Najpierw z reżimem, potem krytycznie. Nie żyje Ibrahim Jazdi

Ibrahim Jazdi poparł w wyborach w 2017 roku kandydaturę Hasana Rowhaniego. Nagranie z 5 sierpnia: Rowhani zaprzysiężony na kolejną kadencjęHosseinronaghi/Wikipedia (CC BY-SA 4.0)

Ibrahim Jazdi, minister spraw zagranicznych Iranu po zwycięstwie rewolucji islamskiej w 1979 roku, który potem przeszedł na stronę liberalnej opozycji, zmarł w wieku 86 lat - podały irańskie media. Od 1995 roku Jazdi stał na czele Ruchu Wyzwolenia Iranu.

Jak sprecyzowała w poniedziałek irańska agencja IRNA, Ibrahim Jazdi przeszedł w Izmirze na zachodnie Turcji operację chirurgiczną. Zmarł w niedzielę. Wcześniej Stany Zjednoczone nie przyznały mu wizy medycznej.

Jazdi był poplecznikiem ajatollaha Chomeiniego, założyciela Islamskiej Republiki Iranu. Szefem dyplomacji został w tymczasowym gabinecie Mehdiego Bazargana, pierwszym rządzie po zwycięstwie rewolucji i obaleniu szacha.

Do dymisji podał się w listopadzie 1979 roku, by zaprotestować przeciwko wzięciu przez rewolucyjnych radykałów amerykańskich dyplomatów w Teheranie jako zakładników. Kryzys z zakładnikami spowodował zerwanie stosunków dyplomatycznych między USA i Iranem.

Od 1995 roku Ibrahim Jazdi stał na czele opozycyjnego Ruchu Wyzwolenia Iranu, małej postępowej partii liberalnej, która oficjalnie została zakazana w 2001 roku, ale była przez władze tolerowana. Ugrupowanie to, które powstało w latach 60. pod przywództwem wywodzącego się z kręgów opozycji Bazargana, miało niewielkie wpływy na irańskiej scenie politycznej. Było popularne w środowiskach intelektualnych i uniwersyteckich.

Związany z reformatorami

Jazdi był wielokrotnie aresztowany po kontestowanej reelekcji byłego ultrakonserwatywnego prezydenta Mahmuda Ahmadineżada w 2009 roku.

Dwaj ówcześni kandydaci irańskich reformatorów w wyborach prezydenckich, Mehdi Karubi i Mir-Hosejn Musawi, odmówili uznania ponownego wyboru Ahmadineżada, twierdząc że wybory sfałszowano, i stanęli na czele ruchu kontestacji.

Protesty zakończyły się ulicznymi rozruchami, w których kilkadziesiąt osób poniosło śmierć, a kilkuset manifestantów, reformatorskich polityków, dziennikarzy i działaczy na rzecz społeczeństwa obywatelskiego zostało aresztowanych i skazanych na kary więzienia.

Jazdi był blisko związany z reformatorami. W wyborach prezydenckich w 2013 roku i w maju 2017 roku popierał kandydaturę obecnego prezydenta, uważanego za pragmatyka Hasana Rowhaniego.

Autor: tas\mtom / Źródło: PAP

Źródło zdjęcia głównego: Hosseinronaghi/Wikipedia (CC BY-SA 4.0)