Andrew Garfield płakał, gdy stanął w miejscu upamiętniającym ofiary nazistowskiego obozu zagłady w Treblince. Wśród ofiar są jego przodkowie. O zamordowanych w Treblince siostrach swojego pradziadka aktor dowiedział się, biorąc udział w programie BBC, który pozwala poznać historię własnej rodziny.

Andrew Garfield przyjechał do Polski, gdy - jako uczestnik serialu BBC 1 "Who Do You Think You Are?" ("Jak myślisz, kim jesteś?") - zapragnął dowiedzieć się więcej o historii swojej rodziny. Podróż śladami przodków jego ojca Richarda doprowadziła aktora do nazistowskiego obozu zagłady w Treblince, stworzonego przez Niemców na terenie Polski w połowie 1942 roku w ramach akcji "Reinhardt", której celem była zagłada ludności żydowskiej.

Garfield rozpłakał się, gdy dotarł na miejsce pamięci osób zamordowanych w nazistowskim obozie zagłady Treblinka. 41-letni aktor odkrył historię swojego żydowskiego pradziadka Ludwiga Garfinkela, który ocalał z Holokaustu. Trzem siostrom Ludwiga nie udało się uciec, najprawdopodobniej zginęły z rąk nazistów.

Garfield w Treblince dotarł do miejsca, gdzie upamiętniono ofiary zagłady. - To jest kamień upamiętniający Żydów z Kielc, których żywot zakończył się tutaj, w Treblince - wyjaśniał w programie ze łzami w oczach.

Kielce były miejscem, do którego uciekły siostry Ludwiga. - Trzy siostry mojego pradziadka Szajndla, Dwojra i Basia zostały zamordowane. Ich życie zostało uznane za tak bezwartościowe, że naziści próbowali wymazać również pamięć o nich. Nawet ich imiona, nawet wszelkie zapisy o nich - mówi Garfield w programie. - I w pewnym sensie im się to udało.

Garfield dodał, że te kobiety były po prostu "normalnymi dziewczynami", które miały swoje życie i swoje marzenia. - Ta podróż, w którą się wybraliśmy, przywróciła mi pamięć o nich i pamięć mojej rodziny o nich. Jestem za to bardzo wdzięczny.

Aktor mieszka obecnie w Los Angeles. Tam się urodził i spędza dużo czasu. W programie podano też, że stryjeczny dziadek jego ojca, Harry Kupcyks, wyemigrował z Londynu do Los Angeles i założył tam zakład krawiecki dla kobiet. Zmienił nazwisko na Cooper. Szył m.in. dla Marilyn Monroe, Avy Gardner i Elizabeth Taylor. - Naprawdę miło jest zobaczyć historię sukcesu - skomentował Garfield, odnosząc się do związków swojego przodka z Hollywood.

Obóz zagłady w Treblince

Pierwszym obozem powstałym w okolicach Treblinki był karny obóz pracy Treblinka I. Istniał od lipca 1941 roku. Niemcy początkowo przetrzymywali w nim Polaków, później również Żydów. W obozie panował głód i terror. Do momentu jego likwidacji pod koniec lipca 1944 roku przeszło przez niego około 20 tys. więźniów, z czego około 10 tys. zmarło lub zostało rozstrzelanych.

W połowie 1942 roku Niemcy wybudowali obóz zagłady Treblinka II. Jego załogę stanowiło około 30-40 Niemców i Austriaków, przeważnie członków SS i policji oraz 100-120 strażników, głównie pochodzenia ukraińskiego. Pierwszym komendantem obozu zagłady w Treblince był doktor medycyny Irmfried Eberle.

Pierwszy transport do obozu przybył 23 lipca 1942 roku, wioząc Żydów deportowanych z Warszawy. Do 21 września tego roku z getta warszawskiego do obozu zagłady w Treblince wywieziono 254 tysięcy ludzi. Deportowani przybywali do Treblinki skrajnie wycieńczeni. Często po wielodniowym transporcie w wagonach bydlęcych jedna trzecia przewożonych osób już nie żyła lub była bliska śmierci.

Wypędzeni z wagonów ludzie musieli zostawić bagaż, a następnie pod pretekstem kąpieli kazano im się rozbierać. Osoby starsze, niesprawne fizycznie i osierocone dzieci były od razu zabijane strzałem w tył głowy w tak zwanym lazarecie. Pozostali, popędzani z wielką brutalnością, szli do przypominających łaźnie komór gazowych, gdzie byli uśmiercani spalinami z motoru diesla, dusząc się w wielkich męczarniach przez około pół godziny.

Dla zatarcia śladów popełnianych zbrodni od wiosny 1943 roku na polecenie Niemców komanda więźniów wykopywały zwłoki zamordowanych i paliły je na specjalnych rusztach wykonanych z szyn kolejowych.

Według szacunku historyków w Treblince zginęło ok. 900 tys. osób. Większość z nich - ok. 760 tys. osób - pochodziło z terenów Polski.