Peter Brook, jeden z najwybitniejszych reżyserów teatralnych, ale także reżyser operowy i filmowy, zmarł w wieku 97 lat. "Doprowadził do perfekcji sztukę wystawiania potężnych dramatów w nietypowych miejscach" - napisała agencja Reuters. Artysta był znany przede wszystkim z przełomowych adaptacji dzieł Williama Szekspira dla Royal Shakespeare Company, zwłaszcza "Snu Nocy Letniej" z lat 70.
O śmierci Petera Brooka poinformowały w niedzielę francuskie i brytyjskie media. Słynny brytyjski reżyser teatralny, filmowy i operowy odszedł w sobotę w wieku 97 lat w Paryżu, gdzie mieszkał od ponad pół wieku.
Artysta był znany przede wszystkim z przełomowych adaptacji dzieł Williama Szekspira dla Royal Shakespeare Company, zwłaszcza "Snu Nocy Letniej" z 1970 roku, wykonywanego w białym sześcianie i z użyciem trapezów.
Laureat licznych nagród teatralnych i telewizyjnych
Kariera Brooka rozpoczęła się od wyreżyserowania "Doktora Faustusa" w 1943 r. w Torch Theatre w Londynie. Następnie został dyrektorem ds. produkcji w Royal Opera House w Londynie i wystawił tam kontrowersyjną adaptację "Salome" Richarda Straussa ze scenografią autorstwa Salvadora Dalego. Dla Royal Shakespeare wyreżyserował, oprócz wspomnianego "Snu Nocy Letniej", także m.in. "Tytusa Andronikusa", "Króla Leara" i "Burzę".
W 1964 r. wyreżyserował pierwszą anglojęzyczną wersję sztuki "Marat/Sade", która w następnym roku została przeniesiona na Broadway i zdobyła Tony Award za najlepszą sztukę, a także przyniosła Brookowi tytuł najlepszego reżysera. On i Jean-Claude Carrière nawiązali współpracę przy adaptacji indyjskiego poematu epickiego "Mahabharata" - po raz pierwszy został on wystawiony na scenie w 1985 r.
Brook był wielokrotnym laureatem nagród teatralnych i telewizyjnych - Tony Awards, Emmy Awards i Laurence Olivier Award, komandorem Orderu Imperium Brytyjskiego oraz francuskiej Legii Honorowej.
"Doprowadził do perfekcji sztukę wystawiania potężnych dramatów w kuriozalnych miejscach"
Na początku lat 70. reżyser przeniósł się do Paryża, gdzie utworzył Międzynarodowy Ośrodek Poszukiwań Teatralnych, a w 1974 r. zaadaptował opuszczony paryski Théâtre des Bouffes du Nord. "Wiele z jego produkcji było sławnych z powodu pozbawiania teatru zbędnych elementów i destylowania dramatu do jego esencji, prezentowanych czystym okiem i z eleganckim dotykiem" - napisał "The Guardian".
Agencja Reuters oceniła zaś, że "doprowadził do perfekcji sztukę wystawiania potężnych dramatów w nietypowych miejscach". Wskazała, że wystawiał sztuki w salach gimnastycznych, opuszczonych fabrykach, kamieniołomach, szkołach i starych gazowniach w miastach na całym świecie.
Chociaż cieszył się podziwem w kręgach teatralnych, był mniej znany dla szerszej publiczności, ponieważ nie ulegał komercyjnym gustom. Często stronił od tradycyjnych budynków teatralnych na rzecz pustej przestrzeni, która mogła zostać przekształcona za pomocą światła, słowa, improwizacji oraz czystej siły aktorstwa i sugestii. "Mogę wziąć każdą pustą przestrzeń i nazwać ją sceną" – pisał w swojej przełomowej książce "The Empty Space" z 1968 roku.
Młodzieńcze lata i zawodowa aktywność jako seniora
Peter Brook urodził się w Londynie 21 marca 1925 roku. Jego ojciec był dyrektorem firmy, a matka naukowczynią. Opuścił szkołę w wieku 16 lat, by pracować w studiu filmowym. Później podjął naukę na Uniwersytecie Oksfordzkim i ukończył studia z języka angielskiego i języków obcych.
Artysta pozostawał aktywny zawodowo nawet po dziewięćdziesiątce. "Każda forma teatru ma coś wspólnego z wizytą u lekarza. W drodze powrotnej zawsze powinno się czuć lepiej niż w drodze" – napisał w swojej książce "Tip of the Tongue" z 2017 roku.
Źródło: PAP, Reuters