Premier Etiopii Abiy Ahmed został tegorocznym laureatem Pokojowej Nagrody Nobla w uznaniu za zasługi na rzecz procesu pokojowego z sąsiednią Erytreą - ogłosił w piątek w Oslo Norweski Komitet Noblowski.
"Jesteśmy dumni jako cały naród" z Nobla dla etiopskiego polityka - napisało w krótkim oświadczeniu tuż po ogłoszeniu nazwiska laureata biuro premiera w stolicy kraju Addis Abebie.
"Odkąd Abiy Ahmed objął polityczne przywództwo w kwietniu 2018 roku, z pokoju, wybaczenia i pojednania uczynił kluczowe elementy polityki realizowanej przez swój rząd" - dodano w komunikacie.
Wskazano, że na szczeblu krajowym Abiy nakazał "uwolnienie z więzień dziesiątek tysięcy więźniów politycznych, ogłosił amnestię dla mediów i partii politycznych oskarżonych na mocy ustawy antyterrorystycznej, aby mogły one powrócić z uchodźstwa i pokojowo włączyć się (w życie publiczne w kraju - red.)", a także "poszerzył przestrzeń (działania - red.) partii politycznych, przyczynił się do pojednania między rywalizującymi grupami, w tym między grupami wyznaniowymi, oraz utworzył komisję pokoju i pojednania".
Wśród dokonań laureata na szczeblu regionalnym kancelaria premiera wymienia przełamanie wieloletniego impasu w relacjach z sąsiednią Erytreą i "zaprzestanie aktów wrogości", które umożliwiło połączenie rodzin i bliskich rozdzielonych przez granicę między państwami.
Postęp w tej dziedzinie przełożył się na wzmocnienie stabilności w regionie, zwłaszcza w Rogu Afryki, oraz na pokojowe przekazanie władzy w Sudanie - zaznaczono.
Nagrodę odbierze 10 grudnia
Abiy Ahmed dostanie wyróżnienie w czasie ceremonii w stolicy Norwegii Oslo 10 grudnia.
Pokojowy Nobel dla premiera Etiopii to wyraz uznania dla jego starań o doprowadzenie do pokoju po wojnie z Erytreą w latach 1998-2000.
Dopiero w 2018 roku oba kraje, po latach wzajemnej, nieustającej wrogości, wznowiły kontakty dyplomatyczne.
Abiy Ahmed otrzyma wraz z wyróżnieniem 900 tysięcy koron szwedzkich, równowartość od 3,6 miliona złotych.
W czwartek Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury otrzymała Olga Tokarczuk. Drugim laureatem literackiego Nobla został Austriak Peter Handke.
Kim jest Abiy Ahmed Ali?
Urodzony w 1976 roku Abiy Ahmed Ali na czele rządu Etiopii stanął w kwietniu 2018 roku i jako wówczas 43-latek został najmłodszym przywódcą w Afryce.
Od czasu objęcia stanowiska ogłosił amnestię dla więźniów politycznych, rozpoczął dialog z organizacjami uważanymi wcześniej za terrorystyczne, a także obiecał przeprowadzenie w przyszłym roku wolnych wyborów. Największym jego sukcesem jest jednak podpisanie w lipcu 2018 roku porozumienia pokojowego z Erytreą po niemal trwającym 20 lat konflikcie.
Na jego mocy oba kraje uznały przebieg granic, umożliwiając ich przekraczanie. Wznowiono połączenia lotnicze oraz zdecydowano o wspólnym wykorzystywaniu portów na erytrejskim wybrzeżu Morza Czerwonego. Ponadto Etiopia i Erytrea zadeklarowały współpracę polityczną i gospodarczą oraz w dziedzinie bezpieczeństwa. Mają także działać na rzecz pokoju w regionie.
To właśnie wejście w życie tego porozumienia sprawiło, że Abiy był wymieniany jako kandydat do tegorocznej Pokojowej Nagrody Nobla.
Polityk wywodzi się z grupy plemion Oromo, jest zielonoświątkowcem, ale w jego rodzinie są także muzułmanie. Ma żonę oraz czworo dzieci, w tym jedno adoptowane. Mówi biegle w kilku językach, w tym po angielsku oraz arabsku. Jest fanem fitnessu i zdrowego stylu życia.
Abiy Ahmed Ali służył w wojsku, ale także był naukowcem, specjalizował się w filozofii, a tematem jego pracy doktorskiej było "rozwiązywanie konfliktów na przykładzie Etiopii".
Karierę polityczną zaczynał od działalności w lewicowej Demokratycznej Organizacji Ludu Oromskiego, której później został przewodniczącym. W lutym 2018 roku stanął na czele partii Etiopski Ludowy Front Rewolucyjno-Demokratyczny (EPRDF).
W swoim kraju Abiy Ahmed Ali zdobył ogromną popularność, w czym mu pomaga umiejętność łatwego nawiązywania kontaktów. Z tego powodu jest porównywany do byłego prezydenta USA Baracka Obamy. Uważa się, że mimo że jest postacią charyzmatyczną, nie przeprowadziłby reform, gdy nie protesty i wsparcie tysięcy młodych ludzi, którzy wychodzili na ulice i domagali się zmian.
Z drugiej strony wciąż jest częścią reżimu, który pozwolił mu rządzić krajem i nadal ma przeciwników. Abiy obiecał wprawdzie, że w przyszłym roku przeprowadzone zostaną wolne, demokratyczne wybory, ale ich wynik może zdestabilizować kraj. Według krytyków polityk skoncentrowany na sprawach międzynarodowych zapomina o sprawach wewnętrznych. Etiopia to kraj, w którym jest do rozwiązania wiele problemów socjalnych, w tym najpoważniejsze - głód oraz niedożywienie.
Abiy, choć cieszy się poparciem, nie może być pewny swojej pozycji. W czerwcu 2018 roku miała miejsce nieudana próba obalenia premiera podczas wiecu z udziałem dziesiątek tysięcy ludzi w Addis Abebie. W wyniku eksplozji śmierć poniosły dwie osoby, a 150 zostało rannych.
Według prokuratury za zamachem stali działacze Frontu Wyzwolenia Oromo (OLF), grupy rebelianckiej, którą obecny rząd usunął z oficjalnej listy organizacji terrorystycznych. OLF uważa, że to ich przedstawiciel powinien rządzić krajem.
W Etiopii, którą zamieszkuje kilkanaście grup etnicznych, nadal dochodzi do zamieszek na tle etnicznym. Ich eskalacja ma związek z powrotem do kraju po wprowadzeniu amnestii działaczy organizacji uznanych wcześniej jako terrorystyczne.
Autor: adso / Źródło: Reuters