Komisja Europejska rekomenduje stopniowe otwieranie granic zewnętrznych Unii

- Rekomendujemy przedłużenie czasowych restrykcji dla podróży do UE, które nie są niezbędne do 30 czerwca. Na razie nie jest możliwe ogólne zniesienie ograniczeń, ale dochodzimy do sytuacji, w której zaczniemy stopniowo to robić od 1 lipca - powiedziała na konferencji prasowej w Brukseli unijna komisarz ds. wewnętrznych Ylva Johansson.

Rekomendacje Komisji nie są wiążące dla stolic, ale mają ułatwić im podejmowanie skoordynowanych decyzji. W przypadku granic zewnętrznych zamykanie odbywało się w harmonijny sposób, po ustaleniach w gronie państw członkowskich.

Obecnie obowiązująca decyzja przewiduje, że granice zewnętrze UE są zamknięte dla podróży, które nie są niezbędne do 15 czerwca. Komisja proponuje, by przedłużyć ten termin, jednak nie o miesiąc, jak to proponowano wcześniej, ale o 15 dni.

Biorąc pod uwagę, że sytuacja epidemiczna w niektórych krajach poza Unią Europejską jest zła, KE nie proponuje ogólnego zniesienia ograniczeń podróży na tym etapie. Rekomenduje za to, by restrykcje były zniesione dla wspólnie wybranych przez państwa członkowskie krajów, w oparciu o zestaw zasad i obiektywnych kryteriów. Chodzi m.in. o sytuację zdrowotną, możliwość zastosowania środków ograniczających podczas podróży oraz wzajemność w uchylaniu zakazu podróżowania dla Europejczyków przez państwa trzecie.

Dla krajów, z których dalej nie będzie można swobodnie podróżować do Europy, Komisja proponuje rozszerzenie liczby kategorii podróżnych uprawnionych do korzystania z wyjątku. Do tej pory byli to m.in. pracownicy systemów ochrony zdrowia zajmujący się zwalczaniem COVID-19 czy naukowcy. Od 1 lipca mogliby do nich dołączyć na przykład międzynarodowi studenci.

KE podkreśla, że działania na granicach zewnętrznych UE muszą być skoordynowane i jednolite, aby były skuteczne. Otwarcie się jednego kraju unijnego przy swobodnym przepływie ruchu i braku kontroli na granicach wewnętrznych oznacza faktycznie możliwość bezproblemowego przemieszczania się w całej strefie Schengen.

- Skoordynowane podejście jest potrzebne. Wszyscy rozumieją, że jeśli jeden kraj strefy Schengen lub stowarzyszony z Schengen otworzyłby się w nieskoordynowany sposób, to jest duże ryzyko nowych restrykcji na granicach wewnętrznych - ostrzegła Johansson.

Na razie nie ma listy krajów, których mieszkańcy mogą liczyć na wpuszczenie do Europy w pierwszej kolejności. Wskazówką jest to, że ograniczenia mają być zniesione najpierw wobec tych państw, których sytuacja epidemiczna jest podobna do tej panującej w UE. Pod uwagę ma być brane też to, czy w innych państwach są wystarczające możliwości radzenia sobie z wirusem.

Komisja wskazała przy tym, że od 1 lipca do Unii Europejskiej powinni móc podróżować mieszkańcy krajów Bałkanów Zachodnich. Johansson tłumaczyła, że ich sytuacja epidemiologiczna jest co najmniej tak dobra, albo nawet lepsza niż w UE, a poza tym liczą się też specjalne relacje z Albanią, Bośnią i Hercegowiną, Czarnogórą, Kosowem, Macedonią Północną i Serbią.

Nie jest jasne, jak kraje UE będą zachowywać się wobec tych państw, które wymagają poddawania się 14-dniowej kwarantannie po przybyciu, co znacznie ogranicza możliwości podróżowania w celach biznesowych, czy turystycznych.

Na razie nie wiadomo też, ile państw UE faktycznie otworzy swoje granice wewnętrzne 15 czerwca. Polska zapowiedziała w środę, że zrobi to 13 czerwca, ale są takie państwa jak np. Portugalia czy Dania, które chciały utrzymania ograniczeń w przekraczaniu granic wewnętrznych dłużej. Aby pomóc zorientować się Europejczykom, które granice są faktycznie otwarte, a które nie, KE planuje uruchomić specjalną stronę internetową. Johansson zapewniała, że będzie ona dostępna "wkrótce". Nie podała jednak konkretnej daty.

Szef polskiego rządu Mateusz Morawiecki podczas środowej konferencji prasowej zapowiedział, że od 13 czerwca zostaną otwarte granice z państwami Unii Europejskiej.

"Od soboty 13 czerwca będzie można swobodnie podróżować i przekraczać granice wewnętrzne Unii Europejskiej. Podróżni zyskają na powrót prawo do swobodnego wjazdu, wyjazdu oraz tranzytu przez terytorium RP. Nie będą musieli odbywać kwarantanny. Kraje sąsiadujące z Polską zostały już poinformowane o ruchu Polski. Dzięki temu mają czas na przygotowanie się na zmiany" - czytamy w komunikacie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji.

- Od 16 czerwca będą możliwe loty, chociaż wiadomo, przewoźnicy muszą się dostosować. Pewnie będą potrzebować tydzień, dwa czy trzy na przygotowanie siatki połączeń, bookowanie i tak dalej. Natomiast nawiązujemy kontakt z naszym narodowym przewoźnikiem LOT-em, po to, aby mógł zaplanować sobie odpowiednio powrót do świadczenia swoich usług - mówił premier.