozmowy tureckiego przywódcy z ukraińskim prezydentem Wołodymyrem Zełenskim".
- Jestem przekonany, że efektem rozmowy Erdogana z Putinem będzie kontakt między prezydentem Erdoganem a prezydentem Zełenskim – powiedział Kułeba. - W stosunkach między prezydentem Zełenskim a prezydentem Erdoganem istnieje zaufanie - dodał.
Porozumienie zbożowe, zawarte przez Ukrainę i Rosję z Turcją i ONZ, obowiązywało od lipca 2022 do lipca 2023 roku, gdy z inicjatywy tej wycofały się władze w Moskwie. W kolejnych tygodniach rosyjskie wojsko zintensyfikowało ostrzał nadbrzeżnych miejscowości w Ukrainie, niszcząc cele cywilne, infrastrukturę portową i zabytki kultury.
Putin o ukraińskiej kontrofensywie
Rosyjski dziennik "Kommiersant" przekazał, że w czasie spotkania z Erdoganem Putin mówił także o sytuacji na froncie ukraińskim.
Putin uznał, że ukraińska kontrofensywa jest "porażką". - Przynajmniej tak to dzisiaj wygląda. Zobaczymy, co będzie dalej - stwierdził. Zapewnił przy tym, że "Rosja nigdy nie odmówiła negocjacji z Ukrainą i nie odmawia ich teraz". Putin przekazał także, że w rozmowie z nim Erdogan poruszył kwestię negocjacji pokojowych z Kijowem.
Źródło: PAP, BBC, Kommiersant