Najwyższa Izba Kontroli wydała raport na temat zarządzania majątkiem i rozporządzania środkami publicznymi przez Instytut Pamięci Narodowej. Przyjrzano się działaniom w tym zakresie z lat 2022-2025. NIK poinformowała między innymi o niezgodnych z prawem zmianach struktury organizacyjnej, niegospodarnym wynajmowaniu nieruchomości oraz pieniądzach, jakie wydano na przygotowania do budowy placówki za granicą, która ostatecznie nie powstała. Prezesem IPN od lipca 2021 do sierpnia 2025 był obecny prezydent Karol Nawrocki.

Najwyższa Izba Kontroli przedstawiła we wtorek na konferencji wyniki raportu "Gospodarka finansowo-majątkowa IPN". Komunikat w tej sprawie opublikowano też na stronie internetowej Izby.

Napisano tam, że "Najwyższa Izba Kontroli ocenia negatywnie działalność Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w zakresie zarządzania majątkiem i rozporządzania środkami publicznymi".

"Sposób gospodarowania tymi środkami w latach 2022-2025 (I kwartał) nie zapewnił oszczędnego i efektywnego wydatkowania kwoty 47,6 mln zł, czyli niemal połowy ze 107 mln zł wydatków objętych badaniem" - czytamy.

Prezesem IPN od 23 lipca 2021 do 6 sierpnia 2025 był obecny prezydent Karol Nawrocki. Na razie stanowisko czeka na obsadzenie.

Zastrzeżenia NIK

NIK podkreślił, że "działalność IPN finansowana jest z budżetu państwa i wiąże się z władaniem mieniem Skarbu Państwa", a "gospodarowanie nim jako niezbędnym elementem realizacji zadań i założonych celów powinno się odbywać z zachowaniem szczególnej staranności".

"Celem kontroli obejmującej swoim zasięgiem lata 2022-2025 (do 21 maja 2025 r.) była odpowiedź na pytanie, czy zarządzanie w IPN majątkiem i rozporządzanie środkami publicznymi było prawidłowe, rzetelne, gospodarne i celowe. Czynności kontrolne prowadzono w Centrali Instytutu w Warszawie oraz Oddziałach w Gdańsku, Krakowie, Warszawie i we Wrocławiu" - wyjaśniono.

W raporcie NIK wskazał m.in. na niezgodne z prawem zmiany struktury organizacyjnej IPN, niedozwolone dzielenie zamówień publicznych czy niegospodarne wynajmowanie nieruchomości lokalowych.

Izba zakwestionowała też wydatki na placówkę IPN w Waszyngtonie - ta, choć nie powstała, kosztowała prawie 400 tysięcy złotych. Zbadała również dominujące wydatki na działalność edukacyjną. W tym obszarze zwrócono uwagę na "kontynuowanie nieskutecznej i niecelowej promocji 'Gry Szyfrów'".

Pozytywnie w raporcie ocenione zostało tylko jedno z istotnych zagadnień objętych kontrolą - udzielanie i rozliczanie dotacji.

Wnioski

W komunikacie przekazano, że Najwyższa Izba Kontroli na podstawie wyników kontroli wnosi do premiera Donalda Tuska o "podjęcie inicjatywy ustawodawczej w przedmiocie zmiany ustawy o IPN w zakresie sposobu ustalania wewnętrznej struktury organizacyjnej Instytutu (art. 18 ust. 1 ustawy o IPN), poprzez umocowanie odpowiednich organów Instytutu (Prezes lub Kolegium) do tworzenia lub znoszenia komórek organizacyjnych oraz określenie trybu dokonywania tych zmian i ich dopuszczalnego zakresu".

Zwrócono się też do prezesa IPN o: doprowadzenie treści statutu i struktury organizacyjnej Centrali IPN do zgodności z przepisami prawa; zapewnienie przestrzegania regulacji wewnętrznych w zakresie równego dostępu do zamówień publicznych oraz konkurencyjności przy ich zlecaniu; podjęcie działań w celu zapewnienia dostępu do zamówień publicznych szerokiemu gronu wykonawców; wzmocnienie nadzoru nad gospodarką finansową IPN i sposobem zawierania umów; wprowadzenie jednolitych i transparentnych zasad korzystania z lokali pozostających w zasobie Centrali IPN.

OGLĄDAJ: TVN24 HD