Ponad 30-letnie rządy cesarza Japonii dobiegły końca. Akihito ogłosił swoją abdykację i wygłosił ostatnie, pożegnalne przemówienie w tokijskim pałacu. Na tronie zastąpi go jego najstarszy syn Naruhito. Akihito jest pierwszym od ponad dwóch stuleci cesarzem Japonii, który zrzekł się swej władzy.
Ceremonia abdykacji rozpoczęła się o godzinie 10 czasu polskiego w sali Matsu-no-Ma pałacu cesarskiego w Tokio. W ceremonii, transmitowanej na żywo w telewizji, wzięło udział ok. 300 osób, w tym premier Japonii Shinzo Abe, książę Naruhito, jego żona, księżniczka Masako, oraz przewodniczący obu izb parlamentu i sędziowie sądu najwyższego. Premier Abe wyraził wdzięczność wobec ustępującego cesarza za to, że "zawsze dzielił z narodem radość i smutek". - Dziś kończę swoje obowiązki jako cesarz (…). Przekazuję szczere podziękowania osobom, które zaakceptowały mnie i wspierały jako symbol narodu - powiedział Akihito w swojej ostatniej przemowie jako cesarz. W środę na Chryzantemowym Tronie zastąpi go jego najstarszy syn, wykształcony w Oksfordzie książę Naruhito.
Wraz z abdykacją Akihito zakończy się w Japonii era Heisei ("pokój wszędzie"). - Razem z cesarzową mamy nadzieję, że nowa era Reiwa, która zacznie się jutro, będzie pokojowa i owocna, i modlimy się o pokój i szczęście dla naszego kraju oraz ludzi świata - powiedział ustępujący cesarz, stojąc w ciemnym żakiecie u boku ubranej na biało cesarzowej Michiko. Nazwa nowej ery - Reiwa - oznacza "piękną harmonię"
Na tronie Akhito pozostanie do północy.
"Dziś jest ostatni dzień Heisei i czujemy nostalgię"
Wcześniej Akihito wziął udział w kilku prywatnych rytuałach w szintoistycznych świątyniach na terenie pałacu cesarskiego w Tokio, w tym w świątyni Kashikodokoro poświęconej bogini słońca Amaterasu, od której według tradycyjnych wierzeń pochodzą japońscy cesarze. Odczytał oświadczenie informujące przodków o zaplanowanej na popołudnie uroczystości abdykacyjnej. Telewizja NHK pokazała Akihito ubranego w ciemnopomarańczowe tradycyjne szaty, zmierzającego do jednej ze świątyń. Mimo deszczu tłumy ludzi zgromadziły się przed pałacem cesarskim w ostatnim dniu ery Heisei. Agencja Kyodo przypomina, że za panowania Akihito Japonia nie była uwikłana w żadną wojnę, ale kraj zmagał się z zastojem gospodarczym i trapiony był wieloma klęskami żywiołowymi. - Przyszliśmy, ponieważ dziś jest ostatni dzień Heisei i czujemy nostalgię - powiedziała stojąca pod pałacem 55-letnia Akemi Yamauchi, cytowana przez agencję AP. - Lubimy obecnego cesarza. Ciężko pracował dla ludzi, jest bardzo troskliwy i życzliwy dla wszystkich - dodał jej mąż Kaname.
Wtorek jest ostatnim dniem ery Heisei ("pokój wszędzie"), jak nazywa się okres panowania Akihito, który zasiadł na tronie w 1989 roku. Rozpoczynająca się następnego dnia era panowania Naruhito nosi nazwę Reiwa, co oznacza "piękną harmonię".
Abdykacja, która zszokowała Japonię
Panujący od prawie 30 lat Akihito wyraził wolę abdykacji w 2016 roku, jako powód podając swój wiek i stan zdrowia. 23 grudnia 2018 roku cesarz skończył 85 lat.
Zamiar cesarza wywołał szok w kraju, ponieważ japońskie ustawodawstwo nie przewidywało takiej możliwości. Parlament Japonii uchwalił jednak w czerwcu 2017 roku specjalną ustawę zezwalającą cesarzowi na abdykację.
Akihito jest pierwszym japońskim cesarzem, który wstąpił na tron na zasadach dyktowanych przez powojenną, pacyfistyczną konstytucję japońską. Określa ona jego rolę jako symbol narodu, pozbawiony władzy politycznej. Wcześniejsi cesarze uznawani byli za żyjące bóstwa.
"Nowa era"
Rzecznik japońskiego rządu Yoshihide Suga poinformował 1 kwietnia, że "nowa era panowania cesarza Japonii, która rozpocznie się 1 maja, kiedy książę Naruhito wstąpi na tron, zostanie nazwana Reiwa ("Piękna Harmonia" - red.)". - Mamy nadzieję, że nazwa ery zostanie szeroko zaakceptowana przez ludzi i zostanie głęboko zakorzeniona jako element ich życia - dodał.
Era panowania (po japońsku gengo) jest powszechnie używana w Japonii na monetach, kalendarzach, w gazetach i w oficjalnych dokumentach. Chociaż korzystanie z zachodniego kalendarza stało się powszechne, wielu Japończyków liczy lata według gengo lub używa tych dwóch systemów zamiennie.
- Nazwa nowej ery pochodzi ze zbioru japońskiej poezji z VII wieku pod tytułem "Manyoshu" i symbolizuje bogatą kulturę i długą tradycję Japonii - poinformował premier Shinzo Abe. Dodał, że znaki przedstawiają "unikalną tożsamość narodową Japonii, jak wieczna historia i kultura oraz cztery pory roku, które przynoszą piękną naturę i przekazują ją następnemu pokoleniu".
Powiedział, że rząd wybrał nazwę Reiwa "z nadzieją, że Japonia stanie się krajem, w którym każdy człowiek może spełnić swe marzenia, jak kwiaty śliwy, które pięknie kwitną po ciężkiej zimie, sygnalizując początek wiosny". Dwa znaki wybrane dla nazwy Reiwa oznaczają "porządek" lub "rozkaz" oraz "pokój" lub "harmonię".
Chryzantemowy Tron tylko dla mężczyzn
Decyzja Akihito o abdykacji i planowane wstąpienie na tron nowego władcy ożywiły dyskusję nad przyszłością liczącej dwa tysiące lat monarchii japońskiej, zaliczanej do najstarszych na świecie. Jednym z tematów jest rola kobiet w rodzinie cesarskiej, a zwłaszcza możliwość dziedziczenia przez nie tronu. Obecnie Chryzantemowy Tron dziedziczyć mogą jedynie mężczyźni. Co więcej, kobiety tracą status członkiń rodziny cesarskiej, jeśli wyjdą za mąż za mężczyznę z ludu.
Wiarygodne informacje o pierwszych cesarzach Japonii pochodzą z VII-V wieku przed naszą erą, przy czym na tronie od początku zasiada wciąż ta sama dynastia Yamato.
Cesarz Japonii pozbawiony jest obecnie jakiejkolwiek władzy politycznej, ale spoczywa na nim wiele obowiązków ceremonialno-religijnych, a także zadań zlecanych przez rząd.
Autor: akr//now, mtom / Źródło: PAP, BBC News, The Guardian